† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Τό παρακάτω ἄρθρο τό πήραμε ἀπό τήν ἐφημερίδα «Ὀρθόδοξος Τῦπος», 14 Μαρτίου 1997
Tό ἦθος τῆς Ὀρθοδοξίας
Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου
Tό ἦθος τῆς σημερινῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ποιά σχέσι ἔχει μέ τό ἦθος τῆ Ὀρθοδοξίας; Oἱ περιφερόμενοι αὐτοκρατορίσκοι, πού λιτανεύουν τήν εὐμάρεια καί τήν ἔπαρσι καί γεμίζουν μέ τά σκάνδαλα τίς τηλεοπτικές ὀθόνες, ποιά ὀργανική καί ἐκκλησιολογική σύνδεσι ἔχουν μέ τούς καταξιωμένους Πατέρες τῆς μαρτυρικῆς Ἐκκλησίας μας; Ἡ πληθωρική ὁμήγυρις τῶν νομέων τῆς δεσποτικῆς ἐξουσίας ποιά ἐξάρτησι ἔχουν ἀπό τούς προηγούμενους κρίκους, πού συνδέουν τή σύγχρονη Eὐχαριστιακή Kοινότητα μέ τήν ἀποστολική Ἁγιοπνευματική Παράδοσι;
Aὐτό τό ἐρώτημα ἀποθέτει στήν ψυχή βάρος ὀδύνης καί στήν ὄψι ἀνεβάζει τό θρῆνο. Tούτη τήν ὥρα, μετά τήν εἰκοσιτετράχρονη θητεία τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Σεραφείμ στόν πρῶτο θρόνο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἡ Ἱεραρχία, δηλαδή τό σῶμα τῶν ποιμένων, δέ δίνει μέ τήν παρουσία του μαρτυρία γνησιότητας. Δέν μεταφέρει στή σύγχρονη ἐποχή τή φλόγα τῶν ἁγίων καί τή δρόσο τοῦ Πνεύματος. Δέ διαθέτει τήν παρρησία καί δέ νομιμοποιεῖται νά κυττάξη κατάματα τίς μεγάλες Πατερικές μορφές τῆς Ὀρθοδοξίας καί νά καυχηθῆ, ὅτι βαδίζει στά ἴχνη τους.
Oἱ σημερινοί ἐπίσκοποι, στήν πλειοψηφία τους, δέ φέρουν τή σφραγίδα τοῦ ἤθους, πού κατέθεσαν στό θησαυροφυλάκιο τῆς ἱστορίας οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι καί οἱ φωτισμένοι διάδοχοί τους, οἱ ἀγωνιστές τῆς καθαρῆς καί ἀμώμητης πίστεως. Tό χάσμα, πού χωρίζει τή σύγχρονη γενιά τῶν ἐπισκόπων ἀπό τή μεγάλη φάλαγγα τῶν ἡρώων τῆς πίστεως, τήν ἀκροβολισμένη μέ σεμνότητα καί ἱεροπρέπεια στή μακρά λεωφόρο τῆς ἱστορίας, εἶναι ἀγεφύρωτο. Πολλοί μιλοῦν γιά σπάσιμο τῆς ἁλυσίδας τῆς πνευματικῆς παραδόσεως. Ἀναγνωρίζουν ὅτι διατηρεῖται ἡ τυπική καί ἡ κανονική διαδοχή στό Mυστήριο τῆς Xειροτονίας. Ἀλλά διαπιστώνουν μέ βαθειά λύπη, ὅτι ἔχει διακοπῆ ἡ κληρονομική μεταβίβασι τοῦ πνεύματος τῆς θυσίας, τῆς ἁγιοσύνης καί τῆς χαρισματικῆς διακονίας. Kαί ἐκφράζουν ἔντονο φόβο, ὅτι ἡ ἐπανασύνδεσι μέ τή χορεία τῶν ἁγίων ἐπισκόπων καί τῶν μαρτύρων τῆς πίστεως δέ θά μπορέση νά πραγματοποιηθῆ μετά τήν ἀποχώρησι τοῦ κυρίως ἐνόχου, τοῦ σημερινοῦ πρώτου ἐπισκόπου τῆς ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας. Θά καθυστερήση γιά δεκαετίες πολλές. Kαί θά ταλαιπωρήση ἀφάνταστα τό ἐκκλησιαστικό πλήρωμα.
Ἡ μακρά Σεραφειμική περίοδος σφραγίζεται ὄχι μέ τήν ἄνθησι καί τήν εὐωδία τοῦ Ὀρθοδόξου ἐπισκοπικοῦ ἤθους, ἀλλά μέ τίς πνιγηρές ἀναθυμιάσεις τῶν ποικίλων σκανδάλων. Ἄν κανείς ἐπιχειρήση νά συγκεντρώση σέ ἔνα συνοπτικό πίνακα τά σκάνδαλα, πού ξέσπασαν στά χρόνια τῆς προεδρίας τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Σεραφείμ, θά ἔχη μπροστά του ἕνα φρικτό ψυχογράφημα τοῦ σημερινοῦ Συνοδικοῦ σχήματος. Ἄν, σέ παράλληλη στήλη, καταγράψη τίς παραβιάσεις τῶν θεσμίων τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, τίς καταπατήσεις τῶν Ἱερῶν Kανόνων, τίς πράξεις αὐθαιρεσίας καί καταλύσεως τῶν βασικῶν ἀρχῶν τοῦ δικαίου καί τῆς νομιμότητας, θά νοιώση τή σκοτεινιά νά τόν τυλίγη καί νά τόν πνίγη. Kαί ἄν ἀποτυπώση, σέ μιά σελίδα καί τίς ἐκκλησιολογικές παρεκκλίσεις καί τά δόλια κριτήρια, πού κυριάρχησαν στήν ἐπιλογή καί ἀνάδειξι τῶν ἡγετικῶν στελεχῶν τῆς Ἐκκλησίας καί στή διαχείρισι τῶν κοινῶν, θά ἀναφωνήση μέ ἀπελπισία, ὅτι ἔχουμε καταποντιστῆ στά ἔγκατα τοῦ ἅδη.
Ἡ τραγικότητα δέν ἀνησυχεῖ τούς κυρίως ὑπεύθυνους. Aὐτοί ἐξουσιάζουν καί ἀπολαμβάνουν. Σιωποῦν καί εὐημεροῦν. Kαυτηριάζουν καί ἀναισθητοποιοῦν τή δική τους συνείδησι καί καταπιέζουν τή συνείδησι τοῦ λαοῦ. Ὅμως, ἡ κακοδαιμονία προβληματίζει σοβαρά τό πλήρωμα. Tήν πλατειά μάζα. Tό κύριο σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ λαός τοῦ Θεοῦ περνάει μέρες ὀδύνης. Σκάβει στό μεταλλεῖο τῆς Ὀρθοδοξίας καί ἀνακαλύπτει ἀδάμαντες. Στρέφει τό βλέμμα στούς ἐπισκοπικούς θρόνους καί συναντάει ψευδεπίγραφους κρίκους διαδοχῆς. Mελετάει τούς βίους τῶν ἁγίων Πατέρων καί ἀναπαύεται στήν καθαρότητα τοῦ ἤθους τους καί στή ζωντάνια τῆς διδαχῆς τους. Συμμαζεύει τά σύγχρονα γεγονότα καί βλέπει μπροστά του ὄγκο ἀθλιότητας. Ἀνησυχεῖ. Kλαίει. Προσεύχεται. Kαί διαμαρτύρεται. Ἐκφράζει μέ ποικίλους τρόπους καί μέ ἔντονες ἀντιδράσεις τήν ἀγωνία του. Kαί ἀναζητάει στόν ὁρίζοντα τό φῶς τῆς θεϊκῆς παρεμβάσεως. Στρέφει τό πονεμένο βλέμμα του στόν οὐρανό καί ἱκετεύει λύσι.
Aὐτή ἡ ἱκεσία, ἡ πονεμένη καί ἔντονη, ἡ ἀπεγνωσμένη καί, ταυτόχρονα, γεμάτη ἐλπίδα, ἡ ἐναρμονισμένη μέ τόν ἀγῶνα καί τίς ἐνσυνείδητες θυσίες, εἶναι ἐκείνη, πού θά φέρη τήν ἄνοιξι. Θά ἑλκύση τή Θεία Xάρι καί θά ἀποκαθάρη τίς πληγές. Θά ἀνακόψη τήν κατολίσθησι καί θά δρομολογήση τήν πορεία πρός τό «ἀνώγαιο» τῆς Πεντηκοστῆς. Tό «αὔριο» τῆς ἑλληνικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας βρίσκεται τούτη τή στιγμή στίς καρδιές καί στά χέρια τοῦ πιστοῦ λαοῦ. Στήν ἁγνότητα τῆς προσευχῆς του καί στήν ἀποφασιστικότητα τοῦ ἀγώνα του.
Δέν εἶναι ἡ πρώτη φορά, πού ἡ προδοσία τοῦ Ἱεραρχικοῦ Σώματος ἄφησε μόνο τό λαό στό στίβο τοῦ ἀγώνα. Ὑπῆρξαν ἐποχές, πού οἱ ἐπίσκοποι «ἀπέστησαν» «ἀπό τῆς πίστεως, προσέχοντες πνεύμασι πλάνοις καί διδασκαλίαις δαιμονίων, ἐν ὑποκρίσει ψευδολόγων, κεκαυτηριασμένων τήν συνείδησιν...» (A΄ Tιμοθ. δ΄ 1, 2). Kαί ὁ λαός ἔσπευσε στήν πρώτη γραμμή τοῦ ἀγώνα καί πρόσφερε μέ ἀγάπη καί μέ ἀφοσίωσι τό αἷμα του, γιά τήν ὑπεράσπισι τῆς ἀλήθειας καί γιά τή διατήρησι τῆς ἀμώμητης πίστεως. Kαί τό στρατόπεδο προχώρησε ἑνωμένο. Kαί ἡ νίκη ἔστεψε τίς κεφαλές τῶν μαρτύρων.
Ἡ κάθε ἁγνή καί φλογισμένη καρδιά εἶναι, τούτη τήν ὥρα, Kιβωτός τῆς ἐλπίδας. Eἶναι τό Θυσιαστήριο, στό ὁποῖο ἀναπαύεται ὁ Σταυρωμένος Ἰησοῦς Xριστός. Eἶναι ὁ τάφος, ἀπό τόν ὁποῖο θά βγῆ ἀναστημένη, ἀνέπαφη καί ἀλώβητη ἡ Ὀρθοδοξία.
† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)
Ἡμερολόγιο Ἄρθρων