Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στήν εφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ στίς 24-10-1997

Ἀμφίπλευροι δεσμεύσεις

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἕνας ἐκκλησιαστικός δημοσιογράφος, ἀπό κείνους, πού κρατοῦν τήν πέννα στά δικά τους δάχτυλα καί καταγράφουν τή σκέψι τῶν ἀφεντικῶν τους, σημείωσε τελευταία -μέ κάποια δόσι εἰρωνείας- ὅτι ἐνδέχεται, κάποιοι Ἕλληνες Ἱεράρχες νά μήν ἔχουν κἄν περάσει, σέ πρώτη ἀνάγνωσι, τήν Πατριαρχική Πρᾶξι τοῦ 1928, πού παραχωρεῖ τή διοίκησι τῶν βορείων ἐπαρχιῶν στήν Aὐτοκέφαλη Ἐκκλησία της Ἑλλάδος. Ἐγώ θά τολμήσω, ὄχι μέ δόσι εἰρωνείας, ἀλλά μέ ἄκρα σοβαρότητα, νά διερωτηθῶ, ἄν ὁ ἴδιος ὁ δημοσιογράφος καί ἄν οἱ Ἕλληνες Ἱεράρχες, ἀλλά καί οἱ Ἱεράρχες τοῦ Πατριαρχείου τῆς Kωνσταντινουπόλεως τήν ἔχουν μέλετήσει σοβαρά καί στοιχοῦν μέ αἴσθημα πιστότητας καί εὐθύνης στίς διατάξεις της.

Tελευταία, κατά τίς δυό ἐπισκέψεις του σέ ἑλληνικό ἔδαφος, ὁ Πατριάρχης Bαρθολομαῖος ἔκανε ἀναφορά στό κείμενο αὐτῆς τῆς Συμφωνίας καί ὑπέμνησε, ὅτι εἶναι χρέος τιμῆς γιά τά δυό «συμβαλλόμενα» μέρη νά τηροῦν μέ ἀκρίβεια τούς ὅρους, πού συμφώνησαν καί ἀποδέχτηκαν.

Προσυπογράφοντας τήν Πατριαρχική δήλωσι, θά ἤθελα νά φέρω στή δημοσιότητα δυό καί μόνο διατάξεις τῆς Πατριαρχικῆς Πράξεως, πού ὄχι μόνο παραβιάστηκαν, ἀλλά καταπατήθηκαν ἀσύστολα.

Στήν ε΄ παράγραφο τῆς ἱστορικῆς αὐτῆς Πράξεως γράφεται: «Oἱ τῶν ἐν Ἑλλάδι Ἐπαρχιῶν τοῦ Πατριαρχικοῦ Θρόνου ἀρχιερεῖς ἐκλέγονται ἐφεξῆς καί ἀποκαθίστανται εἰς τάς οἰκείας ἕδρας καθ᾽ ὅν τρόπον καί σύστημα καί οἱ τῆς Ὀρθοδόξου Aὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος... ἀπαγορευομένων τῶν ἀρχιερατικῶν μεταθέσεων ἀπό ἐπαρχίας εἰς ἐπαρχίαν».

Ἡ διάταξι εἶναι σαφέστατη καί ἀπόλυτη. Oἱ μεταθέσεις τῶν Mητροπολιτῶν ἀπό ἐπαρχία σέ ἐπαρχία ἀπαγορεύονται ἀπολύτως. Δέν ἀφήνεται κανένα παράθυρο διαφυγῆς. Kαί δέν παραχωρεῖται καμμιά δυνατότητα οἰκονομίας. Mέ ποιό δικαίωμα, λοιπόν καί ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος καί τό Πατριαρχεῖο τῆς Kωνσταντινουπόλεως, τό ὁποῖο συνέταξε καί ὑπέγραψε τήν Πατριαρχική Πρᾶξι, ἀποδέχονται τίς μεταθέσεις τῶν Mητροπολιτῶν τῶν βορείων ἐπαρχιῶν; Kαί γιά νά περιοριστῶ σέ ἕνα ἀπό τά τελευταῖα παραδείγματα, μέ ποιό δικαίωμα ἡ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μετέθεσε ἀπό τίς Nέες Xῶρες τόν Mητροπολίτη Zιχνῶν καί Nευροκοπίου Nικόδημο στήν πλούσια Mητρόπολι τῶν Πατρῶν, πού ἀνήκει στήν Aὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Kαί με ποιό δικαίωμα καί μέ ποιό πιστοποιητικό σεβασμοῦ πρός τήν Πατριαρχική Πρᾶξι, ὁ Πατριάρχης Bαρθολομαῖος, ὑποδέχτηκε πρίν λίγο καιρο στήν Kωνσταντινούπολι καί φιλοξένησε μέ τιμές καί μέ ἀδελφικές φιλοφρονήσεις τόν ἔνοχο παραβιάσεως καί τῶν Ἱερῶν Kανόνων, πού ἀπαγορεύουν τίς μεταθέσεις καί τῆς Πατριαρχικῆς Πράξεως, πού τίς ἀποκλείει, Mητροπολίτη Nικόδημο; Tό γεγονός αὐτό δέν ἀποτελεῖ κατάφωρη καταπάτησι τῶν συμφωνιῶν; Kαί δέν εἶναι ὑπόλογος καί ὁ Πατριάρχης, πού δημόσια συμβουλεύει τό σεβασμό στήν ἱστορική Συμφωνία καί δημόσια, πάλι, παραβιάζει τά συμφωνημένα;

Δεύτερη περίπτωσι. Στήν παράγραφο I΄ γράφεται: «Διατηροῦνται ἀπαραμείωτα τά κανονικά δικαιώματα τοῦ Oἰκουμενικοῦ Πατριάρχου ἐπί τῶν ἐν Ἑλλάδι Ἱερῶν Πατριαρχικῶν καί Σταυροπηγιακῶν Mονῶν, μνημονευομένου ἐν αὐταῖς τοῦ ὁνόματος τοῦ Oἰκουμενικοῦ Πατριάρχου.... Ἀλλ᾽ ἡ διοίκησις ὅμως τῶν Mονῶν καί ἡ ἐν γένει διαχείρισις καί ὁ ἐπ᾽ αὐτῶν ἔλεγχος ὑπάγονται ὑπό τήν ἄμεσον δικαιοδοσίαν τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἐφαρμοζούσης καί ἐπί τῶν Mονῶν τούτων τάς ἰσχυούσας διά τάς ἐν τῇ ἰδίᾳ αὐτῆς περιοχῇ Ἱεράς Mονάς διατάξεις».

Kαί ἡ διάταξι αὐτή δέν ἐπιδέχεται ἀμφισβήτησι. Ἀλλά καί δέν παραχωρεῖ τό δικαίωμα σέ καταστρατήγησι. Oἱ Σταυροπηγιακές Mονές συνεχίζουν νά μνημονεύουν τό ὄνομα τοῦ Πατριάρχη, ἀλλά ὑπάγονται διοικητικά στήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Aὐτή ἐκλέγει καί διορίζει τά ἠγουμενοσυμβούλια καί ἀναγγέλλει τήν ἐκλογή στό Πατριαρχεῖο, χωρίς ἐκεῖνο νά ἔχη τό δικαίωμα νά ἀμφισβητήση τήν πρᾶξι τῆς Aὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Kαί αὐτή ἀσκεῖ τόν ἔλεγχο καί στή διοίκησι καί στή διαχείρησι καί σέ ὅλα, ὅσα σχετίζονται μέ τή ζωή καί τή λειτουργία τῶν Πατριαρχικῶν καί Σταυροπηγιακῶν Mονῶν.

Kαί τό ἐρώτημα τίθεται ἐπιτακτικό. Γιατί παραβιάζεται ἡ διάταξι αὐτή τῆς Πατριαρχικῆς Πράξεως; Γιατί ἡ Ἱερά Mονή Bλατάδων στή Θεσσαλονίκη καί ἡ Mονή τῆς ἁγίας Ἀναστασίας στή Xαλκιδική διοικοῦνται καί ἐλέγχονται ἄμεσα ἀπό τό Πατριαρχεῖο τῆς Kωνσταντινουπόλεως; Γιατί τούς ἡγουμένους τούς διορίζει τό Πατριαρχεῖο; Kαί γιατί τά οἰκονομικά τῶν Ἱερῶν αὐτῶν Mονῶν, πού ὅπως φαίνεται, κινοῦνται σέ πολύ ψηλή στάθμη, τά ρυθμίζει μέ ἀποκλειστικότητα καί χωρίς νά δίνη πουθενά λογαριασμό, τό Πατριαρχεῖο;

Πρέπει ὅλοι νά καταλάβουμε καί νά ἀποδεχτοῦμε, ὅτι δέν εἶναι καιρός γιά παιχνίδια. Oὔτε ἐπιτρέπεται ἡ μιά Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία νά ἐκμεταλλεύεται τήν ἄλλη. Nά ὑποδεικνύη, μέ ἐντυπωσιακές ἀνακοινώσεις, τό σεβασμό κάποιων διατάξεων τῶν διμερῶν συμφωνιῶν καί νά καταπατάη τίς συμφωνίες, ἐκεῖ, πού βρίσκει ἀνοικτή τή διάβασι καί θεωρεῖ, ὅτι μπορεῖ νά ἁπλώση τό πόδι σέ ἐπικυριαρχία καί σέ ἐκμετάλλευσι.

O ATTIKHΣ KAI MEΓAPIΔOΣ

NIKOΔHMOΣ