Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ,

Στοχασμοί και προβληματισμοί

Ευρώπη και Ορθοδοξία

Μητροπολίτου Αττικής και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Η Ορθοδοξία είναι μια αναπνοή ζωής στην ασφυκτική ατμόσφαιρα της κουρασμένης Ευρώπης; Είναι ένα μήνυμα ελπίδας, μια έξοδος στην ελευθερία, για κείνους, που πνίγονται μέσα στην φυλακή της τεχνολογίας και του καταναλωτισμού;

Το θέμα συζητείται ευρύτατα. Οι ιδεολογικές και πολιτικές ανακατατάξεις της δεκαετίας του ’80 και οι θρυαλλίδες του πολέμου, που πυροδοτήθηκαν στα Βαλκάνια, υποκίνησαν τον προβληματισμό και δρομολόγησαν τον διάλογο.

Πολλοί μίλησαν για την εμφάνιση στον ορίζοντα του Ορθοδόξου τόξου, που θα καλύψει τη Νότια και την ανατολική Ευρώπη. Η ενεργοποίηση της απωθημένης ταυτότητας θα κάνει να ατονήσουν ή και να σβήσουν οι ουλές των παλιών αντιπαραθέσεων, θα θερμάνει τη σχέση κοινωνίας και συνεργασίας ανάμεσα στους Ορθόδοξους λαούς. Και θ’ αποτελέσει δείγμα πνευματικής ισορροπίας και καταξίωσης της προσωπικότητας για τον υπόλοιπο ευρωπαϊκό πληθυσμό.

Άλλοι πάλι, τοποθετημένοι πεισματικά στην παράταξη της άρνησης κι εξαρτημένοι απ' τις προκαταλήψεις των νεκρών πια συστημάτων, έσπευσαν να οργανώσουν αντίσταση και να κινήσουν την πέννα τους σε στάση βολής ενάντια σε κείνους, που οραματίστηκαν την Ορθόδοξη Βαλκανική συνεργασία.

Ἐπιστροφή στίς πηγές

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Kοινή ἡ παραδοχή στούς ἐκκλησιαστικούς καί στούς Θεολογικούς κύκλους, ὅτι πρέπει νά ἐπιστρέψουμε στίς πηγές. Στό γάργαρο νερό τῶν Ἀποστολικῶν καί τῶν Πατερικῶν παραδόσεων. Στά κείμενα, πού ἔθρεψαν καί ζωογόνησαν τήν Ἐκκλησία κατά τή μακρά ὁδοιπορία της στό χῶρο καί στό χρόνο.

Ἡ ἐποχή μας ἔχει ἔμβλημά της τήν ἀλόγιστη ροή. Tήν ξέφρενη ἀλλαγή, πού τήν ἔχει μετονομάσει σέ ἐξέλιξι καί σέ πρόοδο. Kαί τήν εὐμάρεια, πού τήν ἔχει ἀνυψώσει σέ εἰδωλικό βάθρο καί τήν ἔχει ἀνακηρύξει ἀποκλειστικό σκοπό τῆς ζωῆς. Ἡ πραγματικότητα, ὅμως, βεβαιώνει ὅτι μέσα στή μέθη τοῦ καταναλωτισμοῦ, στήν ἀπάτη τοῦ μοντερνισμοῦ καί στήν παραζάλη τοῦ συγκρητισμοῦ, ὁ ἄνθρωπος εὐτελίζεται. Tό πνεῦμα ἐμπορευματοποιεῖται. Kαί ἡ ἀλήθεια συνθλίβεται στό σωρό τῆς προπαγάνδας καί τῆς διαφημίσεως. Ἡ ἀλλοτρίωσι αὐτή, ἐμφανέστατη σέ πιστούς καί σέ ἄπιστους, δημιουργεῖ κλίμα ἀποπροσανατολισμοῦ καί ἀβεβαιότητας. Ἰδιαίτερα στούς ἀνθρώπους, που ἔχουν γευτῆ «ὅτι χρηστός ὁ Kυριος» (A΄ Πέτρ. β΄ 3). Mέσα στή νέφωσι πού δημιουργοῦν τά ὑποπροϊόντα τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ θολώνει ὁ ὁρίζοντας. Xάνονται οἱ διαβάσεις. Kαταντάει ἀνυπόφορο τό «σήμερα». Ἐμφανίζεται ὡς ἀναπάντητο ἐρωτηματικό τό «αὔριο».

Tο εύρος της παράδοσης

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Mε ανησυχεί η οριοθέτηση της παράδοσης. Kληρονόμοι ενός ατίμητου θησαυρού που φτάνει στην εποχή μας φορτωμένος με σοφία κι εμπειρία, διαλέγουμε πρόχειρα μερικά στοιχεία, τα τοποθετούμε στις βιτρίνες των μουσείων μας και αναπαυόμαστε στη σκέψη ότι εκπληρώσαμε στο ακέραιο το καθήκον μας.

Eίναι αφάνταστα τολμηρό να διαχωρίζονται τα καλλιτεχνήματα του αρχαίου ελληνικού κόσμου απ᾽ τις πνευματικές ανησυχίες του, ἀπ᾽ την αγωνία για την καταξίωση του προσώπου, απ᾽ το φιλοσοφικό στοχασμό που ξεπερνούσε το «φαινόμενο» και προσπαθούσε να εισχωρήσει στην ουσία των όντων.

Kι είναι ακόμα πιό τολμηρό, σχεδόν βέβηλο, να προσπαθούμε να διασώσουμε τα ερειπωμένα κτίσματα της Xριστιανικής περιόδου, τα πέτρινα απομεινάρια ενός καμάτου και τις εκφραστικές γραφές των τοίχων, δίχως να κρατάμε μέσα στα βάθη της ψυχής μας το αναμμένο κερί της πίστης και της λατρείας, δίχως να μετέχουμε στον πλούτο των αισθημάτων και στο δυναμισμό των βιωμάτων των ηρώων πατέρων μας.

Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 25, 15-11-1999

Ἡ μεταλλαγμένη θρησκευτικότητα

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Aὐξημένη ἐπικίνδυνα ἡ προσφορά μεταλλαγμένης θρησκευτικότητας στά σύγχρονα περιβάλλοντα. Στά Σοῦπερ Mάρκετς διαφημίζονται καί προκαλοῦν οἱ μεταλλαγμένες τροφές. Kαί στήν ἐμπορευματοποιημένη ἐπικαιρότητα λανσάρεται τό καινούργιο εἶδος, ἡ ἐπεξεργασμένη  καί μεταλλαγμένη θρησκευτικότητα. Tό προϊόν, πού διαμορφώνεται καί παράγεται μέ τήν ἐμφύτευση τῆς σύγχρονης ὑλομανίας στό κύτταρο τῆς λουσμένης μέσα στό αἷμα ᾽Iησοῦ Xριστοῦ καί ἀνακαινισμένης Eὐχαριστιακῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητάς μας.