† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Δ΄ Κυριακή Νηστειών
Προσευχόμαστε γιά τούς ἄλλους;
Ἀρχιμ. Εἰρηναίου Μπουσδέκη
«διδάσκαλε, ἤνεγκα τόν υἱόν μου πρός σε, ἔχοντα πνεῦμα ἄλαλον».
ΦΕΡΝΟΥΜΕ ΟΠΟΙΟΝ ΕΧΕΙ ΑΝΑΓΚΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ;
Ἡ τραγική φιγούρα τοῦ πατέρα πού περιφέρει τό παιδί του ἀπό τήν παιδική του ἠλικία προσπαθῶντας νά καλυτερεύσει τήν κατάστασή του. Τό παιδί του εἶχε καταλειφθεῖ ἀπό πνεῦμα πονηρό πού τοῦ εἶχε πάρει τήν λαλιά του. Ὅπου τό πονηρό πνεῦμα τό καταλάμβανε τό ἔριχνε νά κυλιέται κάτω, τό ἔκανε νά ἀφρίζει τό στόμα του, νά τρίζει τά δόντια του καί μετά να καταλήγει ξερό καί ἀναίσθητο κατά γῆς. Πόσες φορές μάλιστα τό πονηρό πνεῦμα τό ἔριχνε καί στή φωτιά καί στό νερό γιά νά τό ἀπολέσει.
Μέ πολλή συμπάθεια καί πόνο στεκόμαστε ἀπέναντι σ’ αὐτή τήν μορφή τοῦ ταλαιπωρημένου πατέρα. Δέν ἔχουμε σκεφτεῖ ὅμως ὅτι πρέπει νά σταθοῦμε ἀπέναντί του καί μέ μιά διάθεση μαθητείας. Ὁ πατέρας αὐτός μέσα στόν πόνο καί τήν περιπέτειά του εἶχε τή δύναμη νά φέρει τό παιδί του πρός τόν Κύριο, νά τόν ἱκετέψει θερμά γι’ αὐτό.
Ἐδῶ μπαίνει τό ἐρώτημα. Ὅταν βασανιστικά καί καταπιεστικά θέματα πού ἀφοροῦν δικούς μας ἀνθρώπους -παιδιά, γονεῖς, ἀδέλφια- συνθλίβουν τήν ψυχή μας, ἐμεῖς φέρνουμε προσευχητικά τόν ἄνθρωπό μας πρός τόν Κύριο;
Θέλετε νά εἴμαστε εἰλικρινεῖς; Ἄν τύχει καμμιά σοβαρή ἀρρώστια πού οἱ γιατροί δέν μᾶς δίνουν καί πολλές ἐλπίδες τότε ὅλοι συντετριμμένοι τρέχουμε καί ἱκετεύουμε τόν Κύριο.
Ὅταν ὅμως οἱ δικοί μας ἄνθρωποι κυριευμένοι λιγότερο ἤ περισσότερο ἀπό τόν σατανᾶ ἀρχίζουν καί βαδίζουν ἐπικίνδυνα γιά τήν ὕπαρξή τους μονοπάτια, πόσο εὐαισθητοποιημένοι εἴμαστε νά προσευχηθοῦμε γι’ αὐτούς πρός τόν Κύριο;
Ἄς δοῦμε αὐτόν τόν πικραμένο καί πονεμένο πατέρα σήμερα γιά νά μάθουμε αὐτό τό μάθημα στήν πνευματική μας ζωή. Νά προσευχόμαστε γιά τούς ἄλλους, τούς συγγενεῖς μας, τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς μας καί ὅποιους φέρει ὁ Κύριός μας στό δρόμο μας.
«διδάσκαλε, ἤνεγκα τόν υἱόν μου πρός σε, ἔχοντα πνεῦμα ἄλαλον».
ΠΩΣ ΝΑ ΠΡΟΣΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ;
Νά προσευχόμαστε λοιπόν γιά τούς ἄλλους στό Θεό. Πῶς θά τό κάνουμε; Αἰσθανόμαστε νά ἔχουμε πολλές ἐλλείψεις καί αὐτό τό διαπιστώνουμε ὅταν ἀναγκαζόμαστε νά προστρέξουμε στόν οἰκτίρμονα Θεό γιά κάποιο ἀγαπημένο πρόσωπο πού βρίσκεται σέ τραγικό ἀδιέξοδο. Τότε, πού κατανοοῦμε ὅτι ἡ προσευχή ἡ δική μας εἶναι τό πιό ἐπεῖγον πράγμα, διαπιστώνουμε ὅτι δέν εἴμαστε ἀσκημένοι στήν προσευχή, ὅτι ἀδυνατοῦμε νά ἐκφράσουμε λόγο δυναμικό καί θερμό πρός τόν Κύριό μας. Πῶς λοιπόν νά προσευχόμαστε γιά τούς ἄλλους;
ΑΝΑΙΜΙΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΜΕ ΑΣΘΕΝΗ ΠΙΣΤΗ
Δεῖτε τόν πατέρα τῆς σημερινῆς περικοπῆς. Καί αὐτός εἶχε τό ἴδιο πρόβλημα. Τί κάνει;
Α) φέρνει τό παιδί του στόν Κύριο.
Ἐμεῖς φέρνουμε τόν ἀγαπητό ἄνθρωπό μας προσευχητικά στόν Κύριο; Τόν ἀποθέτουμε στά πόδια του;
Β) ἡ δεύτερη κίνηση τοῦ πατέρα. Διεκτραγωδεῖ τήν περιπέτεια τοῦ παιδιοῦ του στόν Κύριο.
Ἐμεῖς ἀνοίγουμε αὐτόν τόν διάλογο μέ τόν Κύριο; Ἐκεῖνος τά γνωρίζει ὅλα καί δέν ἔχει ἀνάγκη νά τοῦ ποῦμε τά βάσανα καί τά παθήματα τοῦ ἀνθρώπου μας. Μᾶς βοηθάει ὅμως αὐτή ἡ ἐξιστόρηση. Τόν πόνο μας καί τά ἀδιέξοδά μας συνήθως τά ἐκμυστηρευόμαστε στούς ἀγαπημένους μας ἀνθρώπους. Δέν θά τά ἐκμυστηρευθοῦμε στόν στοργικότατο Πατέρα μας Θεό; Αὐτό δημιουργεῖ μιά ἐγγύτητα τῆς ψυχῆς μας πρός τόν Ἐπουράνιο Πατέρα μας.
Γ) Δεῖτε τήν τρίτη κίνηση τοῦ πατέρα. Τόν λόγο τῆς προσευχῆς του: «εἰ τι δύνασαι, βοήθησον ἡμῖν, σπλαχνισθείς ἐφ’ ἡμᾶς». Ἄν μπορεῖς νά κάνεις τίποτε, λυπήσου μας καί βοήθησέ μας.
Ἀναιμική προσευχή μέ πολύ ἀσθενή πίστη. Τί εἶναι αὐτό πού χαρακτηρίζει τήν ἀσθενῆ πίστη;
-ἀμφιβολία γιά τήν ἴδια τήν παρουσία τοῦ ζώντος Θεοῦ τήν ὥρα τῆς προσευχῆς μας.
-ἀμφισβήτηση τῆς δύναμης τοῦ Θεοῦ (πῶς μπορεῖ δηλαδή ὁ Θεός νά ὑπερβεῖ, νά ξεπεράσει, νά νικήσει κάτι πού ἀνθρωπίνως τό θεωροῦμε ἀδύνατο;)
-ἀμφισβήτηση καί τῆς σοφίας τοῦ Θεοῦ (κάτι πού μέ τήν ἀνθρώπινη λογική καί σύνεση δέν ἔχει λύση πῶς ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ θά τό ὑπερβεῖ;)
-ἀμφισβήτηση ἀκόμα καί τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ (ποιός εἶμαι ἐγώ γιά νά ἀσχοληθεῖ μαζί μου ὁ Θεός)
Πόσες φορές ἀδελφοί μας δέν βρεθήκαμε ἐνώπιον Θεοῦ, στήν προσευχή μας, μέ αὐτή τήν τόσο ἀσθενῆ πίστη;
Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΛΟΓΟΣ
ΑΝΟΙΧΤΑ ΤΑ ΑΥΤΙΑ ΜΑΣ
Δεῖτε ὅμως τήν ἑπόμενη κίνηση.
Δ) Δέν ἀνήκει στόν πατέρα ἀλλά στόν Κύριό μας. Ἡ προσευχή εἶναι διάλογος καί πρέπει νά ἀνοίγουμε τά αὐτιά μας γιά νά ἀκοῦμε καί τόν λόγο τοῦ Κυρίου.
ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΠΙΣΤΕΨΕΙΣ;
Ὁ λόγος τοῦ Κυρίου λοιπόν μᾶς κεντρίζει. «εἰ δύνασαι πιστεῦσαι πάντα δυνατά τῷ πιστεύοντι». Μοιάζει νά τοῦ ἀπαντάει. Τό ἐμπόδιο γιά νά ἐκπληρωθεῖ τό αἴτημά σου δέν εἶναι αὐτό πού νομίζεις. ἄν δηλαδή ἐγώ ἔχω τή δύναμη νά τό ἐκπληρώσω. Τό ἐμπόδιο εἶναι ἡ ἀσθενής πίστη σου. Μπορεῖς νά πιστέψεις. Μπορεῖς νά ἀποθέσεις ὅλη τήν ὕπαρξή, ὅλη τή ζωή τή δική σου καί τοῦ παιδιοῦ σου σέ μένα; Νά μέ ἐμπιστευτεῖς ὁλοκληρωτικά ὅτι εἶμαι ὁ Κύριος τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς. Ὅτι εἶμαι ὁ παντοδύναμος καί πάνσοφος Θεός. Ὅτι εἶμαι ὁ πολυεύσπλαχνος Κύριος πού δέν ἀντέχω νά βλέπω τό πλάσμα μου νά βασανίζεται. Ὅτι εἶμαι ὁ καλός ποιμένας πού τρέχω νά ἀναζητήσω, νά βρῶ καί νά σώσω τό πλάσμα μου τόν ἄνθρωπο.
ΠΙΣΤΗ ΕΝ ΑΠΙΣΤΙᾼ
ΠΡΟΣΘΕΣ ΥΜΙΝ ΠΙΣΤΙΝ
Δεῖτε καί τόν τελικό καί πιό ὥριμο λόγο προσευχῆς τοῦ πατέρα.
Ε) Ἔκραξε ἀμέσως μέ δάκρυα στά μάτια ὁ πατέρας καί εἶπε: «πιστεύω Κύριε βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ». Πιστεύω Κύριε πῶς θέλεις καί μπορεῖς. Ὅμως ζητάω εἰλικρινά ἀπό ἐσένα βοήθησέ με νά ἀπαλλαγῶ ἀπό τήν ὀλιγοπιστία. Πρόσθεσε σέ ἐμένα πίστη.
Βλέπετε ἀδελφοί μου ὅτι ἡ προσευχή δέν εἶναι μιά τυπική πράξη. Προϋποθέτει μιά ἐγγύτητα καί μιά ἀμεσότητα μέ τόν Κύριο, πού μόνο ἡ πίστη μπορεῖ νά τά χαρίσει στόν ἄνθρωπο. Πρέπει λοιπόν πρῶτα νά ἀκουμπήσουμε τήν ὕπαρξή μας στόν Κύριο, νά τόν ἐμπιστευτοῦμε σέ ὅλα, νά προσευχηθοῦμε ὅταν διαπιστώνουμε τήν ὁλιγοπιστία μας νά μᾶς προσθέσει πίστη καί τότε νά ζητᾶμε τά αἰτήματά μας.
ΠΙΣΤΗ: ΑΦΗΝΟΜΑΣΤΕ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Νά εἴμαστε μάλιστα καί ἕτοιμοι ἀκόμα καί νά μήν ἱκανοποιηθοῦν τά αἰτήματά μας. «Κύριε ὡς θέλεις καί ὡς οἶδας οἰκονόμησον τό πράγμα», ἦταν ἡ προσευχή ἑνός ἀσκητή. Αὐτή ἡ ἐσωτερική ἐλευθερία νά οἰκονομήσει ὁ Θεός τά πράγματα τῆς ζωῆς μας ὅπως θέλει δείχνει τήν μεγάλη πίστη μας πού ἀφήνουμε τά πάντα στά χέρια τοῦ Θεοῦ χωρίς νά μεμψιμοιροῦμε.
«διδάσκαλε, ἤνεγκα τόν υἱόν μου πρός σε, ἔχοντα πνεῦμα ἄλαλον».
Η ΑΓΑΠΗ ΚΑΝΕΙ ΤΙΣ ΠΡΟΣΕΥΧΕΣ ΝΑ ΤΕΛΕΣΦΟΡΟΥΝ
Μᾶς κάνει μεγάλη ἐντύπωση ὅτι ὁ πατέρας, πέρα ἀπό τό ὅτι βρισκόταν κοντά στό ταλαιπωρημένο ἀπό τόν δαίμονα παιδί του καί τό ὑπηρετοῦσε καθημερινά, βρῆκε τό δρόμο γιά νά πλησιάσει τόν Κύριο, νά τοῦ ἀναπέμψει ἱκεσία. Κατόρθωσε νά ἀνοίξει τό μονοπάτι πού ὁδηγεῖ στήν γεύση τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ. Κατόρθωσε νά ἀκουμπήσει τήν ὕπαρξή του στόν Κύριο, νά πιστέψει καί νά ζητήσει ἀκόμα μεγαλύτερη πίστη.
Τί ἦταν ὅμως αὐτό πού τόν ἔσπρωξε σέ αὐτή τήν πνευματική ὡρίμανση;
Α) Ἡ ἀγάπη γιά τό παιδί του πού πυράκτωνε τήν καρδιά του. Ὅταν ἔβλεπε τό παιδί του νά κυλιέται κάτω παρασυρμένο ἀπό τό δαίμονα καί νά ἀφρίζει συγκλονιζόταν ἀπό πόνο. Αὐτό τό θερμό φίλτρο ἀγάπης τόν βοήθησε νά βρεῖ τόν Κύριο, νά πιστέψει, νά προσευχηθεῖ θερμά καί δυναμικά.
Χωρίς αὐτό τό θερμό φίλτρο ἀγάπης ἀδελφοί μου, ἡ προσευχή μας γιά τούς ἀδελφούς μας δέν θα τελεσφορήσει. Ὁ ἀγαπητικός δεσμός μέ τόν ἄλλο ἄνθρωπο δυναμώνει καί πυρπολεῖ τήν προσευχή μας γιά νά γίνει εἰσακουστή ἀπό τόν Κύριο.
ΟΠΟΥ ΕΜΕΙΣ ΑΔΥΝΑΤΟΥΜΕ ΕΚΕΙΝΟΣ ΜΠΟΡΕΙ
Β) Καί ἕνα δεύτερο στοιχεῖο. Ἡ καθημερινή διαπίστωση τοῦ πονεμένου πατέρα ὅτι τό θέμα τοῦ παιδιοῦ του ὑπερβαίνει τίς ἀνθρώπινες δυνάμεις. Ὅτι οἱ ἄνθρωποι σηκώνουν τά χέρια. Αὐτή ἡ διαπίστωση τόν ἔσπρωξε στό νά ἐκζητήσει τήν θεόθεν ἐνίσχυση. Καί κάτι ἀκόμα. Ἀφοῦ τό παιδί του ζοῦσε τήν σκότωση τοῦ νοῦ, καί τήν τυραννία ἀπό τήν κατακυρίευση τῆς θέλησής του ἀπό τόν δαίμονα. Ἀφοῦ ἡ κατάσταση τοῦ παιδιοῦ του ἦταν τέτοια ὥστε ἀδυνατοῦσε νά κάνει τό ἴδιο τό ἄνοιγμα πρός τόν Θεό ἔπρεπε ἐκεῖνος πού τό ἀγαποῦσε νά ἀνοιχτεῖ στό Θεό, νά τόν ἱκετέψει μέ πίστη.
Αὐτές ὅλες τίς διαπιστώσεις πρέπει καί ἐμεῖς νά τίς κάνουμε καθημερινά. Νά διαπιστώνουμε τήν ἀδυναμία μας μπροστά στίς καθημερινές περιπέτεις, τά ἀδιέξοδα τῆς ζωῆς, τόν πόνο πού εἶναι ὁ ἀπαραίτητος κλῆρος τῆς ζωῆς μας. Νά διαπιστώνουμε τήν ἀσθένειά μας καί στήν πνευματική ζωή μας. Πόσο ἐπιρεπεῖς εἴμαστε στήν ἁμαρτία, πόσο εὔκολα σκοτίζεται καί ὁ δικός μας νοῦς, πόσο ἀνίσχυρη εἶναι ἡ θέλησή μας νά ἀρνηθοῦμε τήν ἁμαρτία.
«ΕΥΧΕΣΘΕ ΥΠΕΡ ΑΛΛΗΛΩΝ»
Καί ὅλα αὐτά νά μᾶς προσανατολίζουν στόν ἐπουράνιο Πατέρα μας. Νά τοῦ ζητήσουμε τή βοήθειά του, τό ἔλεος, τήν Χάρη του. Ἐπειδή ὅμως κάποιος ἀπό μᾶς μπορεῖ νά βρίσκεται στήν σκότωση, νά ἔχει παραδώσει τήν ἐλεύθερη θέλησή του στόν τύραννο τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, τόν διάβολο, ὀφείλουμε νά προσευχόμαστε καί ὁ ἕνας γιά τόν ἄλλο. «εὔχεσθε ὑπέρ ἀλλήλων ὅπως ἰαθῆτε», λέγει ὁ ἅγιος Ἰάκωβος στήν καθολική του ἐπιστολή.
Ὅταν ἐμεῖς ἀδυνατοῦμε νά προσευχηθοῦμε γιά τήν κατάστασή μας χρειαζόμαστε τίς προσευχές τῶν ἄλλων.
ΖΗΤΟΥΜΕ ΣΥΝΕΠΙΚΟΥΡΟΥΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΕΥΧΕΣ ΜΑΣ
Ἀλλά καί ὅταν μποροῦμε νά προσευχηθοῦμε καί ἐμεῖς θέλουμε συνεπίκουρες καί τίς προσευχές τῶν ἀγαπητῶν ἀδελφῶν μας. Μέ αὐτό τόν τρόπο ἐλπίζουμε ὅτι θά βροῦμε τήν γιατρειά ἀπό τίς ἁμαρτίες καί τά πάθη μας.
«διδάσκαλε, ἤνεγκα τόν υἱόν μου πρός σε, ἔχοντα πνεῦμα ἄλαλον».
ΕΚΚΛΗΣΙΑ: ΣΩΜΑ ΠΟΥ
ΤΑ ΜΕΛΗ ΠΡΟΣΕΥΧΟΝΤΑΙ ΥΠΕΡ ΑΛΛΗΛΩΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΕΦΑΛΗ, ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ
Ἡ προσευχή ὑπέρ ἀλλήλων εἶναι ἡ πιό δυναμική καί σημαντική κίνηση τῶν πιστῶν. Κι αὐτό γιατί μ’ αὐτή τήν κίνηση ἐπιβεβαιώνουν ὅτι εἶναι ἕνα χαρισματικό σῶμα.
- Ὅλοι προσβλέπουν πρός τήν κεφαλή τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό γιά νά ζητήσουν γιά τούς ἑαυτούς τους καί γιά τούς ἄλλους τό ἔλεος καί τήν Χάρη.
- Ὅλοι στρέφονται ἀγαπητικά πρός τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς τους καί ὁ ἕνας βοηθάει τόν ἄλλο μέ τήν προσευχή του γι’ αὐτόν, γιά νά κληρονομήσουν ὅλοι ἐν σώματι στήν οὐράνια βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι κοινωνία ἀγάπης μεταξύ πάντων τῶν ἁγίων. Καί ἡ κοινωνία αὐτή ἀγάπης ξεκινάει ἀπό αὐτή τή ζωή. Μιά βασική ἐκδήλωση αὐτῆς τῆς ἀγάπης εἶναι ἡ προσευχή γιά τούς ἀδελφούς μας.
Χρέος ἀγάπης λοιπόν πρός τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς μας ἡ προσευχή μας γι’ αὐτούς. Μή τό ἀμελοῦμε. Μόνοι μας δέν μπαίνουμε στόν παράδεισο. Νά παρακαλοῦμε τόν Κύριο γιά τούς ἀδελφούς μας γιά νά μποῦμε καί ἐμεῖς καί ἐκεῖνοι.
† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)
Ἡμερολόγιο Ἄρθρων