Προσευχή εἰς Χριστόν

(Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Ἔπη ἱστορικά: ΟΖ’, Migne XXXVII, 1423)

Μετάφραση Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Τήν ὕπαρξί του τήν ρίχνει στά πόδια τοῦ Κυρίου. Καί ζητάει ἀπ’ τόν Κύριο ν’ ἀπλώσῃ τό χέρι καί νά τόν πιάσῃ.

Πέθανα μ’ αὐτό

            τόν ταλαίπωρο βίο,

ὁ ὁποῖος πάνω καί κάτω πηγαίνει

            σάν τά νερά τοῦ Εὐρίπου,

καί δέν ἔχει τίποτα σταθερό

            οὔτε καί γιά μιά μόνη μέρα.

Μέ κατέχει ὁ πόθος νά ζήσω

            σέ κείνη τήν ἀτέλειωτη ζωή,

πού ἀπομένει σάν βραβεῖο

            στούς καλούς ἀγωνιστάς.

Γι’ αὐτό σᾶς χαιρετῶ σᾶς,

            πού ἀγαπᾶτε τά ἐγκόσμια·

Πρός Χριστόν
(Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Ἔπη ἱστορικά: ΟΔ’, Migne XXXVII, 1421)

Μετάφραση Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Φιλοσοφεῖ πάνω στά μεγάλα προβλήματα τῆς ζωῆς καί βρίσκει πώς ἡ ἕνωσι μέ τόν Κύριο εἶναι ἡ μεγάλη δύναμι τοῦ ἀνθρώπου κι’ ἡ μοναδική ὑπεροχή του ἀπ’ τά ἄλλα δημιουργήματα.

Τί λόγο ἔχει αὐτή ἡ τυραννία;

            Ἦρθα στή ζωή· καλά.

Γιατί ὅμως καί στροβιλίζομαι

            στίς τρικυμίες τοῦ βίου;

Θά πῶ ἕνα λόγο, πού εἶναι θρασύς,

            ἀλλ’ ὅμως θά τόν πῶ.

Ἄν δέν ἤμουνα δικός σου, Χριστέ μου,

            θά ἤμουνα ἀδικημένος.

Παρακλητικόν

(Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Ἔπη ἱστορικά: ΟΓ’, Migne XXXVII, 1420)

Μετάφραση Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ζῆ πάντοτε μέ τό ὅραμα τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Καί τή ζητάει μέ θερμή παράκλησι.

Φτάνει στό τέρμα ὁ ἀγώνας τοῦ βίου·

            διάβηκα τήν κακή θάλασσα,

τώρα πιά βλέπω

            τήν ἀνταπόδωσι τῆς φρικιαστικῆς κακίας,

τό σκοτεινό τάρταρο, τή φλόγα τῆς φωτιάς,

            τή βαθειά νύχτα,

κι’ ἀκόμα βλέπω τό αἶσχος τῶν πράξεων,

            πού τώρα κρύβονται, νά βγαίνῃ στό φανερό.

Ἀλλά, μακάριε, ἐλέησέ με καί μολονότι ἀργά,

            δός μου ἀγαθό

τό τελευταῖο κομμάτι τῆς ζωῆς μου,

            σκύβοντας στό δοῦλο σου μέ εὐμένεια.

Δέησις ἐν τῇ νόσῳ

(Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Ἔπη ἱστορικά: ΟΑ’, Migne XXXVII, 1418)

Μετάφραση Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Βασανίζεται σκληρά ἀπό τήν ἀρρώστια τοῦ σώματος. Κι’ ὅμως ἔχει τή δύναμι νά στιχουργήσῃ καί νά περιγράψῃ μέ τούς λεπτούς φθόγγους τῆς ποιήσεώς του τήν ὀδύνη του. Καί πάλι, στό ποίημα αὐτό διακρίνεται ἡ ἀνάτασι, ἡ γλυκειά κοινωνία τήν ὁποία ἔχει μέ τό Θεό, ἡ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη σ’ Αὐτόν καί ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο διατυπώνει πρός τόν οὐρανό τήν ἀγωνία του καί τά αἰτήματά του.

Εἶμαι ἄρρωστος, εἶμαι ἄρρωστος,

            ταλαιπωροῦμαι ἀπ’ τό σῶμα.

Κι’ ἴσως μερικοί

            γελοῦν μέ τήν πάθησί μου,

αὐθαδιάζοντας, εἶναι αὐτοί πού καιροφυλακτοῦν

            νά μέ δοῦν νά πεθαίνω.

Οἱ ἀρθρώσεις ἔχουν λυθῆ

            κι’ ἡ βάσι τῶν ποδιῶν μου ἐτοιμόρροπη.

Εἴτε αὐτό εἶναι συνέπεια τῆς ἐγκρατείας

            ἤ τῶν ἁμαρτιῶν

εἴτε εἶναι πάλη, πού μοῦ κάνει ὁ ἀντίπαλος

            (δέν ξέρω), ὅμως χάρι ἀνήκει

στόν Κυβερνήτη μου.

            Αὐτό, πού μοῦ ἦρθε

εἶναι τό καλύτερο.

            Ὅμως σταμάτησε τήν ἀρρώστια,

σταμάτησέ την μέ τή διαταγή σου·

            ὁ δικός σου λόγος εἶναι σωτηρία.

Ἄν ὅμως δέν τήν σταματήσῃς, δός μου τή δύναμι

            νά τά ὑποφέρω ὅλα.

Ὁ σκόρος ἄς πάρῃ τό δικό του.

            Συγκράτησε τήν εἰκόνα σου.

Ἔτσι θά ἔχῃς

            καί τό δοῦλο σου ἀκέραιο.

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου, «Ἡ ἱκεσία ἑνός Ἁγίου», β΄ ἔκδ. (Ἀθήνα: Ἐκδόσεις «ΣΠΟΡΑ», 1994), σελ. 253 καί 255

Ἄλλη

(Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Ἔπη ἱστορικά: Ο’, Migne XXXVII, 1418)

Μετάφραση Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Μιά ἄλλη ἱκεσία μέ τήν ὁποία ζητάει τή σωτηρία.

Πάλι ἦρθε ὁ δράκων,

            ἀπό σένα πιάνομαι.

Κράτησέ με, κράτησέ με,

            μή τοῦ ἐγκαταλείψῃς τήν εἰκόνα σου.

Μή μ’ ἀρπάξῃ ὁ ἐχθρός

            σάν τό ὀρνίθι ἀπ’ τή φωλιά.

Ἀλλοίμονο! Καί τή κρίσι φοβοῦμαι,

            καί ποθῶ τόν θάνατο.

Διώκομαι ἐδῶ,

            δέν ἔχω ποῦ νά σταθῶ.

Μέ καλεῖς ἀπό κεῖ στή βασιλεία σου,

            ἀλλά δέν ἔχω παρρησία.

Δικός σου εἶμαι, Χριστέ,

            σῶσε με ὅπως σύ θέλεις.

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου, «Ἡ ἱκεσία ἑνός Ἁγίου», β΄ ἔκδ. (Ἀθήνα: Ἐκδόσεις «ΣΠΟΡΑ», 1994), σελ. 251

Δέησις πρός τόν Χριστόν

(Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Ἔπη ἱστορικά: ΞΘ’, Migne XXXVII, 1417)

Μετάφραση Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Τήν ἴδια μελαγχολία τοῦ ἐμπνέουν πάντοτε τά ἀνθρώπινα. Τήν παρηγοριά του καί τήν εἰρήνη του τήν βρίσκει κοντά στόν Κύριο.

Ἐπιστάτα,

            μέ κυκλώνει φοβερή ταραχή,

ἐμένα τόν μαθητήν σου,

            ξύπνησε, πρίν πεθάνω.

Μόνο διάταξε

            καί θά πεθάνῃ ἡ ζάλη.

Τολμῶ νά πῶ κάτι·

            Χριστέ μή μέ πιέζῃς.

καί μή μ’ ἀφήσῃς νά σβήσω

            κάτω ἀπ’ τό βάρος τῶν θλίψεων.

Γιατί ἔχεις πολλούς

            καί πιό κακούς ἀπό μένα

τούς ὁποίους ἐλέησες.

            Μή μέ κρίνῃς ἀνάλογα μέ τίς πράξεις μου.

Καί ἄδειασε, ἄδειασε τό περισσευούμενο βάρος

            ἀπ’ τή ζυγαριά πού ζυγίζει τά ἔργα μου.

Γιατί καί μιᾶς μόνης μέρας

            ποιός μπορεῖ νά σηκώσῃ τό φορτίο;

Σέ ποιόν νά προσέλθω

            φορτωμένος καθῶς εἶμαι μέ τό βάρος τῶν κακῶν;

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου, «Ἡ ἱκεσία ἑνός Ἁγίου», β΄ ἔκδ. (Ἀθήνα: Ἐκδόσεις «ΣΠΟΡΑ», 1994), σελ. 249

Εἰς ἑαυτόν

(Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Ἔπη ἱστορικά: ΞΖ’, Migne XXXVII, 1408)

Μελετάει ἰδιαίτερα τόν ἑαυτόν του, τό περιεχόμενο τῆς καρδιᾶς του καί τό κάθε τι, πού βρίσκει μέσα του, τό ἐξαγνίζει καί τό τοποθετεῖ μπροστά στό λατρευτό του Κύριο.

Ἐξαπατήθηκα, Χριστέ μου,

            θαρρεύοντας πολύ γιά τή δική σου Χάρι.

Ὑπερηφανεύθηκα

            καί ταπεινώθηκα πολύ.

Ἀλλά ὕψωσέ με πάλι.

            Γιατί κατάλαβα

πώς ἐμπαίζω τόν ἑαυτό μου.

            Κι’ ἄν ξανά ὑπερηφανευτῶ,

ἄς πέσω ξανά

            πτῶμα καί συντρίμμια.

Ἄν θά μέ δεχτῇς, θἆναι γιά μένα εὐλογία,

            ἄν ὅμως δέν μέ δεχτῇς, θἆμαι πιά πεθαμένος.

Μονάχα γιά μένα

            ἔχεις ἐξαντλήσει τή χρηστότητά σου;

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου, «Ἡ ἱκεσία ἑνός Ἁγίου», β΄ ἔκδ. (Ἀθήνα: Ἐκδόσεις «ΣΠΟΡΑ», 1994), σελ. 239

Θρῆνος

(Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Ἔπη ἱστορικά: Migne XXXVII, 1407)

Μετάφραση Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Μία ἀκόμα θρηνώδης κραυγή, πού καταλήγει σέ λόγια ἐμπιστοσύνης καί ἀφιερώσεως.

Ἄν εἴχε προσβληθῆ

            ἡ ὑγεία τοῦ σώματός μου

θά εὕρισκα κάποιο γιατρό.

            Ἄν ἤμουνα φτωχός

θά ἔτρεχα σέ κάποιο πλούσιο·

            καί στό λιμάνι, ἄν ἤμουν ζαλισμένος·

Ἄν μέ ἀδικοῦσαν,

            θά κατέφευγα στούς νόμους καί τό δικαστήριο.

Καί κάποιος θάμνος θά μ’ ἔσωζε

            ἀπ’ τό γκρεμό.

Μά ὅταν ζητάῃ νά μέ βάλῃ κάτω ἀπ’ τά πόδια του

            ὁ διάβολος, πού ἔφθειρε τή θεία εἰκόνα,

ποιός ἄλλος μπορεῖ νά μοῦ γίνῃ στήριγμα

            ἐκτός ἀπό σένα, Κύριε;

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου, «Ἡ ἱκεσία ἑνός Ἁγίου», β΄ ἔκδ. (Ἀθήνα: Ἐκδόσεις «ΣΠΟΡΑ», 1994), σελ. 235

Θρῆνος πρός τόν Χριστόν

(Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Ἔπη ἱστορικά: ΞΓ’, Migne XXXVII, 1406)

Μετάφραση Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἡ λεπτή του ψυχή θρηνεῖ, γιατί καί πάλι τόν ἐπισκέφθηκε ὁ διάβολος καί τοῦ δημιούργησε καινούργιο πόνο.

Ἀλλοίμονο! Ἦρθε, Χριστέ μου,

            πάλι ὁ δράκων.

Ἀλλοίμονο! Ἦρθε.

            Τή στιγμή, πού ἤμουν γεμᾶτος δειλία.

Ἀλλοίμονο! Ἔχω δοκιμάσει

            τό ξύλο τῆς γνώσεως.

Ἀλλοίμονο! Μ’ ἔπεισε ὁ φθόνος νά γίνω,

            ὅ,τι ἐσύ φθονεῖς.

Οὔτε εἶμαι θεϊκό πλάσμα

            κι’ ἔχω διωχτεῖ ἀπ’ τόν παράδεισο τῆς τρυφῆς.

Ρομφαία, σβῆσε γιά λίγο

            τήν κακή φλόγα σου,

γιά νά με δεχτῇς καί πάλι,

            μέσα στά παραδείσια δέντρα,

πού θά μπῶ μαζῆ μέ τό Χριστό, σάν τό ληστή,

            ὁ ὁποῖος μπῆκε μέ τή δύναμι τοῦ ξύλου τοῦ σταυροῦ.

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου, «Ἡ ἱκεσία ἑνός Ἁγίου», β΄ ἔκδ. (Ἀθήνα: Ἐκδόσεις «ΣΠΟΡΑ», 1994), σελ. 231