† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Ἱερώνυμος χουντικός;
Παρά τό πλευρόν τῶν πολιτικῶν κρατουμένων 4ο
Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν Ἱερωνύμου «Το δράμα ἑνός Ἀρχιεπισκόπου» (ΣΤ΄ Ἔκδοση 2003, σελ. 138-143)
Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Ἱερώνυμος:
Τά βασανιστήρια συνεχίζονται
᾿Εν τῷ μεταξύ καί συγκεκριμένα περιστατικά καί ἄλλαι γενικώτεραι πληροφορίαι ἐδείκνυαν ὅτι καί μετά ἀπό αὐτήν τήν ἐπιστολήν ἡ κατάστασις δέν εἶχε βελτιωθῆ. Συγκεκριμένως εἶχα πληροφορηθῆ, ὅτι ὁ στρατηγός Βαρδουλάκης, συλληφθείς τήν 6ην ᾿Ιουνίου 1969 εὑρίσκετο ἐπί ἑπτάμηνον εἰς Δροσιάν ἐν πλήρει ἀπομονώσει. ῞Οτι ἡ σύζυγός του μόλις πρό τετραμήνου ἀφ᾿ ὅτου εἶχα λάβει τήν πληροφορίαν, εἶχε λάβει τήν ἄδειαν νά τόν βλέπῃ ἅπαξ τῆς ἑβδομάδος καί μόνον ἐπί 20΄, καίτοι αὕτη μετέβαινεν εἰς τό κρατητήριον καθημερινῶς. ῾Ο στρατηγός ἦταν κλεισμένος εἰς τό δωμάτιόν του μέ τά ἔξω παράθυρα συνεχῶς κλειστά μέ ἁλυσίδες. ῾Ο συνταγματάρχης Ζερβογιάννης, περίπου εἰς τήν ἰδίαν κατάστασιν. ῾Η μόνη διαφορά ὑπέρ αὐτοῦ ἦταν, ὅτι τοῦ ἐπέτρεπαν νά ἀνοίγῃ τά ἐξώφυλλα τοῦ παραθύρου του καί νά ἔχῃ ἑβδομαδιαίαν ἐπίσκεψιν 30΄! ῾Ο ἀντισυνταγματάρχης Σωμαράκης, ὁμοίως πρός τούς προηγουμένους. ῾Ο ταγματάρχης Καβρουδάκης, φυλακισμένος εἰς Βαρυμπόπην. Εἰς αὐτούς ἐπετρέπετο νά κάμουν ἕναν περίπατον 10΄ εἰς τήν ταράτσαν, ἀλλά ἀνά εἷς, ἤτοι ὅταν ἐτελείωνε τόν περίπατόν του ὁ ἕνας, ἐπέτρεπαν νά ἐξέλθῃ ὁ ἄλλος. ῾Ο λοχαγός Γρίβας, ὁμοίως, τό ἐξώφυλλον τοῦ παραθύρου ἐπετρέπετο νά τό ἀνοίγῃ! ῾Υπό παρομοίας ὡς οἱ ἀνωτέρω συνθήκας εἶχα πληροφορηθῆ, ὅτι εἰς ξενοδοχεῖα τῆς Βαρυμπόπης καί τῆς Δροσιᾶς ἐκρατοῦντο 31 ἀξιωματικοί καί 2 πολῖται, ἐκ τῶν ὁποίων ὁ ἕνας ἦταν ὁ κ. ᾿Ι. Βαρβιτσιώτης. Εἰς αὐτόν ἐπέτρεπαν νά ἀνοίγωνται τά ἐξώφυλλα τοῦ παραθύρου ἐπί μίαν ὥραν ἡμερησίως, ὡς ἐπίσης καί νά ἔχῃ ἐπίσκεψιν 10΄ καθ᾿ ἑκάστην.
᾿Εκτός τοῦ κ. Βαρβιτσιώτη, ἐνθυμοῦμαι, ὅτι εἶχα ἐνεργήσει καί διά τούς ἄλλοτε βουλευτάς καί ῾Υπουργούς κ. κ. Εὐάγγελον Σαββόπουλον καί Χρ. ᾿Αποστολᾶκον, πού εἶχαν ἐπικαλεσθῆ τήν παρέμβασίν μου.
Πλέον λεπτομερεῖς πληροφορίας μοῦ ἔδωσε τό ἀντίγραφον μιᾶς ἐπιστολῆς, ἡ ὁποία ἀπηυθύνετο πρός τούς κ. κ. Π. Κανελλόπουλον καί Γ. Μαῦρον, ὡς καί πρός τούς διατελέσαντας ἀρχηγούς καί ὑπαρχηγούς τῶν ᾿Επιτελείων τῶν τριῶν ὅπλων, ᾿Αντιστρατήγους: Κωνσταντῖνον Τσολάκαν, Θρασ. Τσακαλῶτον, Σόλ. Γκίκαν, ᾿Αθαν. Φροντιστήν, ᾿Ιωάν. Πιπιλῆν, Θ. Γρηγορόπουλον, Δ. ᾿Αρμπούζην, Π. Δημόπουλον, ᾿Ανδρ. Σιαπκαρᾶν, Π. Νικολόπουλον, Σ. Καλλικούρδην, ᾿Α. Σακελλαρίου, τούς ᾿Αντιναυάρχους καί ῾Υποναυάρχους: Κ. ᾿Εγκολφόπουλον, Σ. Αὐγέρην, ᾿Α. Παναγιωτόπουλον, ᾿Ι. Μασουρίδην, ῾Ιπ. Δέδεν καί τούς ᾿Αντιπτεράρχους: Δ. Θεοδοσιάδην, Μ. ᾿Αντωνάκον, Κ. Μαργαρίτην.
῾Η ἐπιστολή ἐκείνη εἶχεν ὡς ἑξῆς:
«25 χλμ. βορείως τῶν ᾿Αθηνῶν, εἰς τά προάστεια Βαρυμπόπη καί Δροσιά, δύο γνωστά ξενοδοχεῖα, μετατραπέντα εἰς φυλακάς “φιλοξενοῦν” ἕνα σημαντικόν ἀριθμόν ἐξεχουσῶν προσωπικοτήτων ἐκ τῶν ἀρίστων τοῦ στρατοῦ καί τῆς κοινωνίας τῆς Χώρας. Οὗτοι, ἀπό 8 περίπου μηνῶν, ὑφίστανται μίαν ἀπάνθρωπον μεταχείρισιν, ἀπαράδεκτον δι᾿ οἱανδήποτε πολιτισμένην Χώραν.
Οἱ περισσότεροι ἐξ αὐτῶν εἶναι στρατηγοί καί ἄλλοι ἀνώτεροι ἀξιωματικοί, ἀποστρατευθέντες μετά τήν ἐπανάστασιν τῆς 21.4.67 ἤ τό ἀποτυχόν βασιλικόν πραξικόπημα τῆς 13.12.67. Μαζί μέ αὐτούς εἶναι ἀκόμη καί μερικαί διακεκριμέναι προσωπικότητες τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας.
᾿Εξ αὐτῶν 33 εὑρίσκονται εἰς τό ξενοδοχεῖον-φυλακή τῆς Βαρυμπόπης. Εἰς Δροσιάν πλέον τῶν 20. ῞Απαντες οὗτοι συνελήφθησαν κατά τό διάστημα ἀπό τέλους Μαΐου 1969 μέχρι καί μερικάς ἑβδομάδας μετά. Οἱ περισσότεροι ἔχουν συμπληρώσει ἤδη 8μηνον στέρησιν τῆς ἐλευθερίας των, κρατοῦνται δέ συνεχῶς ἐν τελείᾳ ἀπομονώσει.
᾿Επί ἑβδομάδας μετά τήν σύλληψίν των ὑπεβλήθησαν εἰς ἀνακρίσεις ἀνηκούστου καί παρανοϊκῆς βαρβαρότητος, μέσα εἰς τούς ἀπαισίους χώρους τῆς στρατιωτικῆς ἀστυνομίας ὡς “ὕποπτοι” (ἁπλῶς καί μόνον) “ἀντικαθεστωτικῶν κινήσεων”, ἤ “φιλοβασιλικῆς συνωμοσίας”. Οἱ ἐκ τῶν ἀνωτέρω ἀξιωματικοί, ἥρωες τοῦ β΄ παγκοσμίου πολέμου, τοῦ συμμοριτοπολέμου, καθώς καί τοῦ πολέμου τῆς Κορέας, ἐπιτελέσαντες εἰς τό ἀκέραιον τό καθῆκον των καί πλειστάκις παρασημοφορηθέντες, ὡς ἐπίσης καί οἱ εἰς τάς αὐτάς φυλακάς κρατούμενοι πολῖται, οἱ ὁποῖοι ἅπαντες εἰς ἕνα δημοκρατικόν καθεστώς θά ἐθεωροῦντο ἄξιοι παντός σεβασμοῦ, ἔτυχον βαναυσοτάτης συμπεριφορᾶς, ἐκακοποιήθησαν καί μερικοί ἐξ αὐτῶν ὑπέστησαν σωματικά βασανιστήρια. ᾿Ανεκρίνοντο ἐπί ἡμερόνυκτα χωρίς διακοπήν, ἄϋπνοι καί χωρίς τροφήν, ὑποχρεούμενοι εἰς συνεχῆ ἐπί ἡμέρας ὀρθοστασίαν. Μερικοί δέ ἐξ αὐτῶν ἐδάρησαν ἤ ἐβασανίσθησαν κατά ἄλλους τρόπους κατά τήν διάρκειαν αὐτῶν τῶν ἀνακρίσεων. ῞Ολοι παρέμειναν ἐπί ἑβδομάδας εἰς μπουντρούμια καί ὑπό συνθήκας ἀπιστεύτους, χωρίς φῶς, μέ ἐλαχίστην τροφήν καί νερό, καμμίαν ἐπαφήν μέ τάς οἰκογενείας των, τίποτε διά νά διαβάζουν, ἀπόλυτον σιωπήν, σκαιάν συμπεριφοράν τῶν δεσμοφυλάκων.
῞Οταν ἔληξαν αἱ ἀνακρίσεις, μετεφέρθησαν περί τά τέλη Σεπτεμβρίου 1969 εἰς τά ἀναφερθέντα ξενοδοχεῖα-φυλακάς. ῎Εκτοτε εὑρίσκονται ἐγκάθειρκτοι ἐκεῖ, χωρίς νά ἔχῃ ἀπαγγελθῆ κατηγορία ἐναντίον των ἤ νά ληφθῇ οἱονδήποτε διαδικαστικόν μέτρον, χωρίς καμμίαν προοπτικήν διά τήν τύχην των, ἤ διά τό ἄν ἡ “ὑπόθεσις” θά ἀχθῇ εἰς τό δικαστήριον.
Μετά τήν βάναυσον συμπεριφοράν καί τά μαρτύρια τῶν ἀνακρίσεων, ἡ μεταχείρισις τῆς ὁποίας τυγχάνουν εἰς τά δύο αὐτά ξενοδοχεῖα-δεσμωτήρια προκαλεῖ τήν ἐξέγερσιν. Προσπαθοῦν νά τούς ἐξουδετερώσουν τελείως, ὑποβάλλοντες αὐτούς εἰς τό μαρτύριον τῆς πλήρους ἀπομονώσεως. Ζοῦν ὁ καθείς εἰς τό δωμάτιον-κελλί του, ὅπου κατ᾿ οὐσίαν τό φῶς τῆς ἡμέρας δέν εἰσέρχεται ποτέ, διότι τά παραθυρόφυλλα παραμένουν σφραγισμένα 24 ὧρας τό 24ωρον. Εἰς Βαρυμπόπην ὁ κάθε κρατούμενος ἔχει δικαίωμα εἰς 20λεπτον ἡμερήσιον μοναδικόν περίπατον εἰς τόν διάδρομον καί ὄχι εἰς τό ὕπαιθρον (ὁ διεθνής κανονισμός διά καταδίκους ἐγκληματίας ὁρίζει τοὐλάχιστον 2ωρον περίπατον ἡμερησίως εἰς τό ὕπαιθρον). ᾿Επίσης, ἔχουν δικαίωμα ἑβδομαδιαίως εἰς 10λεπτον ἐπιτηρουμένην ἐπίσκεψιν τῶν συζύγων των καί μόνον. ᾿Απαγορεύεται αὐστηρῶς ἡ μεταξύ τῶν κρατουμένων συναναστροφή καί συνομιλία. ᾿Επιτρέπεται ἡ ἀνάγνωσις μόνον δύο ἡμερησίων ἐφημερίδων, μερικῶν περιοδικῶν καί βιβλίων, τά ὁποῖα προηγουμένως λογοκρίνονται.
Διά τούς ἐγκλείστους τῆς Δροσιᾶς (οἱ ὁποῖοι καί ὑπέστησαν τά περισσότερον φρικτά βασανιστήρια κατά τήν διάρκειαν τῶν ἀνακρίσεων), ἡ μεταχείρισις εἶναι ἀκόμη αὐστηροτέρα, κατά κυριολεξίαν βάρβαρος. Καί δι᾿ αὐτούς ἐπίσης ἰσχύει τό καθεστώς τῆς πλήρους ἀπομονώσεως. Δικαιοῦνται μιᾶς 10λέπτου ἐπισκέψεως ἑβδομαδιαίως, παρουσίᾳ ὡπλισμένων δεσμοφυλάκων. Εἶναι ἐπί πλέον καί τό ἀντικείμενον ὕβρεων καί ἀπειλῶν καί ἄλλων ἐξευτελιστικῶν μεταχειρίσεων ἐκ μέρους τῶν δεσμοφυλάκων των, οἱ ὁποῖοι εἰσέρχονται αἰφνιδιαστικῶς μέ σκαιότητα, ὡς ἐπιδρομεῖς εἰς τά κελλιά των πλειστάκις κατά τήν διάρκειαν τῆς ἡμέρας καί τῆς νυκτός.
᾿Εκτός τῶν ἐγκαθείρκτων αὐτῶν τῆς Βαρυμπόπης καί τῆς Δροσιᾶς, ὑπάρχει ἀκόμη καί ἡ τραγική περίπτωσις ἑνός στρατηγοῦ (στρατιωτικοῦ ἀκολούθου ἄλλοτε εἰς ῎Αγκυραν, ὡς καί ἐκπροσωπήσαντος τήν ῾Ελλάδα εἰς τό Shape), ὁ ὁποῖος κρατεῖται εἰς ἕνα ὑπόγειον ρυπαρόν κελλί τῆς Διοικήσεως Χωροφυλακῆς Ν. ᾿Ιωνίας, ἡ ὁποία ἔχει ἀπαισίαν φήμην, χωρίς φῶς καί εἰς πλήρη ἀπομόνωσιν. ῾Η ὑγεία του ἔχει σοβαρῶς προσβληθῆ. Δέν γνωρίζει πλέον ἄν εἶναι ἡμέρα ἤ νύκτα, ἀγνοεῖ καί τήν ἡμερομηνίαν.
Λόγῳ τοῦ ὅτι ἡ κατάστασις αὐτή διαρκεῖ ἀπό μηνῶν, οἱ κρατούμενοι (οἱ πλεῖστοι τῶν ὁποίων εἶναι ἄνθρωποι μιᾶς ὡρισμένης ἡλικίας, ἤ μέ παλαιά τραύματα ἐκ τῶν πολέμων), ἔχουν ἀρχίσει νά αἰσθάνωνται τόν ἀντίκτυπον εἰς τήν ὑγείαν των. ᾿Επί ὁλοκλήρους μῆνας δέν ἔχουν πατήσει εἰς τό χῶμα, οὔτε ἀναπνεύσει τόν ἀέρα τῆς ὑπαίθρου. ῾Η ὅρασίς των ἔχει προσβληθῆ ἀπό τήν μακροχρόνιον διαβίωσιν ὑπό τό τεχνητόν φῶς τῶν ἠλεκτρικῶν λαμπτήρων. Μέ τήν σιωπήν καί τήν ἀπομόνωσιν, μερικοί ἔχουν ἀρχίσει νά χάνουν τήν εὐχέρειαν τῆς ὁμιλίας.
Δέν θά εὑρεθῇ κανείς εἰς τόν ἐλεύθερον πολιτισμένον κόσμον διά νά ἀσχοληθῇ μέ τήν περίπτωσιν τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν (ἥτις, δυστυχῶς, εἶναι μία ἐν μέσῳ πολλῶν ἄλλων), οἱ ὁποῖοι ἔχουν καταδικασθῆ σιωπηρῶς εἰς ἀργόν θάνατον καί δέν τούς δίδεται καμμία δυνατότης διαμαρτυρίας; Δέν ἀποτελεῖ τό γεγονός αὐτό προσβολήν διά τήν ἀνθρωπότητα;
῾Υμεῖς, τώρα, ὅπου ἐπληροφορήθητε περί τῆς τύχης των, τί προτίθεσθε νά πράξητε; Θά διαμαρτυρηθῆτε διά τό συγκεκριμένον τοῦτο γεγονός ἤ θά σιωπήσετε; Εἶναι βεβαίως γνωστόν, ὅτι δέν συμφωνεῖτε μέ τάς μεθόδους τῆς κυβερνώσης ὁμάδος. ῾Η σιωπή, ὅμως, εἶναι πιθανόν νά ἐκλαμβάνηται ἀπό πολλούς ὡς ΑΝΟΧΗ».
† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)
Ἡμερολόγιο Ἄρθρων