Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 278, 1-6-2010 

«Τά τῆς Ἐκκλησίας ἀποίμαντα» (δ) - 1

 

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ραγδαία κατολίσθηση τοῦ Πατριαρχικοῦ κύρους προκαλεῖ ἡ ἀπαίτηση τοῦ σημερινοῦ Πατριάρχη Βαρθολομαίου νά δικάσει, ὡς τελικός, ἀνώτατος κριτής, τά εἰδεχθῆ σκάνδαλα τοῦ μοναχοῦ Παντελεήμονα Μπεζενίτη. Προσπαθεῖ, στρεβλώνοντας τούς σαφέστατους καί ἀνελαστικούς Ἱερούς Κανόνες καί παραχαράσσοντας τά ἱστορικά ντοκουμέντα, νά ἀναβαθμίσει τό πρωτεῖο τιμῆς τοῦ Πατριαρχικοῦ του θρόνου σέ πρωτεῖο ἀπόλυτης ἐξουσίας. Διεκδικεῖ ἁρμοδιότητα, πού δέν τοῦ ἀνήκει. Καί, γιά τήν ἐνεργοποίηση τοῦ ὁράματός του, τολμάει εἰσβολή σέ χῶρο, πού ἡ ἀνυπόφορη ἠθική δυσοσμία του δέν ἐπιτρέπει καί δέ δικαιολογεῖ τό ἀνασκάλεμα.

***

Γράφει ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος στό ἐπίσημο ἀνακοινωθέν του:

«Τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ἐκτιμᾶ τήν δήλωσιν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὅτι ἀποδέχεται εἰς τό σύνολόν των τόν Πατριαρχικόν Τόμον τοῦ 1850 καί τήν Πατριαρχικήν καί Συνοδικήν Πράξιν τοῦ 1928, ἐκφράζει ὅμως τήν ἀπογοήτευσιν καί λύπην του, διότι, ἐν ἀντιθέσει πρός τήν δήλωσιν ταύτην, ἐπικαλουμένη σχετικόν νόμον τῆς Ἑλληνικῆς Πολιτείας, ἡ Ἱερά Σύνοδος παρακάμπτει καί ἐν τῇ οὐσίᾳ ἀκυρώνει τήν ὡς ἄνω ἀπόφασιν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Ὑπενθυμίζεται ὅτι κατά τόν ἱδρυτικόν τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος Τόμον τοῦ 1850, ἡ διοίκησις αὐτῆς ὀφείλει νά ἀσκῆται κατά τούς Ἱερούς Κανόνας ἀκωλύτως ἀπό πάσης κοσμικῆς ἐπεμβάσεως».

Ὡς πρῶτο -καί καθ᾿ ὑπόθεση ἰσχυρό- στήριγμα τῆς ἀπαίτησής του προβάλλει ὁ Πατριάρχης τούς δυό Ἱερούς Κανόνες τῆς Τέταρτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου, τόν 9ο καί τόν 17ο. Ἀλλά, μέ τήν ἀναδρομή στίς ἑρμηνεῖες τῶν κορυφαίων Κανονολόγων, τῶν ἀναγνωρισμένων καί καθιερωμένων ἀπό ὁλόκληρη τήν Ὀρθόδοξη Οἰκογένεια, πού κάναμε σέ προηγούμενο ἄρθρο μας, ἔγινε σαφές, ὅτι οἱ Κανόνες αὐτοί δέν θεσμοθετοῦν πρωτεῖα ἐξουσίας γιά τόν προκαθήμενο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινούπολης.

Ὡς δεύτερο στήριγμα ὑποδεικνύει ὁ Πατριάρχης, στή Συνοδική ὁμήγυρη τῆς ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας, τήν Πατριαρχική Συνοδική Πράξη τοῦ 1928, πού μέ τή διάταξη τῆς παραγράφου 6, θεσπίζει τό «ἔκκλητο», γιά τούς Ἱεράρχες τῶν «Νέων Χωρῶν», δηλαδή τῶν περιοχῶν, πού ἐλευθερώθηκαν ἀπό τήν Τουρκική τυραννία κατά τό 1912.

Οἱ συνθῆκες, πού ὁδήγησαν στήν καθιέρωση τοῦ «ἐκκλήτου», εἶναι γνωστές καί στήν Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινούπολης καί στήν Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

Τό 1912 ἐλευθερώθηκαν οἱ βόρειες περιοχές τῆς ἑλληνικῆς μας πατρίδας. Ὁλόκληρη ἡ ἀνατολική καί ἡ δυτική Μακεδονία, ἡ δυτική Θράκη καί τά νησιά τοῦ ἀνατολικοῦ Αἰγαίου. Φυσικό ἐπακόλουθο ἦταν ἡ προσάρτηση τῶν ἐκκλησιαστικῶν διοικήσεων αὐτῶν τῶν περιοχῶν, στήν Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Πρίν, ὅμως, ὡριμάσει τό αἴτημα καί δρομολογηθοῦν οἱ διαδικασίες, ἦρθε ἡ μεγάλη καταιγίδα τῆς Μικρασιατικῆς καταστροφῆς. Τό Ὀρθόδοξο πλήρωμα ἐκδιώχτηκε, στό σύνολό του, μέ ἀσυγκράτητη μανία. Πολλοί σφαγιάστηκαν. Καί οἱ ὑπόλοιποι ἐξαναγκάστηκαν νά ἐγκαταλείψουν καί τίς οἰκογενειακές τους ἑστίες καί τίς περιουσίες τους καί νά φτάσουν, πρόσφυγες, πεινασμένοι καί ρακένδυτοι, στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα.

Ἔκλεισαν οἱ ἐκκλησιές σ᾿ ὁλόκληρη τή Μικρά Ἀσία. Ἐξορίστηκαν οἱ Μητροπολίτες. Ἀφανίστηκε ἡ Εὐχαριστιακή δοξολογία καί τό παρήγορο μήνυμα τῆς Ἀνάστασης. Καί τό Πατριαρχεῖο, πού ἴσαμε κείνη τήν ὥρα τροφοδοτοῦσε μέ τό λόγο τῆς διδαχῆς καί μέ τήν Ἁγιαστική Χάρη τά πλήθη τῶν πιστῶν, ἔμεινε ἔρημο. Ἔχασε τίς ζωντανές ἐπαρχίες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, πού ἦταν γεννήματα καί θρέμματα τῶν ἁγίων Ἀποστόλων καί τῶν καταξιωμένων ἁγίων τῶν μεταποστολικῶν χρόνων καί συρρικνώθηκε στά περιορισμένα γεωγραφικά ὅρια τῆς ἀνατολικῆς Θράκης.

Ὡς πνοή ἀγάπης καί ὡς ἔνδειξη ἀδελφικῆς συμπαράστασης στή σταυρωμένη καί πονεμένη Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινούπολης, ἔγινε δεκτό τό δικαίωμα τοῦ Πατριαρχείου νά κρίνει, σέ τελικό βαθμό, τίς πιθανές δικαστικές ἀποφάσεις, πού θά ἔκριναν ἔνοχο κάποιο ἀπό τούς μητροπολίτες τῶν περιοχῶν, πού ἐνσωματώθηκαν καί αὐτές κατά τό 1928 στήν Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος καί, πού ἔμειναν, ἀπό τότε, μέ τό χαρακτηρισμό ὡς Μητροπόλεις τῶν «Νέων Χωρῶν».

Ἡ παράγραφος 6 τῆς «Πατριαρχικῆς καί Συνοδικῆς Πράξεως» τῆς 4ης Σεπτεμβρίου τοῦ 1928 ὁρίζει:

«Ὑπαγόμενοι ἐφεξῆς ἐν πᾶσιν ὑπό τούς νόμους τῆς ἐν Ἑλλάδι Ὀρθοδόξου Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας οἱ ἐν Ἑλλάδι ἀρχιερεῖς τοῦ Πατριαρχικοῦ Θρόνου, δικάζονται καθ᾿ ὅν τρόπον καί οἱ ἀρχιερεῖς τῆς Ὀρθοδόξου Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, κεκτημένοι μόνον τό δικαίωμα τοῦ ἐκκλήτου ἐνώπιον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου ἐν περιπτώσει ποινῶν ἀργίας ἤ καθαιρέσεως ἤ τινος τοιούτου».

Ὑπ᾿ αὐτές τίς συνθῆκες θεσπίστηκε τό «ἔκκλητο» καί αὐτό εἶναι τό περιεχόμενό του...