Ἄρθρο ἀπό τό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», τεῦχος 200, 1 Μαρτίου 2007

Διαφωτιστές καί σκοταδιστές

 

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου 

Χαρακτηρισμοί, διαμετρικά ἀντίθετοι. Καί, κατά κυριολεξία, αὐθαίρετοι. Ἀνοίγουν χάσμα στά μονοπάτια τῆς  κοινωνίας τῶν ψυχῶν. Καί ἀκυρώνουν τό γόνιμο διάλογο τῶν συνοδοιπόρων τοῦ βίου καί συναθλητῶν στά χαροποιά ἤ στά ἐπώδυνα ἀθλήματα. Ἐδῶ καί τρεῖς αἰῶνες φιλοτεχνήθηκαν οἱ ταμπέλες, πού ὀνοματοδότησαν τά, κατά τεκμήριο ἤ κατά φαντασία, ἀντίπαλα στρατόπεδα. Ἡ παράταξη, πού ἀποτόλμησε νά σβήσει ἀπό τήν καρδιά καί ἀπό τήν ὑπαρξιακή προβληματική της τό Πρόσωπο τοῦ Θεοῦ, αὐτοτιτλοφορήθηκε “διαφωτισμός”.

Ἔλλαμψη φωτοπλήμμυρας. Καί καταύγαση τοῦ ὀρθοῦ λόγου, τοῦ μόνου ἱκανοῦ καί ἁρμόδιου νά ἀνοίξει ὁρίζοντες γνώσης καί νά ταχύνει τό βηματισμό πρός τήν πολιτιστική ἀναβάθμιση. Καί στήν ἀντίπερα ὄχθη, στό πλῆθος, πού μοχθεῖ, μέ χέρια καί μέ καρδιές ὑψωμένα στό θρόνο τῆς ἄπειρης, τῆς ὑπερούσιας καί θυσιαστικῆς θεϊκῆς ἀγάπης, καρφώθηκε ἡ μομφή τοῦ “σκοταδισμοῦ”. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοί, ὁσοιδήποτε καί ἄν εἶναι καί ὁποιαδήποτε συμβολή καί ἄν εἶχαν ἤ συνεχίζουν νά ἔχουν στήν οἰκοδομή τοῦ νεωτερικοῦ πολιτιστικοῦ σχήματος, χαρακτηρίστηκαν “σκοταδιστές”. Ἄτομα καθυστερημένα καί μοχθηρά. Πού δέ σηκώνουν τά μάτια στό φῶς. Καί ἀρέσκονται νά περπατοῦν καί νά μοχθοῦν, μέ κεφάλι σκυμμένο στό κλίμα τῆς βαρειᾶς σκοτεινιᾶς.

Κάνοντας χρήση τοῦ μοναδικοῦ δικαιώματος, πού μοῦ δικαιολογεῖ ἡ ὁμήγυρις τῶν “διαφωτιστῶν”, τήν ἐλευθερία νά ἐκφράζω τήν ἄποψη τοῦ ἀνήσυχου μυαλοῦ μου ἤ τήν ἀντίδραση τῆς φορτισμένης καρδιᾶς μου, διατυπώνω τοῦτο τό ἁπλό ἐρώτημα: Μέ ποιά στοιχεῖα ἕνας ἄθεος, μέ ποιό ὅραμα βίου καί μέ ποιά πρακτική καθημερινότητας, ἀναδεικνύεται μέτοχος τοῦ φωτός καί ἀναμεταδότης τῆς ἀναγεννητικῆς φωτοχυσίας; Καί, ἀντίστροφα, ποιά στέρηση ἱκανοτήτων, ποιά ἔλλειψη ὁράματος, ποιά ἀδυναμία συμβολῆς στήν κοινή πρόοδο προσδιόρισε τή νοσηρότητα καί τήν ἀνικανότητα τῆς στιγματισμένης (αὐτονόητα;) ὡς σκοταδιστικῆς, ἱστορικῆς πτέρυγας; Τί εἶναι ἐκεῖνο, πού τή βγάζει ἔξω ἀπό τό γήπεδο τοῦ κοινοῦ ἀθλήματος καί τήν καταδικάζει σέ μαρασμό; Τί τήν ἐμποδίζει νά ζήσει δημιουργικά, νά προωθήσει τήν ἐπιστημονική ἔρευνα καί γνώση, νά ἐπιλέξει εὐνοϊκότερες συνθῆκες ζωῆς καί νά ἀναβαθμίσει τήν ποιότητα τοῦ πολιτισμοῦ της;

Ἄν ἡ χρήση τῶν ὅρων “διαφωτιστές” καί “σκοταδιστές”, ἀντλεῖ τή νομιμοποίηση, ἀποκλειστικά καί μόνο, ἀπό τά ἐπιστημονικά καί τεχνολογικά ἐπιτεύγματα τῶν τριῶν τελευταίων αἰώνων, ἡ ἀπόκριση, πού δικαιωματικά ἀντεισάγω, εἶναι ἡ ἑξῆς: Στό παγκόσμια ἁπλωμένο ἐργαστήρι τῆς ἐπιστήμης καί τῆς τεχνολογίας δέν ἐργάστηκαν, ἐπιλεκτικά καί προνομιακά, οἱ ἄθεοι. Οὔτε, φυσικά, μόνο οἱ θρησκευόμενες προσωπικότητες ἔχουν τό δικαίωμα νά διεκδικήσουν ἀποκλειστικότητα. Μύστες τῆς ἀνθρώπινης προόδου καί ἐραστές τῆς πολυεπίπεδης ἔρευνας, ἄνθρωποι ἐμπλουτισμένοι μέ τήν πίστη στό Θεό καί παράγοντες τῶν ἀθεϊστικῶν μορφωμάτων, μόχθησαν, συνεργάστηκαν, κοινώνησαν ὁ ἕνας στή γνώση καί στήν ἐμπειρία τοῦ ἄλλου καί προώθησαν τήν ἐπιστήμη καί τήν τεχνολογία στή φάση καί στή μορφή, πού τή ζοῦμε καί τήν ἀπολαμβάνουμε ὅλοι μας. Ὁ διαχωρισμός τῶν ἐργατῶν τοῦ σύγχρονου πολιτιστικοῦ μορφώματος καί ἡ ἰδιοποίηση τῆς τιμῆς καί τῆς δόξας, εἶναι πράξεις αὐθαίρετες. Ἀναιρετικές τῆς ἱστορικῆς πραγματικότητητας. Καί καταλυτικές τῆς ἀξιοπρέπειας τῶν συντελεστῶν τῆς ἐπιστημονικῆς καί τεχνολογικῆς προόδου.

Κάποτε πρέπει νά σταματήσει αὐτή ἡ αὐθαίρετη τομή τοῦ κοινωνικοῦ σώματος καί ἡ ἀνύψωση τῶν πινακίδων, πού διαφημίζουν τήν ἀθεΐα ὡς τό μοναδικό οἰκοδόμο τοῦ πολιτισμοῦ καί καταγγέλουν τούς ἀναζητητές καί λάτρεις τοῦ Θεοῦ, ὡς φωτοσβέστες τῆς προόδου καί ἀναστολεῖς τῆς σφαιρικῆς ἀνάπτυξης τοῦ ἀνθρώπινου βίου.