†Mητροπολίτης Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικόδημος

  • Ἀρχική
  • Καλῶς ὁρίσατε
  • Μητροπολίτης
    • Βιογραφικά στοιχεῖα
    • Φωτογραφίες
    • Νεκρολογίες
  • Ἱερά Μονή Νέου Στουδίου
    • Ἱστορικό
    • Φωτογραφίες
    • Χάρτης
    • Δραστηριότητες
    • Κηρύγματα
      • π. Είρηναῖος Μπουσδέκης
        • Ἠχητικά
        • Κείμενα
      • π. Μάξιμος Ἀναστόπουλος
      • μ. Ἰγνάτιος Βερβέρης
  • Ἐκδόσεις Σπορά
    • Εἰσαγωγικά
    • Λειτουργική Θεολογία
    • Ἱερατικά
    • Ἐκκλησιολογία
    • Μοναχικός βίος
    • Ὁμιλητικά βοηθήματα
    • Πατέρες καί σύγχρονη ζωή
    • Σύγχρονη ἐκκλησιαστική ἱστορία
    • Ὀρθόδοξοι προσανατολισμοί
    • Σχολιασμός τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐπικαιρότητας
    • Ὑπαρξιακές άνησυχίες
    • Διηγήματα
    • Ἄλλοι συγγραφείς
  • Ἐλεύθερη Πληροφόρηση
    • Εἰσαγωγικά
    • Εὐρετήριο τευχῶν
  • Ἐπικοινωνία

† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ

  • Βιογραφικό
  • Κηρύγματα
    • Ἠχητικά
      • Ἰωάννης
      • Ματθαῖος
      • Λουκᾶς
      • Μάρκος
      • Μηναῖο
      • Ἀποστολικά
        • Πεντηκοστάριο
        • Κυριακῶν
        • Μηναῖο
        • Τριώδιο
      • Παρακλήσεις
      • Χαιρετισμοί
      • Ἐπίκαιρα
    • Κείμενα
  • Ραδιοφωνικές συζητήσεις
  • Ἄρθρα
    • Ἐκκλησία
    • Ἐπίσκοπος
    • Θεολογικά
    • Σύνοδος
    • Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο
    • Ἀνθρωπολογία
      • Ἀνθρωπολογικά
      • Τί ἐστιν ἄνθρωπος;
    • Ἀθεΐα
    • Παράδοση
    • Πρόοδος ἤ συντήρηση;
    • Παγκοσμιοποίηση καί Παράδοση
    • Ἀπολογητική
      • Ὀρθός λόγος-Πίστη
    • Ἐκκλησιαστική δικαιοσύνη
    • Σχέσεις Ἐκκλησίας-Πολιτείας
    • Ἱστορικά
      • Ἀρχιεπίσκοπος Σεραφείμ
      • Ἀρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος
      • Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος Β'
      • Ἰγνάτιος Λάπας
    • Χριστούγεννα
    • Πάσχα
  • ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
  • 12 ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΕΣ
    • Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικόδημος
      • Βιογραφικό
      • Φωτογραφίες
    • Λαρίσης Θεολόγος
      • Βιογραφικά στοιχεῖα
      • Νεκρολογίες
      • Ἱστορικά
      • Φωτογραφίες
    • Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντῖνος
      • Προσωπικότητα
      • Φωτογραφίες
    • Θεσσαλονίκης Λεωνίδας
      • Φωτογραφίες
      • Νεκρολογίες
    • Ἀλεξανδρουπόλεως Κωνστάντιος
      • Βιογραφικά στοιχεῖα
      • Φωτογραφίες
    • Διδυμοτείχου Κωνσταντῖνος
      • Φωτογραφίες
    • Κιλκισίου Χαρίτων
      • Φωτογραφίες
    • Χαλκίδος Νικόλαος
      • Ἱστορικά
      • Προσωπικότητα
      • Φωτογραφίες
    • Δημητριάδος Ἠλίας
      • Φωτογραφίες
    • Παραμυθίας Παῦλος
      • Φωτογραφίες
    • Ζακύνθου Ἀπόστολος
      • Φωτογραφίες
    • Τρίκκης καί Σταγῶν Σεραφείμ
      • Φωτογραφίες
    • Δημοσιεύματα
  • ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
    • Νέες Χῶρες
    • Οὐκρανικά
    • Διάφορα
  • ΑΡΘΡΑ ΑΛΛΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ
    • Ἐλευθέριος Χ. Οἰκονομάκος
    • Ἄλλοι συγγραφεῖς
  • ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΔΟΜΗ
    • Βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ
    • Θυσίαν αἰνέσεως
    • Σπουδή ἀγάπης
    • Στοχασμοί τοῦ Σαββάτου
    • Τό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ
    • Τό «τραῦμα» τῆς ἀγάπης
    • Καινή Διαθήκη
    • Διάφορα
  • ΠΑΤΕΡΙΚΑ
    • Ἡ ἱκεσία ἑνός ἁγίου
    • Διάφορα Πατερικά
  • Αρχική
  • Ἄρθρα
  • Ἐκκλησία
  • Εν “λόγῳ” και εν “διαλόγῳ”
Δημοσιεύθηκε : 17 Φεβρουαρίου 2019
  • Εκτύπωση

Ἐν “λόγῳ” καί ἐν “διαλόγῳ”

Η ᾿Εκκλησία ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ δέν εἶναι ἀπολίθωμα παρωχημένης ἱστορικῆς ἐμπειρίας. Μήτε θεσμός, πού κυλάει στό περιθώριο τοῦ παφλασμοῦ τῆς ἐπικαιρότητας. Εἶναι ἡ ζωντανή κοινότητα “τοῦ πλήθους τῶν πιστευσάντων”. Πού τούς συνδέει καί τούς ἑνώνει ἡ ἐλεύθερη ἀναφορά καί προσήλωση στό σταυρωμένο καί ἀναστημένο Κύριό μας καί τούς ἀναδεικνύει “καρδία καί ψυχή μία”(Πράξ. δ΄ 32). Οἱ καιροί ἀλλάζουν. “Γενεά πορεύεται καί γενεά ἔρχεται” (᾿Εκκλησιαστής α΄ 4). Τά σχήματα τῶν πολιτισμῶν ἀναμορφώνονται καί μεταμορφώνονται. Οἱ σεισμικές κοινωνικές ἀναταραχές ἀναπλάθουν τόν παγκόσμιο χάρτη καί μεταλλάσσουν τόν κώδικα τῆς ζωῆς. Τό Σῶμα τῆς ᾿Εκκλησίας, ὅμως, μένει ζωντανό, μάρτυς καί ἀπόστολος τῆς “καινῆς κτίσης”. ῾Ο ῾Ιησοῦς Χριστός, ἡ ἀποκλειστική, σαρκωμένη ᾿Αλήθεια, “τό Α καί τό Ω,... ὁ ὤν και ὁ ἦν καί ὁ ἐρχόμενος” (᾿Αποκάλ. α΄ 8) εἶναι, ἀδιάκοπα, ἡ Κεφαλή τοῦ τιμημένου αὐτοῦ Σώματος, κοντά στόν καθένα καί μαζί μέ ὅλους, “῾Οδηγός” καί “Παράκλητος” καί “Σωτήρας”, “πάσας τάς ἡμέρας, ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος” (Ματθ. κη΄ 20).

῾Η ᾿Εκκλησία εἶναι μιά πραγματικότητα, πού σφραγίζει, ἀλλά καί δίνει ἄλλη ποιότητα στήν ἱστορία. Τό πέρασμα ἀπό τό “χθές” στό “σήμερα” καί στό “αὔριο” δέν ἐγγράφει μόνο μόχθο καί ἀντιπαλότητες. ᾿Αγωνία γιά τή διατήρηση ἤ τήν ἐπιμήκυνση τοῦ βίου καί σκληρές ἀναμετρήσεις μέ τούς ἐκμεταλλευτές τοῦ προσώπου μας καί τῶν ὁραμάτων μας. ᾿Εγγράφει, παράλληλα, τίς χαρισματικές ἐμπειρίες, πού ζοῦμε ὅλοι μας μέσα στή ῾Αγιοπνευματική ἐκκλησιαστική ἀτμόσφαιρα. Τήν ἄμεση σχέση μας μέ τό θεανδρικό Πρόσωπο τοῦ Κυρίου μας. Τόν ἐμπλουτισμό μας μέ τό λόγο Του, μέ τά “ρήματα ζωῆς αἰωνίου” (᾿Ιωάν. στ΄ 68). Τή διακριτική προσέγγισή μας στό “κενό μνημεῖο” Του. Τήν προσωπική ψηλάφηση, ἐκ μέρους μας, τῆς λογχισμένης πλευρᾶς Του. Τήν καταύγασή μας μέ τό Φῶς τῆς ᾿Ανάστασης. ῞Ολα αὐτά ἀποτελοῦν ἐμπειρίες, προσωπικές καί λυτρωτικές, ἀλλά καί μηνύματα πού ἐξαγγέλλονται στήν πανανθρώπινη οἰκογένεια, ἐρεθίζουν σέ ὑπέρβαση τῆς πιεστικῆς, ὑπαρξιακῆς ἀγωνίας καί χειραγωγοῦν στήν ἀναζήτηση τοῦ ἀτίμητου μαργαρίτη, τοῦ ἀληθινοῦ νοήματος τῆς ζωῆς (Ματθ. ιγ΄ 46).

***

῾Η ᾿Εκκλησία, μέσα στή ροή τῆς ἱστορίας, δέ σιωπᾶ, δέν ἀποσύρεται καί δέν κρύβεται. ῾Ως ἐκδίπλωση μοναδικοῦ γεγονότος, ὡς ἐμπειρία ἀλήθειας καί ὑπαρξιακοῦ νοήματος, ὡς γεύση πληρότητας καί ἐπανάπαυσης, ζεῖ δυναμικά καί πορεύεται “ἐν λόγῳ” καί ἐν “διαλόγῳ”. Καταθέτει, μέ ὑπευθυνότητα τήν ἐμπειρία Της καί τό μήνυμά Της. Καί διαλέγεται, σεμνά, ἐγκάρδια, ἀδελφικά, μέ τά μέλη Της καί μέ κάθε ἀνήσυχη ὕπαρξη. ᾿Ακούει, μέ προσοχή, τά ἐρωτήματα καί τήν ἔκφραση τῶν ποικίλων προβληματισμῶν. Καί καταθέτει τό κοινό θησαύρισμα τῶν ἁγίων ᾿Αποστόλων καί τῶν μαρτύρων Της.

῾Ο λόγος τῆς ᾿Εκκλησίας δέν εἶναι δημοσιογραφικό ἤ ἐπικοινωνιακό ἄνοιγμα στό ἐπώνυμο ἤ ἀνώνυμο πλῆθος. Δέν εἰσφέρει μιά, ἐπί πλέον, ἄποψη στά πολυσυζητημένα οἰκονομικοτεχνικά προβλήματα ἤ ἕνα, πρόσθετο, κέντρισμα ἀντιλόγου καί ἀντιμαχίας στίς παρατάξεις, πού περπατοῦν στήν ὁδό τῆς ἐπικαιρότητας μέ τίς κάννες στηλωμένες στά ἀντίπαλα στρατόπεδα. ῾Η ᾿Εκκλησία, μιλώντας στό σύγχρονο κόσμο, στήν κάθε γενιά, πού ὁδεύει τό δικό της, προσδιορισμένο, δρομολόγιο, φέρνει τό Εὐαγγέλιο ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ καί τήν ἀτίμητη ἐμπειρία τῆς μακραίωνης ἱστορίας. Τή σάρκωση τοῦ Θεοῦ Λόγου. Πού “ἑαυτόν ἐκένωσε μορφήν δούλου λαβών, ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος” (Φιλιπ. β΄ 7). Καί, πού ἡ ἐνανθρώπησή Του χαράχτηκε, ὡς μοναδική, λυτρωτική παρέμβαση στήν πανανθρώπινη περιπέτεια. ῾Ο λόγος τῆς ᾿Εκκλησίας ἐκδιπλώνει ὅλες τίς προoπτικές πού ἀνοίχτηκαν στήν προσωπική καί στήν κοινωνική μας ἀνέλιξη. Προσεγγίζει τόν ἄνθρωπο καί τοῦ μεταδίδει τήν πνοή τῆς ἄπειρης ᾿Αγάπης τοῦ Θεοῦ. Καί δημιουργεῖ τό κλίμα καί τή διάθεση, γιά ἀντιμετάδoση ἀγάπης καί πιστότητας ἐκ μέρους τοῦ ἀποδέκτη τῆς θεϊκῆς ᾿Αγάπης, τοῦ ὑπεροχικοῦ, λογικοῦ πλάσματος, τοῦ κάθε ἀνθρώπου.

῾Η ροή καί ἡ καλλιέργεια τῆς ἀγάπης, μέσα στούς κόλπους τῆς ᾿Εκκλησίας-ἀπό τό Θεό στόν ἄνθρωπο καί ἀπό τόν ἄνθρωπο στό συνάνθρωπο-ἀναδεικνύει τό διδακτικό λόγο τῆς ᾿Εκκλησίας σέ ἀγαπητικό διάλογο. ῾Η ᾿Εκκλησία δέ μιλάει ἀπό ἀπόσταση καί ἀπό ὑπερυψωμένο βάθρο ἐξουσίας. Στέκεται πλάϊ στόν πικραμένο ἤ στόν προβληματισμένο ἀδελφό, στόν ἐρημίτη τοῦ βίου ἤ στόν χτυπημένο ἀπό τίς ἀντίξοες περιστάσεις, ἀκούει τούς στεναγμούς τῆς ψυχῆς καί ἀνταποκρίνεται ἁπλά, στοργικά, χύνοντας στίς πληγές “ἔλαιον καί οἶνον” (Λουκ. ι΄ 34) καί ἀνορθώνοντας “τάς παρειμένας χεῖρας καί τά παραλελυμένα γόνατα” (῾Εβρ. ιβ΄ 12).

Αὐτή εἶναι ἡ ᾿Εκκλησία ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. Ζωντανή, ἀποκαλυπτική, ὁδηγητική, ἐνταγμένη στή διακονία τοῦ ἀνθρώπου. ᾿Εκφέρει πρός κάθε κατεύθυνση “λόγο ἀληθείας” καί διαλέγεται, ἀδελφικά καί ταπεινά μέ τόν κάθε ἄνθρωπο.

***

Θά μέ ρωτήσετε, ἴσως μέ κάποιο τόνο μελαγχολίας, ἴσως καί μέ μιά διάθεση ἐλαφρῆς ἤ φορτισμένης εἰρωνείας: ῾Η τοπική μας ᾿Εκκλησία, ἡ ᾿Εκκλησία τῆς ῾Ελλάδος, πού φέρνει στίς ἱστορικές Της ἀποσκευές τή βαρειά κληρονομιά τοῦ μεγάλου ᾿Αποστόλου Παύλου καί πού, στή μακρότατη καί πολυκύμαντη διαδρομή Της, θησαύρισε τούς καμάτους τῶν δυσεξαρίθμητων ἁγίων Της καί δασκάλων Της, ἔχει τούτη τή στιγμή, τήν ἱστορικά κρίσιμη καί ἀλλόκοτη, ἄρτια τήν πνευματική Της ἐξάρτηση; Εἶναι σέ θέση νά ἐκφέρει λόγο σωστικό, ἔμπνευση καί διδαχή, στερεωμένη στήν Παύλεια παράδοση, ἱκανή νά ἀφυπνίσει τίς ναρκωμένες καί παγωμένες συνειδήσεις καί νά συμπήξει ἐκκλησιαστική κοινότητα γνήσιου νοηματισμοῦ τῆς ζωῆς, ἀνυπόκριτης ἀγάπης καί λυτρωτικῆς ἐμπειρίας; Τά στελέχη Της καί τά μέλη Της εἶναι καταρτισμένα καί πρόθυμα νά ἐγκαινίσουν διάλογο ἤ καί ἀξιόπιστο ἀντίλογο στά φλύαρα ἰδεολογήματα τῆς ἐποχῆς μας, πού διαφημίζουν εὐμάρεια καί ἐξασφαλίζουν ἀπαξίωση καί ἐξουθένωση;

Θά ἀπαντήσω, μέ τό χέρι στήν καρδιά. Δίχως νά ἀποσιωπήσω τήν ἀλήθεια. Καί δίχως νά ἐπαυξήσω, αὐτόβουλα καί αὐθαίρετα, τόν ἔπαινο ἤ τόν ψόγο.

Στήν πλατειά βάση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ μας Σώματος διακινήθηκαν καί διακινοῦνται ὄχι λίγες, χαρισματικές, φυσιογνωμίες, πού διαθέτουν τήν πνευματική συγκρότηση καί τήν ἱκανότητα νά διατυπώσουν λόγο πιστότητας καί ἀλήθειας καί νά συνεχίσουν τό διάλογο τῆς ἀγάπης, πού ἄνοιξαν οἱ ᾿Απόστολοι καί οἱ ἅγιοι.

῾Ο αἰώνας πού ἔκλεισε εἶναι στιγματισμένος καί φωτισμένος μέ τά σημάδια τῆς παρουσίας καί τῆς μαρτυρίας τῶν μελῶν τῆς ᾿Εκκλησίας, πού, μέ τό παράδειγμά τους καί μέ τό λόγο τους, ἄνοιξαν δρόμους καί χειραγώγησαν πλανεμένες ὑπάρξεις στήν ἑστία τῆς θεϊκῆς ᾿Αγάπης, στήν ἀναδόμηση τῶν ὁραμάτων τους καί στήν ἀληθινή καταξίωση.

Στήν πυραμίδα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, στό ἡγετικό κύκλωμα τῆς ἐπισκοπικῆς ἐξουσίας-εἶμαι ὑποχρεωμένος νά τό διακηρύξω-τό κλίμα εἶναι ζοφερό καί ἀποκαρδιωτικό. ᾿Ενῶ τό εὐρύ ἐκκλησιαστικό Σῶμα διαθέτει στούς κόλπους του ἰσχυρά ἀντισώματα καί μέλη μέ ἔμπνευση καί ἱεραποστολικό ζῆλο, ἡ Συνοδική ὁμήγυρη βιώνει καταστάσεις βαριᾶς κρίσης καί ἐμφανίζεται στό προσκήνιο ἀνίκανη νά μιλήσει ἤ νά διαλεχθεῖ, νά ἐξαγγείλει καθαρό μήνυμα σωστικῆς ἐμπειρίας καί νά σκύψει ταπεινά σέ ἀδελφικό διάλογο.

Ξεχωρεῖστε μιά μικρή ὁμάδα Μητροπολιτῶν τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος, πού ὁ λόγος τους καί ἡ βιοτή τους ἀναδίνουν ἄρωμα Πατερικῆς παιδείας καί ἀποστολικῆς γνησιότητας. Εἶναι τόσο λίγοι, πού μποροῦν νά μετρηθοῦν στά δάχτυλα τοῦ ἑνός χεριοῦ. ᾿Από κεῖ καί πέρα θά συναντήσετε τήν ἀπαιδευσία παντρεμένη μέ τή χλιδή καί τήν ἔπαρση τῆς ἀλόγιστης ἐξουσίας. ῞Ενα ἄγος, καλυμμένο κάτω ἀπό τό ἐπισκοπικό ὠμόφορο.

Αὐτή ἡ πλειοψηφία, μέ τήν κοσμική της ἀρματωσιά καί τά φροῦδα ὄνειρα, ξεροσταλιάζει στά τηλεοπτικά παράθυρα, θηρεύοντας κάποιο φακό καί κάποιο εἰκονολήπτη πού θά εὐδοκήσει νά ἑστιάσει τήν προσοχή του στό ἀγέρωχο πρόσωπό τους, ἔστω καί ἄν αὐτός ἐνεργοποιεῖ τήν κάμερα, μόνο καί μόνο γιά νά φωτογραφίσει τά ἀπομεινάρια τῆς ἀσημαντότητας καί νά τά ἐμφανίσει ὡς δείγματα τῆς σημερινῆς κατάπτωσης καί τῆς ἀσύγγνωστης διαφθορᾶς.

***

Μή θεωρήσετε ὑπερβολική καί ἀνεδαφική τήν ἀπαισιόδοξη κρίση μου. Τά γεγονότα κραυγάζουν. Καί οἱ ἀντιδραστικές κινητοποιήσεις-δημοσιογραφικές, τηλεοπτικές, μαζικές-εἶναι τόσο πυκνές καί τόσο ἔντονες, πού δέν ἀφήνουν περιθώρια γιά ἐφησυχασμό, μήτε ἐπιτρέπουν τήν ἐπιστράτευση τῆς ἀρχῆς τῆς ἐκκλησιαστικῆς οἰκονομίας, γιά μετριασμό τῆς ἐναγώνιας καταφορᾶς ἐνάντια στή σημερινή ἐπισκοπική ἀσημαντότητα.

Ξέρω πώς ἡ πρώτη κουβέντα πού θά ἐκστομιστεῖ γιά νά ἀναιρέσει ἤ νά ἀποδυναμώσει τήν ἐκτίμηση -τή δική μου καί τοῦ εὐρύτερου ἐκκλησιαστικοῦ πληρώματος- καί ἡ πρώτη πρωτοβουλία πού θά ἐπιχειρηθεῖ, θά εἶναι ἡ παραπομπή στόν ὄγκο τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐντύπων πού πνίγουν -κυριολεκτικά- τούς Ναούς μας καί τίς ἀποθῆκες τῶν ἐκκλησιαστικῶν μας ὀργανισμῶν.

Δέ διαφωνῶ καί δέν ἀντιλέγω πώς τά ἔντυπα πού ἐκδίδουν τά διάφορα ἐκκλησιαστικά μας κλιμάκια εἶναι πληθωρικά. ᾿Ασύμμετρα μέ τόν ὄγκο τοῦ πληθυσμοῦ. ῎Αν συλλεγοῦν σέ μιά χωματερή, θά σχηματίσουν βουνό. ᾿Αλλά, βουνό ἀνώφελο καί ἐπικίνδυνο. Οἱ Μητροπολίτες φιλοτιμοῦνται, ἤ παρορμοῦνται ἀπό τό ἔνστικτο τῆς αὐτοπροβολῆς, νά ἐκδώσουν ἕνα ἔντυπο ἤ ἕνα περιοδικό, μέ τή δηλωμένη σκοπιμότητα, νά διδάξουν τό λαό ἤ νά τοῦ παρουσιάσουν τήν πολυδιάστατη ἐνεργητικότητα τῆς Μητρόπολης καί τοῦ ἴδιου τοῦ Μητροπολίτη καί νά τόν πείσουν ὅτι ἡ τοπική ᾿Εκκλησία, ἀκοίμητη, καθοδηγεῖ τό πλήρωμα, ἀφουγκράζεται τίς ἀνησυχίες του καί τούς στεναγμούς του, μοχθεῖ γιά τήν ἀνακούφισή του καί συμβάλλει, ὁλοένα καί περισσότερο, στήν ἐπίλυση τῶν προβλημάτων, πού εἰσάγει ἡ ἐπικαιρότητα. Τό τραγικό καί ἀποκαρδιωτικό εἶναι, πώς ὁ ὄγκος αὐτοῦ τοῦ τυπωμένου χαρτιοῦ εἶναι ἐντελῶς ἀνούσιος καί ἀνίκανος νά θρέψει τίς πεινασμένες ψυχές. ῾Η θεολογική του ποιότητα, δεῖγμα ἀκάλυπτης ἀπαιδευσίας, φτηνῆς καυχησιολογίας καί, συχνά, κραυγαλέας ἀγραμματωσύνης. Τό θεματολόγιο, πεζό καί τετριμμένο, ἀναμάσημα ἰδεῶν, πού ἔχουν ἀκουστεῖ κατ᾿ ἐπανάληψη καί ἔχουν καταπονήσει τό ᾿Ορθόδοξο ἀκροατήριο. ῾Η γλώσσα ξύλινη, παγερή, σάν ἠχώ σπασμένου γραμμόφωνου. Οἱ μητροπολιτικές δραστηριότητες πού προβάλλονται καί διαφημίζονται, δάνεια ἀπό τή μικροπολιτική καί ἀπό τίς ντιρεκτίβες τῶν δασκάλων τῶν ἐπικοινωνιακῶν τρίκ. Καί, κερασάκι στήν τούρτα τῆς ἀσημαντότητας, ἡ φάτσα τοῦ δεσπότη, πού -ὅσο μικρό καί ἄν εἶναι τό μητροπολιτικό ἔντυπο- τυπώνεται σέ τριάντα, ὡς σαράντα, πόζες. ῾Ο δεσπότης εὐλογεῖ. ῾Ο δεσπότης μιλάει. ῾Ο δεσπότης χαιρετάει τούς ἐπίσημους. ῾Ο δεσπότης μπαίνει ἤ βγαίνει ἀπό τήν κούρσα του. Λές καί ἔχουν οἱ ἄνθρωποι σεβντά νά μάθουν, λεπτομερέστατα, τό ἐπικοινωνιακό παιχνίδι τοῦ καθενός δεσπότη, γιά νά βγοῦν στούς δρόμους, νά τόν πολυχρονίσουν.

Τό ἀποτέλεσμα ξέρετε ποιό εἶναι; ῞Ολα αὐτά τά τυπωμένα χαρτιά, πού ἐμφανίζουν καί διαφημίζουν τήν πνευματική ἀνέχεια τῶν ῾Ελλήνων ᾿Επισκόπων καί τήν ἀκόρεστη δίψα τους γιά προβολή, σκοντάφτουν στή λαϊκή περιφρόνηση καί καταντοῦν ἀνώφελα. ῾Υλικό γιά ἀνακύκλωση. Οἱ Μητροπολίτες φορτώνουν στούς Ναούς τίς δαπάνες τῆς ἔκδοσής τους. Οἱ προϊστάμενοι τῶν Ναῶν κάνουν ἀπανωτές συστάσεις στό ἐκκλησιαστικό πλήρωμα νά δώσει κάποιο μικρό νόμισμα, γιά νά προμηθευτεῖ τό διαφημιστικό φυλλάδιο. ᾿Αλλά ἡ ἀναπόκριση εἶναι πέρα γιά πέρα ἀρνητική. Οἱ ἱερεῖς, προβληματισμένοι καί τρέμοντας τή δεσποτική ὀργή, ἀναλαμβάνουν νά πληρώσουν ἀπό ταμεῖο τῆς ᾿Εκκλησίας ἤ, στήν ἔσχατη ἀνάγκη, ἀπό τήν τσέπη τους, τό ἀντίτιμο τῶν περιοδικῶν. Καί κάνουν ἔκκληση στούς ἐνορίτες τους νά περάσουν ἀπό τό παγκάρι καί νά πάρουν -ἐντελῶς δωρεάν- τό μητροπολιτικό ἔντυπο. ᾿Αλλά καί στήν περίπτωση αὐτή, οἱ ἐνορίτες ἀδιαφοροῦν καί προσπερνοῦν, δίχως νά δωρίσουν, οὔτε κἄν βλέμμα ἐκτίμησης, στίς φωτογραφίες καί στά κείμενα τοῦ αὐτοδιαφημιζόμενου δεσπότη.

Κατάσταση τραγική καί ἐνδεικτική. Πού δέν τήν ξεφεύγουν μήτε τά, ἐμφανισιακά ἀνανεωμένα, ἔντυπα, πού ἐκδίδουν ἡ ᾿Αρχιεπισκοπή ᾿Αθηνῶν καί ἡ ῾Ιερά Σύνοδος τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος. Οἱ ἐκκλησιαστικοί αὐτοί ὀργανισμοί, μέ τήν ὤθηση καί τήν καθοδήγηση τοῦ κ. Χριστόδουλου, τυπώνουν ἀδιάκοπα ἔντυπα -περιοδικά, φυλλάδια, μικρότερα καί μεγαλύτερα βιβλία- πού κεντρικό μοτίβο ἔχουν τή διαφήμιση τοῦ ἀρχιεπισκοπικοῦ προσώπου καί τήν ἑστίαση τῆς λαϊκῆς προσοχῆς στό λυμφατικό ἔργο τῆς σημερινῆς ἐκκλησιαστικῆς ἡγεσίας. Καί, μόλις ρωτήσετε τόν ὁποιονδήποτε ῞Ελληνα, ἄν ἔχει διαβάσει καί, πολύ περισσότερο, ἄν ἔχει ἐντυπωσιαστεῖ καί ἐπηρεαστεῖ θετικά ἀπό κάποιο τέτοιο ἀρχιεπισκοπικό αὐτολιβάνισμα, ἡ ἀπόκριση πού θά εἰσπράξετε, θά εἶναι εἴτε τό μειδίαμα, εἴτε τό γύρισμα τῆς πλάτης.Τολμῶ μιά πρόκληση.

Ἀπευθυνθεῖτε σέ ἕνα, ὁποιοδήποτε, ἱερέα τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος. Καί ρωτεῖστε τον, ἄν ἔχει διαβάσει τό ἐπίσημο δημοσιογραφικό ὄργανο τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος, τό περιοδικό “᾿Εκκλησία”. Τό ἔντυπο αὐτό στέλλεται σ᾿ ὅλους τούς ἱερεῖς. ᾿Αλλά κανένας δέν τό ξεφυλλίζει. Οἱ ἱερεῖς, ἤ τό ρίχνουν στό ντουλάπι, γιά νά σιτέψει, ἤ τό ἀφήνουν πάνω σέ κάποιο τραπέζι, ἴσαμε νά καταντήσει κουρελόχαρτο. Κανένας δέν ἐνδιαφέρεται γιά τήν πληθωρική ἀρθρογραφία τοῦ Χριστόδουλου καί κανένας δέν προστρέχει στίς σελίδες της γιά νά λύσει θεολογικές ἀπορίες ἤ γιά νά ἐμπλουτίσει τήν ποιμαντική του φαρέτρα.

Καταιγιστικός, ἀλλά κενός ὁ θεολογικός καί ὁ ποιμαντικός λόγος τῆς σημερινῆς ἐπισκοπικῆς οἰκογένειας. Βεγγαλικά, δίχως σταθερό, ὁδηγητικό, φῶς. Καρύδια, δίχως θρεπτική ψίχα, πού κυλοῦν, θορυβοῦν καί ἐνοχλοῦν. Λουλούδια πολυκαιρισμένα, πού δέν εὐωδιάζουν καί δέν τροφοδοτοῦν τίς αἰσθήσεις μέ εὐφροσύνη. ῾Η σημερινή ἐκκλησιαστική μας ἡγεσία βηματίζει, τραγικά ἀπομονωμένη, μέσα στό πυκνό δάσος τῶν προβληματισμῶν, τραυλίζοντας κακόηχους “δοξαστικούς” αὐτοέπαινους.

***

Τό δεύτερο στοιχεῖο τῆς ἐκτροπῆς καί τοῦ ἐκφυλισμοῦ τοῦ σημερινοῦ ἡγετικοῦ ἐκκλησιαστικοῦ κλάμπ, εἶναι ἡ ἀνικανότητά του νά περπατήσει, ἀνάμεσα στόν ἀνήσυχο ἤ στόν πονεμένο λαό, “ἐν διαλόγῳ”. Νά βάλει αὐτί νά ἀκούσει τήν ἀντίρρησή του ἤ τό παράπονό του. Νά μετρήσει τό δίκιο του. Νά σεβαστεῖ τήν ἄποψή του καί τήν ἀγωνία του.

῾Η Συνοδική παρέα, στή συντριπτική πλειοψηφία της, ἔχει συνηθίσει νά ἀπευθύνεται στίς λαϊκές μάζες μέ μονόλογο. Καί, ὅπως σημειώσαμε παραπάνω, μέ κακόγουστο, ἀθεολόγητο, ἀνεπίκαιρο καί σκοτεινό μονόλογο. Δέ διαφωτίζει μέ ὑπευθυνότητα. Δέ χειραγωγεῖ μέ ἀγάπη. ᾿Επιλεγμένο θεματολόγιο, ἡ ὑπερέξαρση τῆς ἐπισκοπικῆς αὐθεντίας. “...῞Οπου ᾿Επίσκοπος ἐκεῖ ἡ ᾿Εκκλησία...”. Κεντρική στόχευση, ὁ ἐξαναγκασμός σέ ὑποταγή. Νεόκοπη πρόκληση -ἐγκαινιάστηκε ἀπό τόν Χριστόδουλο- ἡ υἱοθέτηση καί ἡ ἐπιδοκιμασία τοῦ ἐπισκοπικοῦ μονόλογου μέ κροταλιστό χειροκρότημα.

῾Η λαϊκή ἀντίδραση, ἡ κριτική τῶν ἐπισκοπικῶν ἀτοπημάτων, ἡ διεκδίκηση τοῦ δικαιώματος μετοχῆς τῶν μελῶν τῆς ᾿Εκκλησίας στούς ἐπίκαιρους προβληματισμούς καί στούς σχεδιασμούς τῶν ἱεραποστολικῶν ἀνοιγμάτων, χαρακτηρίζονται, ἄλλοτε ὡς ἀνεπίτρεπτες παρεμβάσεις στίς ἐπισκοπικές ἁρμοδιότητες καί ἄλλοτε ὡς βίαιες ἐπιθέσεις τῶν “ἐχθρῶν τῆς ᾿Εκκλησίας”. Τό μοτίβο τῶν συμβουλῶν εἶναι ἕνα καί μοναδικό: Οἱ νομιμόφρονες πιστοί, τά πρόβατα, πού ἀκολουθοῦν μέ ἀφοσίωση τούς ποιμένες τους, δέ φωνάζουν, δέ διεκδικοῦν λεπτομερή καί πειστική ἐνημέρωση, δέ διαμαρτύρονται, δέ σηκώνουν παντιέρα. Σκύβουν τό κεφάλι καί πορεύονται, ὄχι ὡς λογικά πρόβατα, ἀλλά ὡς κοπαδιασμένες ἄλογες ὑπάρξεις.

Θυμηθεῖτε τίς ἐξελίξεις στά δέκα χρόνια τῆς Χριστοδουλικῆς ἡγεμονίας. ῾Ο ᾿Αρχιεπίσκοπος, καθημερινά μπροστά στό μικρόφωνο ἤ στημένος στό τηλεοπτικό παράθυρο. Μέ τό χαρακτηριστικό ὑπεροπτικό του βλέμμα καί μέ τό φτηνό, μακρόσυρτο καί ἐξοργιστικά στηλιτευτικό του λόγο. Καί, πρόσθετα, μέ τήν ἀπαίτηση νά μήν ἀποτολμηθεῖ ὁ παραμικρός ἀντίλογος. ῎Αν ἕνας ἄλλος ᾿Επίσκοπος, ἤ ἕνας διακριτικός μελετητής τῆς θεολογικῆς καί τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας περιουσίας ἤ ἕνας παράγοντας τοῦ δημοσιογραφικοῦ κυκλώματος ἐπιχειροῦσε τό τολμηρό ἐγχείρημα νά βγεῖ στή δημοσιά καί νά ἀμφισβητήσει ἤ νά ἀνασκευάσει τήν ἀπόφανση τῆς ἀρχιεπισκοπικῆς αὐθεντίας, θά δεχόταν ἀμέσως τήν καυτή ρετσινιά καί τό ὄνομά του θά περνοῦσε στή μαύρη λίστα.

Ἀκόμα καί στήν ῾Ιερά Σύνοδο τῆς ῾Ιεραρχίας τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος καί στή Διαρκή ῾Ιερά Σύνοδο, πού προήδρευε ὁ Χριστόδουλος, ὁ “διάλογος” βρισκόταν στιγματισμένος ὡς δικαίωμα “ἐν ἀπαγορεύσει”. ῞Αμα μιλάει ὁ πρόεδρος (ὁ πρῶτος, ὅπως, γιά ἕνα διάστημα, αὐτοδιαφημιζόταν), οἱ πολλοί πρέπει νά σιωποῦν, ἔστω καί ἄν, Κανονικά καί θεσμικά, παρακάθονται στήν τράπεζα τῶν Συνοδικῶν διασκέψεων, ὡς συνυπεύθυνοι καί συνυπόλογοι μέ τόν πρόεδρο καί -ἀπό τίς Καταστατικές διατάξεις- ἀντλοῦν τό δικαίωμα ἤ, μᾶλλον, ὑποχρεώνονται νά ἐκφέρουν ἐλεύθερη γνώμη καί νά χρησιμοποιοῦν τήν ψῆφο τους, δίχως τόν παραμικρό ἐκβιασμό.

Τά παραδείγματα τῆς φίμωσης τοῦ ἐλεύθερου λόγου καί τοῦ ἀντιρρητικοῦ ἤ ἐλεγκτικοῦ ἀντίλογου, πάμπολλα. Εἶναι τό σταθερό, ζοφερό καί αἰνιγματικό, κλίμα στίς Συνοδικές διασκέψεις, στό χῶρο, πού ἡ ἱερή Πατερική μας παράδοση καί οἱ θεσμοθετημένες Κανονικές ὑποδείξεις διασφαλίζουν τήν ἐλευθερία τῶν μελῶν τοῦ Σώματος καί ὑπογραμμίζουν τήν προσωπική τους εὐθύνη.

Ἰδιαίτερα χτυπητό καί ἀποκρουστικό ἦταν τό φαινόμενο αὐτό κατά τήν περίοδο, πού οἱ σκανδαλώδεις διαστροφές τοῦ ἐπισκοπικοῦ ἤθους, ἀκόμα καί τοῦ ἀνδρισμοῦ τους, κύλησαν στά κανάλια τῆς δημοσιογραφικῆς ἐπικαιρότητας καί ἔπνιξαν τίς εὐαισθησίες καί τίς προσδοκίες τοῦ ἀνυποψίαστου λαϊκοῦ πληρώματος. Κείνη τήν ὥρα, τῆς βαθειᾶς σκοτεινιᾶς, τῆς ἀπελπισίας καί τῆς πονεμένης κραυγῆς, τήν ὥρα, πού πιστοί καί ἄπιστοι ἀπαιτοῦσαν “κάθαρση” τοῦ ἐπισκοπικοῦ σώματος, τά παραπετάσματα τῆς σκόπιμης καί ἔνοχης σιωπῆς ἔπεφταν, βαριά, στήν πύλη καί στά παράθυρα τῆς ῾Ιερᾶς Συνόδου καί ἔκρυβαν τή νοσηρή ἐκκοσμίκευση καί τήν ἀφόρητη δυσοσμία τῆς ἠθικῆς σήψης.

***

Τοῦτο τόν καιρό τά δυό κορυφαῖα διοικητικά Σώματα τῆς ᾿Εκκλησίας μας συνεδριάζουν δίχως τήν παρουσία καί τή δυναστική πίεση τοῦ προέδρου Χριστόδουλου. Νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή φαντασία μας νά ὁραματιστεῖ πώς εἶναι δυνατό νά ἀλλάξει τό κλίμα; Νά πιστέψουμε πώς μπορεῖ νά ἀνοίξει ὁ δίαυλος τῆς ἐλευθερίας; Νά κατασταλεῖ ἡ στυγνή ἔπαρση, τό μονοπώλιο τῆς πλανεμένης καί νοσηρῆς ἀρχιερατικῆς αὐθεντίας; Νά ἀναγνωριστεῖ τό ἀναφαίρετο δικαίωμα τοῦ “λόγου” καί τῆς κατάθεσης ἔλλογης διαφωνίας ἐκ μέρους τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ πληρώματος, ὥστε “ἐν ἑνί πνεύματι καί μιᾷ καρδίᾳ” νά ἀναζητεῖται ἡ ἀλήθεια καί νά βιώνονται τά δωρήματα τοῦ Παναγίου Πνεύματος;

Τό αἴτημα, συνοδευμένο μέ τήν ἐλπίδα, χτυπάει τήν πόρτα τῆς ῾Ιερᾶς Συνόδου καί τίς καρδιές τῶν Συνοδικῶν ῾Ιεραρχῶν.῎Αν γίνει ἀποδεκτό, μπορεῖ νά φέρει τήν ἄνοιξη.

Ἄν οἱ καρδιές μείνουν κλειστές καί παγωμένες, ὁ χειμώνας θά συνεχιστεῖ καί μετά τή Χριστοδούλειο περίοδο. Γιά ἀπροσδιόριστο μῆκος χρόνου. Καί μέ ἀπρόβλεπτες συνέπειες.

Ο ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ

ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ

Print Friendly, PDF & Email

† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)

  • Βιογραφικό
    • Βιογραφικό
    • Ἰδιόχειρος Διαθήκη
    • Αὐτοβιογραφικά
    • Προσωπικότητα
    • Νεκρολογίες
  • Ἐκλογή
  • Ἐκλογή Ἐπισκόπων
  • Ἱστορικά
  • Ποιμαντικό Ἔργο
    • Ποιμαντικό Ἔργο ὡς Ἀρχιεπίσκοπος
      • Σχέδιο ἀναδιοργανώσεως τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
      • Ἑτερόδοξοι
    • Ἐκκλησιαστική περιουσία
  • Ὁμιλίες
    • Ποιμαντικές
    • Ἐπετειακές
    • Ὁμιλίες περιστασιακές
  • Ἄρθρα
    • Ὁ ἀγώνας Ὀρθοδοξίας κατά ἀθεΐας
    • Πρός μαθητές...
  • Συγγραφικό Ἔργο
  • Ἐπιστολές

Ἡμερολόγιο Ἄρθρων

  • ► 2021 (26)
    • ► Ιανουάριος (26)
      • • Μαρτυρία απ' τα σπλάχνα της γης
      • • Η παρουσία Του
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΔ' Λουκά (Τυφλού Ιεριχούς)
      • • Προσευχή εις Χριστόν
      • • Ευμάρεια και ευτυχία
      • • Το μυστήριο
      • • Κήρυγμα Αγίου Αθανασίου
      • • Προς Χριστόν (2)
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΒ' Λουκά (Δέκα λεπρών)
      • • Η ολοκληρία της ζωής
      • • Η ολοκληρία της ζωής (2)
      • • Αρχίζοντας αμέσως
      • • Παρακλητικόν
      • • Εκκλησία σήμερα; (2)
      • • Η νέμεση της ιστορίας
      • • Πόσο θα περιμένουμε;
      • • Η μυστική χάρη
      • • Κήρυγμα Κυριακής μετά τα Φώτα
      • • Το οδοιπορικό μιας μοναχής
      • • Η ιερατική λειτουργία του Προδρόμου
      • • Το ένα και σπουδαίο
      • • Η παθολογία της Συνοδικής απορρύθμισης
      • • Λατρεία και Βίβλος
      • • Δἐησις εν τη νόσω
      • • Κήρυγμα Κυριακής προ Φώτων
      • • “Τι εστιν άνθρωπος;”
  • ► 2020 (337)
    • ► Δεκέμβριος (39)
      • • Ποιό από τα τρία;
      • • Ξόδεμα;
      • • Ξόδεμα; (2)
      • • Το πρόσωπο του Ιησού
      • • Άλλη
      • • Σκοταδιστική πτώχευση
      • • Ένα μέρος για τους φτωχούς
      • • Κήρυγμα Κυριακής μετά την Χριστού Γέννηση
      • • Το βαθύτερο νόημα των Χριστουγέννων
      • • Η πύλη της αγάπης
      • • Η πύλη της αγάπης (2)
      • • Τρία σπουδαία πράγματα
      • • Δέησις προς τον Χριστόν
      • • «Εις εαυτόν»
      • • Η μεγάλη εκτροπή
      • • Η μεγάλη εκτροπή (2)
      • • Κήρυγμα Κυριακής προ της Χριστού Γεννήσεως
      • • Η "ανία" της ευμάρειας
      • • Εις εαυτόν
      • • Ποιό βάζουμε πρώτο;
      • • Έλλειμμα κρίσης ή έλλειμα συνέπειας;
      • • Η ελπίδα μου
      • • Επικοινωνιακή απάτη (2)
      • • Τα δυο μοτίβα
      • • Το πραξικόπημα
      • • Βαδίζοντας με τον Χριστό
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΑ' Λουκά
      • • Το βαθύ τραύμα
      • • Φωνή θρηνούντων ποιμένων
      • • Το είδωλο της εποχής μας
      • • Το είδωλο της εποχής μας (2)
      • • Μοναχικοί οδοιπόροι
      • • Θρήνος
      • • Για να γίνωμε άφοβοι
      • • 2004 μετά Χριστό...
      • • Κήρυγμα Κυριακής Ι' Λουκά
      • • Η ενότητα της Ορθοδοξίας
      • • Εμπλοκή και διαπλοκή
      • • Πήχης προόδου!!!
    • ► Νοέμβριος (35)
      • • Στον υπουργό της Δικαιοσύνης κ. Χατζηγάκη
      • • Καμουφλαρισμένη δειλία
      • • Αδελφοσύνη
      • • Το «τραύμα» της αγάπης
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΓ' Λουκά
      • • Κριτική-αυτοκριτική
      • • Ανώμαλη προσγείωση
      • • Θρήνος προς τον Χριστόν
      • • Η εκλογή του Ιερωνύμου
      • • Ο Νέος Αρχιεπίσκοπος
      • • Παγκοσμιοποίηση και Εκκλησία
      • • Ιστορικά αποτυπώματα
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής 24ης
      • • Υπάρχει έλεγχος ποιότητας;
      • • Κήρυγμα Εισοδίων της Θεοτόκου
      • • "Η μέριμνα η καθ' ημέραν"
      • • Η αξία της μικρής θυσίας
      • • Τρία πορτρέτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χριστόδουλος
      • • Μαθητεία στο σχολείο της ερήμου
      • • Προς Χριστόν
      • • Απόσταγμα σοφίας
      • • Κήρυγμα Κυριακής 23ης
      • • Τρία πορτρέτα
      • • Υπόδειγμα φιλανθρωπίας
      • • Το κέντρισμα
      • • Θυσίαν αινέσεως
      • • Πόθος του θανάτου
      • • Το ιστορικό απόκτημα
      • • Κήρυγμα Κυριακής Ζ' Λουκά (Αιμορρούσης)
      • • Υπόδειγμα αγάπης
      • • Ο φόβος της μικρής θυσίας
      • • Ο κώδικας της αγάπης
      • • Το αλφαβητάριο της προσευχής
      • • Γνήσια αγάπη
      • • Όραμα με απόρρητη ταυτότητα
    • ► Οκτώβριος (34)
      • • Η αγωνία του Αρχιεπισκόπου
      • • Η πνοή του Θεού
      • • Καταφιλήσω...
      • • Αμοιβαία πιστότητα και εκσυγχρονισμός
      • • Πατήματα και στραβοπατήματα
      • • Τρία πορτρέτα
      • • Επικήδειος Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσοστόμου Β'
      • • Η λαϊκή απόρριψη
      • • Εκκλησία σήμερα;
      • • Κήρυγμα Κυριακής Στ' Λουκά
      • • Ο στεναγμός ενός μάρτυρα
      • • Η αδόκιμη δοκιμή
      • • Ανήκουμε στον Εσταυρωμένο
      • • Ο Αρχιεπίσκοπος πρώην Αθηνών Ιερώνυμος-Βιογραφικά στοιχεία
      • • Θρήνος
      • • Προσέγγιση στο μυστήριο της Εκκλησίας
      • • Το όραμα της "κοινωνίας"
      • • Επιλογές... "στο πόδι"
      • • Ελπίδα αιώνιας ζωής
      • • Προς το Δ' Πανελλήνιον Συνέδριον Θεολόγων
      • • Δἐησις προς Χριστόν τη επαύριον
      • • Λαός του Θεού
      • • Δυό πλάνα
      • • Κήρυγμα Κυριακής Σπορέως (Δ' Λουκά)
      • • Επικαλούμαι την κρίση σας
      • • Τό "όχι" του Αρχιεπισκόπου Χρυσάνθου
      • • Έπεσεν η δρυς
      • • Εκλογή Μητροπολιτών επί Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου
      • • Η αγωνία ενός ιερέως
      • • Εκσυγχρονισμός ή μιμητισμός;
      • • Οι κοινές μας επιφυλάξεις
      • • Η άλλη δίαιτα
      • • Κήρυγμα Κυριακής Β' Λουκά
      • • Ομιλία αρχιεπ. Ιερωνύμου Α' σε συνέδριο Ελλήνων που ζουν στην Αμερική
    • ► Σεπτέμβριος (34)
      • • Λόγος περί διαφθοράς
      • • Μνησθείη Κύριος ο Θεός
      • • Πρόταση ζωής, ή πρόταση χλιδής;
      • • Κοινές διαδρομές
      • • Το Άγιο Πνεύμα
      • • Ο Αρχιεπίσκοπος της Αγάπης
      • • Κήρυγμα Κυριακής Α' Λουκά
      • • "Λέγουσι και ου ποιούσι"
      • • Γράμματα σ' ένα νέο Ιερέα
      • • Το σκάφος της Εκκλησίας
      • • Σημαίες δίχως ταυτότητες
      • • Το παράσημο
      • • Επιστολή αρχιεπ. Ιερωνύμου για πολιτικούς κρατουμένους-1970
      • • Η καταγγελία της σιμωνίας
      • • Κήρυγμα Κυριακής μετά την Ύψωση
      • • Γίνε ιερεύς μου
      • • Πιέσεις-εμπολκαί-αναστολαί
      • • Πρόοδος ή συντήρηση;
      • • Προς εσπέραν θρήνος
      • • Επιστολή αρχιεπ. Ιερωνύμου για πολιτικούς κρατουμένους-1969
      • • Αγιασμός
      • • Η Πύλη του ουρανού
      • • Κήρυγμα Κυριακής προ της Υψώσεως
      • • Πατριαρχικαί νουθεσίαι
      • • Λαχανιασμένοι δρομείς
      • • Τα γραπτά μένουν. Και προδίδουν.
      • • Η εκδημία του π. Αρχιεπισκόπου Αθηνών (Ιερωνύμου Α')
      • • Άλλο
      • • Στοχασμοί του Σαββάτου
      • • Προσευχόμενοι
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής 13ης
      • • Μάταιος μόχθος
      • • Ευχή Εωθινή
      • • Κάλεσμα σε πνευματική επιστράτευση
    • ► Αύγουστος (41)
      • • Συναγμένοι στην Ευχαριστία
      • • Κήρυγμα Αρχής Ινδίκτου
      • • Έγκληση κατά των Συνοδικών Αρχιερέων για την κηδεία του Λαρίσης Θεολόγου
      • • Το κολύμπι στην ακροθαλασσιά
      • • Τότε και τώρα!
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΒ' Ματθαίου (Πλούσιου νεανίσκου)
      • • Θύμιση του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου
      • • Ο Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ μοχλός της δικτατορίας
      • • Γιατί οι εκρήξεις;
      • • Το "ενέχυρο"
      • • Το πολίτευμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας
      • • Ικετήριον
      • • Στην παρυφή του παράλογου
      • • Θεία Κοινωνία
      • • Εμπειρίες ιατρού με τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο
      • • Εις τόν πονηρόν
      • • Από το ίδιο εφαλτήριο
      • • "Ας σκεφτόμαστε τα άνω"
      • • Επιλογές ευθύνης
      • • Νοσούντος ευχή προς Χριστόν
      • • Ευθύνη των δημοσιογράφων
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Οι ζάλες του βίου
      • • Ομολογία πίστεως
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Χαρά
      • • Ενταγμένη και στρατευμένη αθεΐα
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Μεσιτεία
      • • Προς τους φθονούντας
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Ελπίδα
      • • Μια μεγάλη μορφή
      • • Η διελκυστίνδα
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Αθυμία
      • • Η θεοποίηση της εξουσίας
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Βοήθεια
      • • Τα δυό ντοκουμέντα
      • • Ομιλία στη Ριζάρειο Σχολή για τον Αθηνών Χρυσόστομο Παπαδόπουλο
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Παρρησία
      • • Κοινωνία ή απομόνωση;
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Θεία Αγάπη
      • • Ασυμμάζευτη έπαρση
      • • "Κοινωνία"... δίχως κοινωνία
      • • Ειδική μέριμνα υπερηλίκων
    • ► Ιούλιος (36)
      • • Φύλλα μητρώου
      • • Εκκλησία και Ευρωπαϊκός Πολιτισμός
      • • Ο αρχιεπίσκοπος της Συγγνώμης
      • • Ο δικαιωμένος αδικαίωτος
      • • Γιατί;...
      • • Εκλογή Λαρίσης Θεολόγου
      • • Η αποστολή των Θεολόγων και η ευθύνη απέναντι στη νεολαία
      • • Προς Κανονολόγους παραχαράκτες
      • • Από την αγνωσία στη γνώση
      • • Λυπηρό!
      • • Κρίσεις στο ταμείο της ιστορίας
      • • Οι ανάγκες του ανθρώπου και η πίστη
      • • Η πλασματική παγγνωσία μας
      • • Προφήτου Ηλιού (Θ. Λειτουργία)
      • • Αρχή και τέλος
      • • Ο Προκαθήμενος της Αγάπης
      • • Ζητώ πιστή αποτύπωση της ιστορίας
      • • Κυριακή Πατέρων Δ' Οικουμενικής Συνόδου
      • • Η οδυνηρή εμπειρία μου
      • • Μιά γενιά χάνεται
      • • Μήνυμα για τον ιερέα του Θεού του Υψίστου
      • • Έμπονη διάγνωση
      • • Η προσωπικότης του κοινωνικού εργάτου
      • • Κυριακή Ε' Ματθαίου
      • • Αθεϊσμός σκοπιμότητας;
      • • Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος: Ο προσδοκώμενος
      • • Κυριακή 5η
      • • Ιστορικός ισολογισμός
      • • Ιερώνυμος ο κλητός του Θεού
      • • Διαφωτιστές και σκοταδιστές
      • • Ιδιόχειρος Διαθήκη αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου
      • • Η κοινή αγωνία
      • • Ό,τι και να γράψη κανείς...
      • • Κατάθεση συντριβής
      • • Κυριακή Δ' Ματθαίου
      • • Η Σύνοδος του Αρχ. Ιερωνύμου για την Οικουμενική Κίνηση
    • ► Ιούνιος (19)
      • • Μια αμερόληπτη κρίση...
      • • Μιμηταί μου γίνεσθε...
      • • Κυριακή Γ' Ματθαίου
      • • Κυριακή 2η
      • • Αδύνατο, χωρίς την αγάπη
      • • Οι ασεβείς και οι δίκαιοι
      • • Άλλη εις ταυτό προσευχή
      • • Απόκτηση της αληθινής πίστεως
      • • Κυριακή Αγίων Πάντων
      • • Αγάπη και πίστη
      • • Άλλη περί ευοδίας προσευχή
      • • Η πικρία του πληρώματος
      • • Επανάπαυση στο θείο έλεος
      • • Στη σκιά του Σταυρού
      • • Δόξα στο Θεό
      • • Και ένα υστερόγραφο
      • • Πάθη
      • • Μνήμη Δικαίου Ιερώνυμος Κοτσώνης Ο Αρχιεπίσκοπος της αγάπης
      • • Θεογνωσία
    • ► Μαϊος (38)
      • • Ο Τρισάγιος ύμνος
      • • Κυριακή Πατέρων Α' Οικουμενικής Συνόδου
      • • Ιερώνυμος καί εκλογές επισκόπων 2
      • • “Ρήματα ζωής αιωνίου”
      • • Ιερώνυμος και εκλογές επισκόπων
      • • Κυριακή Πατέρων Α' Οικουμενικής Συνόδου
      • • Θεία Λειτουργία
      • • Εκ βαθέων...(3) Αυτοβιογραφικό
      • • Λυτρωτική Χάρη
      • • Επίκλησις προ της των Γραφών αναγνώσεως
      • • Ύπαρξη του Θεού
      • • Κυριακή Τυφλού
      • • Ο Λαρίσης Θεολόγος Ο στεφανωμένος μάρτυρας
      • • Θυμίαμα, στόν ιερομάρτυρα της Λαρίσης Θεολόγο
      • • Στόμα της Αλήθειας
      • • Μνήμη δωρεών
      • • Ευχαριστήριον
      • • Θεία Κοινωνία εν μέσω πανδημίας
      • • Αγάπη και προσφορά
      • • Θεία Λειτουργία
      • • Κυριακή Σαμαρείτιδος
      • • Αρετή
      • • Ύμνος άλλος
      • • Σχέση αγάπης
      • • "Θεοδίδακτοι..."
      • • Ο νους μας στο Θεό
      • • Το ήθος της Ορθοδοξίας
      • • Ισοτιμία ανθρώπων
      • • Κυριακή Παραλύτου
      • • Η αλήθεια σχετικά με τά περί παραιτήσεως του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου (Χατζησταύρου)
      • • Τέλεια αγάπη
      • • "Ο πάμπλουτος επαίτης"
      • • Θεία Κοινωνία
      • • Η καπηλεία...
      • • Η μεσιτεία των Αγίων
      • • Ο κοινός παρανομαστής
      • • Κυριακή Μυροφόρων
      • • Καθαρή συνείδηση
    • ► Απρίλιος (48)
      • • Ειρήνη και χαρά
      • • Ύμνος εις τον Θεόν
      • • Η εκζήτηση του ελέους
      • • Τα ξηλώματα
      • • Τα ξηλώματα
      • • Το έλεός σου, Κύριε
      • • Η άλλη όψι του εκκλησιαστικού προβλήματος
      • • Η άλλη όψι του εκκλησιαστικού προβλήματος
      • • Το Κύριε ελέησον
      • • Κυριακή του Θωμά
      • • Ο λαός έχει μνήμη
      • • Κύριε ελέησον
      • • Δυναμικό καί δυναμισμός
      • • Η ειρήνη
      • • Τα κίνητρα της αγάπης
      • • Μια προφητική φωνή
      • • Αναστάσιμη εμπειρία
      • • Ιερά Αναγνώσματα
      • • Γευόμαστε την ειρήνη
      • • Εγκληματούν οι αρχιερείς;
      • • Δοξολογική λατρεία
      • • Tά νυσταγμένα μας μάτια
      • • Αλληλένδετα
      • • Στόν κολοφώνα της «ορθοπολιτικής» ζούγκλας
      • • Προσευχή και αγάπη
      • • Κήρυγμα Κυριακής Βαΐων
      • • Αποστολική παράδοση καί παραχάραξη
      • • Η δοξολογία του Κυρίου
      • • Συνοδικές ακυρότητες
      • • Μίμηση Χριστού
      • • "Λέγουσι και ου ποιούσι..."
      • • Η εκούσια στέρηση
      • • Mύρο πνευματικής ευωδίας
      • • Βιογραφικό Τρίκκης καί Σταγών Σεραφείμ
      • • Βιογραφικό Ζακύνθου Αποστόλου
      • • Βιογραφικό Παραμυθίας Παύλου
      • • Βιογραφικό Δημητριάδος Ηλία
      • • Βιογραφικό Χαλκίδος Νικολάου
      • • Βιογραφικό Κιλκισίου Χαρίτωνα
      • • Βιογραφικό Διδυμοτείχου Κωνσταντίνου
      • • Βιογραφικό Αλεξανδρουπόλεως Κωνστάντιου
      • • Βιογραφικό Θεσσαλονίκης Λεωνίδα
      • • Βιογραφικό Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντίνου
      • • Βιογραφικό Λαρίσης Θεολόγου
      • • Κήρυγμα Κυριακής Ε΄ Νηστειών
      • • Προχωρούμε και νικάμε
      • • Ένοχη ανοχή!!!
      • • Ο αδιάσπαστος δεσμός
    • ► Μάρτιος (12)
      • • Μπροστά σέ Κείνον
      • • Mνήμη Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου
      • • Αμφισβήτηση καί... αμφισβήτηση
      • • Αμφισβήτηση καί... αμφισβήτηση
      • • Κήρυγμα Κυριακής Δ΄ Νηστειών
      • • Ο Mακαριστός Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ήταν εκλεκτός τίνος;
      • • Κήρυγμα Δ' Χαιρετισμών
      • • Μισή αλήθεια... γεμάτο ψέμα
      • • Δ΄ Κυριακή Νηστειών
      • • Κήρυγμα Κυριακής Σταυροπροσκυνήσεως (Γ΄ Νηστειών)
      • • Κήρυγμα Κυριακής Β΄ Νηστειών
      • • "Απόφαση" χωρίς ψηφοφορία
    • ► Φεβρουάριος (1)
      • • Κηρύγματα - Επίκαιρα
  • ► 2019 (302)
    • ► Δεκέμβριος (37)
      • • Φωτογραφίες Χαλκίδος Νικολάου
      • • Φωτογραφίες Τρίκκης Σεραφείμ
      • • Φωτογραφίες Παραμυθίας Παύλου
      • • Φωτογραφίες Λαρίσης Θεολόγου
      • • Φωτογραφίες Κιλκισίου Χαρίτωνα
      • • Φωτογραφίες Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντίνου
      • • Φωτογραφίες Θεσσαλονίκης Λεωνίδα
      • • Φωτογραφίες Ζακύνθου Αποστόλου
      • • Φωτογραφίες Διδυμοτείχου Κωνσταντίνου
      • • Φωτογραφίες Δημητριάδος Ηλία
      • • Φωτογραφίες Αλεξανδρουπόλεως Κωνστάντιου
      • • Το πλαστό όραμα
      • • Τί εστιν άνθρωπος;
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (7)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (6)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (5)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (4)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (3)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (2)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (1)
      • • Συνειδησιακός διχασμός
      • • Προσευχόμενοι με τους ύμνους της θείας Λειτουργίας
      • • Μηνύματα... με πολλούς αποδέκτες
      • • Μαζί Σου πάντοτε!...
      • • Κλήρος και λαός
      • • Η φρικτή θυσία
      • • Η συνοδικότητα της Εκκλησίας
      • • Η κοινή μας αγωνία
      • • Η δική μας προσφορά στον Κύριο
      • • Η Αναστάσιμη θεία Λειτουργία
      • • Εμπειρίες αιώνων
      • • Διάλογος με την ύπαρξή μου
      • • Βαβέλ και Πεντηκοστή
      • • Αποστολική Διαδοχή
      • • Αποστολική Διαδοχή
      • • Ανάσταση όλων των αγαπημένων μας
      • • Ανάστα, ο Θεός, κρίνον την γην...
    • ► Οκτώβριος (11)
      • • Και Συνοδική πράξι
      • • Η αποστολική γνησιότητα
      • • Κληρονομιά ο διχασμός
      • • Τα ταξίματα
      • • Περί Μοναστηριού και "Εγκλείστρας"
      • • Μια τρελή πρόταση
      • • Ελπίδα Αναστάσεως
      • • Εκκλησία και Θεσμοί
      • • Αγάπη στον άνθρωπο
      • • Η κούρσα
      • • Σχέση αδελφωσύνης
    • ► Σεπτέμβριος (35)
      • • Ουχ ούτως έσται εν υμίν...
      • • Μίσος και αγάπη
      • • Το μονοπάτι της υπέρβασης
      • • Το μίσος
      • • Απελευθέρωση από τα ειδωλικά σχήματα
      • • Το υπερούσιο φως
      • • Κωνστάντιος Χρόνης Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως
      • • Κωνστάντιος Χρόνης Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως
      • • Το άπειρο φως
      • • Ορθός λόγος-Πίστη
      • • Αγάπη και γνώση
      • • Ιδιόγραφη Διαθήκη του Μητροπολίτου Αττικής και Μεγαρίδος Νικοδήμου
      • • Ο Επίσκοπος και η Εκκλησία
      • • Η σταυρωμένη αρχιερωσύνη μου (2) Αυτοβιογραφικό
      • • Ολοκληρωτικό δόσιμο
      • • Μας λείπει...
      • • Φυσική εκδήλωση
      • • Η σταυρωμένη αρχιερωσύνη μου (1) Αυτοβιογραφικό
      • • Η εμπειρία της πίστης
      • • Σταυρωμένος Μέγας Αρχιερέας και Σταυρωμένη Αρχιερωσύνη
      • • Απάθεια
      • • Θρόμβοι αίματος
      • • Η ελπίδα
      • • Άξιος εργάτης της Εκκλησίας
      • • Η εγκράτεια είναι απελευθέρωση
      • • Στον απόηχο της Κοιμήσεώς του
      • • Φόβος Θεού
      • • Σταυρωθήτω
      • • Η πνευματική λειτουργία της πίστης
      • • Στιγμές αδυναμίας
      • • Αγάπη και πνευματική ζωή
      • • Μνημόσυνο διωγμών και εξορίας
      • • Το μυστήριο της θείας Αγάπης
      • • Στην Κουκουσό της Πάρνηθας
      • • Το χάρισμα του Αγίου Πνεύματος
    • ► Αύγουστος (26)
      • • Και νυν άγοις εσθλόν επί τέρμα πορείας
      • • Υποκατάστατα αγάπης
      • • Σελίδες αυτοκριτικής
      • • Οι Άγιοι
      • • Ο πόλεμος
      • • Μετοχή στην αποκάλυψη του Θεού
      • • Το ιερότερο και δυσκολότερο έργο
      • • Πίστη στην Ανάσταση
      • • Διά πίστεως περιπατούμεν...
      • • Μη στενάζετε εναντίον του άλλου
      • • Η έγκληση
      • • Όλα όσα κάνετε, ας γίνονται με αγάπη
      • • Προσωπικοί προβληματισμοί
      • • Θα καταδιωχθούν όλοι οι ευσεβείς;
      • • Προσοχή! Κυκλοφορούν σχισματικοί επίσκοποι
      • • Πειστήρια αναστάσεως
      • • Η έκτη αίσθηση
      • • Η αξία "άνθρωπος"
      • • Η αξία “άνθρωπος”
      • • Ο κλειστός ορίζοντας
      • • Δίψα ψυχής
      • • Άγιοι Πατέρες: φωτεινοί οδηγοί
      • • Η πλατειά αγάπη
      • • Ο παράδεισος των Γραφών
      • • Η ανταπόκριση του Κυρίου
      • • Παρακλήσεις στη Μονή Νέου Στουδίου
    • ► Ιούλιος (34)
      • • Η κατανόηση του Θεού
      • • Η απιστία και η πίστη
      • • Το παράθυρο του Θεού
      • • Η προσευχή
      • • Το αξίωμα-γέφυρα
      • • Συνδαιτημόνες, όχι θεατές
      • • Τα όρια του ορθού λόγου
      • • Το καλλιτέχνημα του Θεού
      • • Η καταξιωμένη ηγεσία
      • • Η διαφορά με την άλογη κτίση
      • • Το παρασκήνιο...
      • • Σκύψε, αδελφέ μου, στη Φάτνη...
      • • Σκύψε, αδελφέ μου, στη Φάτνη...
      • • Η αποκάλυψη
      • • Η σωτήρια κίνηση
      • • Ο ανθρώπινος στεναγμός
      • • Ο κόσμος του πνεύματος
      • • Εις εαυτόν
      • • Ένα θαύμα
      • • Υπεύθυνοι διαχειριστές
      • • Το μεγαλύτερο θαύμα
      • • Άρχων επλάσθης
      • • Πληρότητα και αιωνιότητα
      • • Πανήγυρις Ιεράς Μονής Νέου Στουδίου
      • • Η διαλεκτική των Πατέρων
      • • Η πρωταρχική αγωνία
      • • Εκτίμηση ή υποτίμηση;
      • • Κραυγαλέα αντίφαση
      • • Η Χαοτική απόσταση
      • • Ουδέν άνθρωπος και μέγα άνθρωπος
      • • Τα πρώτα σημάδια
      • • Η ψηλάφηση του κάλλους
      • • Η αναγνώριση των προσόντων μας
      • • Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός
    • ► Ιούνιος (9)
      • • Χάρτης
      • • Η έκτη αίσθηση
      • • Περιφέρουμε την εικόνα του Θεού
      • • Μιλούν οι εικόνες του ναού
      • • Η κίνηση στη λατρεία
      • • Ευθύνη-Εξουσία-Ελευθερία
      • • Το ατίμητο δώρημα
      • • Η πλαστή ταυτότητα
      • • Ποίημα λογικόν
    • ► Μαϊος (26)
      • • Κηρύγματα - π. Μάξιμος
      • • Κήρυγμα Κυριακής Σαμαρείτιδος
      • • Συμμετοχή στη λατρεία κυρίως με την ψυχή
      • • Μυστήριο αλλά όχι ακαθόριστο η θ. Λειτουργία
      • • Να ξαναγυρίσουμε στα λόγια του Κυρίου
      • • Το κέντρο της Εκκλησίας
      • • Εις παράταξιν μάχης
      • • Ραγιά ξύπνα
      • • Η δουλωμένη Εκκλησία. Το καταχθόνιο σχέδιο.
      • • Ξενόφερτη εισβολή
      • • Η ακαταμάχητη Ελληνική Ορθοδοξία
      • • Μαχητική Ορθοδοξία
      • • Και οι τριακόσιοι!
      • • Ημών το Πολίτευμα
      • • Και τώρα θα περιμένουμε πότε θα γίνουν εκλογές;
      • • Κυριακή Παραλύτου
      • • Θεμέλιο μετανοίας
      • • Η αλήθεια τρομάζει
      • • Το μικρό δίπτυχο
      • • Η συμμετοχή όλης της Εκκλησίας
      • • Η ρουτίνα στην πνευματική ζωή
      • • Η Ιεραρχία. Σώμα χαρισματικό ή ομάδα ασύδοτης εξουσίας;
      • • Δυο οδηγητικά κείμενα
      • • Δικαιοσύνη δυο ταχυτήτων
      • • Ο Μοναχισμός στην Ορθοδοξία
      • • Συνδέομαι μαζί Του
    • ► Απρίλιος (30)
      • • Ο εκκολαπτόμενος «ανθρωποβόρος» Νέος Κόσμος
      • • Αναστάσιμο μήνυμα της Ιεράς Μονής Στουδίου
      • • Αργύρια ικανά έδωκαν...
      • • Μεγάλη Εβδομάδα στη Μονή Νέου Στουδίου
      • • Η Θεία Λειτουργία είναι πηγή ζωής
      • • Το γλωσσόκομον
      • • Κηρύγματα - μ. Ιγνάτιος
      • • Κηρύγματα - π. Ειρηναίος
      • • Ο «Εκτρωσικός» Δημογραφικός Μαρασμός των Ελλήνων
      • • Κραυγή οδύνης (2)
      • • Κραυγή οδύνης
      • • Συγχωρεί όσους τον πίκραναν
      • • Αγάπη στην Εκκλησία
      • • Περί εκκλησιολογικών και εκκλησιαστικών θεμάτων
      • • Κήρυγμα Ε΄ Νηστειών
      • • Ο λαός ξυπνάει
      • • Έμπνευσι ή καταναγκασμός;
      • • Προτεσταντισμός και Φεμινισμός
      • • Ίση αγάπη σε όλους
      • • Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία στη Μονή Νέου Στουδίου
      • • Προσευχή και αγάπη στο Θεό
      • • Μεγάλος Κανόνας στη Μονή Νέου Στουδίου
      • • Αγάπη στα φθαρτά ή στον Κύριο;
      • • Οι διωγμοί των επισκόπων
      • • Οι διωγμοί των επισκόπων
      • • Κυριακή Δ΄ Νηστειών
      • • Κύρος ή γόητρο;
      • • Η έκβασι της αναστροφής
      • • Ο πειρασμός των δημοσίων σχέσεων
      • • Μίσος προς την αμαρτία
    • ► Μάρτιος (36)
      • • Ευθιξία
      • • Εξαετές μνημόσυνο Μητροπολίτη Αττικής και Μεγαρίδος Νικοδήμου
      • • Κήρυγμα Γ΄ Νηστειών
      • • Η ασυλία της σιωπής
      • • Χρωστάτε εξήγησι
      • • Δανεική μίτρα σε χειροτονία επισκόπου;
      • • Χαιρετισμοί της Θεοτόκου
      • • Κάθε Κυριακή Εκκλησιασμός
      • • Άμβων ή πασαρέλα;
      • • Κυριακή Β' Νηστειών
      • • Καταργήθηκε το Αυτοκέφαλο;
      • • Το προδομένο ράσο
      • • Ο πειρασμός της «Pώμης»
      • • Αγάπη: βασική επιλογή ζωής
      • • Σημερινοί ιεραπόστολοι
      • • Ο άνθρωπος μετά την ενανθρώπιση του Θεού
      • • Πάντοτε να χαίρεστε
      • • Κυριακή της Ορθοδοξίας
      • • Το “μείζον” θέμα
      • • Γνωρίσματα πίστεως
      • • Μεταμεσονύκτια αγωνία ενός Ποιμενάρχη
      • • Γεύτηκα το γλυκό δάκρυ
      • • Δεν ήταν ο εκλεκτός της Χούντας ο Ιερώνυμος
      • • Χουντικός ο Ιερώνυμος (Κοτσώνης);
      • • Επιστημονικό και συγγραφικό έργο Ιερωνύμου
      • • Κυριακή Τυρινής
      • • Υψηλός δείκτης δημοτικότητας
      • • Η γνώσις φυσιοί, η δε αγάπη οικοδομεί
      • • Η μητρότητα στο νεωτερικό «άφυλο» κόσμο
      • • Η προσέγγιση του αοράτου
      • • Επιστροφή στις πηγές
      • • Διωγμός: γνήσιος τρόπος ζωής
      • • Η θεολογική αναιμία
      • • Μετάνοια, Mεταβίβασι της ευθύνης
      • • Το θυμίαμα της αθεΐας
      • • Το εύρος της παράδοσης
    • ► Φεβρουάριος (58)
      • • Κυριακή Απόκρεω
      • • Έχει ο Θεός
      • • Η μεταλλαγμένη θρησκευτικότητα
      • • Πρόσωπο πρός πρόσωπο
      • • Η φυγάδευση της ειρήνης
      • • Η διαπλοκή της αγάπης
      • • Αγαπάτε αλλήλους
      • • Η Χάρι της μυστικότητας
      • • Η διαφήμισι
      • • Συνοδική συνείδησι
      • • Διάσημοι και άσημοι
      • • Το όραμα της σύνθεσης
      • • Ουκ ερίσει ουδέ κραυγάσει...
      • • Η μετάνοια
      • • Μη ρυπαίνετε το καλλιτέχνημα
      • • Ερήμην του λαού;
      • • Η υπακοή
      • • Το κόστος της «ευπρέπειας»
      • • Το κόστος της «απρέπειας»
      • • Το νέο ήθος
      • • Συνδιδασκαλίτης
      • • Εν “λόγῳ” και εν “διαλόγῳ”
      • • Νεοχωρίτης
      • • Περιπατείν εν αληθεία
      • • Ιδιωτικοποίηση ή κοινωνία;
      • • Ιστορικό Ιεράς Μονής
      • • Βιογραφικό Αττικής Νικοδήμου
      • • Βιογραφικό Ιερώνυμου Κοτσώνη
      • • Κηρύγματα - Παρακλήσεις
      • • Κηρύγματα - Χαιρετισμοί
      • • Καλώς ορίσατε
      • • Εκδόσεις Σπορά - Άλλοι συγγραφείς
      • • Εκδόσεις Σπορά - Διηγήματα
      • • Εκδόσεις Σπορά - Υπαρξιακές ανησυχίες
      • • Εκδόσεις Σπορά - Σχολιασμός της εκκλησιαστικής επικαιρότητας
      • • Εκδόσεις Σπορά - Σύγχρονη εκκλησιαστική ιστορία
      • • Εκδόσεις Σπορά - Ορθόδοξοι προσανατολισμοί
      • • Εκδόσεις Σπορά - Πατέρες και σύγχρονη ζωή
      • • Εκδόσεις Σπορά - Ομιλητικά βοηθήματα
      • • Εκδόσεις Σπορά - Μοναχικός βίος
      • • Φωτογραφίες Μητροπολίτου Αττικής και Μεγαρίδος Νικοδήμου
      • • Επικοινωνία
      • • Ραδιοφωνικές Συζητήσεις
      • • Κηρύγματα - Αποστολικά - Κυριακών
      • • Κηρύγματα - Μηναίο
      • • Κηρύγματα - Μάρκος
      • • Κηρύγματα - Ματθαίος
      • • Κηρύγματα - Ιωάννης
      • • Κηρύγματα - Λουκάς
      • • Εκδόσεις Σπορά - Εκκλησιολογία
      • • Εκδόσεις Σπορά - Ιερατικά
      • • Εκδόσεις Σπορά
      • • Ελεύθερη Πληροφόρηση
      • • Φωτογραφίες Ιεράς Μονής Νέου Στουδίου
      • • Εκδόσεις Σπορά - Λειτουργική Θεολογία
      • • Κηρύγματα - Αποστολικά - Πεντηκοστάριο
      • • Κηρύγματα - Αποστολικά - Μηναίο
      • • Κηρύγματα - Αποστολικά - Τριώδιο
Ἐκκλησία