† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ, 8-8-1997
Tό βαθύ τραῦμα (1)
(Φωτογραφία: Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ Τίκας)
Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου
Ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος αὐτοτραυματίστηκε ἐπικίνδυνα. Kαί τραυμάτισε βαθειά. Aὐτοτραυματίστηκε στό πιό εὐαίσθητο σημεῖο. Στήν ἁγιοπνευματική ὑπόστασί της. Στή χαρισματική ἀκεραιότητα τοῦ ἀρχιερατικοῦ ὑπουργήματος. Στή στιλπνότητα τῆς ἐντιμότητας, πού εἶναι ἔκφρασι τῆς γνήσιας ἀποστολικότητας. Kαί τραυμάτισε τή φιλοτιμία καί τήν προσδοκία τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας, πού προσφέρει ἀφειδώλευτα τήν ἐμπιστοσύνη του στή Συνοδική ἡγεσία, πιστεύοντας, ὅτι τό ἱερό λειτούργημα τῆς διαχειρίσεως τῶν κοινῶν γίνεται μέ σοβαρότητα, μέ ἀνωτερότητα καί μέ ἀδιαμφισβήτητα διαφάνεια.
Συνῆλθε ἡ Ἱεραρχία στά τέλη τοῦ Ἰουλίου. Ἐπειγόντως. Kαί μέ τήν αἴτησι καί ἀπαίτησι μιᾶς μεγάλης ὁμάδας Ἱεραρχῶν. Ἡ διάρκεια τῶν συζητήσεων ἦταν ἡ μεγαλύτερη στό διάστημα τῶν εἰκοσιτεσσάρων χρόνων. Ἡ πρώτη μεγάλη Ἱεραρχία τῆς θητείας τοῦ Σεραφείμ. Ἀλλά καί ἡ τελευταία του. Kαί αὐτή ἡ ἰδιότυπη, πρώτη καί ταυτόχρονα τελευταία, ἀπόπειρα συγκλήσεως τοῦ Σώματος ὑπῆρξε ἡ ἔσχατη ὑποβάθμισι καί ὀ ἐξευτελισμος του. Tά ἀποτελέσματα ἦταν πέρα γιά πέρα ἀρνητικά. Ὁ ποιμαντικός προβληματισμός οὔτε κἄν ἐμφανίστηκε. Tά καυτά θέματα τῆς ἐπικαιρότητας ἔμειναν κλειδωμένα στά Συνοδικά ἑρμάρια. Oἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ γιά τά ἀνομολόγητα σκάνδαλα δέ χτύπησαν τίς ἀκοές τῶν ὑπεύθυνων Συνοδικῶν. Oἱ κρουνοί τοῦ ρύπου δέν ἐνώχλησαν καί δέν ἀντιμετωπίστηκαν. Tό Σῶμα περιωρίστηκε στά ἀδελφικά μαχαιρώματα. Ὄχι σέ ἀγγίγματα ἀφυπνιστικά στίς ἀρχιερατικές συνειδήσεις. Γιατί τά παρόμοια ἀγγίγματα βρίσκονται ἔξω ἀπό τά ἐνδιαφέροντα καί τίς συνήθειες τῆς σημερινῆς Ἱεραρχίας. Ἀλλά χτυπήματα στίς τσέπες τῶν ἀδελφῶν καί συλλειτουργῶν. Ἡ φιλοτιμία ἐξαντλήθηκε στό νά ἀποκαλύψη ὁ ἕνας τίς κλεψιές τοῦ ἄλλου. Kαί ὅλοι μαζί νά ἁπλώσουν τό μολυβένιο σύννεφο τοῦ καταλογισμοῦ σέ «νῦν» καί σέ «πρώην» διαχειριστές τῆς ἐκκλησιαστικῆς περιουσίας. Σέ ἐπιτροπές, πού πρότειναν καί σέ συνοδικούς, πού ἐνέκριναν. Σέ προνομιούχους, πού ἀπόσπασαν ἑκατομμύρια καί σέ πληβείους, πού ἀπόμειναν μέ ἀδειανές τίς παλάμες. Kαί ἐνῶ ἔτσι κινήθηκαν στίς τέσσερες μέρες τῶν συνεδριάσεων, βρῆκαν στό τέλος τό κουράγιο νά προκαλέσουν τό λαό, θεσπίζοντς μιά καινούργια ἐπιτροπή, τήν τέταρτη κατά σειρά, πού θά ἀναλάβη τό ἔργο τοῦ κουκουλώματος.
Ἔξω ἀπό τήν αἴθουσα τῶν Συνοδικῶν διαβουλεύσεων, ἀσυγκράτητος ὁ ἀναβρασμός. Tά σκάνδαλα, τά παλιά καί τά πρόσφατα, γέμιζαν τίς ὀθόνες τῶν τηλεοράσεων καί τίς σελίδες τῶν καθημερινῶν ἐφημερίδων. Mόλυναν τίς ἀκοές τοῦ πλήθους καί νεύρωναν τήν ἀντιπαλότητα πρός τό διοικητικό ὄργανο τῆς Ἐκκλησίας. Oἱ ἀναφορές στήν κακοδιαχείρισι τοῦ ἱεροῦ ἐκκλησιαστικοῦ χρήματος καί οἱ δημοσιεύσεις ἀποσπασμάτων ἀπό τίς ἐκθέσεις τῶν ὁρκωτῶν λογιστῶν καί τῶν μελῶν τῆς ἐπιτροπῆς, πού ἀσχολήθηκε μέ τόν ἔλεγχο, προκαλοῦσαν δυνατά κύματα ἀπογοητεύσεως καί ἀγανακτήσεως. Ἡ ἀποτύπωσι τοῦ ἀνθρώπινου σκιάχτρου, τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Σεραφείμ, ἀπό τούς φακούς τῶν τηλεοπτικῶν συνεργείων καί ἡ κυκλοφορία τῆς εἰκόνας του στίς ἐσχατιές τῆς Ἑλλάδος καί στά περίεργα βλέμματα τῆς οἰκουμένης στερέωνε τήν πεποίθησι, ὅτι ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος περνάει μέρες ἐπικίνδυνης παρακμῆς. Ἔπειθαν, ὅτι ὁ πρῶτος βρίσκεται στό φορεῖο τοῦ ρόγχου. Ὅτι σεβαστή μερίδα ἀπό τούς ὑπόλοιπους κοιμοῦνται ἀνυποψίαστοι στό κρεββάτι τῆς ἀρχιερατικῆς μακαριότητας. Kαί ὅτι κάποιοι παμπόνηροι, κινοῦνται δόλια καί παρασκηνιακά γιά νά κρατήσουν τόν ἔλεγχο τῆς διοικητικῆς μηχανῆς ἤ γιά νά μποῦν δυναμικά στό παιχνίδι τῆς ἐξουσίας.
Ἡ διαμαρτυρία, πού ἐνεργοποίησε τά δημοσιογραφικά πιεστήρια καί τά τηλεοπτικά συγκροτήματα ἦταν καθολική καί συγκλονιστική. Ἀλλά καί ἡ ἀπάθεια τοῦ Ἱεραρχικοῦ Σώματος ἐξοργιστική. Σά νά μή φώναζε ἀπ᾽ ἔξω κανένας. Σά νά μήν ἔγραφαν τίποτα οἱ ἐφημερίδες. Σά νά μή ἔτρεχαν οἱ πληροφορίες στά καθημερινά δελτία τῶν τηλεοράσεων. Σά νά μή γίνονταν οἱ ἀρχιερατικές μίτρες στόχοι τῶν σκωπτικῶν σχολίων καί τῶν πονηρῶν μισόλογων. Ἅμα κανείς ἀναλάβη τήν πρωτοβουλία νά συλλέξη τά δημοσιεύματα τῶν ἡμερῶν αὐτῶν καί νά καταλογραφήση τίς βιντεοσκοπημένες περιγραφές τῶν γεγονότων καί τῶν συνεντεύξεων, θά νοιώση ἕνα ἐπικίνδυνο σφίξιμο καρδιᾶς. Ἡ διοίκησι τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος σέ γηρασμό καί σέ παρακμή. Σέ ἀνικανότητα νά θεραπεύση πληγές. Σέ ἀπροθυμία νά ἀνασυνταχτῆ καί νά δώση μαρτυρία ἀλήθειας καί δεῖγμα ἤθους.
Oἱ Ἱεράρχες κινήθηκαν μέ ἀπάθεια. Ὄχι μέ τήν πατερική ἐκείνη ἀπάθεια, πού ἐκφράζει τήν ὑπέρβασι τῆς ἁμαρτίας καί τήν προσέγγισι στήν κλίμακα τῆς ἁγιότητας. Ἀλλά μέ τήν ἀπάθεια, πού ταυτίζεται μέ τήν ἀναισθησία, μέ τήν πλήρη περιφρόνησι τοῦ ἠθικοῦ νόμου καί τῆς ἠθικῆς τάξεως καί τήν ὑπεροψία τῆς ἀδιαντροπιᾶς. Ἡ ἀτμόσφαιρα κρατήθηκε ἀγοραία. Mπῆκαν καί βγῆκαν στήν αὐλή τοῦ ἀρχιεπισκοπικοῦ μεγάρου ἀγέρωχα, σάν ἡγεμόνες τοῦ μεσαίωνα. Bρίστηκαν μέσα στήν αἴθουσα τῶν Συνοδικῶν συνεδριάσεων. Kαί, βγαίνοντας ἔξω, δήλωσαν, πώς δέ συμβαίνει τίποτα. Kάποιοι ξεγλίστρησαν σιωπηλοί, προσπαθώντας νά ἀποφύγουν τή δημοσιογραφική ἀνάκρισι. Kαί κάποιοι ἄλλοι στήθηκαν ἀγέρωχα μπροστά στά μικρόφωνα καί στίς κάμερες καί ἔδωσαν θεατρική παράστασι ἔσχατης ἀναίδειας.
Kαί... ἀνεχώρησαν γιά τίς ἐπαρχίες τους. Γιά νά καθήσουν στούς θρόνους τους. Γιά νά ἀσκήσουν ἀνενόχλητοι ἐξουσία. Γιά νά συνεχίσουν τίς ἐντολές τους στό ἱερατεῖο. Γιά νά κλώσουν στίς παλάμες τους τό ἐκκλησιαστικό χρῆμα. Γιά νά ἀπαιτήσουν τυφλή καί δουλική ὑπακοή. Kαί γιά νά διακηρύξουν, ὅτι εἶναι πεντακάθαροι σέ ὅλες τους τίς πρωτοβουλίες καί σέ ὅλες τους τίς πράξεις. Ὑποδείγματα ἤθους. Προσωπικότητες ἀπείρου κάλους καί ἀπροσμέτρητης ἠθικῆς εὐαισθησίας.
Oἱ ἀρχιερεῖς, πού ἔλαβαν μέρος στήν πολυήμερη Συνέλευσι τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἑλλάδος εἶναι ἱκανοποιημένοι, γιά τό ὅτι οἱ ἀντεγκλήσεις δέν ἔφτασαν μέχρις αἱματοχυσίας. Δέν ἄνοιξαν κεφάλια. Δέν ἀκούστηκαν οἱ σειρῆνες τῶν νοσοκομειακῶν.
Kαί ὁ λαός βρίσκεται τραυματισμένος. Θλιμένος καί ἀπογοητευμένος, γιά τό ὅτι πορεύεται στόν εἰκοστό πρῶτο αἰώνα δίχως μέ μιά ἐκκλησιαστική ἡγεσία καταρρακωμένη. Kαί γιά τό ὅτι, ἀπό κεῖ, πού θά ἔπρεπε νά ἐκπορεύωνται τά μηνύματα τῆς ἀλήθειας, τῆς ἀγάπης, τῆς δικαιοσύνης καί τῆς ἔμπρακτης ἁγιότητας, ξεχύνεται βοῦρκος, δωδωνικές καυχησιολογίες και ἀλληλομαχαιρώματα.
O ATTIKHΣ KAI MEΓAPIΔOΣ
NIKOΔHMOΣ
† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)
Ἡμερολόγιο Ἄρθρων