Σχέδιον ἀναδιοργανώσεως

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (6)

Δημοσιεύουμε, τήν ἕκτη συνέχεια τοῦ “Σχεδίου ἀναδιοργανώσεως τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος”, πού εἶχε ἐκπονήσει καί εἶχε παρουσιάσει στήν ῾Ιερά Σύνοδο, πρός ἐπεξεργασία καί πρός ἔγκριση ὁ μακαριστός ᾿Αρχιεπίσκοπος ῾Ιερώνυμος ἀμέσως μετά τήν ἀνάληψη τῶν ὑπεύθυνων ἁρμοδιοτήτων του, πρίν ἀπό πενηνταδύο χρόνια. ῾Ενημερώνουμε τόν ἀναγνώστη μας, ὅτι κατά τή μελέτη τοῦ σχεδίου, θά συναντήσει καί σκέψεις καί προτάσεις, πού ἀναφέρονται σέ προβληματισμούς τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. Δεν ἀπαλείφουμε, ὅμως, τά τμήματα αὐτά τοῦ σχεδίου, γιά δυό λόγους. Πρῶτον, γιά νά δώσουμε, ἀκέραιο τό σχεδιασμό τοῦ μακαριστοῦ ᾿Αρχιεπισκόπου, πρός ἀποδειξη, ὅτι δέν ἄφησε ἀκάλυπτη καμμιά πτυχή τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ βίου. Καί δεύτερον, γιά νά ὑπομνηματίσουμε, γιά πολλοστή φορά, ὅτι, ἀπό τότε ὡς σήμερα, δέν ὑποβλήθηκε στή Σύνοδο καινούργια πρόταση διοικητικῆς ὀργάνωσης τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος καί ἀναπροσαρμογῆς τοῦ ποιμαντικοῦ Της ἔργου.

Στήν ἕκτη συνέχεια θά διαβάσετε ἐνδιαφέρουσες ἀπόψεις γιά τήν ἐκκλησιαστική δικαιοσύνη πού προγραμμάτιζε νά βάλει σέ ἐφαρμογή. Ἐπίσης προτείνει λύσεις γιά τίς σχέσεις μέ τούς ὁμοδόξους καί ἑτεροδόξους χριστιανούς.

ΣΤ΄
Λύσεις διά τήν ᾿Εκκλησιαστικήν Δικαιοσύνην

1. Καθορισμός τῶν σκοπῶν τῆς ᾿Εκκλησιαστικῆς Δικαιοσύνης

῾Ο σκοπός τῆς ᾿Εκκλησιαστικῆς Δικαιοσύνης δέν εἶναι δυνατόν νά εἶναι ἄλλος, εἰμή ἐπανορθωτικός. ῾Η ᾿Εκκλησιαστική Δικαιοσύνη ὡς ἀπορρέουσα ἐκ τῆς ἐξουσίας, τήν ὁποίαν ἔδωκεν ὁ Κύριος πρός τούς ᾿Αποστόλους καί τήν ᾿Εκκλησίαν, καί ὅταν ἀκόμη ἐμφανίζεται αὐστηρά καί ἄκαμπτος, ἐν τούτοις προέρχεται ἐξ ἀγάπης. Διότι ἡ ἀγάπη οὐδέποτε ἀπολείπει τόν Θεόν καί ἑπομένως καί τήν ᾿Εκκλησίαν Του. ᾿Εντεῦθεν, προτείνομεν, ἵνα καθορισθῇ ὅτι ὁ σκοπός τῶν ἐπιβαλλομένων ὑπό τῆς ᾿Εκκλησιαστικῆς Δικαιοσύνης ποινῶν εἶναι καθαρῶς ἐπανορθωτικός, καί ὅτι κατά τήν ἐπιβολήν αὐτῶν δέν πρέπει νά λησμονῆται παραλλήλως πρός τήν ἀγάπην ἔναντι τοῦ πταίσαντος καί ἡ ἀγάπη ἔναντι τοῦ πληρώματος, τό ὁποῖον κατ᾿ οὐδένα τρόπον ἐπιτρέπεται νά σκανδαλίζεται.

Σχέδιον ἀναδιοργανώσεως

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (5)

Δημοσιεύουμε, τήν πέμπτη συνέχεια τοῦ “Σχεδίου ἀναδιοργανώσεως τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος”, πού εἶχε ἐκπονήσει καί εἶχε παρουσιάσει στήν ῾Ιερά Σύνοδο, πρός ἐπεξεργασία καί πρός ἔγκριση ὁ μακαριστός ᾿Αρχιεπίσκοπος ῾Ιερώνυμος ἀμέσως μετά τήν ἀνάληψη τῶν ὑπεύθυνων ἁρμοδιοτήτων του, πρίν ἀπό πενηνταδύο χρόνια. ῾Ενημερώνουμε τόν ἀναγνώστη μας, ὅτι κατά τή μελέτη τοῦ σχεδίου, θά συναντήσει καί σκέψεις καί προτάσεις, πού ἀναφέρονται σέ προβληματισμούς τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. Δεν ἀπαλείφουμε, ὅμως, τά τμήματα αὐτά τοῦ σχεδίου, γιά δυό λόγους. Πρῶτον, γιά νά δώσουμε, ἀκέραιο τό σχεδιασμό τοῦ μακαριστοῦ ᾿Αρχιεπισκόπου, πρός ἀποδειξη, ὅτι δέν ἄφησε ἀκάλυπτη καμμιά πτυχή τοῦ ἐκκλησιαστκοῦ βίου. Καί δεύτερον, γιά νά ὑπομνηματίσουμε, γιά πολλοστή φορά, ὅτι, ἀπό τότε ὡς σήμερα, δέν ὑποβλήθηκε στή Σύνοδο καινούργια πρόταση διοικητικῆς ὀργάνωσης τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος καί ἀναπροσαρμογῆς τοῦ ποιμαντικοῦ Της ἔργου.

Ε΄ 
Λύσεις διά τά οἰκονομικά τῆς ᾿Εκκλησίας

1. 'Επαύξησις τῶν ὑφισταμένων ἐκκλησιαστικῶν πόρων

Διά νά ἐφαρμοσθῇ τό ὡς ἄνω ἐκτεθέν πρόγραμμα, ὡς καί τό μέλλον νά ἀκολουθήσῃ, πρέπει νά ἐπιτευχθῇ ἡ σημαντική ἐπαύξησις τῶν ὑφισταμένων ἐκκλησιαστικῶν πόρων. Διά νά ἐπιτευχθῇ ὅμως αὕτη, πρέπει ἀπαραιτήτως πρῶτον, διά συστηματικῆς ἐργασίας, νά διαφωτισθῇ τό πλήρωμα τῆς ᾿Εκκλησίας περί τῶν σκοπῶν, χάριν τῶν ὁποίων διατίθεται ἡ περιουσία τῆς ᾿Εκκλησίας, ἀφ᾿ ἑτέρου δέ νά πεισθῇ τοῦτο, ὅτι ἀποφεύγεται πᾶσα σπατάλη καί πατάσσεται πᾶσα διαρροή καί φαλκίδευσις τοῦ ἱεροῦ χρήματος. ᾿Εάν ἐπιτευχθῶσι ταῦτα καί αὐξηθῇ ἡ συναίσθησις τῆς εὐθύνης ἑνός ἑκάστου ἐκ τῶν μελῶν τοῦ πληρώματος διά τήν παροχήν τῶν μέσων εἰς τήν ᾿Εκκλησίαν πρός ἐπιτέλεσιν τοῦ προορισμοῦ της, ἡ αὔξησις τῶν ἐκκλησιαστικῶν πόρων θά εἶναι μέν πρόβλημα οὐχί ὅμως ἄλυτον, ἀλλ᾿ οὐδέ κἄν δυσεπίλυτον.

Σχέδιον ἀναδιοργανώσεως

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (4)

Δημοσιεύουμε, τήν τέταρτη συνέχεια τοῦ “Σχεδίου ἀναδιοργανώσεως τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος”, πού εἶχε ἐκπονήσει καί εἶχε παρουσιάσει στήν ῾Ιερά Σύνοδο, πρός ἐπεξεργασία καί πρός ἔγκριση ὁ μακαριστός ᾿Αρχιεπίσκοπος ῾Ιερώνυμος ἀμέσως μετά τήν ἀνάληψη τῶν ὑπεύθυνων ἁρμοδιοτήτων του, πρίν ἀπό πενήνταδύο χρόνια. ᾿Αντί ἄλλου σχολίου, σημειώνουμε καί πάλι ὅτι, ἀπό τότε ὡς σήμερα, δέν ὑποβλήθηκε στή Σύνοδο παρόμοια ἔμπονη πρόταση.  

Ἡ 4^η συνέχεια τοῦ Σχεδίου ἀναδιοργανώσεως τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀφορᾶ τό θέμα: «Αἱ προτεινόμεναι λύσεις διά τόν Μοναχισμόν καί τάς Μονάς»

Δ΄ Αἱ προτεινόμεναι λύσεις

διά τόν Μοναχισμόν καί τάς Μονάς

1. Ἐπάνοδος εἰς τό ἀρχαῖον μοναχικόν ἰδεῶδες καί τά ἔργα τῶν Μονῶν

Διά νά ἐπανίδωμεν τάς Μονάς ἀνθούσας καί ὑπηρετούσας καί τήν ᾿Εκκλησίαν καί τό σύνολον τῆς κοινωνίας, πρέπει αὗται νά ἐπανέλθουν εἰς τό ἀρχαῖον μοναχικόν ἰδεῶδες, τό ὁποῖον, ὡς εἴπομεν καί ἀνωτέρω, δέν ἦτο ἀναχωρητικόν ἀλλά κοινωνικόν. ᾿Εντεῦθεν προτείνομεν, ἵνα αἱ Μοναί γίνουν καί πάλιν φροντιστήρια θεολογίας καί μελέτης, ἐργαστήρια ἀγάπης καί φιλανθρωπίας, φυτώρια ἐκκλησιαστικῆς καλλιτεχνίας καί κέντρα ἐσωτερικῆς καί ἐξωτερικῆς ἱεραποστολῆς. ῾Η λύσις ὅμως αὕτη πρέπει νά βασίζεται ἐπί τῆς μοναχικῆς ἀρετῆς, ἤτοι ἐπί τῆς ἐθελοθυσίας, τῆς ἐγκρατείας, τῆς σωφροσύνης καί τῆς εὐλαβείας. Μόνον ἐφ᾿ ὅσον θά ὑπάρχουν αἱ ἀρεταί αὗται, καί μόνον τότε θά εἶναι δυνατόν νά ἐπιτύχωμεν, ὥστε αἱ Μοναί νά ἀποβῶσιν ὅ,τι περιεγράψαμεν ἀνωτέρω. Διά νά ἐπιτευχθῶσι δέ ταῦτα, προτείνομεν, ἵνα αἱ Μοναί γίνουν κοινόβια καί οἱ μοναχοί μή ἔχωσί τι ἴδιον, ἀλλά χρησιμοποιοῦν τά πάντα ἐν κοινοκτημοσύνῃ καί διατελοῦν ὑπό ἰσόβιον ἡγούμενον, ἐκλεγόμενον ὑπό τῆς ᾿Αδελφότητός των καί ἐγκρινόμενον ὑπό τοῦ οἰκείου Μητροπολίτου, ὁ ὁποῖος ἀφίνων ὑπό τοιαύτας προϋποθέσεις μεγαλυτέραν ἐλευθερίαν εἰς τήν μοναστικήν᾿Αδελφότητα, θά περιορίζεται εἰς μόνα τά λεγόμενα ἐπισκοπικά δίκαια, ὡς καθορίζουσι ταῦτα αἱ κανονικαί ἡμῶν πηγαί, ἤτοι τήν ἐπιτήρησιν τῆς Μονῆς, τήν ἀνάκρισιν τῶν ψυχικῶν σφαλμάτων τῶν μοναχῶν, τήν ἀναφοράν τοῦ ὀνοματός του ἐν ταῖς ἱεραῖς ᾿Ακολουθίαις καί τήν ἔγκρισιν τῆς ἐκλογῆς τοῦ ἡγουμένου.

Σχέδιον ἀναδιοργανώσεως

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (3)

Δημοσιεύουμε, τή τρίτη συνέχεια τοῦ “Σχεδίου ἀναδιοργανώσεως τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος”, πού εἶχε ἐκπονήσει καί εἶχε παρουσιάσει στήν ῾Ιερά Σύνοδο, πρός ἐπεξεργασία καί πρός ἔγκριση ὁ μακαριστός ᾿Αρχιεπίσκοπος ῾Ιερώνυμος ἀμέσως μετά τήν ἀνάληψη τῶν ὑπεύθυνων ἁρμοδιοτήτων του, πρίν ἀπό πενήνταδύο χρόνια. ᾿Αντί ἄλλου σχολίου, σημειώνουμε καί πάλι ὅτι, ἀπό τότε ὡς σήμερα, δέν ὑποβλήθηκε στή Σύνοδο παρόμοια ἔμπονη πρόταση.  

Ἡ 3^η συνέχεια τοῦ Σχεδίου ἀναδιοργανώσεως τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀφορᾶ τά: «Μέτρα διά τό εἰδικόν ποιμαντορικόν ἔργον»

Γ΄ Μέτρα διά τό εἰδικόν
ποιμαντορικόν ἔργον

 1. Διά τό ἔργον τῆς ᾿Εκκλησίας παρά τῇ νεολαίᾳ.

Λόγῳ τῆς περιβολῆς καί τῆς ὡρίμου πως ἠλικίας τῶν κληρικῶν, τό ἔργον αὐτῶν μεταξύ τῆς νεολαίας καθίσταται ἔτι δυσκολώτερον ἤ τό ὑπόλοιπον ἔργον των μεταξύ τῶν ἄλλων τάξεων τῆς κοινωνίας. ᾿Εντεῦθεν, χρειάζεται δαψιλής εἰδικός καταρτισμός εἴς τε τήν Ψυχολογίαν καί τήν Παιδαγωγικήν, εἰς τρόπον ὥστε οἱ κληρικοί ἐπί τῇ βάσει τῶν γνώσεων τούτων, ἀλλά καί τῶν φυσικῶν αὐτῶν ἱκανοτήτων, νά δύνανται νά ὑπερπηδοῦν τό ὡς ἄνω μειονέκτημα. ᾿Εντεῦθεν, διά τό μεταξύ τῆς νεολαίας ἔργον τοῦ Κλήρου, προτείνομεν τήν εἰδίκευσιν ἀριθμοῦ τινος κληρικῶν εἰς τά ζητήματά της. ᾿Ιδιαιτέρως δέ τήν εἰδίκευσιν ἀριθμοῦ τινος ἐξομολόγων, εἰς τούς ὀποίους νά καταφεύγουν οἱ ἐν ταῖς πόλεσι ἰδίως ἐνδιαιτώμενοι νέοι.

Σχέδιον ἀναδιοργανώσεως

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (2)

Δημοσιεύουμε, σέ συνέχειες, τό “Σχέδιο ἀναδιοργανώσεως τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος”, πού εἶχε ἐκπονήσει καί εἶχε παρουσιάσει στήν ῾Ιερά Σύνοδο, πρός ἐπεξεργασία καί πρός ἔγκριση ὁ μακαριστός ᾿Αρχιεπίσκοπος ῾Ιερώνυμος ἀμέσως μετά τήν ἀνάληψη τῶν ὑπεύθυνων ἁρμοδιοτήτων του, πρίν ἀπό πενήνταδύο χρόνια. ᾿Αντί ἄλλου σχολίου, σημειώνουμε μόνον, ὅτι, ἀπό τότε ὡς σήμερα, δέν ὑποβλήθηκε στή Σύνοδο παρόμοια ἔμπονη πρόταση.

Τό 2^ο μέρος τοῦ σχεδίου ἀναδιοργανώσεως ἀφορᾶ τά: «Μέτρα διά τό ποιμαντικόν ἔργον τῆς Ἐκκλησίας»  

Β΄. Μέτρα διά τό ποιμαντικόν ἔργον τῆς ᾿Εκκλησίας

α΄. Τό γενικόν

 1. Διά τήν Θείαν Λατρείαν

᾿Ενδεικτικόν τῆς ἀνάγκης καταλλήλου διαρρυθμίσεως τῆς Θ. Λατρείας εἶναι τό γεγονός, ὅτι ἡ πρώτη ἐν Ρόδῳ Πανορθόδοξος Διάσκεψις μεταξύ τῶν θεμάτων αὐτῆς, τά ὁποῖα ἐξήτασε καί τά ὁποῖα ἐνέγραψεν εἰς τήν ῾Ημερησίαν Διάταξιν τῆς μελλούσης νά συνέλθῃ Προσυνόδου, εἶναι καί τά ἀφορῶντα εἰς τήν Θείαν Λατρείαν. ᾿Ιδιαιτέρως σημαντικόν εἶναι, ὅτι περιέλαβεν εἰς αὐτά καί καθιέρωσιν ὁμοιομορφίας Τυπικοῦ καί λειτουργικῶν κειμένων ἐν τῇ Λατρείᾳ καί ἐν τῇ τελέσει τῶν Μυστηρίων καί τήν ἀναθεώρησιν καί κριτικήν ἔκδοσιν αὐτῶν. ῾Ομοίως, περιλαμβάνει θέμα περί συμμετοχῆς τοῦ λαϊκοῦ στοιχείου ἐν τῇ λατρευτικῇ καί μυστηριακῇ ζωῇ τῆς ᾿Εκκλησίας, ὡς καί περί τῆς μελέτης τῶν μέσων πρός τήρησιν καί ἐνίσχυσιν τῆς λειτουργικῆς ζωῆς ἐν τῇ ᾿Ορθοδόξῳ ᾿Εκκλησίᾳ καί τῆς κατά παράδοσιν βυζαντινῆς Τέχνης εἰς τάς διαφόρους ἐκφράσεις αὐτῆς, ἤτοι τήν ἐκκλησιαστικήν μουσικήν, τήν εἰκονογραφίαν, τήν ἀρχιτεκτονικήν καί τήν τέχνην τῶν ἱερῶν ἀμφίων καί ἱερῶν σκευῶν. ῾Η ὑπό ἁρμοδίων ὀργάνων καί μετά κύρους λύσις τῶν προβλημάτων τούτων ἀναμφιβόλως θά βοηθήσῃ κατά πολύ εἰς τήν κατάλληλον διαρρύθμισιν τῆς Θείας Λατρείας, εἰς τρόπον ὥστε αὕτη καί περισσότερον ἑλκυστική νά γίνῃ εἰς τό πλήρωμα, ταυτοχρόνως δέ καί ἀποτελεσματικωτέρα ὅσον ἀφορᾶ εἰς τήν κατάρτισιν καί τόν ἁγιασμόν αὐτοῦ νά καταστῇ.

Σχέδιον ἀναδιοργανώσεως

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (1)

Δημοσιεύουμε, σέ συνέχειες, τό “Σχέδιο ἀναδιοργανώσεως τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος”, πού εἶχε ἐκπονήσει καί εἶχε παρουσιάσει στήν ῾Ιερά Σύνοδο, πρός ἐπεξεργασία καί πρός ἔγκριση ὁ μακαριστός ᾿Αρχιεπίσκοπος ῾Ιερώνυμος ἀμέσως μετά τήν ἀνάληψη τῶν ὑπεύθυνων ἁρμοδιοτήτων του, πρίν ἀπό πενήνταδύο χρόνια. ᾿Αντί ἄλλου σχολίου, σημειώνουμε μόνον, ὅτι, ἀπό τότε ὡς σήμερα, δέν ὑποβλήθηκε στή Σύνοδο παρόμοια ἔμπονη πρόταση.

Τό 1^ο μέρος τοῦ σχεδίου ἀναδιοργανώσεως ἀφορᾶ τά: «Μέτρα διά τόν κλῆρον»  

Α΄. ΜΕΤΡΑ ΔΙΑ ΤΟΝ ΚΛΗΡΟΝ
α΄ Τήν ῾Ιεραρχίαν

1. Τήν σύνθεσίν της

Τῶν συνεδριῶν τῆς ῾Ιεραρχίας καί τῶν ᾿Επιτροπῶν αὐτῆς, προτείνεται νά μετέχουν ἐκτός τῶν ἐν ἐνεργείᾳ Σεβασμιωτάτων ῾Ιεραρχῶν καί πρεσβύτεροι καί διάκονοι καί λαϊκά μέλη συμβουλευτικῶς καί ἄνευ ψήφου, ἐφ᾿ ὅσον οὗτοι παρουσιάζουν εἰδικότητά τινα, τήν ὁποίαν θά ἔχουν ἁρμοδίως κληθῆ νά θέσουν εἰς τήν διάθεσιν τῆς ᾿Εκκλησίας.

῾Ιεράρχης ἐν ἐνεργείᾳ, δεδικαιολογημένως κωλυόμενος νά παραστῇ αὐτοπροσώπως, δύναται δι᾿ ἐπιστολῆς αὐτοῦ νά ἐξουσιοδοτήσῃ εἴτε σχολάζοντά τινα ῾Ιεράρχην, ἐκ τῶν μή ἐξελθόντων τῆς ἐνεργοῦ ὑπηρεσίας δι᾿ ἀνικανότητα ἤ λόγῳ ποινῆς, εἴτε ἄλλον τινά κληρικόν, ὅπως ἀναπληρώσῃ αὐτόν. ῾Ο ἐκπρόσωπος οὗτος μετέχει τῶν συνεδριῶν τῆς ῾Ιεραρχίας μετά ψήφου, ἐπέχων τόν τόπον τοῦ ἀπουσιάζοντος ῾Ιεράρχου.