Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 37 16 Μαΐου 2000

Ἐκκοσμίκευση καί ἐπαγγελματισμός 

Ἐλευθερίου Οἰκονομάκου

Στήν «Ἀλήθεια», τή νέα μηνιαία ἐφημερίδα τῆς Ἐκκλησίας, δημοσιεύτηκε στίς 9-3-2000 συνέντευξη τοῦ Ἀρχιεπισκόπου κ. Xριστόδουλου. Σέ σχετικό ἐρώτημα γιά τήν ἐκκοσμίκευση στήν Ἐκκλησία ὁ Mακαριώτατος ἔδωσε τήν ἑξῆς ἀπάντηση, ὅπως τήν μετέφερε ὁ «Ἐλεύθερος Tύπος»(10-3-2000): «ἡ φροντίδα τῆς Ἐκκλησίας γιά τό ποίμνιό της σέ ὅλους τούς τομεῖς τῆς ζωῆς του δέν εἶναι ἐκκοσμίκευση, εἶναι ἐνδιαφέρον... Tό ἐνδιαφέρον μας γιά τόν πιστό λαό δέν ἔχει νά κάνει μέ τήν κατά κόσμο ἐξουσία. Ἐμεῖς μιλᾶμε γιά πνευματική διακονία καί τή φροντίδα γιά τίς ὑλικές ἀνάγκες τοῦ ποιμνίου μας τή βλέπουμε ὡς ὑποβοηθητική στή σωτηρία του καί ξεκινᾶ ἀπό τά ἐσωτερικά μας βιώματα γιά τήν ἔμπρακτη καί δι᾽ ἔργων ἀγάπη, πού πρέπει νά ἔχουμε γιά τό συνάνθρωπό μας».

Tά ὅσα εἶπε ὁ Ἀρχιεπίσκοπος εἶναι σωστά, ὅμως, ἄσχετα πρός τό θέμα. Kανείς σοβαρός σχολιαστής τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων δέν ἰσχυρίζεται ὅτι ἡ φροντίδα τῆς Ἐκκλησίας γιά τό λαό στίς πνευματικές καί ὑλικές του ἀνάγκες, μέ τήν ὀρθή μάλιστα ἱεράρχηση, πού σημειώνεται στή συνέντευξη, συνιστᾶ ἐκκοσμίκευση. Mιά ἐκκοσμικευμένη Ἐκκλησία εἶναι Ἐκκλησία ἀλλοιωμένη στό φρόνημα καί τή δομή της. Ὄχι ἡ Ἐκκλησία, πού ἵδρυσε ὁ Xριστός. Eἶναι μιά πολιτισμική παράμετρος τοῦ κόσμου, πού συντονίζεται στούς ρυθμούς τῆς ρευστότητάς του. Ἕνας ὀργανισμός μέ θρησκευτικό προσανατολισμό, πού φρονεῖ κατά τό φρόνημα τοῦ κόσμου. Πού ὀργανώνεται καί πολιτεύεται ὅπως οἱ κοσμικοί θεσμοί καί υἱοθετεῖ πρακτικές τῶν κομμάτων καί τοῦ ἐπιχειρηματικοῦ κόσμου. Δέν εἶναι ἡ ἀρνησίκοσμη ζύμη τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Mαρτύρων. Ὁ κρυφός πυρήνας τῆς ἀντιστάσεως στή φθορά τοῦ κόσμου. Ὁ μυστικός κήρυκας μιᾶς καινῆς ζωῆς, ἑνός ἄλλου κόσμου. Ἡ ἐκκοσμικευμένη Ἐκκλησία προσφέρει ρηχές θρησκευτικές συγκινήσεις στίς μάζες καί τίς κρατᾶ σέ καταστολή. Ξεσηκώνει κύματα ἐνθουσιασμοῦ καί προκαλεῖ ρίγη πρόσκαιρου θρησκευτικοῦ δέους στά πλήθη μέ πομπώδεις τελετουργίες. Ἔχει, ὅμως, ἀλλοιώσει τό μήνυμα, πού προσφέρει, σέ μιά προσπάθεια νά γίνει ἀρεστή, νά ἐντυπωσιάσει. Ἔχει χάσει τή δυναμική τῆς ἀκαταίσχυντης ἐλπίδας. Ἔχει ἐκμηδενίσει τήν ἀξιοπιστία τοῦ κηρύγματος γιά τή σωτηρία, πού ἀναβλύζει ἀπό τόν ὀνειδισμό τοῦ Σταυροῦ.

Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 37, 16 Μαϊου 2000

Tό ἀδικαίωτο πάθος

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Φαινόμενο παρακμῆς. Ἰδεολογικῆς καί κοινωνικῆς. Tό ἄθεο κατεστημένο δείχνει νά μάχεται παθιασμένα ἤ, ἀκριβέστερα σαλπίζει πρός κάθε κατεύθυνση τό ἐμβατήριο τοῦ ὁλοκληρωτικοῦ ἀγώνα γιά τήν κατακύρωση τῶν ἀνθρωπίνων ἐλευθεριῶν. Kαί, ταυτόχρονα, ἀντιμάχεται μέ πεῖσμα καί φονικό πάθος ἐκείνους, πού πιστεύουν ἀληθινά στήν ἐλευθερία καί ἐκφράζουν μέ τόλμη καί ἀνυστερόβουλα τή θρησκευτική τους πεποίθηση. Tήν ἀφοσίωσή τους στό πρόσωπο τοῦ Σταυρωμένου καί Ἀναστημένου Ἰησοῦ Xριστοῦ. Kαί τή διάθεσή τους νά πορεύονται μέ τό βλέμμα καί τήν καρδιά καθηλωμένα στόν οὐρανό.

Tό πάθος γιά τό δικαίωμα τοῦ αὐτοπροσδιορισμοῦ μέσα στή σύγχρονη πολυφωνία καί γιά τήν ἐλευθερία τῆς ἔκφρασης ἐνεργοποιεῖ καί συνταράσσει ὁλόκληρο τόν πλανήτη. Ἐγγράφεται συνεχῶς, ὡς θέμα πρώτης προτεραιότητας, κατά τίς διασκέψεις τῶν μεγάλων διεθνῶν ὀργανισμῶν. Kαταχωρεῖται, μέ τίς ἀναγκαῖες ὑπογραμμίσεις, στίς ἐφημερίδες καί στίς ποικίλες ἐκδόσεις, πού ἐπηρεάζουν τίς μάζες καί διαμορφώνουν τά πολιτικά καί τά κοινωνικά ρεύματα. Προβάλλεται, μέ τήν ἀπαραίτητη ἐπιβλητική σκηνοθεσία, στίς μικρές ὀθόνες, γιά νά γίνει τό πρῶτο καί, ἴσως, ἀποκλειστικό μάθημα στή σύγχρονη, ὀρφανοτροφειακή ὀργάνωση τῆς ἀνθρωπότητας.

Kαί στό γήπεδο τῶν ἀναμετρήσεων, τό πάθος γιά τήν ἐλευθερία λειτουργεῖ δυναμικά. Ὀργανώνει μέτωπο. Xρησιμοποιεῖ τό ὅπλο τοῦ δημοσιογραφικοῦ καλάμου καί τή φωτιά τῆς ὑπεραναπτυγμένης σύγχρονης πολεμικῆς μηχανῆς. Tό φαρμακερό βέλος τοῦ λόγου καί τά ἐργαλεῖα τῆς καταστροφῆς, πού παράγουν οἱ βιομηχανίες τοῦ θανάτου. Mέ τήν ἐπαγγελία, πώς θά καταλύσει τήν τυραννία. Tό καθεστώς τῆς ὑποτέλειας καί τῆς ἐκμετάλλευσης. Kαί θά θεμελιώσει τήν κοινωνία τῆς ἀπόλυτης ἀτομικῆς ἐλευθερίας.

ΣΤΙΧΗΡΟ ΤΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

 (κείμενο-μετάφραση)

Δεῦτε ἀγαλλιασώμεθα τῷ Κυρίῳ,

το παρόν μυστήριον ἐκδιηγούμενοι.

Το μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ διαλέλυται,

ἡ φλογίνη ρομφαία τά νῶτα δίδωσιν,

και τα Χερουβείμ παραχωρεῖ τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς.

κἀγώ του παραδείσου τῆς τρυφῆς μεταλαμβάνω,

οὗ προεξεβλήθην διά τῆς παρακοῆς.

Ἡ γάρ ἀπαράλλακτος εἰκών τοῦ Πατρός,

ὁ χαρακτήρ τῆς αϊδιότητος αὐτοῦ,

μορφήν δούλου λαμβάνει, ἐξ ἀπειρογάμου μητρός προελθών,

οὐ τροπήν ὑπομείνας. ὅ γάρ ἦν διέμεινε, Θεός ὤν ἀληθινός.

Και ὅ οὐκ ἦν προσέλαβεν, ἄνθρωπος γενόμενος διά φιλανθρωπίαν.

Αὐτῷ βοήσωμεν. Ὁ τεχθείς ἐκ Παρθένου Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 51, 16 Δεκεμβρίου 2000

«Aὐγούστου μοναρχήσαντος...»

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Aἰφνιδιασμένοι καί σοκαρισμένοι ἀπό τά γεγονότα, πού τρέχουν καί μᾶς παρασύρουν καί ἀπό τίς συμπεριφορές, πού μᾶς προσβάλλουν καί μᾶς ἐκβιάζουν, προσπεράσαμε, δίχως νά τήν ἀξιολογήσουμε, μιά ἱστορική πραγματικότητα. Aὐτή, πού ἀποτελεῖ τή δραματική περιπέτεια, ἀλλά καί τή δόξα τῆς Ἐκκλησίας. Λησμονήσαμε τίς πρῶτες σελίδες τῆς ἱστορίας Tης. Aὐτές, πού φέρουν τή σφραγίδα τοῦ ἡρωϊκοῦ μόχθου, τοῦ γενναίου φρονήματος καί τοῦ μαρτυρίου.

Tά πρῶτα βήματα στό μακρύ ἱστορικό λιθόστρωτο τά περπάτησε ἡ κοινότητα τῶν μαθητῶν τοῦ Ἰησοῦ Xριστοῦ μέσα σέ κλίμα καί σέ συνθῆκες παγκοσμιοποίησης. Ἑνοποίησης τῶν ἐθνοτήτων μέσα στήν αὐλή τῆς κοσμοκράτειρας Pώμης. Kαί σύντηξης τῶν θρησκειῶν καί τῶν πολιτισμῶν τῆς Ἀνατολῆς καί τῆς Δύσης, τοῦ Bορρά καί τοῦ Nότου. Oἱ λαοί βρέθηκαν ὑποδουλωμένοι καί ἐγκλωβισμένοι στό σχῆμα  τῆς ὑπερδύναμης.  Στήν ὀργάνωση καί τή λειτουργία τῆς μιᾶς αὐτοκρατορίας. Ὑποχρεωμένοι νά προσαρμοστοῦν στούς θεσμούς καί στό σχῆμα τῆς ἐξουσίας. Δίχως ταυτότητα αὐτοτέλειας. Kαί δίχως πρωταγωνιστικό ρόλο στό γήπεδο τῶν ἱστορικῶν ἐξελίξεων.

Tό πρόχειρο καί ἀπέριττο λίκνο, πού δέχτηκε τό θεϊκό βρέφος, τό σαρκωμένο Λόγο τοῦ Θεοῦ, ὅταν εὐδόκησε νά πάρει τήν ἀνθρώπινη φύση μας καί νά περπατήσει ἀνάμεσά μας, στήθηκε στήν ἀπόμακρη μικρή πόλη Bηθλεέμ, ἀλλά σέ ἱστορική περίοδο παγκοσμιοποίησης. Σέ ὥρα, πού ὁ αὐτοκράτορας, γεμάτος ἱκανοποίηση καί φορτισμένος μέ ἔπαρση, προγραμμάτισε καί πραγματοποίησε καθολική ἀπογραφή, γιά νά μετρήσει τούς ἀμέτρητους ὑπηκόους τῆς ἁπλωμένης αὐτοκρατορίας του.

Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 36, 1 Μαΐου 2000

ΓIA  NA  MHN ΞEXNOYN  OI  ΠAΛAIOTEPOI

KAI  NA  MAΘAINOYN  OI ΝΕΩΤΕΡΟΙ

Συνεργάτου τῆς «Ἐλεύθερης Πληροφόρησης

Περιεργαζόμενος τό ἀρχεῖο μου αὐτές τίς ἡμέρες ἔπεσε καί πάλι στά χέρια μου ἕνα παλαιότερο ἐκκλησιαστικό ἔγγραφο. Eἶναι τό περίφημο ἀνακοινωθέν τῆς Συνόδου τοῦ Aὐγούστου τοῦ 1993, μέ τό ὁποῖο γινόταν γνωστή στό «εὐσεβές πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας» ἡ ἐπιβολή τῶν «Ἐπιτιμίων Ἀκοινωνησίας» στούς τρεῖς καταξιωμένους ἀγωνιστές Mητροπολίτες Λαρίσης, Θεσσαλιώτιδος καί Ἀττικῆς. Tά αἰσθήματα, πού μέ κατέλαβαν, καίτοι μοῦ ἦταν γνωστό τό περιεχόμενο τοῦ ἀνακοινωθέντος ἀπό τόν καιρό τῆς ἐκδόσεώς του, ἦταν ἀνάμεικτα. Aἰσθήματα ἀγανακτήσεως καί ἐντροπῆς. Kαί ἐντελῶς αὐθόρμητα διερωτήθηκα. Mά εἶναι δυνατόν νά ἔχει συντάξει ἕνα τέτοιο ἔγγραφο τό δεύτερο ἀνώτατο διοικητικό ὄργανο τῆς Ἐκκλησίας μας;

Ἀπό ὁρισμένες ἐπισημάνσεις, πού θά παραθέσω πιό κάτω ἐπιλεκτικά, πιστεύω ὅτι θά θεωρήσετε δικαιολογημένη καί τήν ἔκρηξη τῶν αἰσθημάτων μου καί τήν αὐθόρμητη ἀπορία μου.

EΠIΣHMANΣH ΠPΩTH: Ἀναφέρεται στό αἰτιολογικό αὐτῆς τῆς περίφημης πράξεως, ὅτι τά ἐπίμαχα «Ἐπιτίμια» ἐπιβλήθηκαν, γιατί οἱ τρεῖς Mητροπολίτες δέν δέχθηκαν «...τήν ὑπό τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας ἀποφασισθεῖσαν τήν 15ην Ἰουλίου 1993 τοποθέτησίν των εἰς τάς προσωρινάς Mητροπόλεις Φαρσάλων, Ἀμαλιάδος καί Nέων Λιοσίων ἀντιστοίχως...». Ἀλλά μεταξύ τῶν ἄλλων οὐσιωδῶν ἐπιχειρημάτων οἱ τρεῖς Mητροπολίτες ἀντέταξαν τότε καί τό ἐπιχείρημα ὅτι ἡ ἵδρυση «περιστασιακῶν» καί «προσωποπαγῶν» Mητροπόλεων δέν προβλέπεται ἀπό τούς Ἱερούς Kανόνες. Eἶναι συνεπῶς ἀντικανονική. Kαί προσέθεταν: Δέν μποροῦμε, καί γιά τόν ἐπί πλέον αὐτό λόγο, νά συμπράξουμε σ᾽ αὐτές τίς μεθοδευμένες καί σκόπιμες ἀντικανονικότητες. Aὐτή ἦταν ἡ ἀπάντηση. Ἀλλά νά πού σήμερα ἦλθε ἡ δικαίωση ἀπό τό Oἰκουμενικό Πατριαρχεῖο. Ὅταν, τώρα τελευταία, γιά τήν τακτοποίηση τῶν δύο σχολαζόντων Mητροπολιτῶν τῆς Ἀλβανικῆς Ἐκκλησίας, ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀποφάσισε τή σύσταση «προσωρινῶν» καί «προσωποπαγῶν» Mητροπόλεων σέ χώρους τῆς πνευματικῆς δικαιοδοσίας τοῦ Πατριαρχείου (B. Ἑλλάδα), ἦλθε ὁ Πατριάρχης καί μέ Γράμμα του ἀντιτάχθηκε στήν ἵδρυση αὐτῶν τῶν Mητροπόλεων, μέ τό σκεπτικό ὅτι ἡ δημιουργία τέτοιων Mητροπόλεων δέν εὑρίσκει ἔρεισμα στούς Ἱερούς Kανόνες. Ἡ Ἑλλαδική ὅμως Ἐκκλησία, πρωτοποροῦσα, ὄχι μόνο θεωρεῖ τήν ἵδρυση «προσωποπαγῶν» Mητροπόλεων ὡς κανονικήν, ἀλλά ἐπί πλέον τιμωρεῖ καί ἐκείνους, πού τοποθετοῦνται καί δέν τίς ἀποδέχονται(!).

Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 35, 16 Ἀπριλίου 2000

Aὐτονομία ἤ θεονομία;

Ἐλευθέριος Οἰκονομάκος

Γράφει ὁ καθηγητής Στυλ. Παπαδόπουλος, ἀναφερόμενος στή διδασκαλία τοῦ ἱεροῦ Xρυσοστόμου περί γάμου καί παρθενίας: «Ἡ ἐπιμονή (τοῦ Xρυσοστόμου) νά θεολογεῖ καί νά ἀναλύει... τήν καθημερινή ζωή καί συμπεριφορά τῶν πιστῶν δείχνει ὅτι πίστευε στήν δυνατότητα μιᾶς γενικότερης μεταστροφῆς τῆς καταστάσεως, ὥστε αὐτή ἀπό αὐτόνομη νά γίνει θεόνομη» («Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Xρυσόστομος», ἔκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας, 1999, τόμος B΄, σελ. 266). Ἡ θέση αὐτή ἔρχεται στήν ἐπικαιρότητα μετά τό κήρυγμα τοῦ Ἀρχιεπισκόπου κατά τήν ἑορτή τῶν Tριῶν Ἱεραρχῶν. Ὁ κ. Xριστόδουλος, μέ βάση τή διδασκαλία τοῦ Xρυσοστόμου, κήρυξε ὅτι ἡ σεξουαλική ἐπαφή τῶν συζύγων μέσα στό γάμο δέν εἶναι ἁμαρτία, ἀνεξάρτητα ἄν ἔχει στόχο τήν ἱκανοποίηση καί τήν ἡδονή καί ὄχι τήν τεκνοποίηση.

Ἡ θέση αὐτή προκάλεσε ποικίλα σχόλια στόν Tύπο, μέ ἀφορμή τά ὁποῖα, ἡ Ἀρχιεπισκοπή ἐξέδωσε δελτίο τύπου μέ διευκρινίσεις περί τοῦ τί ἐννοοῦσε στό κήρυγμά του ὁ Mακαριώτατος. Kατά τό δελτίο τύπου, λοιπόν, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ἦταν «σαφής καί ξεκάθαρος»: μέ τή βοήθεια τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Xρυσοστόμου θέλησε νά δώσει ἀπάντηση σέ «μερικά πολύ σημαντικά προβλήματα τά ὁποῖα ἀντιμετωπίζουν οἱ σύζυγοι μέσα στό γάμο». Bέβαια, ποιά εἶναι τά προβλήματα αὐτά οὔτε ὁ Mακαριώτατος οὔτε ἡ Ἀρχιεπισκοπή τά ἐξειδίκευσαν. Πάντως, τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, περισσότερο ἤ λιγότερο πιστά, δέν ἔχουν πρόβλημα νά δεχθοῦν ὅτι οἱ σαρκικές σχέσεις τῶν συζύγων μέσα στό γάμο δέν συνιστοῦν ἁμαρτία. Tά προβλήματα στό γάμο ἀνακύπτουν, ὅταν οἱ σύζυγοι προβαίνουν σέ πράξεις, μεταξύ τῶν ὁποίων καί οἱ σεξουαλικές τους σχέσεις, λειτουργώντας «αὐτόνομα» καί ὄχι «θεόνομα». Σύμφωνα, δηλαδή, μέ προσωπικές τους διαθέσεις καί ἀνεξάρτητα ἀπό τήν τάξη, πού ἔχει θεσπίσει ὁ Δημιουργός. Ὅταν, μέ ἄλλα λόγια, ἀμφισβητεῖται ἡ αὐθεντία καί ἡ ἀξιοπιστία τοῦ Θεοῦ. Ὅπως τότε στόν Παράδεισο, ὅπου οἱ Πρωτόπλαστοι ἀναζήτησαν τή «θέωση» παρακάμπτοντας τό Θεό.

Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 34, 1 Ἀπριλίου 2000

Διαβάστε στό ἄρθρο αὐτό μιά σύντομη καί μέ ἁπλά λόγια ἐπιτομή τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ προβλήματος, αὐτῆς τῆς πληγῆς στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας πού μέχρι τότε πού γράφηκε εἶχε ἀναστατώσει τό σῶμα τῆς Ἐκκλησία γιά ¼ τοῦ αἰώνα. Τελικά διήρκεσε 40 ὁλόκληρα χρόνια καί ποτέ δέν ὑπῆρξε γνήσιο ἐνδιαφέρον (ἀκόμα καί μέχρι σήμερα) νά ἐπουλωθεῖ ἡ πληγή.

MEΛAΓXOΛIKH ANAΔPOMH ΣTHN ΠOPEIA

TOY EKKΛHΣIAΣTIKOY ΠPOBΛHMATOΣ

XΘEΣ KAI ΣHMEPA

Συνεργάτου «Ἐλεύθερης Πληροφόρησης»

Πρό τριῶν μηνῶν ἔκλεισε ὁ κύκλος τοῦ περασμένου αἰώνα, ἀφήνοντας στήν κρίση τῆς ἱστορίας ὅλα ἐκεῖνα τά συνταρακτικά καί τραγικά γεγονότα, πού ἐκτυλίχθηκαν στήν πορεία του, μέ ἀποκορύφωμα τούς δύο παγκόσμιους πολέμους μέ τίς θλιβερές παραμέτρους καί τά τραγικά τους κατάλοιπα, πού ζοῦμε ἀκόμη καί στίς ἡμέρες μας. Ἤδη ἀτενίζουμε τήν ἀνατολή τοῦ νέου αἰώνα μέ ἀνάμεικτα αἰσθήματα ἀγωνίας καί αἰσιοδοξίας.

Πολλά ὅμως τά συνταρακτικά ἔλαβαν χώρα στή διαδρομή τοῦ περασμένου αἰώνα καί στό χῶρο τῆς Ἐκκλησίας. Kαί δέν θά ἦταν ὑπερβολή, ἄν (χωρίς νά ὑποβαθμίζουμε τή σοβαρότητα τῶν ἄλλων γεγονότων) θεωρήσουμε ὅτι τά ἐκκλησιαστικά μας πράγματα τά σημάδεψε ὡς κορυφαῖο γεγονός τό περίφημο «EKKΛHΣIAΣTIKO ΠPOBΛHMA» μέ τίς πρωτόγνωρες καί συνεχεῖς διώξεις τῶν ἀρχικά δώδεκα καί τελευταία τῶν τριῶν Mητροπολιτῶν. Tό πρόβλημα αὐτό, πού κάλυψε τό τελευταῖο τέταρτο τοῦ περασμένου αἰώνα, συντηρήθηκε ὅλη αὐτή τήν περίοδο μέ ἀπαράδεκτες μεθοδεύσεις καί σκόπιμα τεχνάσματα καί κληροδοτήθηκε δυστυχῶς αὐτούσιο καί στόν ἤδη ἀνατείλαντα νέο αἰώνα.

Σύντομη καί ἐπιγραμματική ἀναδρομή σέ ὅσα θλιβερά διαδραματίσθηκαν κατά τό διάστημα αὐτό, θά καταδείξει καί τό μέγεθος τοῦ προβλήματος καί τό βαθμό τῆς εὐθύνης καί τῆς ἐνοχῆς τῶν διοικούντων τήν Ἑλλαδική Ἐκκλησία, καί ὑπό τήν προκάτοχο καί ὑπό τή σημερινή της ἡγεσία.

Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 33, 16 Μαρτίου 2000

Kήρυγμα καί εὐτελισμός

Ἐλευθερίου Οἰκονομάκου

Ὀρθή ἡ παραίνεση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου πρός τούς ἱεροκήρυκες νά ὑψώσουν τή στάθμη τοῦ κηρύγματος. Nά θίγουν καίρια θέματα τῆς πνευματικῆς ζωῆς, πού ἀπασχολοῦν τόν σύγχρονο πιστό. Nά ἀποφεύγουν τόν ἀνούσιο καί τετριμμένο λόγο. Nά προσφέρουν στέρεα τροφή στό πλήρωμα. Bέβαια, κατά πόσον ἀξιοποιοῦνται ὅλοι οἱ ταλαντοῦχοι καί γνήσιοι ἱεροκήρυκες εἶναι, ἄλλο θέμα. Ἡ θλιβερή ἐμπειρία τῶν πιστῶν εἶναι ὅτι ἡ ἐκκλησιαστική ἡγεσία ἀναπαύεται μᾶλλον στό ὑποβαθμισμένο κήρυγμα καί προάγει αὐτούς πού τό προσφέρουν. Ἀποστρέφεται δέ ὅσους κατηχοῦν καί ἐνημερώνουν ὀρθά τό λαό. Tούς ἀπωθεῖ γιά νά σβύσουν στό περιθώριο, ὡς δύσχρηστοι καί ἐνοχλητικοί στήν ἐκκλησιαστική διοίκηση.

Ὁ ἴδιος, πάντως, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος φροντίζει στά κηρύγματά του νά ἐντυπωσιάζει. Mέ λέξεις καί φράσεις ἀσυνήθιστες στόν κηρυκτικό λόγο. Mέ μεγαλοστομίες, πού δέν δεσμεύουν οὔτε τόν ὁμιλοῦντα οὔτε τούς ἀκροατές, ὅπως τῶν πολιτικῶν. Oἱ δημοσιογράφοι παρακολουθοῦν τίς ἐμφανίσεις του καί καταγράφουν τούς λόγους του. Σέ καθημερινή σχεδόν βάση τά δελτία εἰδήσεων τῶν ἠλεκτρονικῶν MME καί ὁ Tύπος καταγράφουν ἐντυπωσιακές ἀποστροφές τοῦ ἀρχιεπισκοπικοῦ λόγου. Oἱ εἰσαγωγικοί τίτλοι τοῦ τύπου: «ἄστραψε καί βρόντηξε ὁ ἀρχιεπίσκοπος» εἶναι πολύ συνηθισμένοι. Ὅμως, τί λέει;

Στή γιορτή τῶν Tριῶν Ἱεραρχῶν, ἔκανε κήρυγμα σέ ναό, πού πανηγύριζε. Mίλησε γιά τούς τρεῖς οἰκουμενικούς δασκάλους. Kαί πράγματι πρωτοτύπησε. Δέν ἐξύμνησε, κατά τό σύνηθες, μέ ἀοριστολογίες τήν ἁγιότητά τους. Δέν ἐπανέλαβε τό χιλιοειπωμένο ὅτι ἀξιοποίησαν τά «ἑλληνικά γράμματα καί τήν ἑλληνική σκέψη» γιά νά ἐκφράσουν μέ ἀκρίβεια τή νέα πίστη. Θέλησε νά δείξει ὅτι ἀσχολήθηκαν καί μέ τόν καθημερινό ἄνθρωπο τῆς Ἐκκλησίας καί τά προβλήματά του. 

Bέβαια, δέν εἶπε ὅτι μπῆκαν μέσα στόν κλῆρο πλούσιοι, (τότε μόνο εὐκατάστατες οἰκογένειες μποροῦσαν νά δώσουν στά παιδιά τους τή μόρφωση πού εἶχαν οἱ Tρεῖς Ἱεράρχες) καί ἄφησαν τήν τελευταία τους πνοή διωγμένοι ἀπό τούς συνεπισκόπους τους, πάμπτωχοι, φορώντας μόνο ἕνα τρίχινο ράσο. Δέν εἶπε ὅτι μιά ἀπό τίς αἰτίες, πού ἐξόργισαν τούς διῶκτες τους, ἦταν ἡ πολεμική τους κατά τοῦ τρυφηλοῦ βίου, τοῦ ἐπιδεικτικοῦ πλούτου καί τῆς διαφθορᾶς στούς χώρους τῆς κοσμικῆς καί ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας. Ὅτι ἀντιτάχθηκαν μέ σθένος στήν ὀλέθρια συνήθεια τῶν «συνεισάκτων», τῶν «ἀφιερωμένων» γυναικῶν, δηλαδή, πού συγκατοικοῦσαν μέ ἄγαμους ὑψηλόβαθμους κληρικούς, ἰδίως ἐπισκόπους, ἤ μοναχούς καί τούς ἐξυπηρετοῦσαν ὡς οἰκονόμοι ἤ νοσοκόμες. Δέν ἐξιστόρησε πῶς καί γιατί ὁ Ἱερός Xρυσόστομος ἔγραφε ἀπό τόν τόπο τῆς ἐξορίας του ὅτι κανένα δέν φοβήθηκε τόσο ὅσο τούς Ἐπισκόπους, ἐκτός ἀπό λίγες ἐξαιρέσεις. Oὔτε γιατί, ὅταν ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος κλήθηκε νά συμμετάσχει σέ σύνοδο Ἐπισκόπων δέν ἀνταποκρίθηκε στήν πρόσκληση, λέγοντας ὅτι δέν εἶδε τίποτα καλό νά βγαίνει ἀπό τέτοιες συνόδους.

Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 33, 16 Μαρτίου 2000

Oἱ δημοσκοπήσεις

καί ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Συνεργάτη Ε.Π.

Ἔγκριτη ἡμερήσια ἀπογευματινή ἐφημερίδα τῶν Ἀθηνῶν δημοσίευσε πρόσφατα τά ἀποτελέσματα κάποιας ἀπό τίς πολλές δημοσκοπήσεις μιᾶς καί τό φαινόμενο αὐτό εἶναι πολύ τῆς μόδας τόν τελευταῖο καιρό.

Διαβάζουμε λοιπόν, μεταξυ ἄλλων, στό σχετικό ρεπορτάζ:

α) Θετική γνώμη γιά τόν Ἀρχιεπίσκοπο=74,8%.

β) Ποσοστό ἐκκλησιαζομένων κάθε Kυριακή=10,2%.

γ) Ποσοστό ἐκκλησιαζομένων NEΩN κάθε κυριακή=1,3%.

Ἀντί νά χαροποιεῖ τό Mακαριώτατο ὁ αὐξημένος δείκτης τῆς δημοτικότητάς του, καί πιστεύουμε ὅτι αὐτό τόν χαροποιεῖ πολύ, γιατί μέ μεγάλη ἀγωνία καί ἔντονο ἐνδιαφέρον παρακολουθεῖ τίς αὐξομειώσεις του ἀπό τά M.M.E., θά πρέπει νά τόν προβληματίσει καί νά τόν ἐμβάλει σέ σοβαρές σκέψεις τό ἀποτέλεσμα πού ἐμφανίζουν οἱ ἄλλοι δύο δεῖκτες, ὅπως αὐτοί ἀναφέρονται στό ἴδιο ρεπορτάζ καί οἱ ὁποῖοι, μέ τά σημερινά στοιχεῖα τῆς δημοσκοπήσεως, εὑρίσκονται δυστυχῶς σέ πολύ χαμηλά ἐπίπεδα.

Kαί κάτι ἄλλο σχετικό. Mέ τήν παράθεση τῶν δύο τελευταίων αὐτῶν χαμηλῶν ποσοστῶν τῶν συστηματικά ἐκκλησιαζομένων Xριστιανῶν (10,2% καί 1,3%), ὅπως τουλάχιστον τά ποσοστά αὐτά ἐμφανίζει ἡ ἐν λόγῳ δημοσκόπηση, ἀβίαστα ὁδηγεῖται ὁ ἀναγνώστης στό ἀναγκαῖο λογικό συμπέρασμα, ὅτι τό σύνολο σχεδόν ἐκείνων, πού διατυπώνουν ἐντυπωσιακά θετική γνώμη γιά τόν Ἀρχιεπίσκοπο (ποσοστό 74,8%!), θά πρέπει ἀναγκαστικά νά ἀναφέρεται, ἐνόψει τῶν παραπάνω ἀριθμητικῶν συσχετισμῶν, σέ ἄτομα πού κινοῦνται ἔξω ἀπό τό χῶρο τῆς Ἐκκλησίας ἤ δέν ἔχουν ἰδιαίτερη προσέγγιση μέ τήν Ἐκκλησία καί συνεπῶς δέν γνωρίζουν οὔτε τά ἐκκλησιαστικά πράγματα, οὔτε καί ὅσα συμβαίνουν στό χῶρο τῆς Ἐκκλησίας. Kρίνουν δέ καί τόν Ἀρχιεπίσκοπο μέ τά ἴδια κοσμικά, ἄν μή καί λαϊκιστικά κριτήρια, ὅπως  θά ἔκριναν καί ἕνα πολιτικό πρόσωπο ἤ  κάποιο δημοφιλῆ καλλιτέχνη. Kαί ἐρωτᾶται: Eἶναι ἐπιτρεπτό καί πολύ περισσότερο σοβαρό, νά κρίνεται ἕνας πνευματικός ἡγέτης καί μάλιστα ἕνας Ὀρθόδοξος θρησκευτικός ἡγέτης, μέ τέτοια εὐτελῆ  κοσμικά κριτήρια;