† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Κυριακή Απόκρεω
Ο Διαχωρισμός των ανθρώπων
(Ματθ. κε΄ 31-46)
Κήρυγμα Αρχιμ. Ειρηναίου Μπουσδέκη
«και συναχθήσονται έμπροσθεν αυτού πάντα τα έθνη, και αφοριεί αυτούς απ’ αλλήλων ώσπερ ο ποιμήν αφορίζει τα πρόβατα από των ερίφων»
ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΔΙΚΑΙΩΝ ΚΑΙ ΑΔΙΚΩΝ
Μια μεγαλειώδης εικόνα ξετυλίγεται σήμερα μπροστά μας, στην ευαγγελική περικοπή που ακούσαμε. Ο ευαγγελιστής Ματθαίος μας παρουσιάζει τον υιό του ανθρώπου τον Κύριο Ιησού Χριστό ότι θα έρθει δοξασμένος, περιτριγυρισμένος από τους αγίου αγγέλους του, και θα καθίσει στο λαμπρό και ένδοξο θρόνο του.
Θα μαζευτούν τότε ενώπιόν του όλα τα έθνη. Όλες οι γενεές των ανθρώπων θα σταθούν μπρος στο φρικτό αυτό βήμα του Κυρίου. Και τότε θα κάνει μια κίνηση με πολύ μεγάλη ευκολία. Θα διαχωρίσει τους ανθρώπους μεταξύ τους σε δυο ομάδες. Όπως ακριβώς ο τσοπάνος με πολλή ευκολία ξεχωρίζει τα πρόβατα από τα ερίφια. Και θα στήσει τους δικαίους, που είναι ήμεροι σαν τα πρόβατα, στα δεξιά του, και τους αμαρτωλούς, που είναι άγριοι και άτακτοι σαν τα κατσίκια, στα αριστερά του.
Να σταθούμε με δέος σ’ αυτό το φοβερό διαχωρισμό. Να κρατήσουμε αυτή την εικόνα μέσα μας και να συνειδητοποιήσουμε ότι αναγκαστικά όλοι μας θα βρεθούμε σε μια από αυτές τις δυο ομάδες ανθρώπων. Μας φαίνεται σκληρή αυτή η πραγματικότητα του διαχωρισμού των δικαίων από τους αμαρτωλούς. Κι αυτό γιατί ο Κύριος σε αυτή εδώ τη ζωή ποτέ δε διαχώρισε μεταξύ ανθρώπων αλλά τους διατήρησε η αγάπη του αναμεμειγμένους.
«και συναχθήσονται έμπροσθεν αυτού πάντα τα έθνη, και αφοριεί αυτούς απ’ αλλήλων ώσπερ ο ποιμήν αφορίζει τα πρόβατα από των ερίφων»
ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ Ο ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΟΣ ΧΡΙΣΤΟΣ
ΔΕΝ ΔΙΑΧΩΡΙΖΕΙ ΔΙΚΑΙΟΥΣ-ΑΔΙΚΟΥΣ
α) Μας κάνει κατάπληξη όταν διαβάζουμε όλη την Καινή Διαθήκη ότι ποτέ ο Κύριος δεν κάνει μια διάκριση, ένα διαχωρισμό. Δεν ξεχωρίζει κάποιους ανθρώπους ως δικούς του, ούτε απομονώνει και αποκλείει κάποιους άλλους ως μακρινούς του, αντίθετούς του και εχθρούς του.
Όσο διαρκεί η ζωή αυτή που μας χάρισε δεν στάθηκε ποτέ έναντι των ανθρώπων ως ένας αυστηρός δικαστής, κριτής τους για τις αμαρτωλές πράξεις τους, αλλά ως ένας φιλάνθρωπος σωτήρας που μηχανεύεται τα πάντα για να σώσει το πλάσμα του.
Γι Αυτόν όλοι μας, και εκείνοι που μένουν κοντά του, με την τήρηση των εντολών του και την εκζήτηση της Χάριτός του, και εκείνοι που παρεκτρέπονται της πορείας τους, απομακρύνονται, ή και στέκονται εχθρικά απέναντι στο πρόσωπό του είναι τα αγαπημένα παιδιά του. Ποτέ δεν προκαταλαμβάνεται αρνητικά ακόμα κι όταν δεν τον δέχονται και αναχωρούν μακριά του. Με την αγάπη του αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους εξ ίσου. Ποτέ δεν απογοητεύεται, ποτέ δεν σταματάει να χαρίζει ευκαιρίες στα παραστρατημένα παιδιά του. Ποτέ δεν εγκαταλείπει τα χαμένα πρόβατα της ποίμνης του αλλά εξέρχεται να τα αναζητήσει, και χαίρεται όταν τα βρίσκει και τα επαναφέρει στο μαντρί του, την Εκκλησία.
ΣΤΗΝ ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΩΣ ΚΡΙΤΗΣ
ΔΙΑΧΩΡΙΖΕΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΔΙΚΑΙΟΥΣ-ΑΔΙΚΟΥΣ
Την ημέρα της β΄ παρουσίας του Κυρίου μας ο Δικαστής πλέον κάθεται πάνω στο θρόνο της δόξης του για να κρίνει τους ανθρώπους. Οι ευκαιρίες που έδωσε ο Θεός για την μεταστροφή των ανθρώπων χάθηκαν πλέον μετά το θάνατό τους.
Αν κάποιος τις αξιοποίησε και μεταστράφηκε, θα βρίσκεται τώρα στους εκλεκτούς του. Αν προσοικειώθηκε τη σωτηρία, που του χάρισε με την σταυρική του θυσία ο Κύριος και καθαρίσθηκε με το αίμα που έχυσε πάνω από τον σταυρό του, βρίσκεται τώρα ντυμένος τη λευκή στολή των δικαίων. Αν η διάθεσή του, η προαίρεσή του ήταν τέτοια που δέχθηκε την Χάρη του Θεού ζει τώρα μέσα στην πλήμμυρα της Χάριτος του Θεού.
Αντίθετα αν κάποιος περιφρόνησε τις επανειλημμένες κλήσεις του Θεού. Αν έστρεψε τα νώτα του και απομακρύνθηκε από τον καλό ποιμένα που τον αναζητούσε, αν δεν άκουσε τη φωνή της συνειδήσεώς του αλλά σκληρύνθηκε η καρδιά του. Αν παρέμεινε στην άρνηση και την κακότητά του, τώρα που οι ευκαιρίες της σωτηρίας εξέλειπαν βρίσκεται απομακρυσμένος καί αποκομμένος από τον Κύριο ο οποίος τόσο πολύ επεδίωκε την σωτηρία του κατά την διάρκεια όλης της πρόσκαιρης ζωής του.
«και συναχθήσονται έμπροσθεν αυτού πάντα τα έθνη, και αφοριεί αυτούς απ’ αλλήλων ώσπερ ο ποιμήν αφορίζει τα πρόβατα από των ερίφων»
ΠΑΡΟΥΣΑ ΖΩΗ: ΤΕΛΕΙΩΣΗ ΠΟΡΕΙΑΣ
ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΑΛΟ Ή ΤΟ ΚΑΚΟ
β) Υπάρχει και ένα δεύτερο σημείο που πρέπει να προσέξουμε ιδιαιτέρως. Επειδή ακριβώς ο Κύριός μας στην επίγεια ζωή μας προσανατολίζεται πάντα και για όλους μας στην κατεύθυνση της σωτηρίας μας δεν θεωρεί τετελεσμένη και παγιωμένη ούτε την κακία του ανθρώπου αλλά ούτε και την αρετή.
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει πως είναι «οξύροπες» και προς τις δύο κατευθύνσεις οι αλλαγές του ανθρώπου. Θα παρατηρήσει δηλαδή κανείς κάποιον να αναδύεται από βάθος κακίας, να μεταμορφώνεται εσωτερικά, να αναγεννάται πνευματικά. Να ανέρχεται σε ύψος αρετής και τελειότητας ο πρώην άσωτος και γεμάτος κακία άνθρωπος. Αντίθετα θα δει επίσης κάποιον πρώην σώφρονα και ενάρετο να βυθίζεται στο βούρκο της αμαρτίας και να μη γυρίζει πίσω να κοιτάξει καθόλου την προηγούμενη κατάστασή του για να μεταστραφεί και πάλι.
Γι αυτό το λόγο ο Κύριος δεν διαχωρίζει μεταξύ τους, τους ανθρώπους. Κανείς δεν έχει τελειώσει την πορεία του είτε προς την κακία είτε προς την αρετή. Ο άσωτος υιός επανέρχεται στο δείπνο της βασιλείας και ο υιός της βασιλείας εκβάλλεται έξω. Και ο Κύριος περιμένει το τέλος του καθενός κάνοντας συνεχείς προσπάθειες για τη σωτηρία του.
ΜΕΛΛΟΥΣΑ ΖΩΗ: ΠΑΓΙΩΣΗ ΣΤΟ ΚΑΛΟ Ή ΤΟ ΚΑΚΟ
Όμως όταν έρχεται η ώρα της κρίσεως των ανθρώπων η κατάσταση της κακίας ή της αρετής είναι πλέον παγιωμένη και τετελεσμένη. Ο δίκαιος και ο αμαρτωλός βρίσκονται ο καθένας στον ίδιο τόπο. Δείτε τα λόγια που θα απευθύνει ο βασιλιάς της δόξας εκείνη την ημέρα: «δεύτε οι ευλογημένοι του πατρός μου, κληρονομήσατε την ητοιμασμένην υμίν βασιλείαν από καταβολής κόσμου». Εσείς που είσαστε ευλογημένοι από τον πατέρα μου εμπρός να κληρονομήσετε την βασιλεία που σας έχει ετοιμασθεί από τότε που θεμελιωνόταν ο κόσμος. Προσέξετε κάτι. Τους δικαίους τους αποκαλεί κληρονόμους. Έρχονται να αποκτήσουν αυτό που τους χαρίζει ο πατέρας Θεός. Τη βασιλεία που τους ανήκει επειδή είναι τα αγαπημένα παιδιά του επουρανίου πατρός. Την βασιλεία την οικεία σε αυτούς αφού από την επίγεια ζωή την είχαν προγευθεί και την είχαν οικειοποιηθεί. Αυτός είναι ο τόπος των δικαίων, κοντά στον πατέρα Θεό, με κληρονομιά την αιώνια βασιλεία του η οποία έχει ετοιμασθεί γι αυτούς.
Και ο τόπος των αμετανόητων αμαρτωλών ανθρώπων; Των καταραμένων και καταδικασμένων από τις ίδιες τους τις πράξεις; «το πυρ το αιώνιον το ητοιμασμένω τω διαβόλω και τοις αγγέλοις αυτού». Καταλήγουν στον τόπο που δεν είναι ο προορισμός του ανθρώπου να βρεθεί εκεί. Είναι ο τόπος της ψυχοσωματικής βασάνου που έχει ετοιμασθεί όχι για τον άνθρωπο αλλά για τον διάβολο και τους αγγέλους του.
Ο διαχωρισμός λοιπόν δικαίων και αμετανόητων αμαρτωλών έχει αυτή την τραγική διάσταση. Οι πρώτοι εκπληρώνουν τον προορισμό τους και βρίσκονται στην αιώνια μακαριότητα της βασιλείας του Θεού, οι δεύτεροι αστοχούν να βρουν τον προορισμό τους και βρίσκονται μακράν του Θεού σε μια αιώνια κόλαση.
«και συναχθήσονται έμπροσθεν αυτού πάντα τα έθνη, και αφοριεί αυτούς απ’ αλλήλων ώσπερ ο ποιμήν αφορίζει τα πρόβατα από των ερίφων»
ΑΝΑΜΕΙΞΗ ΔΙΚΑΙΩΝ-ΑΔΙΚΩΝ
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΡΔΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΥΟ
γ) Υπάρχει όμως και ένας παιδαγωγικός λόγος που ο Κύριός μας κρατάει αναμεμειγμένους τους καλούς και τους κακούς ανθρώπους στη ζωή αυτή.
Και όσο για τους ενάρετους και δίκαιους ανθρώπους δεν τους εμποδίζει η παρουσία των κακών και αδίκων στη ζωή τους και η ταλαιπωρία που υφίστανται από αυτούς στην πνευματική πορεία και τη σωτηρία τους. Απεναντίας αυτός ο εξωτερικός πειρασμός τους δοκιμάζει πνευματικά, τους οδηγεί στην κάθαρση και τον αγιασμό. Μέσα από την οδό των θλίψεων και των πειρασμών κατευθύνονται προς την επουράνια βασιλεία του Θεού.
Αλλά και οι άνθρωποι που ζουν μέσα στην αμαρτία την κακότητα και την αδικία δεν έχουν μικρότερο κέρδος από την ανάμειξή τους με τους δίκαιους και ενάρετους. Βρίσκονται πολλές φορές αντιμέτωποι με ανθρώπους άλλων προδιαγραφών. Μορφές που τους αποσπούν την προσοχή από τον βούρκο μέσα στον οποίο καθημερινά ζούνε. Μορφές που ακτινοβολούν γύρω τους και προβληματίζουν. Οι άνθρωποι εκείνοι που η παρουσία τους, το παράδειγμά τους, η στάση ζωής τους, τους ελέγχει με πολύ ευγένεια και αγάπη. Τους δημιουργεί αυτή την τύψη της συνείδησης που μπορεί να είναι η απαρχή της επιστροφής τους στο Θεό. Κι όταν δεν μεταστρέφονται τουλάχιστον ντρέπονται για το κατάντημά τους. Κι αν ακόμα δεν ντρέπονται αναγκάζονται και περιορίζουν την άνευ όρων κακία τους επειδή τους βλέπουν απέναντί τους.
Και από παιδαγωγικής λοιπόν πλευράς πολύ σοφά ο Κύριος ανέμειξε σε αυτήν εδώ την ζωή τους δίκαιους και τους αμαρτωλούς.
ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΔΙΚΑΙΩΝ-ΑΔΙΚΩΝ:
ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΘΕΝΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΙΔΙΟΝ ΤΟΠΟΝ
Ο διαχωρισμός δικαίων και αμαρτωλών την ημέρα της κρίσεως φανερώνει και κάποια άλλη πραγματικότητα.
Έρχεται το τέλος των πειρασμών και των δοκιμασιών που υφίστανται οι δίκαιοι από τους αδίκους και κακούς ανθρώπους. Έρχεται η ανάπαυση από τους κόπους, η αναψυχή από τους πόνους και τις θλίψεις τους. Το κυριότερο έρχεται η ώρα των στεφάνων. Της αναδείξεως της αρετής τους. Πέρασαν από το καμίνι των πειρασμών καθαρίσθηκαν και τελειώθηκαν. Και τη μέρα εκείνη αστράφτουν και φεγγοβολούν όπως τα πολύτιμα μέταλλα.
Απεναντίας για τους αμετανόητους αμαρτωλούς τα κακά που φλόγιζαν την ύπαρξη και στην επίγεια ζωή εσωτερικά, οι παράνομες επιθυμίες και ορέξεις, τα πάθη και οι τύψεις της συνειδήσεως δεν σταματούν. Επιτείνονται σε ένταση και παρατείνονται στο βάθος της αιωνιότητας
«και συναχθήσονται έμπροσθεν αυτού πάντα τα έθνη, και αφοριεί αυτούς απ’ αλλήλων ώσπερ ο ποιμήν αφορίζει τα πρόβατα από των ερίφων»
ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΡΟ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ
Ας προσέξουμε κάτι αδελφοί μου. Παρεξηγούμε πολλές φορές την άπειρη φιλανθρωπία του Θεού που μας ανέχεται στην αμαρτωλότητά μας και αμελούμε την μεταστροφή μας και την επιστροφή κοντά του. Παραμένουμε έτσι στην κακότητά μας με τον κίνδυνο να βρεθούμε αποκομμένοι από τον Κύριο να φλογιζόμαστε στη φωτιά των παθών μας όταν ο Κύριος μας καλέσει κοντά του. Τότε, πόσο φοβερό είναι και να το λέμε, θα βρεθούμε στο πυρ το αιώνιο να βασανιζόμαστε ακατάπαυστα και αιώνια.
Ο Κύριος μάς καλεί σήμερα, πριν αιφνίδια αποχωρήσουμε από τη ζωή αυτή εδώ και ζήσουμε αυτό το φοβερό διαχωρισμό, να μεταμορφωθούμε. Από ερίφια σε πρόβατα, από γεράκια σε περιστέρια, από θηριώδεις υπάρξεις σε ήπιες και ήρεμες. «Έως το σήμερον καλείτε» κανείς μας δεν πρέπει να σκληρύνει την καρδία του στο κάλεσμα του Κυρίου. Η ώρα του διαχωρισμού των ανθρώπων έρχεται.
† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)
Ἡμερολόγιο Ἄρθρων