Ἄρθρο ἀπό τό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», τεῦχος 135, 16 Ἰουνίου 2004

Τό βαθύ χάσμα

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Προσπαθῶ νά μετρήσω τό χάσμα, πού χωρίζει καί διαστέλλει τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση ἀπό τά σύγχρονα σχήματα καί τό βρίσκω ἀπύθμενο. Διακρίνω καί στίς δυό ὄχθες τόν ἄνθρωπο. Τήν ὕπαρξη, πού διατρέχει τόν κύκλο τῆς ζωῆς της καί γράφει ἱστορία. Πάντοτε ἀνήσυχη. Πάντοτε στοχαστική. Πάντοτε ἐρευνητική τοῦ ὑλικοῦ σύμπαντος καί τῆς ἄπιαστης αἰωνιότητας. Ὅμως, ἡ τάφρος, πού χωρίζει τόν ἄνθρωπο τοῦ “χθές” ἀπό τόν ἄνθρωπο τοῦ “σήμερα” εἶναι τόσο πλατειά καί τόσο βαθειά, πού δέ γεφυρώνεται. Ὅσοι περπατοῦν καί μοχθοῦν σέ τούτη τήν ὄχθη, στήν ἐπικαιρότητα, γυρίζουν τίς πλάτες στίς ἀποσκευές τῶν προγόνων, περιφρονοῦν τό συναγμένο θησαύρισμα τῆς Ὀρθόδοξης πνευματικότητας καί ἀρνοῦνται πεισματικά νά ἐνσωματώσουν στήν πνευματική τους περιουσία τήν ἐμπειρία τῆς ἱστορίας. Συνεπαρμένοι, ἀλλ᾿ ὄχι διδαγμένοι, ἀπό τά ἐντυπωσιακά ἀνοίγματα τῆς ἐπιστήμης καί ἀπό τήν πρόοδο τῆς ἐκλεπτυσμένης τεχνολογίας, εἰσηγοῦνται καί προπαγανδίζουν, ὁλοένα, καινούργια πατήματα. Καί διαφημίζουν, ἀσταμάτητα, νεόκοπες ἐμπειρίες. Ἄλλο προφίλ γιά τόν ἄνθρωπο. Ἄλλο νοηματισμό τῆς ὑπαρξιακῆς του ἀνέλιξης. Ἄλλη ἐκτίμηση τῶν ἀναγκῶν του καί τῶν προβληματισμῶν του. Ἄλλη ποσότητα καί ποιότητα τῆς εὐτυχίας του.

Ἄρθρο ἀπό τό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», τεῦχος 134, 1 Ἰουνίου 2004

Ἡ συνθηματολογία τῆς ἄρνησης

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἠχηρή ὁμοβροντία ἡ σύγχρονη συνθηματολογία, πού ἀντιμάχεται τήν ἐκκλησιαστική μας Παράδοση. Ἀλλ᾿ ὄχι πειστική. Καί καθόλου ἀποτελεσματική. Ἐπιτίθεται μέ ὅλα τά μέσα, πού διαθέτει ἡ σύγχρονη ἐπιστήμη τῆς προπαγάνδας καί ἡ τεχνολογία τῆς σπορᾶς ἰδεολογημάτων, ἐνάντια στό ἱερό οἰκοδόμημα τῆς Ἐκκλησίας καί στή γόνιμη παράδοσή Του. Σκορπάει προκλήσεις. Γεμίζει μέ ἐντυπώσεις τό ἐπιπόλαιο μάτι. Προκαλεῖ πρόσκαιρη εὐφορία καί πλασματικά ὄνειρα στούς ἀνυποψίαστους. Ἀλλά δέν ἐπιλύει τό ἐναγώνιο πρόβλημα τοῦ νοήματος τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης. Δέν φωτίζει τήν ἱστορική διαδρομή. Καί δέν ἀναπαύει τή “γρηγοροῦσα” συνείδηση. Καλύπτει τό “μάρκετινγκ”. Τροφοδοτεῖ τήν ἀγορά. Γεμίζει τά ταμεῖα τῶν πολυεθνικῶν κολοσσῶν. Ἐξυπηρετεῖ τίς σκοτεινές πολιτικές σκοπιμότητες. Ἀλλά δέν ἀντέχει στή νηφάλια ἀνάλυση. Καί δέν ἐξυπηρετεῖ τά πηγαῖα ὁράματα, τή δίψα καί τήν ὁρμή γιά καταξίωση τῆς μιᾶς καί μοναδικῆς ἀνθρώπινης διαδρομῆς.

Ἄρθρο ἀπό τό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», τεῦχος 133, 16 Μαΐου 2004

Τό θησαύρισμα τῶν γενεῶν

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἐντυπωσιάζουν οἱ διαφημίσεις. Τοῦ παραγωγικοῦ μόχθου καί τοῦ πολυκλαδικοῦ δέντρου τῆς πολιτιστικῆς δημιουργίας. Παντοῦ συναντῶ τήν προβολή καί τήν ἐπίκληση τῆς πολύχρονης ἐμπειρίας. Τῶν δεκαετιῶν, πού φόρτισαν τήν προσωπικότητα ἤ τήν ὁμάδα μέ γνώση καί μέ ἐπιδεξιότητα. Καί τῶν αἰώνων, πού διαφύλαξαν, κατακύρωσαν καί φώτισαν τήν εὑρηματικότητα τῆς ἀνθρώπινης σκέψης καί τά τεχνουργήματα τῆς καλλιτεχνικῆς δεξιότητας. Παντοῦ καί πάντοτε, οἱ πολλοί ἐπικαλοῦνται παλιά παράδοση τῆς φίρμας τους. Γνώση τῆς ἐξελικτικῆς ἀναβάθμισης τῆς ἐπιστήμης καί τῆς τέχνης. Καί ἐπιβεβαιώνουν τήν ποιότητα καί τήν ἀξία τῆς προσφορᾶς τους μέ τίς περγαμηνές τῆς χρονικῆς ἀντοχῆς καί τῆς ἀκατάλυτης δυναμικότητας.

Ἄρθρο ἀπό τό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», τεῦχος 132, 1 Μαΐου 2004

Τό χρυσό κύκλωμα

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Στήν καρδιά, στήν ἐμπειρία καί στή διαλεκτική τοῦ μεγάλου μας Ἀποστόλου, τοῦ Παύλου, λειτουργεῖ ἕνα χρυσό, δυναμικό κύκλωμα. Μιά ἰδιότυπη σύνδεση, πού περιχωρεῖ καί ἐνεργοποιεῖ τίς τρεῖς πρωτογενεῖς ἱκανότητες τῆς ψυχῆς μας. Τήν “πίστη”, τήν “ἐλπίδα” καί τήν “ἀγάπη”. Ἡ χαρισματική κοινολόγηση τοῦ πλούτου τῆς καρδιᾶς του εἶναι πρόδηλη. Ἡ διατύπωση, κοφτή καί ξεκάθαρη: “Νυνί δέ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τά τρία ταῦτα· μείζων δέ τούτων ἡ ἀγάπη” (Α΄ Κορινθ. ιγ΄ 13).

Ἀκατανόητο τό σχῆμα τῆς διασύνδεσης πίστης, ἐλπίδας καί ἀγάπης στήν ὑλοκρατούμενη ἐποχή μας. Καθώς τό ἐφήμερο, τό “ἐδῶ” καί τό “τώρα” καλύπτει, σέ τούτη τή φάση τῆς ἱστορίας, τό μῆκος καί τό εὖρος τοῦ ὁραματισμοῦ μας, τῆς προσδοκίας μας καί τῆς εὐμάρειάς μας, τά τρία ἀναπτύγματα τῆς ψυχῆς δέν βρίσκουν ἔδαφος, γιά νά ἁπλώσουν τίς ρίζες τους καί ἀτμόσφαιρα, γιά νά ἀντλήσουν ἀναπνοή. Μένουν στό σκοτεινό ράφι τοῦ “χθές”. Στό μουσεῖο τῆς ἀναξιοποίητης ἱστορικῆς κληρονομιᾶς. Ἤ στά ὁράματα, πού τά ξεπέρασε, “δῆθεν”, ἡ θετικότητα τῶν προοδευτικῶν κινημάτων καί ἡ θριαμβευτική καταύγαση (!!) τοῦ “ὀρθοῦ λόγου”. Δέν προσεγγίζονται, πιά, μέ τήν εὐλάβεια καί τό δέος, πού ἐπιβάλλει τό ἄγγιγμα τῶν ἱερῶν στοιχείων τῆς ζωῆς, ἡ σεβαστική καί, ταυτόχρονα, ἀνανεωτική προσκύνηση τῆς “εἰκόνας” τοῦ Θεοῦ.

Ἄρθρο ἀπό τό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», τεῦχος 129, 16 Μαρτίου 2004

Καχεκτικό τό ὅραμα

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Καχεκτικό, ἀνούσιο καί ἀνέλπιδο τό ὅραμα, πού προσφέρει ἡ γενιά μου στήν ἀνήσυχη διάδοχη γενιά. Στενό, τεχνητά καί σκόπιμα περιορισμένο, τό ἄνοιγμα τοῦ ὁρίζοντα. Ἰσχνό τό φῶς. Ἀμφίβολες καί ἀμφισβητήσιμες οἱ προοπτικές. Ἀπανωτές οἱ ἐγκλήσεις, ὅτι σέ κάθε βῆμα ἐλλοχεύει ἡ ἐμπορική σκοπιμότητα καί ἡ ἐκμετάλλευση.
Ἐρευνῆστε τόν πίνακα τῶν χτεσινῶν, δικῶν μας ὁραμάτων. Τῶν στόχων, πού ἐνθουσίασαν, κάποτε καί ἐνεργοποίησαν τή δική μας γενιά. Τή γενιά, πού, πρίν λίγα χρόνια, ἀναζητοῦσε ὁρίζοντα ἀθλημάτων καί, σήμερα, μετράει χαλάσματα. Τῶν “κεκτημένων” μας, πού, ἐνῶ δέν μᾶς γεμίζουν καί δέν μᾶς ἐξασφαλίζουν τήν προσωπική ἱκανοποίηση, τά προσφέρουμε, ὡς ἐλπίδα καταξίωσης καί ὡς αὐριανό πλήρωμα στίς νεανικές καρδιές. Πόσα ὁράματα καί πόσα ἀθλήματα περιέχει ὁ πίνακας; Τόν κυττᾶμε καί τρομάζουμε. Εἶναι καθρέφτης ἀθεράπευτης πνευματικῆς ἀνέχειας καί εὐτελισμοῦ τῆς προσωπικότητας.