«Συνδιδασκαλίτης»

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Πρόχειρη καί ἐπιφανειακή ἡ θεολογική στήριξι τῶν συνθημάτων τῆς ὑπακοῆς πού προβάλλονται ἀπό τήν ἀνάπηρη πτέρυγα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἡγεσίας. Ἀσυμβίβαστη μέ τά κείμενα τῶν Πατέρων, μέ τήν παράδοσι τῆς Ἐκκλησίας καί μέ τήν εὐαισθησία τῆς ἀρχιερατικῆς εὐθύνης. Ξένη πρός τή λειτουργικότητα τῆς ἐπισκοπικῆς παρουσίας καί πρός τό συνυπεύθυνο τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ πληρώματος στήν ἁγιοπνευματική διαδικασία τῆς διαμορφώσεως τοῦ Eὐχαριστιακοῦ κλίματος καί τοῦ Eὐχαριστιακοῦ ἤθους.

Mιλοῦν οἱ σημερινοί ἐπίσκοποι ὄχι σάν ἐκπρόσωποι τοῦ ἀρχιποίμενα Ἰησοῦ-Xριστοῦ, ἀλλά σάν ἀνατολίτες ἡγεμόνες, πού ὑποχρεώνουν τούς ὑπηκόους σέ δουλική ὑποταγή. Λησμόνησαν οἱ ἐξουσιαστές Ἱεράρχες τήν πλούσια ἐκκλησιαστική Γραμματεία. Ἀπέστρεψαν τό βλέμμα καί ἀπό τά φωτεινά ὐποδείγματα. Kαί ἔμειναν νά ἐπιστρατεύουν, κακότεχνα καί στρεβλωτικά, μόνο τά κείμενα τοῦ μαρτυρικοῦ ἐπισκόπου τῆς Ἀντιόχειας, τοῦ ἁγίου Ἰγνατίου τοῦ Θεοφόρου. Γιατί πιστεύουν, λαθεμένα, ὅτι σ᾽ αὐτά ἀνακάλυψαν τά θεολογικά ἐρείσματα τῆς ἀνέλεγκτης καί τυφλῆς ὑπακοῆς. Kάποιοι μάλιστα ἀπό αὐτούς πού δέν ἔχουν ἀνοίξει πατερικές συγγραφές καί δέν ἔχουν λιπανθῆ μέ τήν πατερική Θεολογία ἀκολουθοῦν τή μέθοδο τοῦ Προκρούστη. Πιπιλίζουν ἀδιάκοπα δυό ἤ τρία χωρία τοῦ ἁγίου Ἰγνατίου. Kαί διαγράφουν μέ ἐπιπολαιότητα τίς βασικές Θεολογικές καταχωρήσεις τοῦ μεγάλου Ἱεράρχη.

Ἐν “λόγῳ” καί ἐν “διαλόγῳ”

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Η ᾿Εκκλησία ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ δέν εἶναι ἀπολίθωμα παρωχημένης ἱστορικῆς ἐμπειρίας. Μήτε θεσμός, πού κυλάει στό περιθώριο τοῦ παφλασμοῦ τῆς ἐπικαιρότητας. Εἶναι ἡ ζωντανή κοινότητα “τοῦ πλήθους τῶν πιστευσάντων”. Πού τούς συνδέει καί τούς ἑνώνει ἡ ἐλεύθερη ἀναφορά καί προσήλωση στό σταυρωμένο καί ἀναστημένο Κύριό μας καί τούς ἀναδεικνύει “καρδία καί ψυχή μία”(Πράξ. δ΄ 32). Οἱ καιροί ἀλλάζουν. “Γενεά πορεύεται καί γενεά ἔρχεται” (᾿Εκκλησιαστής α΄ 4). Τά σχήματα τῶν πολιτισμῶν ἀναμορφώνονται καί μεταμορφώνονται. Οἱ σεισμικές κοινωνικές ἀναταραχές ἀναπλάθουν τόν παγκόσμιο χάρτη καί μεταλλάσσουν τόν κώδικα τῆς ζωῆς. Τό Σῶμα τῆς ᾿Εκκλησίας, ὅμως, μένει ζωντανό, μάρτυς καί ἀπόστολος τῆς “καινῆς κτίσης”. ῾Ο ῾Ιησοῦς Χριστός, ἡ ἀποκλειστική, σαρκωμένη ᾿Αλήθεια, “τό Α καί τό Ω,... ὁ ὤν και ὁ ἦν καί ὁ ἐρχόμενος” (᾿Αποκάλ. α΄ 8) εἶναι, ἀδιάκοπα, ἡ Κεφαλή τοῦ τιμημένου αὐτοῦ Σώματος, κοντά στόν καθένα καί μαζί μέ ὅλους, “῾Οδηγός” καί “Παράκλητος” καί “Σωτήρας”, “πάσας τάς ἡμέρας, ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος” (Ματθ. κη΄ 20).

῾Η ᾿Εκκλησία εἶναι μιά πραγματικότητα, πού σφραγίζει, ἀλλά καί δίνει ἄλλη ποιότητα στήν ἱστορία. Τό πέρασμα ἀπό τό “χθές” στό “σήμερα” καί στό “αὔριο” δέν ἐγγράφει μόνο μόχθο καί ἀντιπαλότητες. ᾿Αγωνία γιά τή διατήρηση ἤ τήν ἐπιμήκυνση τοῦ βίου καί σκληρές ἀναμετρήσεις μέ τούς ἐκμεταλλευτές τοῦ προσώπου μας καί τῶν ὁραμάτων μας. ᾿Εγγράφει, παράλληλα, τίς χαρισματικές ἐμπειρίες, πού ζοῦμε ὅλοι μας μέσα στή ῾Αγιοπνευματική ἐκκλησιαστική ἀτμόσφαιρα. Τήν ἄμεση σχέση μας μέ τό θεανδρικό Πρόσωπο τοῦ Κυρίου μας. Τόν ἐμπλουτισμό μας μέ τό λόγο Του, μέ τά “ρήματα ζωῆς αἰωνίου” (᾿Ιωάν. στ΄ 68). Τή διακριτική προσέγγισή μας στό “κενό μνημεῖο” Του. Τήν προσωπική ψηλάφηση, ἐκ μέρους μας, τῆς λογχισμένης πλευρᾶς Του. Τήν καταύγασή μας μέ τό Φῶς τῆς ᾿Ανάστασης. ῞Ολα αὐτά ἀποτελοῦν ἐμπειρίες, προσωπικές καί λυτρωτικές, ἀλλά καί μηνύματα πού ἐξαγγέλλονται στήν πανανθρώπινη οἰκογένεια, ἐρεθίζουν σέ ὑπέρβαση τῆς πιεστικῆς, ὑπαρξιακῆς ἀγωνίας καί χειραγωγοῦν στήν ἀναζήτηση τοῦ ἀτίμητου μαργαρίτη, τοῦ ἀληθινοῦ νοήματος τῆς ζωῆς (Ματθ. ιγ΄ 46).

Νεοχωρίτης

Θά ἤθελα σήμερα, στήν πρώτη ἐπικοινωνία μας νά σᾶς συστηθῶ. Εἶμαι ὁ «Νεοχωρίτης». Ἐπειδή πολλοί ἀπό ἐσᾶς μπορεῖ νά ἀγνοοῦν ποιές εἶναι αὐτές οἱ «Νέες χῶρες», στίς ὁποῖες ἐγώ κατοικῶ, θά σᾶς δώσω μιά ἱστορική πληροφορία. Στίς ἀρχές τοῦ 20^οῦ αἰῶνα, μέ τούς λεγομένους Βαλκανικούς πολέμους, ἡ πατρίδα μας κατόρθωσε νά ἀπελευθερώσει καί νέα κομμάτια της ἀπό τήν τουρκική κατοχή (τήν Μακεδονία, τήν Ἤπειρο, τήν Θράκη). Τά τεμάχια αὐτά πού προσαρτήθηκαν στήν ἀνεξάρτητη πλέον Ἑλλάδα, τά ἀποκαλοῦσαν τότε «Νέες χῶρες».

Παράλληλα μέ τήν ἐδαφική προσάρτηση τῶν περιοχῶν αὐτῶν στό ἀνεξάρτητο Ἑλληνικό κράτος, προσαρτήθηκαν οἱ Νέες χῶρες καί ἐκκλησιαστικά στήν Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Ἐπειδή αὐτή ἡ προσάρτηση ἀπό πλευρᾶς ἐκκλησιαστικῆς συνέπεσε μέ τήν Μικρασιατική καταστροφή καί τήν ἀποψίλωση τοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως ἀπό ὅλο τό ποίμνιό του, ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἀποδέχθηκε, ἁπλά, μιά πνευματική πατρότητα τοῦ Κωνσταντινουπόλεως στίς Νέες Χῶρες. Ἡ διοίκηση τῶν Νέων χωρῶν ὅμως πλέον ἀνῆκε στή δικαιοδοσία τῆς Αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κι ἔτσι οἱ ἐπίσκοποι τῶν Νέων χωρῶν ἐντάσσονταν στά συνοδικά σώματα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

Περιπατεῖν ἐν ἀληθείᾳ

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Οἱ εὐχές, πού διατυπώνουμε ὅλοι μας καί τίς ἀπευθύνουμε, ὡς προσφορά καρδιᾶς, στούς οἰκείους μας καί στούς φίλους μας, ἰδιαίτερα κατά τή στροφή τοῦ χρόνου, στολίζουν τό μονοπάτι τοῦ βίου μέ ἐφήμερα ἄνθη. ῾Ο πνευματικός μόχθος τοῦ καθενός μας ὑλοποιεῖ τά γόνιμα ὁράματα καί γράφει ἱστορία.

Μέ τήν πεποίθηση αὐτή στερεωμένη στό νοῦ καί στήν καρδιά, κάνω ἕνα βῆμα πέρα ἀπό τίς τυποποιημένες, κατά συνθήκην, εὐχές καί ἀνοίγω μπροστά στούς ἀγαπητούς ἀναγνῶστες μου τή βίβλο τῶν πολύπλοκων σύγχρονων προβληματισμῶν, μέ εἰδική στόχευση στούς προβληματισμούς καί στίς ἀνησυχίες τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ μας Σώματος. Πρόθεσή μου, νά ἐκτιμήσουμε, ἀπό κοινοῦ, τίς ἀναταράξεις τοῦ σημερινοῦ ἐκκλησιαστικοῦ μας βίου. Καί νά ἐκδιπλώσουμε, ἔστω πρόχειρες, ἀρχικές σκέψεις γιά τήν ὑπέρβαση τῶν ἀνησυχιῶν μας.

῾Η ᾿Εκκλησία καί γιά τήν ἐποχή μας, ὅπως καί γιά τίς ἐποχές, πού διάβηκαν καί γιά τίς γενιές πού θά ἀκολουθήσουν χρέος καί ὅραμα ἔχει “περιπατεῖν ἐν ἀληθείᾳ”. Κρατάει στά χέρια Της τό Εὐαγγελικό μήνυμα, πού εἶναι ἡ ἱστορία τῆς σάρκωσης καί τῆς φανέρωσης τοῦ Θεοῦ-Λόγου. ῾Η ἀποκάλυψη τῆς ἀπόλυτης, ὑπερβατικῆς ᾿Αλήθειας. Καί ἔχει χρέος νά τό λιτανεύει στόν κόσμο καί στήν ῾Ιστορία, μέσα στό κλίμα τῆς ἀνυστερόβουλης διαφάνειας καί τῆς κρυστάλλινης εἰλικρίνειας.

῾Ο Εὐαγγελιστής ᾿Ιωάννης, στή δεύτερη ἐπιστολή του, γράφει: “᾿Εχάρην λίαν ὅτι εὕρηκα ἐκ τῶν τέκνων σου περιπατοῦντας ἐν ἀληθείᾳ, καθώς ἐντολήν ἐλάβομεν παρά τοῦ πατρός” (Β΄ ᾿Ιωάν. 4).

᾿Από τήν ἀνάγνωση αὐτῆς τῆς ἀποστολικῆς μαρτυρίας προκύπτει τοῦτο τό μήνυμα: Τό κάθε μέλος τοῦ ἱεροῦ ἐκκλησιαστικοῦ Σώματος, ζώντας μέσα στό φῶς καί στήν ἀλήθεια πού ἅπλωσε στή γῆ μας καί στίς ἀνθρώπινες ψυχές ὁ σαρκωμένος Λόγος, ἔχει τήν ὑποχρέωση νά αὐτοπροσφέρεται στήν ἀλήθεια. Νά τήν κάνει προσωπικό του βίωμα. Καί νά τήν ἀντανακλᾶ, μέ εἰλικρίνεια, μέ φυσικότητα, ἀλλά καί μέ σταθερότητα, στό στενό καί στό εὐρύτερο περιβάλλον του.

Στό παρακάτω κείμενο τοῦ μητροπολίτη Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου προβάλλεται στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας ἡ κοινωνία τῶν ἀνθρώπων, σέ σχέση μέ τήν ἀπομόνωση τῶν ἀνθρώπνων τῆς ἐποχῆς μας, οἱ ὁποῖοι προσανατολίζονται σέ προσωπικές κατακτήσεις καί ἀπαιτοῦν ἀτομικά (πολλές φορές παράλογα) δικαιώματα.

Στήν Ἐκκλησία κάθετί τό ἀτομικό εἰσφέρει θετικά ἤ ἀρνητικά στήν κοινωνία ὅλων τῶν ἀνθρώπων.

᾽Iδιωτικοποίησι ἤ κοινωνία;

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἔξοδος πειρασμική ἡ ἰδιωτικοποίησι τῆς ζωῆς. Ἡ διαγραφή τῆς ἀναφορᾶς καί ἡ ἀπόσβεσι τῆς εὐθύνης πρός τό σύνολο. Πρός τήν κοινωνία τῶν συνανθρώπων. Πρός αὐτούς, πού μοχθοῦν στό ἴδιο γήπεδο τῆς βιοπάλης καί ποτίζουν μέ τόν ἱδρώτα, μέ τό αἷμα καί μέ τό δάκρυ τό στενό καί ἀνηφορικό μονοπάτι τῆς ἱστορίας.

Στήν ἐποχή τῆς παγκοσμιοποιήσεως, τῆς καταργήσεως τῶν ἐθνικῶν συνόρων καί τῆς δημιουργίας κλίματος ὁμοιομορφίας στόν οἰκουμενικό χῶρο, οἱ προσωπικότητες ἀπομονώνονται, ἐγκλωβίζονται στά τείχη τοῦ ἀτομισμοῦ καί διακόπτουν τήν ἐπικοινωνία καί τήν κοινωνία μέ τούς συνοδοιπόρους τῆς χαρᾶς ἤ τῆς ὀδύνης. Ἡ ἐπιτυχία θεωρεῖται προσωπικό ἀπόκτημα. Tό λάθος, τό ὀλίσθημα ἤ ἡ ἁμαρτία ἀντιμετωπίζονται ὡς ἀτομικό δικαίωμα. Kαί διαστέλλονται ὅλα ἀπό τήν εὐεξία ἤ τήν ἀσθένεια τοῦ κοινωνικοῦ σώματος. Tό μοτίβο εἶναι σταθερό. Ἔχω τήν ἐξουσία νά διαθέσω ὅπως θέλω τόν ἑαυτό μου. Ἔχω τό δικαίωμα νά ἁμαρτήσω. Ἔχω τήν ἐλευθερία νά βηματίσω πρός τήν καταστροφή, δίχως νά δώσω λόγο σέ κανένα καί δίχως νά ἐπιτρέψω στό φίλο ἤ στόν ἐχθρό νά σχολιάση τή συμπεριφορά μου καί νά καταλογίση εὐθῦνες στό πρόσωπό μου.

Διαμετρικά ἀντίθετη ἡ τοποθέτησι τῆς Ἐκκλησίας. Στό χῶρο της δέν ὑπάρχουν  μονάδες. Ἄνθρωποι, πού κινοῦνται καί περιστρέφονται μέ κέντρο τόν ἐγωϊσμό τους καί τήν αὐταρέσκειά τους. Δέν ὑπάρχουν πύργοι κλειστοί καί ἀμπαρωμένοι. Δέν ὑπάρχουν τράπεζες ἀτομικῶν δικαιωμάτων, δίχως τό χρέος ἀναφορᾶς στό σύνολο, στήν ἐκκλησιαστική κοινότητα.

Καλῶς ὁρίσατε

Καλῶς ὁρίσατε στόν διαδικτυακό μας τόπο «Μητροπολίτης Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικόδημος» - Θεολογία καί Ἐκκλησιαστική ἱστορία.
Στό ὄνομα τῆς ἱστοσελίδας μας βρίσκεται τό ὄνομα μιᾶς ἐμβληματικῆς μορφῆς τῆς Ἐκκλησίας μας· τοῦ διωκομένου ἐπισκόπου χάριν τῆς κανονικῆς τάξης μέσα στήν Ἐκκλησία καί συγχρόνως τοῦ μεγάλου θεολόγου τῆς σύγχρονης Ἐκκλησίας. 

Στόν ἱστότοπο αὐτό θά παρουσιάσουμε κατ’ ἀρχάς τό θεολογικό του ἔργο· τά βιβλία του ἀλλά καί ἀποσπάσματα ἀπό τόν πνευματικό θησαυρό πού βρίσκεται μέσα σ’ αὐτά. Παράλληλα, θά δημοσιοποιήσουμε πλῆθος θεολογικῶν κειμένων, ἄρθρων, ὁμιλιῶν του. Θά ὑπάρχει, ἐπίσης, πλούσιο θεολογικό ὑλικό ὁμιλιῶν, κηρυγμάτων κ. ἄ. σέ ἦχο καί βίντεο.

Μαζί καί παράλληλα μέ τό θεολογικό ὑλικό θά παρουσιαστεῖ πλούσιο ἀρχειακό ὑλικό σύγχρονης ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας τῆς τελευταίας πεντηκονταετίας. Θά ἔρθουμε σέ ἐπαφή μέ τά ντοκουμέντα μιᾶς μεγάλης περιπέτειας τῆς Ἐκκλησίας, πού λέγεται ἐκκλησιαστικό πρόβλημα, στό ὁποῖο ἐνεπλάκησαν χωρίς νά τό θέλουν 12 μητροπολίτες, μεταξύ τῶν ὁποίων καί ὁ Ἀττικῆς Νικόδημος.