Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 277, 16-5-2010
«Τά τῆς Ἐκκλησίας ἀποίμαντα» (γ) - 3
Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου
...Θά μοῦ ἐπιτρέψετε νά καταθέσω στήν ἠλεκτρισμένη τράπεζα τῶν σύγχρονων προβληματισμῶν καί -πρό πάντων- στίς καρδιές τῶν ἀναγνωστῶν μου, ἕνα ὅραμα. Ἴσως ἀνεδαφικό, ἴσως φορτισμένο -«καθ᾿ ὑπερβολή»- μέ τίς ἔμπονες διεγέρσεις τῆς ψυχῆς, πού τίς προκαλοῦν οἱ ἱστορικές μνῆμες καί πού θεριεύουν τήν ἀποσταμένη ἐλπίδα. Ἴσως, ὅμως καί νά ἀποτελεῖ τή μόνη ρεαλιστική πρόκληση πρός τούς ἀχθοφόρους τῆς μέγιστης ἱστορικῆς κληρονομιᾶς, πού τήν παρέλαβαν, ἀπό τούς Πατέρες τους καί προκατόχους τους, ὡς λέντιο ταπεινῆς διακονίας καί ὡς «κένωση» ἀγαπητικῆς θυσίας καί τήν κατάντησαν ἀλαζονική ἐνθρόνιση σέ θρόνους πρωτείων καί σέ εὐτελιστικό χρονικό κοσμικῆς αὐτοδιαφήμισης.
Ἡ «βασιλίδα τῶν πόλεων» ἔχασε τόν πρωταγωνιστικό της ρόλο στό οἰκουμενικό γήπεδο τῆς παγκόσμιας ἱστορίας. Οἱ πολιτικές καί οἱ πολιτισμικές ἀνακατατάξεις, πού γέμισαν τόν ἱστορικό τόμο τῆς νεωτερικότητας, ἔστησαν ἄλλα κέντρα παγκόσμιας ἐπιρροῆς καί χάραξαν ἄλλους σχεδιασμούς ἀνάπτυξης. Τόνισαν καί τόνωσαν τήν ἀπαξίωση καί τήν περιθωριοποίηση τοῦ ψυχικοῦ κάλλους καί τή μεγιστοποίηση τῆς εὐμάρειας. Τήν ἀπόσβεση τῆς προσωπικῆς, ὑπαρξιακῆς προβληματικῆς. Τόν ἐγκλωβισμό τοῦ ἀτόμου στήν ἀπεριόριστη ἀπόλαυση τῆς ὕλης. Καί τή στράτευσή του στούς πλασματικούς καί προσχεδιασμένους ἀγῶνες γιά τίς «συμβατικές» καί «ὑπό ἔλεγχο» ἐλευθερίες του.
Αὐτή τήν ἐποχή, ἡ μαρτυρική Ἐκκλησία τῆς ἄλλοτε βασιλεύουσας θά μποροῦσε, μέ τήν πλούσια ἐμπειρία της, τοῦ «χθές», νά φωτίσει τόν ὁρίζοντα, τοῦ «σήμερα» καί τοῦ «αὔριο». Νά κλειδώσει στό ταμεῖο τῶν ἀναποτελεσματικῶν ἐκκρεμοτήτων τίς ἀκάλυπτες συναλλαγματικές τῶν τίτλων τιμῆς καί πρωτείων καί νά ἀφήσει ἐλεύθερη τήν καρδιά νά ἐκφραστεῖ μέ τήν Εὐαγγελική γλώσσα τῆς ἀγάπης.
Ὅλα ὅσα ἔχει νά πεῖ τό Πατριαρχεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης καί τά μηνύματα, πού μπορεῖ νά ἐξαγγείλει στήν πικραμένη καί ματωμένη σύγχρονη ἀνθρωπότητα, δέν ἀντέχουν τό στρίμωγμα σέ ἕνα πυκνό δημοσίευμα. Εἶναι ὁ τίμιος ἀποστολικός μόχθος ἀτέλειωτων γενεῶν καί ἡ ἐμπειρία σοφῶν καί ἁγίων, πού μᾶς κληροδοτήθηκε ὄχι ὡς ψυχρός ὑλικός πλοῦτος, ἀλλ᾿ ὡς τό «dna» τῆς ἀναγεννημένης ὕπαρξης.
***
Προσωπικά, ὡς Μητροπολίτης τῆς Ὀρθόδοξης Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, νοιώθω βάρος συνείδησης παρακολουθώντας τόν Πατριάρχη τῆς ἄλλοτε βασιλεύουσας, νά εὐτελίζει ἐπικίνδυνα τό ἀποστολικό, ἐπισκοπικό λειτούργημα, παραγκωνίζοντας τήν κύρια ὑπευθυνότητά του, τόν Εὐαγγελισμό σ᾿ ὅποιοδήποτε μῆκος καί πλάτος τοῦ πλανήτη καί δαπανώντας τή ζωτικότητά του καί τήν ὑπόληψή του στό παιχνίδι τῶν χρηματιστηριακῶν τίτλων τῆς δημόσιας προβολῆς.
Τά ἀποκλειστικά ἀνοίγματα τοῦ σημερινοῦ Πατριάρχη Βαρθολομαίου εἶναι δύο.
1. Ἡ λιτάνευση του ὀνόματός του καί τῆς φήμης του στά βουνά καί στίς θάλασσες τοῦ πλανήτη μας, ὡς θεραπευτοῦ καί σωτήρα τοῦ καταμολυσμένου φυσικοῦ μας περιβάλλοντος. Δαπανηρότατα τά ταξίδια του. Ἐντατική ἡ δημοσιογραφική προβολή του. Συνακόλουθες οἱ παγερές, ἐθιμοτυπικές συναντήσεις του μέ τούς ἰσχυρούς τῆς γῆς μας καί οἱ χειραψίες του, πού ἀποτυπώνονται στά τηλεοπιτκά δελτία εἰδήσεων.
Πόσα εἶναι τά ταξίδια, πού ἔχουν πραγματοποιηθεῖ ἴσαμε σήμερα; Ἀτέλειωτα. Καί ποιά τά ἀποτελέσματα; Ἕνα μηδέν. Μέ τήν ἐνασχόλησή του αὐτή, ὁ Πατριάρχης δέν ἔφερε τήν ἰσορροπία στό καταμολυσμένο περιβάλλον μας, ἀλλά ἀνέβασε τήν «Παναγιότητά του», στό σανίδι τῆς παγκόσμιας πασαρέλας. Τά μηνύματα τῆς Ὀρθοδοξίας ἔμειναν στό σεντούκι. Καί ἡ αἴγλη τῆς θεατρικῆς ἐπίδειξης ἀναδείχτηκε ὅραμα καί ἀγώνισμα Πατριαρχικό.
2. Τό δεύτερο ἄνοιγμα τοῦ Πατριάρχη Βαρθολομαίου (ἐπένδυση καί ἱκανοποίηση ὁράματος), εἶναι ἡ κοινή φωτογράφηση μέ τόν Πάπα τῆς Ρώμης καί ἡ ἐπίμονη προβολή τοῦ πρωτείου τῆς Ἀνατολῆς ὡς ἰσότιμου καί ἰσόκυρου μέ τό πρωτεῖο τῆς Δύσης.
Δέκα αἰῶνες -ὁλόκληρη χιλιετία- ὁ Ἀνατολικός, Ὀρθόδοξος Θεολογικός λόγος ἀνασκάπτει τά ἱστορικά θησαυροφυλάκια καί ἐπεξεργάζεται, μέ ἐπιμονή καί μέ προσοχή τίς ἐκκλησιολογικές ἐπισημάνσεις καί τίς Συνοδικές ἀποφάσεις, διακηρύσσοντας -μετά τίς εὐσυνείδητες διερευνήσεις- ὅτι τό παπικό πρωτεῖο εἶναι ἁπλή ἔκφραση τιμῆς καί ὅτι ἡ τιμητική του διάκριση, ὅπως καί ἡ διάκριση τοῦ Κωνσταντινούπολης δέν εἰσάγει δικαιώματα διοικητικῆς ὑπεροχῆς καί ἐπικυριαρχίας. Καί, μετά τήν ἐκπνοή τῆς χιλιετίας, ὁ διάδοχος μεγάλων Πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς, ἔπαψε νά ἐμπνέεται ἀπό τή διδαχή τους καί τή συμπεριφορά τους, ἀνέβασε τούς τόνους τῆς αὐτοπροβολῆς του καί μάχεται, γιά τήν ἐπιβολή καί τήν κατακύρωση τῶν τίτλων τῆς ὑποτιθέμενης ὑπερεξουσίας του.
Αὐτόδηλο, ὅτι τό ὄψιμο ὄνειρο καί ὁ ἀγώνας τοῦ Πατριάρχη τῆς -πάλαι ποτέ- βασιλεύουσας, ἐγγράφουν στόχευση ἐκκοσμικευμένης περιπλάνησης ἔξω ἀπό τήν ἱστορική τροχιά τῆς καταξιωμένης Ὀρθόδοξης σταυρικῆς ταπεινότητας.
***
«Πετόντι καλάμῳ» δίνω ἕνα περιεκτικό διάγραμμα τῶν ζωτικῶν στοιχείων, πού θά μποροῦσε νά δώσει στίς γενιές τοῦ αἰώνα μας ἡ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινούπολης, καθαρμένη μέσα στό καμίνι τῆς μακρᾶς της δοκιμασίας καί ἀνανεωμένη μέσα στό ζείδωρο πνεῦμα τῆς πολυσήμαντης Εὐχαριστιακῆς καί Θεολογικῆς κληρονομιᾶς της.
1. Ἄν οἱ ὁραματισμοί τοῦ Πατριάρχη Βαρθολομαίου καί οἱ βηματισμοί του στά σύγχρονα γήπεδα της τεχνολογικῆς ὑπερανάπτυξης καί τῆς πνευματικῆς ἀποσύνθεσης διατηροῦσαν τή δρόσο τῆς ἀποστολικῆς Χάριτος καί τήν πολύπτυχη ἐμπειρία τῆς Πατερικῆς πιστότητας, ἡ προσφορά του στήν Ὀρθόδοξη Οἰκογένεια καί στήν πολυδιασπασμένη ἀνθρωπότητα θά ἦταν δυναμική, ἀποκαλυπτική τῶν φωτεινῶν ὁριζόντων τοῦ πνεύματος καί ὁδηγητική γιά τήν κάθε ὕπαρξη, πού πνίγεται στή θολή ἀτμόσφαιρα τῆς ὑλοκρατίας καί ἀναζητάει ἀνάσα κάθαρσης καί ὁρίζοντα πνευματικῆς καταξίωσης.
Θά μποροῦσε τό Πατριαρχεῖο καί ὁ Πατριάρχης τῆς «Δεύτερης Ρώμης» νά ἐμπλουτίσει καί νά τροφοδοτήσει τήν Οἰκουμένη μέ τούς ἀτίμητους θησαυρούς τῆς Ὀρθοδοξίας. Μέ τά κείμενα τῶν Γραφῶν, πού μᾶς ἔχουν παραδοθεῖ στήν ἐκφραστικότατη ἑλληνική μας γλῶσσα. Καί μέ τά Θεολογικά καί Ἀνθρωπολογικά διδάγματα τῶν ἁγίων Πατέρων μας, πού ἀναπλάθουν τά ὁράματα, νοηματίζουν τήν καθημερινότητα, ἀδελφοποιοῦν τά μέλη τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ Σώματος, κατεβάζουν τήν χαρά τῆς αἰωνιότητας ἀπό τόν οὐρανό στή γῆ μας καί ἀνεβάζουν τό στεναγμό μας καί τήν ὀδύνη μας ἀπό τούς ματωμένους δρόμους τῆς γῆς μας στούς κόλπους τῆς θεϊκῆς Ἀγάπης.
Εἶναι ἀδιανόητο, θεολογικές ὁμάδες καί ἐκδοτικά συγκροτήματα τῶν πέντε ἠπείρων νά ἀφιερώνονται, μέ ἐνδιαφέρον καί μέ διακριτική ἐπιμέλεια, στό ἔργο τῆς ἐπανέκδοσης τῶν Πατερικῶν κειμένων καί τό «πρῶτο τῇ τάξει» Ὀρθόδοξο Πατριαρχεῖο νά μήν εἰσφέρει τόν κόπον του καί τήν πολλαπλή ἐμπειρία του στήν ἀναμετάδοση τῶν Ὀρθοδόξων Πατερικῶν μηνυμάτων.
2. Φτωχή, φτωχότατη, σχεδόν μηδαμινή εἶναι και ἡ προσφορά σύγχρονων ἐνημερωτικῶν κειμένων, ἀναλυτικῶν τοῦ προσανατολισμοῦ καί τοῦ πλούτου τῆς Ὀρθοδοξίας καί κριτικῶν τῶν ρευμάτων, πού καταδυναστεύουν τή σύγχρονη ἀνθρωπότητα. Ἄλλοι Ὀρθόδοξοι ἀδελφοί μας, στό μέτρο τῶν δυνάμεών τους, κατάθεσαν τή γνώση τους καί την ἐμπειρία τους στίς χῶρες, πού βρέθηκαν ἐξόριστοι ἤ μετανάστες. Καί ἡ προσφορά τους αὐτή μελετήθηκε καί ἐκτιμήθηκε καί ἄφησε τή σφραγίδα της σέ πολλές ἀνήσυχες ὑπάρξεις. Τό Πατριαρχεῖο, πού ἐπιμένει νά διεκδικεῖ τά πρωτεῖα καί νά καλεῖ τούς πάντες σέ ὐποταγή, δέ δείχνει νά τό διεγείρει ἡ ἀγωνία γιά τή διδαχή καί γιά τήν ὑπεύθυνη χειραγώγηση τοῦ λαοῦ, σέ ὁποιοδήποτε σημεῖο τοῦ πλανήτη καί ἄν καταθέτει τό μόχθο του καί τίς ἀγωνίες του.
Πολλές φορές, παρακολουθῶ τίς περιοδεῖες τοῦ Πατριάρχη καί τίς δημόσιες ἐμφανίσεις του. Μιλάει τή γλώσσα τοῦ πολιτικοποιημένου προβληματισμοῦ καί τῆς εὐμάρειας. Καί δέν μιλάει τήν ἀποστολική γλώσσα τῶν λυτρωτικῶν μηνυμάτων. Ἐπισημαίνει τίς τραγικές συνέπειες τῆς ἀλλοίωσης τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντός μας καί δέν ἀποκαλύπτει στό ἀνήσυχο ἀκροατήριό του τούς μολυσμούς τοῦ πνεύματος, πού ἀποσυνθέτουν τίς σύγχρονες κοινωνίες καί πού διαμορφώνουν, ἐρειπωμένα ἀνθρώπινα ἀπομεινάρια, τίς εἰκόνες τοῦ Θεοῦ.
***
Μέ τή μελέτη τῆς καθημερινότητας καί μέ τήν ἐπεξεργασία τῶν σηματοδοτήσεων, πού ἀφήνει πίσω της ἡ ἀδιάκοπη Πατριαρχική περιήγηση στά καμένα ἤ ἀποψιλωμένα βουνά καί στίς μολυσμένες θάλασσες, καταλήγει κανείς στό συμπέρασμα, ὅτι ὁ ἀχθοφόρος τῆς βαρύτατης καί ἀσύγκριτης κληρονομιᾶς τοῦ Ὀρθόδοξου Ἀποστολικοῦ βιώματος, περπατάει ἐπίσημα καί ἐπιδεικτικά, ἀλλά... στό περιθώριο. Μακριά ἀπό τό στάδιο τῆς ὑπαρξιακῆς ἀγωνίας καί τῆς πνευματικῆς ἄθλησης. Στήνεται στήν αὐλή τῆς ἐφήμερης, «μιντιακῆς» φωτογράφησης. Καί κατηφορίζει, στό ἀνοιχτό βάραθρο τῆς λησμοσύνης.
Γιά τήν ὥρα, ἐκεῖνο, πού τοῦ μένει ὡς γλυκανάλατο ἀπόκτημα, εἶναι τό βαρύ ἐγκώμιο, μέ τό ὁποῖο προλογίζει τήν ἔκκλητη προσφυγή του, στό ἀνώτατο(!!!), ἀλλά ἀνύπαρκτο κατά τούς Ἱερούς Κανόνες, Ἐκκλησιαστικό Δικαστήριο, ὁ καθηρημένος Παντελεήμονας Μπεζενίτης.
Μέ τήν ἐλπίδα, ὅτι οἱ φτηνές κολακεῖες του θά κάνουν τίς ψυχές νά ραγίσουν καί νά ψηφίσουν ἄφεση, γράφει στόν Πατριάρχη:
«Παναγιώτατε πάτερ καί δέσποτα, Ἐν εὐλαβείᾳ ἀπείρω καί βαθυτάτῃ τιμῇ ἀπευθύνομαι πρός Ὑμᾶς, τήν σεπτήν τῆς Ὀρθοδοξίας Κορυφήν, φρουρόν καί ἐγγυητήν τῆς κανονικῆς τάξεως ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, ποιούμενος χρῆσιν τοῦ κανονικοῦ ἡμετέρου δικαιώματος τῆς ἐκκλήτου προσφυγῆς, καί ἐξαιτούμενος εὐσεβάστως τήν θεραπείαν καί τήν διόρθωσιν γενομένης εἰς βάρος μου ἀδικίας καί ἀντικανονικότητος...
Ἡ πρόσφατη ἀπόφασις τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Δικαστηρίου «παραβιάζει τίς σαφεῖς ἀποφάσεις Ὑμῶν καί τῆς περί Ὑμᾶς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Πατριαρχικῆς Συνόδου σχετικά μέ τήν ὑπόθεσή μου. Ἡ Ἁγία καί Ἱερά Πατριαρχική Σύνοδος ὅταν ἐξετάζει τήν ἔκκλητο προσφυγή ἀποτελεῖ τήν μείζονα δικαιοδοτική ἀρχή τῆς Ἐκκλησίας, οἱ δέ ἀποφάσεις της ἔχουν πλήρη καί δεσμευτική ἰσχύ ἔναντι τῶν λοιπῶν δικαιοδοτικῶν ὀργάνων, ἄρα καί τῶν ἐκκλησιαστικῶν δικαστηρίων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Ἡ ἀπόφαση τοῦ Δευτεροβαθμίου δι᾿ Ἀρχιερεῖς Δικαστηρίου νά μήν ἀκολουθήσει, κατά γράμμα, τήν Ὑμετέρα ἀπόφαση συνιστᾶ εὐθεῖα καί ἄμεση προσβολή τῶν πατριαρχικῶν δικαίων (SIC) ὄπως αὐτά θεσπίστηκαν ἀπό τούς θ΄ καί ιζ΄ Θείους καί Ἱερούς Κανόνες τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου...».
Σ᾿ αὐτό τό μαξιλάρι τῆς στοχευμένης κολακείας θά ἀναπαυθεῖ ὁ Πατριάρχης μας Βαρθολομαῖος. Θά ἀπολαύσει τά «πρωτεῖα» του καί θά ἐνεργοποιήσει, «ἐν ὀνείρῳ», τήν ἐξουσία του. Οἱ Ἱεροί Κανόνες, ὅμως καί οἱ φωνές τῶν ἁγίων Πατέρων μας, θά μείνουν στήν ἄκρη σφαγιασμένοι καί ματωμένοι.
(Συνεχίζεται)
Ο ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
