Ἀνάσταση καί τό Φῶς (2)

 

Ὁ Κανών,
ποίημα Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ
ᾨδὴ α', Ἦχος α΄

Κείμενο Καθαρθῶμεν τὰς αἰσθήσεις, καὶ ὀψόμεθα, τῷ ἀπροσίτῳ φωτὶ τῆς ἀναστάσεως, Χριστὸν ἐξαστράπτοντα, καί, Χαίρετε, φάσκοντα, τρανῶς ἀκουσόμεθα, ἐπινίκιον ᾄδοντες.

Μετάφραση Νά καθαρίσουμε τίς αἰσθήσεις, καί νά δοῦμε τό ἀπροσπέλαστο φῶς τῆς ἀναστάσεως, Χριστόν νά λάμπει σάν ἀστραπή, καί νά ἀκούσουμε νά λέγει δυνατά Χαίρετε, ψάλλοντας ἆσμα τῆς νίκης.

Θεολογική ἑρμηνεία

Ἀρχιμ. Εἰρηναίου Μπουσδέκη

Μέ τίς αἰσθήσεις ἔγινε φανερό στίς μυροφόρες καί στούς μαθητές τό μυστήριο τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου.

Εἶδαν τόν Κύριο νά λάμπει σάν ἀστραπή μέ ἕνα ἀπροσπέλαστο, ἀπρόσιτο φῶς.

Τόν ἄκουσαν νά λέγει τό Χαίρετε!

Γιά νά ἔχουν ὅμως αὐτή τήν εὐαισθησία καί οἱ δικές μας αἰσθήσεις νά δοῦν καί νά ἀκούσουν τόν Ἀναστημένο Κύριο πρέπει πρῶτα νά ἔχουμε μπεῖ στή διαδικασία τῆς κάθαρσης τῶν αἰσθήσεων. Διά τῶν θυρίδων τῶν αἰσθήσεων ἀνεβαίνει ὁ θάνατος τῆς ψυχῆς (Ἱερεμ. θ΄ 20). Πρέπει, λοιπόν, πρῶτα νά καθαρίσουμε τίς πέντε αἰσθήσεις τοῦ σώματος, τήν ὅραση, τήν ἀκοή, τήν ὄσφρηση, τή γεύση καί τήν ἀφή.

Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης μιλάει καί γιά τίς πέντε αἰσθήσεις τῆς ψυχῆς: νοῦς, διάνοια, δόξα, φαντασία καί αἴσθηση. Καί αὐτές οἱ αἰσθήσεις πρέπει νά καθαρθοῦν.

Κυρίως ἄν καθαρίσουμε τήν ὅραση τοῦ σώματος καί τόν νοῦ θά μπορέσουμε τότε μέ τούς νοερούς ὀφθαλμούς τῆς ψυχῆς νά δοῦμε τόν ἀναστάντα ἀπό τόν τάφο Κύριο μέ τόσο ὑπερβολικό φῶς τῆς ἀναστάσεως ὥστε νά τόν κάνει ἀπλησίαστο. Νά καθαρίσουμε τήν ἀκοή γιά νά ἀκούσουμε τόν Κύριο νά λέγει Χαίρετε. Νά καθαρίσουμε καί τίς ἄλλες αἰσθήσεις, τήν ὄσφρηση γιά νά ὀσφρανθοῦμε τή νοητή ὀσμή τοῦ ἀναστάντος Δεσπότου (εἰς ὀσμήν μύρων σου ἔδραμον, ὀσμή μύρων σου ὑπέρ πάντα ἀρώματα). Νά καθαρίσουμε καί τή γεύση γιά νά γευόμαστε νοερά τή χρηστότητα τοῦ Κυρίου (γεύσασθε καί ἴδετε ὅτι Χριστός ὁ Κύριος).

«Παντί αἰσθητηρίῳ νοερῷ ληπτός ὁ Θεός διά φιλανθρωπίαν γίνεται».

«Ὁ ἀκάθαρτος κατά τάς αἰσθήσεις τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος, αὐτός εἶναι ἀκάθαρτος καί κατά τήν καρδίαν» ὅμως «μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ ὅτι αὐτοί τόν Θεόν ὄψονται».