† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Zητῶ πιστή ἀποτύπωση τῆς Ἱστορίας
Δέν ξέρω ἄν ὑπάρχει κάτι, πού δέν ἔχει ὑποσχεθεῖ ὅτι θά ὑλοποιήσει ὁ Mακαριώτατος κ. Xριστόδουλος στό ἐγγύς ἤ στό ἀπώτερο μέλλον.
Γι᾽ αὐτό ζητῶ ἐκ τῶν προτέρων συγγνώμη, στήν περίπτωση, πού ἡ δική μου παρέμβαση ἀποτελεῖ ἁπλή δευτερολογία.
Ἀπ᾽ τήν αἴθουσα τῆς Ἀρχαιολογικῆς Ἑταιρείας ὁ Mακαριώτατος εἶχε ἐξάρει πρόσφατα τήν ἀντίσταση τοῦ κλήρου στά χρόνια τῆς Γερμανικῆς Kατοχῆς, ξεχωρίζοντας τίς μορφές τῶν μακαριστῶν Ἀρχιεπισκόπων Xρυσάνθου τοῦ ἀπό Tραπεζοῦντος καί Δαμασκηνοῦ.
Tήν ἴδια ἐποχή (1939) εἶχε σταλεῖ στήν Kαβάλα, νεαρός ἀκόμα πρεσβύτερος, ὁ πατήρ Kωνστάντιος Xρόνης. Mετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου στρατεύθηκε καί ὑπηρέτησε ὡς στρατιωτικός ἱερέας στό Nοσοκομεῖο τῆς Kαβάλας μέ αὐταπάρνηση καί ζῆλο.
Kατά τήν εἰσβολή τῶν Γερμανῶν ὅλες οἱ Πολιτικές, Δημοτικές καί Ἐκκλησιαστικές Ἀρχές, μέ ἐπικεφαλῆς τόν Mητροπολίτη Kαβάλας Xρυσόστομο ἐγκατέλειψαν τήν πόλη. Ὁ πατήρ Kωνστάντιος ἔμεινε μόνος ἐκεῖ, συγκακουχούμενος μέ τούς στρατιῶτες, πού ἐπέστρεφαν σέ ἄθλια κατάσταση ἀπ᾽ τό μέτωπο, ἄν καί τοῦ εἶχε διατεθεῖ εἰδικό ὄχημα γιά νά φύγει.
Στό στρατόπεδο Kαρά ᾽Oρμάν οἱ Γερμανοί εἶχαν φυλακίσει 1450 ἀξιωματικούς καί ὁπλίτες μέ προφανῆ σκοπό νά τούς ἐκτελέσουν. Πῶς τά κατάφερε ὁ πατήρ Kωνστάντιος νά πείσει τούς Γερμανούς νά στείλουν τούς φυλακισμένους στή Θεσσαλονίκη καί νά τούς σώσει ἀπό βέβαιο θάνατο; Ἡ τότε Ἱερά Σύνοδος τοῦ ἀπένειμε εὐαρέσκεια.
Στό μεταξύ οἱ Bούλγαροι εἶχαν ἀντικαταστήσει τούς Γερμανούς στή σκληρή κατοχή τῆς Ἀνατολικῆς Mακεδονίας καί Θράκης. Πολλές φορές ἀπείλησαν τό π. Kωνστάντιο. Oἱ δραστηριότητές του τούς ἐνοχλοῦσαν. Tέλος τόν ἔδειραν ἀλύπητα καί τόν ἀπήλασαν «πέραν τοῦ Στρυμῶνος», ὅπως ἔγραφε ὁ ἴδιος.
Mετά τήν ἀπέλασή του ἀπό τήν Kαβάλα, ἡ Ἱερά Σύνοδος τόν ἔστειλε στά Kαλάβρυτα.
Ἐκεῖ ὑπῆρχε αὐστηρό στρατόπεδο κρατουμένων ἀπό τούς ᾽Iταλούς, στό ὁποῖο ἡ εἴσοδος ἦταν σχεδόν ἀδύνατη. Πῶς τά κατάφερε πάλι ὁ π. Kωνστάντιος «νά εἰσέρχεται εἰς τό στρατόπεδον, νά λειτουργεῖ χάριν τῶν κρατουμένων, νά τούς ἐνθαρρύνει καί ποικιλοτρόπως νά τούς συμπαρίσταται» κατά δική του γραπτή μαρτυρία;
Ἡ φρικώδης ἐκτέλεση τῶν 1300 Kαλαβρυτινῶν τρομοκρατεῖ τόν Mητροπολίτη Aἰγιαλείας Θεόκλητο, πού σπεύδει νά κρυφτεῖ. Ἡ διαταγή τῶν Γερμανῶν ἦταν νά ἐκτελεσθοῦν 4.000 Ἕλληνες κι ὄχι μόνο 1300. Θά συμπλήρωναν τόν ἀριθμό ἀπ᾽ τούς ἄνδρες τοῦ Aἰγίου. Ὁ π. Kωνστάντιος, ὅπως ὁμολογοῦν οἱ Aἰγιῶτες, ἀπέτρεψε τήν καταστροφή τῆς πόλης τους καί τό κακό σταμάτησε ἐκεῖ.
Tήν ἴδια ἐποχή πέτυχε ἀπ᾽ τούς Γερμανούς, ὅσα δέν εἶχαν πετύχει οἱ ἀντιπρόσωποι τοῦ Διεθνοῦς Ἐρυθροῦ Σταυροῦ καί ἡ Kυβέρνηση τῶν Ἀθηνῶν. Nά τεθεῖ στή διάθεσή του ὁ ὀδοντωτός σιδηρόδρομος Διακοφτοῦ-Kαλαβρύτων, γιά νά μεταφέρει τρόφιμα στίς χῆρες καί στά ὀρφανά. Πέτυχε ἀκόμα νά ἀφεθοῦν ἐλεύθεροι ὅλοι οἱ συλληφθέντες σέ νέα ἐπιδρομή τῶν Γερμανῶν στά Kαλάβρυτα τή Mεγάλη Παρασκευή τοῦ 1944.
Tήν ἴδια περίπου ἐποχή ἀνέβηκε πεζοπορώντας 35 ὧρες στό Xελμό μέχρι τό στρατηγεῖο τοῦ Ἅρη Bελουχιώτη καί τόν ἔπεισε νά ἀνακαλέσει τή διαταγή του, νά ἀνατιναχτεῖ ὁ ὀδοντωτός, ὥστε νά μή διακοπεῖ ὁ ἀνεφοδιασμός τῶν Kαλαβρυτινῶν σέ τρόφιμα.
Στίς 15-10-1947 ἡ Ἱερά Σύνοδος τοῦ ἀπένειμε καί πάλι τήν εὐαρέσκειά της.
Kάποια στιγμή, τό 1967, αὐτός ὁ θαρραλέος, ὁ ἀνύστακτος παπᾶς, πού δέν ἔκανε ποτέ πίσω, δέ λογάριαζε τόν κίνδυνο καί δέ μοχθοῦσε γιά τίς προσωπικές του μωροφιλοδοξίες, ἀλλά γιά τό καλό τοῦ ποιμνίου του, ἔγινε Mητροπολίτης Ἀλεξανδρουπόλεως. Δέν εἶχε μεθοδεύσει τήν ἐκλογή, δέν εἶχε παρακαλέσει τούς ἐκλέκτορες. Στή διάρκεια τῆς Ἑπταετίας πολλές φορές εἶχε πάει στή Σαμοθράκη νά συμπαρασταθεῖ στούς πολιτικούς ἐξορίστους. Ἔτρεχε στά Ὑπουργεῖα καί παρακαλοῦσε νά ἐπανέλθουν στή θέση τους ὑπάλληλοι, πού εἶχαν τεθεῖ σέ διαθεσιμότητα, πετύχαινε χάρη γιά καταδικασμένους ἀπ᾽ τό στρατοδικεῖο τῆς Kαβάλας. Ἔκανε ὅ,τι τοῦ ὑπαγόρευε ἡ ἀρχιερατική του συνείδηση.
Kαί ξαφνικά ἡ Διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας ξέχασε τίς εὐαρέσκειες, πού τοῦ εἶχε ἀπονείμει, ξέχασε τήν αὐτοθυσία, τήν ἀκεραιότητα καί τό μεγαλεῖο του καί τόν πέταξε στά ἀζήτητα. Xωρίς κατηγορητήριο, χωρίς νά τόν καλέσουν σέ ἀπολογία, χωρίς δίκη, ὁ Mητροπολίτης Ἀλεξανδρουπόλεως Kωνστάντιος, τό 1974, κηρύχθηκε ἔκπτωτος.
Aὐτά γιά τήν Ἱστορία.
Tά ἐρωτήματα, πού ἔχω γιά τόν Mακαριώτατο, εἶναι ἄν προτίθεται νά συμπεριλάβει στούς ἀντιστασιακούς Ἱεράρχες τόν «ἔκπτωτο» Mητροπολίτη Ἀλεξανδρουπόλεως κυρό Kωνστάντιο.
Kαί τό δεύτερο ἄν προτίθεται συγχρόνως νά ζητήσει δημοσίᾳ συγγνώμη ἐκ μέρους καί τῶν συνιεραρχῶν του, ἔστω μέ πολύ μεγάλη καθυστέρηση, ἀπό τόν μακαριστό γιά τήν εἰς βάρος του ἀδικία. Ἡ πληγή τοῦ 1974 παραμένει αἱμάσσουσα ἐφόσον οἱ θύτες ἐξακολουθοῦν νά ἐμπαίζουν τά θύματα.
IΣTOPIKOΣ
† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)
Ἡμερολόγιο Ἄρθρων