Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 92, 1-9-2002

Ἡ ἀσυμβατότητα

 

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Σέ κάθε μου βῆμα συναντῶ μπροστά μου τήν ἀσυμβατότητα. Τήν ἀσυμφωνία καί τήν ἀντίθεση, ἀνάμεσα στό λόγο καί στήν πράξη. Στήν ἐπίσημη ἐξαγγελία καί στή συγκεκριμένη ἐφαρμογή. Στό σχῆμα, πού διαφημίζεται ὡς ἡ ἀκρότατη κατάκτηση τοῦ πολιτισμοῦ καί στήν καθημερινότητα, πού συντηρεῖ ἤ καί αὐξάνει τή βαρβαρότητα. Οἱ περιπτώσεις πυκνές. Ὁ προβληματισμός σκληρός. Ὁ σαρκασμός “πρό τῶν θυρῶν”. Ἡ ἀπόρριψη τῶν ἐπαγγελιῶν καί τῶν συνθημάτων τῆς ἐποχῆς μου φαίνεται νά λειτουργεῖ ὡς ἡ μόνη ἀπάντηση.

Ἡ ἐποχή μου διαφημίζει τήν ἀξία τοῦ ἀτόμου. Τά μεγάφωνα τοῦ πολιτικοῦ λόγου, στή διαπασῶν, ὑπόσχονται σεβασμό στόν ἄνθρωπο. Διακριτική ἀξιολόγηση τῶν ὁραμάτων του. Καί δημιουργία κλίματος καί συνθηκῶν, πού ἐξυπηρετοῦν τήν ἐλεύθερη πορεία του καί τήν ἀδέσμευτη ἀξιοποίηση τῶν ἔμφυτων χαρισμάτων του. Ὡστόσο, ἐνῶ ἀπό τά μεγάφωνα τῆς προπαγάνδας ἠχοῦν, ἀσταμάτητα, τά μεγαλόστομα καί μεγαλόπνοα συνθήματα, οἱ ἀναγγελίες ὑπερσύγχρονων, ἔξυπνων καί ἀποτελεσματικῶν ὅπλων, πού μποροῦν νά ἐξοντώσουν “ἐν ριπῇ ὀφθαλμοῦ” τήν ἀνθρωπότητα ὁλόκληρη, ἀκυρώνουν κάθε ἐλπίδα.

Ἀπειλοῦν καί τούς τρομοκράτες καί τούς τρομοκρατημένους. Καί τούς ἐγκληματίες καί τούς ἀθώους. Οἱ διακηρύξεις γιά τά ἀνθρώπινα δικαιώματα δέ φρενάρουν τήν παθιασμένη σπορά τοῦ ὀλέθρου. Ἡ “ἀξία ἄνθρωπος”, ἀκόμα καί ὅταν ὁμολογεῖται, δέν ὑπερκαλύπτει τίς πολλαπλές σκοπιμότητες καί δέν ἐμποδίζει τήν ἀνάπτυξη τῶν βιομηχανιῶν τοῦ πολέμου.

Ἡ κουλτούρα τῆς ἐποχῆς μου δείχνεται εὐαίσθητη πρός τόν ἀνθό τῆς ζωῆς, πρός τήν ἡλικία, πού τή διακρίνει ἡ ἁπαλότητα καί ἡ ἁγνότητα. Καί φωνάζει, κυριολεκτικά μαίνεται, ὅταν, στά διάφορα μήκη καί πλάτη τῆς οἰκουμένης, ἀσυνείδητοι καί σκοτεινοί δουλέμποροι τῆς σάρκας, ἐκμεταλλεύονται τήν παιδική ἀθωότητα καί σπρώχνουν στήν πορνεία τίς ὑπάρξεις, πού θά χρωστοῦσαν νά τίς περιβάλλουν μέ τή στοργή τους καί μέ τήν ἀνύσταχτη φροντίδα τους. Ὡστόσο, ὁ ἔντονος, στηλιτευτικός λόγος, πού ἐκχύνεται ὁρμητικός στά Μ.Μ.Ε., εἶναι ἀσύμβατος μέ τήν πράξη. Καί ἡ διαμαρτυρία δέ βρίσκεται σέ συμφωνία μέ τίς καθημερινές ἐπιλογές καί μέ τά σχήματα, πού παρουσιάζονται ὡς ἡ πεμπτουσία τοῦ ἐκσυγχρονισμοῦ. Οἱ ἴδιοι ἄνθρωποι, πού στιγματίζουν τό αἰσχρό τόλμημα τῆς παιδικῆς πορνείας, προωθοῦν στίς τηλεοπτικές ὀθόνες τά μαθήματα τῆς πορνείας. Καί ἐκμαυλίζουν τίς παιδικές ψυχές μέ τήν ἀπολυτοποίηση τοῦ σέξ, μέ τόν ἐξωραϊσμό τῆς διαφθορᾶς καί μέ τήν εἰδωλοποίηση τῶν προσώπων, πού ἔχουν προδώσει καί τήν αἰδώ καί τήν ἀξιοπρέπεια.

Ἡ ἰντελιγκέντσια τῆς ἐποχῆς μου ἀνακυκλώνει τό σύνθημα τῆς ἰσότητας καί ὑφαίνει τήν ἐπικαιρότητα καί τίς μελλοντικές προοπτικές στό στιμόνι τῆς ἀπόλυτης ἰσοτιμίας τοῦ ἄντρα καί τῆς γυναίκας, τοῦ πλούσιου καί τοῦ φτωχοῦ, τοῦ σοφοῦ καί τοῦ ἀγράμματου, τοῦ δυτικοευρωπαίου καί τοῦ ἀσιάτη, τοῦ ἔντιμου καί τοῦ ἐγκληματία. Καί ἡ πράξη, μέ βίαιο τρόπο, ἐπικυρώνει τίς ἀνισότητες καί ἐπιβραβεύει τήν ἐκμετάλλευση. ῾Η ἰσότητα ἐξακολουθεῖ νά εἶναι ὅραμα, νά εἶναι λαχτάρα, νά εἶναι σκιά ἄπιαστη. Καί οἱ διακρίσεις κλιμακώνουν τούς ἀνθρώπους, ὄχι ἀνάλογα πρός τά προσόντα τους καί τίς δυνατότητές τους, ἀλλά σύμφωνα μέ τά συμφέροντα τῶν δυναστῶν καί μέ τίς ἐπιδιώξεις τῶν ἐκμεταλλευτῶν τῆς ἀνθρώπινης προσωπικότητας.

Θά μποροῦσα νά ψηλαφήσω τήν ἀσυμβατότητα σέ πολλές πτυχές τῆς σύγχρονης ζωῆς. Γιατί εἶναι ἡ ἀρρώστια, πού κατατρώει ὅλα τά κύτταρά μας. Ἡ διαφθορά τοῦ λογικοῦ μας καί τῆς καρδιᾶς μας, πού ἀλλοιώνει τόν πίνακα τοῦ χρέους καί ἀναστρέφει τή διαλεκτική μας καί τήν πρακτική μας. Σήμερα, ἀντί γιά τήν ἀξία “ἄνθρωπος”, σχηματοποιοῦμε μέσα μας τήν ἀπολυτότητα τοῦ ἀτομισμοῦ μας. Ἀντί γιά τό προνόμιο τῆς ἐξαγιασμένης ἐλευθερίας, ὑπηρετοῦμε τό σχῆμα τῆς ἐκμετάλλευσης. Ἀντί γιά τήν ὑπεροχή τῆς πνευματικῆς καλλιέργειας, προσκολλοῦμε τά ἐνδιαφέροντά μας στήν εὐμάρεια καί στή σαρκολατρεία. Ἑπόμενο εἶναι οἱ ἐπαγγελίες νά μή ἔχουν ἀντίκρυσμα καί τά ὡραῖα συνθήματα νά μή καταλήγουν σέ πράξη.