Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 68, 1-9-2001 

Aἰχμαλωσία συνειδήσεων

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἡ ἄλλη ὄψη τῆς ἐνημέρωσης. Ἤ, ἀκριβέστερα, ἡ κρυφή σκοπιμότητα τῆς ἀτέρμονης προπαγάνδας. Oἱ σκοτεινές προθέσεις, πού κρύβονται ἐπιμελέστατα πίσω ἀπό τήν ἔντεχνη καί μαγευτική εἰκόνα. Πού δέ φανερώνονται, ἀλλά ἀποκαλύπτονται, ὅταν κατορθώσουν νά ὑλοποιηθοῦν καί νά δημιουργήσουν τραυματική ἐμπειρία.

Ἡ ἐνημέρωση, ὅπως εἶναι στημένη ἀπό τούς μυστικούς μηχανισμούς τῆς παγκόσμιας διαπλοκῆς, δέ στέκεται σεβαστικά μπροστά στήν ἀνθρώπινη προσωπικότητα. Δέ διακινεῖται μέσα στό γήπεδο τῆς εἰλικρίνειας καί τῆς ἐντιμότητας. Δέ φωτογραφίζει λιτά καί πιστά τήν πραγματικότητα, μέ στόχο τήν κατατόπιση. Tή διευκόλυνση τῆς συμβίωσης καί τῆς συνεργασίας. Λειτουργεῖ ὡς ἀπόχη αἰχμαλωσίας. Ὡς πλύση ἐγκεφάλου, πού συσπειρώνει ὀπαδούς. Kαί ὡς ὄργανο διάλυσης τῶν συσπειρώσεων, πού ὑπάρχουν παραδοσιακά ἤ, πού ἔχουν προκληθεῖ ἀπό τήν παρέμβαση ἄλλων πολιτικῶν ἤ κοινωνικῶν παραγόντων.

Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 65, 16-7-2001 

Ὁ Mεσσιανισμός τῆς τεχνολογίας

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἀποδέχομαι τά ἀνοίγματα καί τίς ἐξυπηρετήσεις τῆς σύγχρονης τεχνολογίας. Tά χαίρομαι καί τά ἀξιοποιῶ. Ἀπορρίπτω, ὅμως, τόν ἄκρατο Mεσσιανισμό, πού ἔστησαν μπροστά μας οἱ σχεδιαστές καί οἱ τεχνουργοί τῆς τεχνολογικῆς ἔκρηξης.

Tό θαῦμα τῆς τεχνολογίας, κυρίαρχο στήν ἐποχή μας, ἐντυπωσιάζει, αἰχμαλωτίζει καί συνεπαίρνει. Ὁ ταχύς ρυθμός τῆς ἐξέλιξης καί ἡ πολυπλοκότητα τῶν ἐπιτευγμάτων, προβάλλονται ἀπό τίς ποικίλες σχολές τῆς πληροφόρησης καί περνοῦν στή συνείδησή μας ὡς ἔγκυρες ἐγγυήσεις καθολικῆς προοδευτικότητας καί ὡς γνήσιες σφραγίδες ἀταλάντευτης εὐημερίας. Ἡ πρόοδος τῆς μηχανῆς ταυτίζεται μέ τήν πρόοδο τῆς ἀνθρωπότητας. Tό πέρασμα τῶν προϊόντων τῆς τεχνολογίας στήν καθημερινότητα θεωρεῖται ἄνοιγμα δρόμου, πού φέρνει σέ ἀνοιχτά γήπεδα ὑψηλῆς πολιτιστικῆς δημιουργίας.

Δέ νομίζω, πώς παραδίνομαι στό σχῆμα τῆς ὑπερβολῆς, ἄν χαρακτηρίσω τήν ὑπεραισιοδοξία καί τήν ὁρμή τῆς ἐποχῆς μας ὡς Mεσσιανισμό.

Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 64, 1-7-2001 

Mοναξιά καί μοναξιά

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Mᾶς ἐπηρεάζει ἀρνητικά καί μᾶς ἀποδιοργανώνει ἡ μοναξιά, πού μᾶς κυκλώνει, τούτη τήν ἐποχή καί μᾶς ἀναγκάζει νά περπατᾶμε σκυφτοί, δίχως τήν παραμικρή συμπαράσταση καί τήν ἀναγκαία συναντίληψη, τά ἀνηφορικά μονοπάτια τῆς ζωῆς.

Διογκωμένες οἱ πολιτεῖες μας, μέ πανύψηλες κατοικίες καί στενούς δρόμους, μᾶς ὑποχρεώνουν νά κυκλοφοροῦμε σωρευμένοι καί στριμωγμένοι στή διάταξη τοῦ κοπαδιοῦ. Ἀνοιχτά ὁλημερίς καί τά παράθυρα τῶν τηλεοράσεών μας, φέρνουν στίς οἰκογενειακές μας ἑστίες ἤ στούς τόπους τῆς δουλειᾶς μας καί ἄλλα κοπάδια συνανθρώπων μας. Tίς περιπέτειές τους. Tούς πόνους τους. Ὡστόσο, μέσα στόν οἰκουμενικό συνωστισμό, ἡ ὕπαρξή μας νοιώθει μόνη, μονότατη.

Ἡ μοναξιά σφραγίζει τή βίβλο τῆς σύγχρονης ἱστορίας. Kαταλύει τή γόνιμη κοινωνικότητα καί οἰκοδομεῖ τή συμβατικότητα. Kόβει τίς γέφυρες τῆς ἐπικοινωνίας καί κλείνει τούς ἀνθρώπους σέ πύργους, καλοπεριποιημένους, ἀλλά ἀπρόσφορους γιά συμπορεία καί διάλογο καί συνεργασία.

Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 33, 16-03-2000

Tό σύνδρομο τῆς ἐξωστρέφειας

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἐρώτημα καυτό. Ἐπικαιρότητα προβληματική καί αἰνιγματική. Γιατί ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος αὐτοπαραδίνεται, δίχως τήν παραμικρή ἀντίσταση, στήν ἐξωστρέφεια; Γιατί καταπιέζει τίς ἀγωνίες τῆς προσωπικότητάς του; Γιατί προσπερνάει ἀδιάφορα, ἴσως καί προκλητικά, τόν προβληματισμό γύρω ἀπό τό νόημα τῆς ὕπαρξης; Γιατί συμβιβάζεται καί ταυτίζεται μέ τό ξεφάντωμα καί ἐξαντλεῖ τούς πόθους του στή μέθη τοῦ αἰσθησιασμοῦ;

Ἰδιαίτερα τοῦτες τίς μέρες, τό ξέχυμα τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης  στίς ἐκδηλώσεις τῆς ἐμπορευματοποιημένης, ἀλλά καί ἀχαλίνωτης διασκέδασης, δίνουν στήν ἐπιλογή τή διάσταση τῆς αὐτοαναίρεσης καί τῆς αὐτοκαταστροφῆς. Oἱ ἄνθρωποι ἐντάσσονται ἀδιαμαρτύρητα στήν ἀγέλη. Στόν ὄχλο, πού τόν ὁδηγεῖ καί τόν ἐκμεταλλεύεται ἡ ἐμπορική διαπλοκή. Tοῦ προβάλλουν τό πολύχρωμο καί ἑλκυστικό πανώ τῆς διασκέδασης. Mεθοδεύουν τή φυγή του ἀπό τήν πραγματικότητα καί ἀπό τίς ὑπαρξιακές ἀναμετρήσεις μέ τό μόχθο, τήν ὀδύνη καί τό θάνατο. Tόν σύρουν μέσα στό φαράγγι τῶν ἐκκωφαντικῶν κρωγμῶν τῆς σύγχρονης μουσικῆς καί μέσα στό σκοτεινό νεφέλωμα τῶν παραισθήσεων. Tοῦ μελωδοῦν τό ἄσμα τῆς ἐξαντλητικῆς ἐξωστρέφειας. Tοῦ κλέβουν τό ὄνειρο τοῦ νοηματισμοῦ τῆς μιᾶς καί μοναδικῆς  ζωῆς του. Kαί, μετά, τόν  ἀφήνουν νά ἐκτονωθεῖ καί νά ἐπιστρέψει στή μόνωσή του καί στήν ἀπογοήτευσή του.

Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 87, 16-6-2002

Ἐκσυγχρονισμός ἤ μιμητισμός;

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Στό ἐπίκεντρο τῆς σύγχρονης ἱστορικῆς μετάλλαξης καί τοῦ ἄγχους, πού προκαλεῖ ἡ σχετική προβληματική, τό πιεστικό ἐρώτημα: Αὐτό, πού δεχόμαστε ὅλοι μας ὡς ἔμπνευση ἤ ὡς ἐντολή, ἀπό κάποιες μυστικές καί ἀπροσπέλαστες πηγές καί πού τό ὑλοποιοῦμε μέ κόπους καί μέ θυσίες, εἶναι ἐκσυγχρονισμός ἤ εἶναι στεῖρος καί ἐξουθενωτικός μιμητισμός; ῾Η πορεία τοῦ προσώπου καί τοῦ κοινωνικοῦ σχήματος, στόν αἰώνα τῶν κοσμογονικῶν ἀνακατατάξεων,  εἶναι ἐξέλιξη ἀπό τό ἀτελέστερο στό τελειότερο, ἀπό τό βάρβαρο στό ἀνθρωπινότερο, ἀπό τό ἐνστικτῶδες στήν αὐτοσυνειδησία καί στήν ἐλευθερία; Μπορεῖ κανείς, σήμερα, νά βάλει τό χέρι στήν καρδιά καί νά ἀναπαύσει τή συνείδησή του καί τήν ἀνησυχία τοῦ περιβάλλοντός του, βεβαιώνοντας, πώς ἀκολουθοῦμε, μελετημένα καί αὐτόβουλα, “ἀνάντη”, ἀνηφορικό δρόμο, πού ἡ κάθε του στροφή ἀποκαλύπτει ὁρίζοντες εὐρύτερους, καθαρότερους καί φωτεινότερους;

Τό σύνθημα “ἐκσυγχρονισμός” εἶναι κυρίαρχο στό σύγχρονο γλωσσάριο. Καί τό ἐπιστημονικό καί τό τεχνολογικό, ἀλλά καί τό “πνευματικό”. ῞Ολες οἱ ἀνθρώπινες προσπάθειες, ἀκόμα καί οἱ ἑλιγμοί τῆς σκοπιμότητας καί οἱ κομπίνες τῆς σκοτεινῆς διαπλοκῆς, καταλογογραφοῦνται στά κατάστιχα τοῦ “ἐκσυγχρονιστικοῦ μετασχηματισμοῦ” καί διαφημίζονται στίς πλατειές, ἀνυποψίαστες, μάζες σάν κατακτήσεις, μεθοδικές καί ἠλεγμένες, πού καταξιώνουν τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη καί προωθοῦν τό ἅρμα τοῦ πολιτισμοῦ σέ ἀποκάθαρση τῆς ποιότητας καί σέ σταδιακή προσέγγιση τῆς πληρότητας.

Περιοδικό «’Ελεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 86, 1-6-2002

Ἡ ἄλλη δίαιτα

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Καταγεμάτες οἱ ἀγορές μέ τά τυποποιημένα ἤ τά μεταλλαγμένα προϊόντα. ῾Αλυσίδα οἱ διαφημίσεις, πού ἐρεθίζουν τό γευστικό αἰσθητήριο καί προκαλοῦν σέ δοκιμή καί σέ ὑπερκατανάλωση. Πανίσχυρη, ὅμως, καί ἀκαταπόνητη, στήν κούρσα τῆς ἐνημέρωσης καί τῆς δημιουργίας μετώπου ἀντίστασης, ἡ διαιτητική ὑπόμνηση. ῾Ο λόγος ὁ ἐπιστημονικός ἤ ἐπιστημονικοφανής, πού ἀναστέλλει τή βουλιμία, ὑψώνοντας, ἀνασχετικό ἀνάχωμα στήν ἄμετρη χρήση, τούς κανόνες τῆς ὑγιεινῆς διατροφῆς. Τή συμβουλή τῆς ἀποφυγῆς ὅλων ἐκείνων τῶν προϊόντων καί τῶν παρασκευασμάτων, πού ἐξυπηρετοῦν μέν τή διαπλοκή τοῦ ἐμπορίου, ἀλλά δηλητηριάζουν τόν ἀνθρώπινο ὀργανισμό καί τόν ὁδηγοῦν, ἀπό τό δρομολόγιο τῆς ταχείας κυκλοφορίας, στήν πύλη τῆς ἔσχατης πνοῆς.

Τά ἐπιχειρήματα τῆς διαιτητικῆς ἀγωγῆς πολλά, πειστικά καί πανίσχυρα. Καλύπτουν ὁλόκληρο τό φάσμα τοῦ προβληματισμοῦ. ᾿Αναλύουν τόν τρόπο τῆς σύγχρονης καλλιέργειας καί τῆς διατήρησης τῶν ὀπωροκηπευτικῶν καί τίς βλαπτικές ἐπιδράσεις τῶν φαρμάκων, πού αὐξάνουν τήν παραγωγή, ἀλλά σταλάζουν τό θάνατο στόν ἀνυποψίαστο χρήστη. Μιλοῦν γιά τίς μετρήσεις τῶν στοιχείων τοῦ αἵματος, πού αὐξομειώνονται, καθώς ἡ ὑπερβολή ἤ ὁ αὐτοπεριορισμός στή γεύση μετακινοῦν τό δείκτη τῆς ὑγείας ἤ τῆς νοσηρότητας. ᾿Αραδιάζουν τίς γνῶμες τῶν εἰδικῶν καί τίς ἐμπειρίες τῶν ὀπαδῶν τῆς αὐτοσυγκράτησης, πού καταξιώνουν τήν ἀπελευθέρωση ἀπό τή μαγεία καί τήν τυραννία τῆς γεύσης, δίνοντας τό στίγμα τῆς σταθερῆς βιολογικῆς ἰσορροπίας καί τῆς ἄνεσης στήν κίνηση καί στή δημιουργία.

Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 89, 16-7-2002

Πρόταση ζωῆς, ἤ πρόταση χλιδῆς;

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἀδιευκρίνιστη μέσα μου ἡ ἀπορία. Αὐτό, πού παρακολουθοῦμε νά διαφημίζεται καί νά ἐμφανίζεται σάν σύγχρονη, προηγμένη πρόταση ζωῆς, εἶναι πραγματική εἰσφορά στήν πρόοδο; Γνήσια ἀνταπόκριση στήν ἐναγώνια ἀναζήτηση ὅλων μας, γιά βελτίωση τῆ ποιότητας τοῦ πολιτισμοῦ μας καί ἐμπλουτισμό τῆς ἀνθρώπινης προσωπικότητας μέ ἐξευγενισμένα ὁράματα καί μέ ἀδιαμφισβήτητο ἦθος; ῎Η ἀποτελεῖ, ἁπλῶς, μιά πρόσθετη πρόταση χλιδῆς; ῾Υποταγή στίς ἀπαιτήσεις τῶν οἰκονομικῶν ὑπερκολοσσῶν καί συντονισμό στή διαλεκτική τῆς ὑπερκατανάλωσης; Εἶναι βηματισμός, ἀποφασιστικός καί ἀποδοτικός πρός τήν ἀνθοφορία τοῦ πνεύματος καί πρός τήν καρποφορία τῶν χαρισμάτων καί τῶν δυνατοτήτων, πού χάρισε ὁ Δημιουργός στόν ἄνθρωπο; ῎Η εἶναι συνταγή γιά καλλιέργεια τῆς ἀκόρεστης γεύσης καί ἐξωραϊσμένη προπαγάνδα, γιά ὑπέρμετρη κατασπατάληση τῶν ἀγαθῶν, πού ἐξαντλεῖ τό βαλάντιο τοῦ φτωχοῦ καί ὑπερφορτώνει τά ταμεῖα τῆς δυναστικῆς, οἰκονομικά, ὀλιγαρχίας;

Ἀποτελεῖ κοινό τόπο ἡ μονομέρεια καί ἡ ἀνεπάρκεια τῆς συνθηματολογίας. ῞Ολοι ὅσοι ἐμφανίζονται στή δημοσιά τῆς πληροφόρησης καί τῆς διαφήμισης, ἐπικεντρώνουν τίς ἐπαγγελίες τους στή βελτίωση τῶν οἰκονομικῶν συνθηκῶν καί στήν ἐξασφάλιση τοῦ δικαιώματος τῆς μετοχῆς στό παιχνίδι τῆς ἀέναης κατανάλωσης. Στό τρίπτυχο τῆς ἀγορᾶς, τῆς δοκιμῆς καί τῆς ἀχρήστευσης. ῾Η ὑπόσχεση εἶναι, πώς θά φτάσει στιγμή, πού, ὅλοι οἱ ἑταῖροι τῆς πολιτιστικῆς λέσχης, θά χαίρονται ὄχι τά ἴδια τά ὑλικά ἀγαθά, μέσα στή διαδικασία τῆς ἰσόρροπης χρήσης, ἀλλά τήν τεχνική τῆς ἀπόκτησης καί τῆς ἀπόρριψης.

Τό παράξενο εἶναι, πώς αὐτή ἡ διαδικασία, πού μεθοδεύεται καί διασφημίζεται ἀπό τά κέντρα ἀποφάσεων τῆς ἄψυχης καί ἀπάνθρωπης οἰκονομικῆς μηχανῆς, λανσάρεται μέ τή λεζάντα τῆς πολιτιστικῆς ἀνάπλασης καί ἀναβάθμισης. ῞Οταν καταναλώνουμε, γινόμαστε περισσότερο πολιτισμένοι!! ᾿Εξευγενισμένες προσωπικότητες!! ᾿Ανεβάζουμε τό δείκτη νοημοσύνης μας καί δημιουργικότητας καί πλάθουμε ἀθάνατα ἔργα ἔμπνευσης καί λεπτουργίας.

Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 109, 16-05-2003

Ἡ ἀξία “ἄνθρωπος”

Μητροπολίτου Αττικής και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Στό πρόσφατο γύρισμα τοῦ ἱστορικοῦ δρόμου μας συναντήσαμε τόν τρόμο καί τά ἐρείπια. Εἴδαμε μπροστά μας, ἄψυχα καί ἄφωνα, τά δολοφονημένα ὁράματά μας. Πάγωσε τό αἷμα στίς φλέβες μας, καθώς ἀντικρύσαμε τίς βιασμένες ἐλπίδες μας. Τούς ἀνασκαμμένους πύργους τῆς “πολιτιστικῆς” ὑπεροψίας μας. Τή σχιζοφρένια τῶν θεσμῶν μας. ῞Ο,τι εἴχαμε συλλέξει ὡς θησαύρισμα πολιτισμοῦ, τό χάσαμε γιά μιά καί μόνη τοῦ χρόνου στιγμή. Τήν ἀξία “ἄνθρωπος”, πού τήν προβάλλαμε στίς βιτρίνες μας, καί πού εἶναι ὁ ἴδιος ὁ ἑαυτός μας, τήν τσαλακώσαμε καί τήν πετάξαμε στή χωματερή τῆς βαρβαρότητας, μέ ἐκλεπτισμένη τεχνολογία καί μέ ἄγριο πρωτογονισμό.

Ο εἰκοστός αἰώνας, ὁ αἰώνας, πού ἔδυσε, καυχήθηκε πώς κατάφερε νά ὑπερυψώσει τόν ἄνθρωπο καί νά ταπεινώσει τό Θεό. Πώς πέτυχε τήν αὐτονόμηση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τό καταπιεστικό “ἄνωθεν”, ἀπό τή σκιά καί τήν “ἐκπεφρασμένη” θέληση τοῦ Θεοῦ. Καί, πώς προχώρησε στό στήσιμο τοῦ πολιτισμοῦ μέ κινητήρια ἔμπνευση τήν ἀνθρώπινη εὐημερία καί μέ ὁδηγό τόν “ὀρθό λόγο”.

Τό παρασκήνιο...

᾿Αντίφαση... καί ὄχι μόνο. Μεθοδευμένη παραπλάνηση... καί ὄχι μόνο. ῎Ενοχη ἀπάτη... καί πολύ περισσότερο. Πρόκειται γιά τήν καθιέρωση καί τή λειτουργία τοῦ παρασκηνίου. Σ᾿ ὅλα τά ἐπίπεδα καί σέ ὅλες τίς ἐκφάνσεις τοῦ βίου. ᾿Απ᾿ ἄκρη σέ ἄκρη τοῦ πλανήτη. Καί ἀπό τό ἀνώτατο κέντρο ἀποφάσεων, ἴσαμε τήν ἔσχατη μονάδα προσφορᾶς ἔργου, ὑπηρεσιῶν ἤ πολιτιστικῆς δημιουργίας. Τῶν μυστικῶν κέντρων, πού ἐπεξεργάζονται δεδομένα καί ἀποφασίζουν, δίχως νά δημοσιοποιοῦν τούς σχεδιασμούς τους καί δίχως νά δίνουν ἀναφορά γιά τίς κινήσεις τους. Τά πάντα κάτω ἀπό τόν πέπλο τῆς μυστικότητας. Τά πάντα μέσα στό ἀδιαπέραστο σκοτάδι μιᾶς αὐστηρά ὑπολογισμένης σκοπιμότητας.

Στό προσκήνιο διαφημίζεται, μέ ὅλες τίς ἀποχρώσεις τοῦ προπαγανδιστικοῦ λόγου καί στή διαπασῶν τῆς ἔντασης, ἡ ἀξία τῆς διαφάνειας και τά ἀπαραβίαστα δικαιώματα τοῦ ἀτόμου. ῾Η ἐλευθερία στήν ἔκφραση γνώμης. Τό δικαίωμα καί τό χρέος μετοχῆς στήν ἀνοιχτή πληροφόρηση. Καί ἡ θεσμοθέτηση τῆς ἀνεπηρέαστης καί ἀδέσμευτης ἐπιλογῆς προτεραιοτήτων καί σχημάτων ζωῆς. Καί, πίσω ἀπό τά φῶτα καί τίς ἐπαγγελίες καί τίς ἐπίσημες ἤ ἀνεπίσημες διακηρύξεις, δουλεύει ἀκατάπαυστα καί μέ ρυθμούς δαιμονικούς, τό σκοτεινό παρασκήνιο. Τό μυστικό διευθυντήριο. Πού συλλέγει ἤ ὑποκλέπτει καί διασταυρώνει πληροφορίες. Πού καθορίζει ἰδιοτελεῖς στόχους καί συντάσσει προγράμματα. Πού ὑπονομεύει τά δοκιμασμένα καί καθιερωμένα σχήματα τῆς ζωῆς καί εἰσάγει καινά δαιμόνια.