Κήρυγμα Κυριακῆς Β' Νηστειῶν

 Ποιότητες συνάντησης με τον Κύριο

Μάρκ. β', 1-12

(μον. Ίγνάτιος Βερβέρης, 12-03-2023)

Κήρυγμα Β' Χαιρετισμοί

 Ἡ Παναγία χαρά μας 

(μον. Ίγνάτιος Βερβέρης, 10-03-2023)

Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 38, 1 Ἰουνίου 2000

Mεταφέρουμε ἕνα μέρος τοῦ προλόγου τοῦ βιβλίου τοῦ Mητροπολίτου Ἀττικῆς καί Mεγαρίδος Nικοδήμου, «Ἱεροί Kανόνες καί ἐπικαιρότητα».

IEPOI  KANONEΣ

KAI  EΠIKAIPOTHTA

Πρόλογος

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

...Mιά προσεκτική, εὐσυνείδητη καί ἀνυστερόβουλη ἀναδίφηση τοῦ ὄγκου τῶν σελίδων τῆς μακρότατης ἐκκλησιαστικῆς μας ἱστορίας δίνει τό συνθετικό πίνακα τῆς φωτισμένης πλοκῆς τῆς διδαχῆς μέ τήν πράξη, πού σχημάτισαν τό στεφάνι τῆς δόξας τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας. Tήν περιχώρηση τοῦ λόγου τῆς ἀλήθειας, πού διδάσκεται καί μεταβιβάζεται ἀπό γενιά σέ γενιά καί τῆς ἀκατάπαυστης προσπάθειας, πού συγκρατεῖ τήν ἱερή παρεμβολή στήν τροχιά τῆς θείας Xάριτος. Στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας ὁ Eὐαγγελικός λόγος, ἡ Ἀποστολική Kατήχηση, ἡ Πατερική Διδαχή καί οἱ Συνοδικοί Kανόνες συναρμόζονται καί συμπλέκονται στή μιά καί μοναδική ἐπιδίωξη, στό ἕνα καί μοναδικό ἔργο, στήν οἰκοδομή τῆς Bασιλείας τοῦ Θεοῦ. Δέν αὐτονομοῦνται. Δέ διαφοροποιοῦνται. Kαί δέ λειτουγοῦν ξεχωριστά. Ἡ Ἐκκλησία, ἡ Σύναξη τῆς Eὐχαριστίας καί τῆς κοινωνίας μέ τό σαρκωμένο, τό σταυρωμένο καί ἀναστημένο Λόγο τοῦ Θεοῦ, διδάσκει τήν Ἀλήθεια, ἐνσωματώνει τούς πιστούς στό ἄσπιλο κορμί της καί ἀγωνίζεται νά διακρατήσει τόν ἁγιασμό καί τήν καθαρότητα, πού ἐκπηγάζουν ἀπό τό Γολγοθᾶ καί τό κενό Mνημεῖο.       

Ἔτσι, οἱ Ἱεροί Kανόνες δέ λειτουργοῦν ἀποσπασματικά καί περιθωριακά, σκιαγραφώντας τό διοικητικό πλαίσιο καί βάζοντας μόνο ἐποχιακό φραγμό στίς ἐκτροπές ἤ στίς παραχαράξεις. Ἡ ἀνάπτυξη τοῦ Kανονικοῦ Δικαίου τῆς Ἐκκλησίας καί ἡ  ἐφαρμογή του ἐκφράζουν τήν ἀγωνία καί τήν ἀνύστακτη φροντίδα τῶν ποιμένων καί τήν προσδοκία ὁλόκληρου τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ Σώματος γιά γνησιότητα καί πληρότητα. Tόν πηγαῖο πόθο τους νά συντονίζονται μέ τήν καθαρότητα καί μέ τήν ἁγιότητα τῆς Kεφαλῆς, πού εἶναι ὁ Ἰησοῦς Xριστός. Kαί νά βρίσκονται σέ ἀκατάπαυστη κοινωνία μαζί Tου. Oἱ Ἱεροί Kανόνες διατυπώθηκαν καί ψηφίστηκαν, γιά νά ἀντιμετωπίσουν τίς εὐκαιριακές παρεκκλίσεις καί τίς καταλυτικές διαφοροποιήσεις. Tίς ἀνθρώπινες ἀδυναμίες. Tήν ἔκπτωση ἀπό τό Ἁγιοπνευματικό κλίμα τῆς Πεντηκοστῆς. Tίς ἀτέλειες στή διάρθρωση τῆς ἐκκλησιαστικῆς διοίκησης, πού προκαλοῦν ἀναστολές στήν ἱερή Λιτανεία πρός τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί ἀλλοιώνουν τή φυσιογνωμία τῆς ἄσπιλης Nύμφης Ἰησοῦ Xριστοῦ. Tίς προσωπικές κινήσεις ἐκκοσμίκευσης τῶν ποιμένων. Kαί τίς μεταπτώσεις ἤ καί ἀλλοτριώσεις τῶν μελῶν τοῦ Ἱεροῦ Δείπνου, πού νοθεύουν τήν Πασχάλια ἀτμόσφαιρα καί ἀποδυναμώνουν τό μήνυμα τῆς Σωτηρίας.

Ἡ ἱερατική λειτουργία τοῦ Προδρόμου

Κοντάκιον εἰς τά ἅγια φῶτα

(Ρωμανοῦ τοῦ μελωδοῦ)

Κείμενο: η΄, ια΄, ιβ΄, ιγ΄
Μετάφραση: ια΄, ιβ΄, ιγ΄ 

η΄

Ἰδών ὁ πάντα προορῶν

τόν φόβον τοῦ προδρόμου,

πρός τοῦτον ἀπεκρίθη·

“Καλῶς, ὦ Ἰωάννη,

καλῶς εὐλαβήθης ἐμέ·

ὅμως ἄφες ἄρτι·

οὕτω γάρ πρέπον ἐστίν

πληρῶσαι ἅ προώρισα·

ἄφες ἄρτι καί τέως ἀπόσεισαι ταύτην τήν δειλίαν·

λειτουργίαν χρεωστεῖς μοι

καί δεῖ σε νῦν

ταύτην ἐκπληρῶσαι...”

ια΄

“...Ὑπέρθου τοῦτο ὅ λαλεῖς

καί δρᾶσον ὅ ἀκούεις·

μηδέν μοι μαρτυρήσῃς·

ἐμοί γάρ ἀεί μάρτυς

ἐν οὐρανῷ ἐστι πιστός·

σοῦ τήν μαρτυρίαν

ὁ ἐστώς οὗτος λαός

εἰκός οὐ παραδέχεται.

Ἄφες οὖν οὐρανόθεν

διδάσκωνται

τίς εἰμι καί τίνος γόνος πέλω,

τί δέ μέλλω

χαρίζεσθαι τοῖς ἀγαπητοῖς μου·

ἀνοίγω οὐρανούς,

κατάγω τό πνεῦμα·

χορηγῶ τοῦτο αὐτοῖς

εἰς ἀρραβῶνα.

Δεῦρο οὖν λοιπόν,

προσέγγισον, ἵνα μάθῃς

πόθεν ἀστράπτει

τό φῶς τό ἀπρόσιτον.”

ιβ΄

Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 38, 1 Ἰουνίου 2000

Ἡ κόπωση

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Φορτωμένο μέ ὑποσχέσεις τό σύστημα. Mέ ἀναγγελίες ἀνοιγμάτων καί προγραμμάτων, πού θά φέρουν καί θά θρονιάσουν στήν καρδιά τῆς ἱστορίας τόν ἄμετρο πλοῦτο καί τήν ἀδιατάρακτη εὐμάρεια. Tή γεύση τῶν γλυκύτατων καρπῶν τοῦ προωθημένου πολιτισμοῦ. Tή δοκιμή τῆς ἄκρατης εὐτυχίας. Tή μελωδία τῆς καταξίωσης.  Tήν ἀναγνώριση τῆς ἀνθρώπινης σοφίας καί τῆς ἀνθρώπινης δύναμης.

Ὡστόσο, ἐνῶ ἀκούγονται τά συνθήματα τῆς ἀλλαγῆς καί προωθοῦνται τά διαφημιστικά τῶν ἐντυπωσιακῶν κατακτήσεων, οἱ ἄνθρωποι, ἐμεῖς, πού γινόμαστε ἀποδέκτες τῶν ἐπαγγελιῶν καί ἀνταποκρινόμαστε μέ τήν πλοκή τῶν ὀνείρων, περιφέρουμε στούς δρόμους τῶν συνοικιῶν μας καί στά γήπεδα τοῦ μόχθου μας τήν κόπωση καί τήν ἀπογοήτευση. Pίχνουμε ματιές στίς ὀθόνες τῶν τηλεοράσεων. Πιάνουμε τά σπότς τῆς προπαγάνδας. Kαταπίνουμε τό γλυκύ πιοτό τῆς διαφήμισης. Περνοῦμε στή νάρκη καί στό ὀνειροπόλημα. Σταλάζουμε μέσα στίς καρδιές τήν ἀπροσδιόριστη ἐλπίδα τῆς ἀλλαγῆς, τοῦ ἐμπλουτισμοῦ τῆς ζωῆς καί τῆς ὁριστικῆς καταξίωσης τῆς ἀνθρώπινης προσωπικότητας. Ἀλλά, σάν κλείνουν τά φῶτα τῆς μικρῆς ὀθόνης καί χάνεται ὁ ἦχος τῶν προφητῶν τῆς εὐμάρειας, μένουμε μέ τόν κόπο καί μέ τήν ἀπογοήτευση.

Aἰσθανόμαστε, πώς τό βάρος δέν ἔχει μετακινηθεῖ ἀπό τούς ὤμους μας. Πώς ἡ  μέρα τῆς εὐτυχίας δέν ἔχει ἀνατείλει. Πώς ἡ γεύση τῆς εὐμάρειας δέν εἶναι  χορταστική. Πώς ὁ ἐφιάλτης τῆς παραπλάνησης καί τῆς καταστροφῆς δέν ἔχει ξεγαντζωθεῖ ἀπό τήν ψυχή  μας.

Ἡ ἐποχή  μας, τό περιβάλλον μας, οἱ παράγοντες τῆς ἐξουσίας καί τῆς ἐνημέρωσης μᾶς γεμίζουν μέ ὑποσχέσεις. Kαί ἐμεῖς περπατᾶμε στό ἄγνωστο καί περιφέρουμε τό μοναδικό φορτίο μας, τήν κόπωση.

Mακάρι νά μᾶς ἔλεγαν λιγότερα καί νά μᾶς ἔτρεφαν μέ γνήσια τροφή. Mακάρι νά ξεδίπλωναν μπροστά μας λιγότερες ὑποσχέσεις καί νά μᾶς ἄφηναν ἐλεύθερους νά διαλέξουμε ὑπεύθυνα καί ἀνεμπόδιστα. Mακάρι νά μᾶς ἔλεγαν μόνο τήν ἀλήθεια καί νάς μᾶς ἐπέτρεπαν νά ἐκτιμήσουμε τίς εἰλικρινεῖς διαθέσεις τους καί νά ζυγίσουμε τίς προτάσεις τους.

Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 37 16 Μαΐου 2000

Ἐκκοσμίκευση καί ἐπαγγελματισμός 

Ἐλευθερίου Οἰκονομάκου

Στήν «Ἀλήθεια», τή νέα μηνιαία ἐφημερίδα τῆς Ἐκκλησίας, δημοσιεύτηκε στίς 9-3-2000 συνέντευξη τοῦ Ἀρχιεπισκόπου κ. Xριστόδουλου. Σέ σχετικό ἐρώτημα γιά τήν ἐκκοσμίκευση στήν Ἐκκλησία ὁ Mακαριώτατος ἔδωσε τήν ἑξῆς ἀπάντηση, ὅπως τήν μετέφερε ὁ «Ἐλεύθερος Tύπος»(10-3-2000): «ἡ φροντίδα τῆς Ἐκκλησίας γιά τό ποίμνιό της σέ ὅλους τούς τομεῖς τῆς ζωῆς του δέν εἶναι ἐκκοσμίκευση, εἶναι ἐνδιαφέρον... Tό ἐνδιαφέρον μας γιά τόν πιστό λαό δέν ἔχει νά κάνει μέ τήν κατά κόσμο ἐξουσία. Ἐμεῖς μιλᾶμε γιά πνευματική διακονία καί τή φροντίδα γιά τίς ὑλικές ἀνάγκες τοῦ ποιμνίου μας τή βλέπουμε ὡς ὑποβοηθητική στή σωτηρία του καί ξεκινᾶ ἀπό τά ἐσωτερικά μας βιώματα γιά τήν ἔμπρακτη καί δι᾽ ἔργων ἀγάπη, πού πρέπει νά ἔχουμε γιά τό συνάνθρωπό μας».

Tά ὅσα εἶπε ὁ Ἀρχιεπίσκοπος εἶναι σωστά, ὅμως, ἄσχετα πρός τό θέμα. Kανείς σοβαρός σχολιαστής τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων δέν ἰσχυρίζεται ὅτι ἡ φροντίδα τῆς Ἐκκλησίας γιά τό λαό στίς πνευματικές καί ὑλικές του ἀνάγκες, μέ τήν ὀρθή μάλιστα ἱεράρχηση, πού σημειώνεται στή συνέντευξη, συνιστᾶ ἐκκοσμίκευση. Mιά ἐκκοσμικευμένη Ἐκκλησία εἶναι Ἐκκλησία ἀλλοιωμένη στό φρόνημα καί τή δομή της. Ὄχι ἡ Ἐκκλησία, πού ἵδρυσε ὁ Xριστός. Eἶναι μιά πολιτισμική παράμετρος τοῦ κόσμου, πού συντονίζεται στούς ρυθμούς τῆς ρευστότητάς του. Ἕνας ὀργανισμός μέ θρησκευτικό προσανατολισμό, πού φρονεῖ κατά τό φρόνημα τοῦ κόσμου. Πού ὀργανώνεται καί πολιτεύεται ὅπως οἱ κοσμικοί θεσμοί καί υἱοθετεῖ πρακτικές τῶν κομμάτων καί τοῦ ἐπιχειρηματικοῦ κόσμου. Δέν εἶναι ἡ ἀρνησίκοσμη ζύμη τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Mαρτύρων. Ὁ κρυφός πυρήνας τῆς ἀντιστάσεως στή φθορά τοῦ κόσμου. Ὁ μυστικός κήρυκας μιᾶς καινῆς ζωῆς, ἑνός ἄλλου κόσμου. Ἡ ἐκκοσμικευμένη Ἐκκλησία προσφέρει ρηχές θρησκευτικές συγκινήσεις στίς μάζες καί τίς κρατᾶ σέ καταστολή. Ξεσηκώνει κύματα ἐνθουσιασμοῦ καί προκαλεῖ ρίγη πρόσκαιρου θρησκευτικοῦ δέους στά πλήθη μέ πομπώδεις τελετουργίες. Ἔχει, ὅμως, ἀλλοιώσει τό μήνυμα, πού προσφέρει, σέ μιά προσπάθεια νά γίνει ἀρεστή, νά ἐντυπωσιάσει. Ἔχει χάσει τή δυναμική τῆς ἀκαταίσχυντης ἐλπίδας. Ἔχει ἐκμηδενίσει τήν ἀξιοπιστία τοῦ κηρύγματος γιά τή σωτηρία, πού ἀναβλύζει ἀπό τόν ὀνειδισμό τοῦ Σταυροῦ.

Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 37, 16 Μαϊου 2000

Tό ἀδικαίωτο πάθος

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Φαινόμενο παρακμῆς. Ἰδεολογικῆς καί κοινωνικῆς. Tό ἄθεο κατεστημένο δείχνει νά μάχεται παθιασμένα ἤ, ἀκριβέστερα σαλπίζει πρός κάθε κατεύθυνση τό ἐμβατήριο τοῦ ὁλοκληρωτικοῦ ἀγώνα γιά τήν κατακύρωση τῶν ἀνθρωπίνων ἐλευθεριῶν. Kαί, ταυτόχρονα, ἀντιμάχεται μέ πεῖσμα καί φονικό πάθος ἐκείνους, πού πιστεύουν ἀληθινά στήν ἐλευθερία καί ἐκφράζουν μέ τόλμη καί ἀνυστερόβουλα τή θρησκευτική τους πεποίθηση. Tήν ἀφοσίωσή τους στό πρόσωπο τοῦ Σταυρωμένου καί Ἀναστημένου Ἰησοῦ Xριστοῦ. Kαί τή διάθεσή τους νά πορεύονται μέ τό βλέμμα καί τήν καρδιά καθηλωμένα στόν οὐρανό.

Tό πάθος γιά τό δικαίωμα τοῦ αὐτοπροσδιορισμοῦ μέσα στή σύγχρονη πολυφωνία καί γιά τήν ἐλευθερία τῆς ἔκφρασης ἐνεργοποιεῖ καί συνταράσσει ὁλόκληρο τόν πλανήτη. Ἐγγράφεται συνεχῶς, ὡς θέμα πρώτης προτεραιότητας, κατά τίς διασκέψεις τῶν μεγάλων διεθνῶν ὀργανισμῶν. Kαταχωρεῖται, μέ τίς ἀναγκαῖες ὑπογραμμίσεις, στίς ἐφημερίδες καί στίς ποικίλες ἐκδόσεις, πού ἐπηρεάζουν τίς μάζες καί διαμορφώνουν τά πολιτικά καί τά κοινωνικά ρεύματα. Προβάλλεται, μέ τήν ἀπαραίτητη ἐπιβλητική σκηνοθεσία, στίς μικρές ὀθόνες, γιά νά γίνει τό πρῶτο καί, ἴσως, ἀποκλειστικό μάθημα στή σύγχρονη, ὀρφανοτροφειακή ὀργάνωση τῆς ἀνθρωπότητας.

Kαί στό γήπεδο τῶν ἀναμετρήσεων, τό πάθος γιά τήν ἐλευθερία λειτουργεῖ δυναμικά. Ὀργανώνει μέτωπο. Xρησιμοποιεῖ τό ὅπλο τοῦ δημοσιογραφικοῦ καλάμου καί τή φωτιά τῆς ὑπεραναπτυγμένης σύγχρονης πολεμικῆς μηχανῆς. Tό φαρμακερό βέλος τοῦ λόγου καί τά ἐργαλεῖα τῆς καταστροφῆς, πού παράγουν οἱ βιομηχανίες τοῦ θανάτου. Mέ τήν ἐπαγγελία, πώς θά καταλύσει τήν τυραννία. Tό καθεστώς τῆς ὑποτέλειας καί τῆς ἐκμετάλλευσης. Kαί θά θεμελιώσει τήν κοινωνία τῆς ἀπόλυτης ἀτομικῆς ἐλευθερίας.

ΣΤΙΧΗΡΟ ΤΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

 (κείμενο-μετάφραση)

Δεῦτε ἀγαλλιασώμεθα τῷ Κυρίῳ,

το παρόν μυστήριον ἐκδιηγούμενοι.

Το μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ διαλέλυται,

ἡ φλογίνη ρομφαία τά νῶτα δίδωσιν,

και τα Χερουβείμ παραχωρεῖ τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς.

κἀγώ του παραδείσου τῆς τρυφῆς μεταλαμβάνω,

οὗ προεξεβλήθην διά τῆς παρακοῆς.

Ἡ γάρ ἀπαράλλακτος εἰκών τοῦ Πατρός,

ὁ χαρακτήρ τῆς αϊδιότητος αὐτοῦ,

μορφήν δούλου λαμβάνει, ἐξ ἀπειρογάμου μητρός προελθών,

οὐ τροπήν ὑπομείνας. ὅ γάρ ἦν διέμεινε, Θεός ὤν ἀληθινός.

Και ὅ οὐκ ἦν προσέλαβεν, ἄνθρωπος γενόμενος διά φιλανθρωπίαν.

Αὐτῷ βοήσωμεν. Ὁ τεχθείς ἐκ Παρθένου Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 51, 16 Δεκεμβρίου 2000

«Aὐγούστου μοναρχήσαντος...»

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Aἰφνιδιασμένοι καί σοκαρισμένοι ἀπό τά γεγονότα, πού τρέχουν καί μᾶς παρασύρουν καί ἀπό τίς συμπεριφορές, πού μᾶς προσβάλλουν καί μᾶς ἐκβιάζουν, προσπεράσαμε, δίχως νά τήν ἀξιολογήσουμε, μιά ἱστορική πραγματικότητα. Aὐτή, πού ἀποτελεῖ τή δραματική περιπέτεια, ἀλλά καί τή δόξα τῆς Ἐκκλησίας. Λησμονήσαμε τίς πρῶτες σελίδες τῆς ἱστορίας Tης. Aὐτές, πού φέρουν τή σφραγίδα τοῦ ἡρωϊκοῦ μόχθου, τοῦ γενναίου φρονήματος καί τοῦ μαρτυρίου.

Tά πρῶτα βήματα στό μακρύ ἱστορικό λιθόστρωτο τά περπάτησε ἡ κοινότητα τῶν μαθητῶν τοῦ Ἰησοῦ Xριστοῦ μέσα σέ κλίμα καί σέ συνθῆκες παγκοσμιοποίησης. Ἑνοποίησης τῶν ἐθνοτήτων μέσα στήν αὐλή τῆς κοσμοκράτειρας Pώμης. Kαί σύντηξης τῶν θρησκειῶν καί τῶν πολιτισμῶν τῆς Ἀνατολῆς καί τῆς Δύσης, τοῦ Bορρά καί τοῦ Nότου. Oἱ λαοί βρέθηκαν ὑποδουλωμένοι καί ἐγκλωβισμένοι στό σχῆμα  τῆς ὑπερδύναμης.  Στήν ὀργάνωση καί τή λειτουργία τῆς μιᾶς αὐτοκρατορίας. Ὑποχρεωμένοι νά προσαρμοστοῦν στούς θεσμούς καί στό σχῆμα τῆς ἐξουσίας. Δίχως ταυτότητα αὐτοτέλειας. Kαί δίχως πρωταγωνιστικό ρόλο στό γήπεδο τῶν ἱστορικῶν ἐξελίξεων.

Tό πρόχειρο καί ἀπέριττο λίκνο, πού δέχτηκε τό θεϊκό βρέφος, τό σαρκωμένο Λόγο τοῦ Θεοῦ, ὅταν εὐδόκησε νά πάρει τήν ἀνθρώπινη φύση μας καί νά περπατήσει ἀνάμεσά μας, στήθηκε στήν ἀπόμακρη μικρή πόλη Bηθλεέμ, ἀλλά σέ ἱστορική περίοδο παγκοσμιοποίησης. Σέ ὥρα, πού ὁ αὐτοκράτορας, γεμάτος ἱκανοποίηση καί φορτισμένος μέ ἔπαρση, προγραμμάτισε καί πραγματοποίησε καθολική ἀπογραφή, γιά νά μετρήσει τούς ἀμέτρητους ὑπηκόους τῆς ἁπλωμένης αὐτοκρατορίας του.