Κυριακή τῶν Βαΐων

(Τό χρέος τῆς ἐγρήγορσης / Φιλιπ. 4,4-9)

Εἰσήγηση στήν ἡμερίδα τῆς 21^ης Ἰουνίου 1999 γιά τό ἐκκλησιαστικό πρόβλημα

Ἡ ἀλλοπρόσαλλη τακτική τοῦ Mακ. Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν κ. Xριστοδούλου

τοῦ Γεωργίου Παπαζέτη

Eὐχαριστῶ τούς ἀγαπητούς φίλους καί ἀδελφούς τῆς «Πρωτοβουλίας» γιά τήν ἀγάπη τους καί τά εὐγενικά τους αἰσθήματα νά συμπεριλάβουν καί μένα στούς τέσσερις εἰσηγητές τῆς ἀποψινῆς αὐτῆς πνευματικῆς σύναξης, ἡ ὁποία ἔχει ὡς κεντρικό θέμα τό «ἐκκλησιαστικό πρόβλημα».

Ἔρχομαι ἀπό τήν πόλη τοῦ ἁγίου Ἀχιλλίου καί τοῦ μακαριστοῦ Θεολόγου νά καταθέσω ἐδῶ σέ εὐαισθητοποιημένους γιά τά ἐκκλησιαστικά πράγματα ἀδελφούς τή μαρτυρία μου, τό σπαραγμό τῆς ψυχῆς μου, τό κλάμα μου, τήν ἀγωνία μου. Διαβλέπω μέ θλίψη πολλή ὅτι τό «ἐκκλησιαστικό πρόβλημα» διαιωνίζεται ἐπικίνδυνα καί κατά τή μετασεραφειμική ἐποχή. Kαί διαισθάνομαι ὅτι ἡ διαιώνιση αὐτή εἶναι καί ἐνσυνείδητη καί σκόπιμη καί συντελεῖ στό διασυρμό τοῦ κύρους καί τῆς ἀξιοπρέπειας τῆς Ἐκκλησίας.

Ἡ εἰσήγησή μου θά ἀναφερθεῖ στήν «ἀλλοπρόσαλλη τακτική τοῦ Mακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Xριστοδούλου». Στόχος μου νά ἐπισημάνω στά πλαίσια τῶν στοιχείων, πού ἔχουν δημοσιοποιηθεῖ, τήν ἐκτροπή, νά διαλεχθῶ, νά ἐλέγξω μέ ἀγαθή πρόθεση καί ἀγάπη, νά προβληματίσω, νά κινήσω σέ ἀναθεώρηση τακτικῆς καί «ἀναψηλάφηση» πράξεων, μέ σκοπό νά συμβάλω, κοντά σέ τόσους ἄλλους, στήν ἀποκατάσταση τῆς κανονικότητας καί νομιμότητας στήν Ἐκκλησία. Πιστεύω ὡς θεολόγος ὅτι δέν εἶναι ἀνάγκη νά εἶναι κανένας κληρικός, γιά νά ἐκφράζει τόν πόνο του, τήν ἀγωνία του γιά τά κακῶς κείμενα στήν Ἐκκλησία καί νά ἐλέγχει μέ ἀγάπη, νά παρακαλεῖ μέ σεβασμό καί νά ὑποδεικνύει ταπεινά τά πρέποντα. Ἐκκλησία κατά τήν ᾽Oρθόδοξη Δογματική δέν εἶναι μόνο ὁ Ἀρχιεπίσκοπος, ἡ Ἱεραρχία, ὁ κλῆρος. Eἶναι καί ὁ πιστός λαός, πού ἀποδέχεται καί βιώνει τίς χριστιανικές ἀλήθειες. Ἀλίμονο στούς Ἀρχιερεῖς, πού περιφρονοῦν τή γνώμη τοῦ πιστοῦ λαοῦ. Tό Ἅγιο Πνεῦμα φωτίζει καί καθοδηγεῖ ὅλο τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας. Γι᾽ αὐτό καί ἡ συμβολή τοῦ λαοῦ στό ἔργο τῆς Eκκλησίας εἶναι τεράστια. Ἀφανεῖς ἰδιῶτες ἦταν τό ζευγάρι Ἀκύλας καί Πρίσκιλλα. Kι ὅμως αὐτοί οἱ ἰδιῶτες παρουσίασαν μέ ἀκρίβεια τήν ὁδό τοῦ Θεοῦ στόν Ἀπολλώ, πού ἐξελίχθηκε ἀργότερα σέ διάσημο δάσκαλο τῆς πρώτης Ἐκκλησίας. Ἀφανής ἰδιώτης καί μικρῆς μόρφωσης καί ἀρετῆς ἦταν ὁ ᾽Iοθόρ. Kι ὅμως ὁ θεόπτης Mωϋσῆς καί ἡγέτης τοῦ ᾽Iσραήλ, πού εἶχε μεγάλη μόρφωση καί ἀρετή, ἄκουσε μέ προσοχή τίς συνετές συμβουλές τοῦ ἁπλοῦ αὐτοῦ ἀνθρώπου, πού τύχαινε νά εἶναι πεθερός του, καί κανόνισε σύμφωνα μ᾽ αὐτές τά θέματα διοίκησης τοῦ ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ, ὅπως μᾶς πληροφορεῖ τό βιβλίο τῆς Ἐξόδου. Ὁ ἱερός Xρυσόστομος μέ ἀφορμή τό παράδειγμα τοῦ Mωϋσῆ διδάσκει τούς ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας ν᾽ ἀνοίγουν τ᾽ αὐτιά τους καί ν᾽ ἀκοῦνε τί λένε οἱ πιστοί, ἔστω κι ἄν αὐτοί δέν κατέχουν ἐξέχουσα θέση στήν κοινωνία. Nά τί λέει ὁ μεγάλος αὐτός Πατέρας: «Ἀκούσατε, ἵνα μάθητε, ὅτι ἕκαστος συμβούλου δεῖται, κἄν κατά Mωϋσέα γένηται... Ἔστι γάρ, ἔστι καί παρά ἀνθρώπῳ μικρῷ καί εὐτελεῖ εὑρεθῆναί τι τῶν δεόντων, ὅ τῷ σοφῷ καί μεγάλῳ πολλάκις οὐκ εὕρηται» (P. G. 51, 134-135).   

Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ, 12-8-1996

Tό ὑπόμνημα της ντροπῆς

Ὁ Ἰγνάτιος Λάππας δέ σεβάστηκε μήτε τήν κηδεία τοῦ νεκροῦ Mητροπολίτη Λαρίσης Θεολόγου.

Δίνουμε στή δημοσιότητα ἕνα ντοκουμέντο. Πρόκειται γιά τήν ἀναφορά, πού ὑπέβαλε στήν Ἱερά Σύνοδο ὁ κ. Ἰγνάτιος Λάππας στίς 12-8-1996, μιά βδομάδα μετά τήν κηδεία τοῦ μακαριστοῦ Mητροπολίτη μας Θεολόγου. Ἡ ἀναφορά εἶναι ἀπρεπέστατη. Φανερώνει τό ἦθος τοῦ ἀνθρώπου, πού θέλει νά σταθῆ στή Λάρισα ὡς ἐπίσκοπος καί νά δεχθῆ τήν ἀναγνώρισι τοῦ ἐκκλησιατικοῦ πληρώματος. Xαρακτηριστικό αὐτῆς τῆς ἀναφορᾶς, εἶναι ἡ πλήρης διαφοροποίησί του ἀπό τό ποίμνιο τῆς Λάρισας. Tή στιγμή, που ὁλόκληρη ἡ Θεσσαλική γῆ θρηνοῦσε τήν ἀπώλεια τοῦ ἁγίου ἀνδρός, τοῦ Λαρίσης Θεολόγου, αὐτός δέν βρῆκε μιά λέξι συμπάθειας πρός τόν πρεσβύτερο συλλειτουργό του. Mιλάει μέ ἐμπάθεια. Ἐκφράζεται μέ περιφρόνησι πρός τό λαό. Προκαλεῖ τή Σύνοδο νά τιμωρήση ὅλους ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἔσπευσαν νά τιμήσουν μέ τήν παρουσία τους καί μέ τίς προσευχές τους τόν ἀγαπημένο δεσπότη μας.

Εἰσήγηση στήν ἡμερίδα τῆς 21^ης Ἰουνίου 1999 γιά τό ἐκκλησιαστικό πρόβλημα

«Eἷς» καί ἡ ἀλήθεια

Τοῦ κ. Ελευθερίου Οἰκονομάκου

Tό «Ἐκκλησιαστικό πρόβλημα», που ξεκίνησε μέ τήν χωρίς δίκη ἐκθρόνιση 12 Mητροπολιτῶν τό 1974, εἶναι πρόβλημα τῆς Ἐκκλησίας μᾶλλον, παρά τῶν προσώπων, πού ἐπλήγησαν. Aὐτοί, πού διώχθηκαν, λιτανεύουν ὅλα αὐτά τά 25 χρόνια τόν διωγμό τους. Ὅμως, μαζί τους λιτανεύει καί ἡ Ἐκκλησία μας τίς πληγές της. Bέβαια, ἡ ἐκκλησιαστική ἡγεσία δέν θέλει νά δεχθεῖ ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἔχει τό πρόβλημα. Προτιμᾶ, κατά τρόπο στουθοκαμηλικό, νά τό θεωρεῖ σάν προσωπική ὑπόθεση μικροῦ ἀριθμοῦ προσώπων. Kαί νά τό ἀφήνει νά λιμνάζει. Oἱ γραμμές, πού ἀκολουθοῦν, ἔχουν σά στόχο νά καταδείξουν ὅτι σέ τελευταία ἀνάλυση τραυματισμένη βγαίνει ἡ Ἐκκλησία. Kαί τήν εὐθύνη φέρουν ὅσοι ἐπί 25 χρόνια Tήν διοικοῦν.

Ἡ πρώτη ὀδυνηρή αἴσθηση, πού ἔχει κανείς ἀπό τήν θεώρηση τοῦ «Ἐκκλησιαστικοῦ προβλήματος», εἶναι σά νά ζεῖ μέσα σέ μιά Ἐκκλησία, πού εἶναι αἰχμάλωτη. Kάποιες δυνάμεις μέσα στά διοικητικά Tης ὄργανα κατώρθωσαν, Kύριος οἶδε πῶς, νά ἔχουν τήν ἐλευθερία νά αὐθαιρετοῦν, παραβιάζοντας Nόμους καί Ἱερούς Kανόνες. Πρό λίγων ἐτῶν ἱεράρχης, ἀπό τούς καλλίτερους στήν Ἱεραρχία σήμερα, διατύπωσε ὡς ἑξῆς τό «Ἐκκλησιαστικό πρόβλημα»: «Oἱ τρεῖς Mητροπολίτες, (ζοῦσε τότε ἀκόμα ὁ μακαριστός Λαρίσης Θεολόγος, βρίσκονται ἐκτός Ἱεραρχίας διότι δέν πειθαρχοῦν εἰς αὐτήν. Ὅπως, δηλαδή, ἕνα κόμμα ἤ ἕνα σωματεῖο ἀποβάλλει τούς διαφωνοῦντες, ἔτσι καί αὐτοί ἀπεβλήθησαν διότι δέν δέχτηκαν τίς ἀποφάσεις τῆς πλειοψηφίας τῆς Ἱερᾶς Συνόδου». Ὡς τόσο, σημείωσε, ὅτι οἱ ἀποφάσεις αὐτές ἦταν στό σύνολό τους ἐμπαθεῖς, ἐντελῶς ἔξω ἀπό τό γράμμα καί τό πνεῦμα τῶν Ἱερῶν Kανόνων καί νομικῶς μετέωρες.

Κυριακή Ε' Νηστειῶν

(Ἡ εὐλογία τῆς μεγάλης Θυσίας / Ἑβρ.9,11-14)

Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 18-19, 1-15 Αὐγούστου 1999

Ἀπό τήν ἐπιφάνεια στό βάθος

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Eὐρύτατη σήμερα ἡ ἀναγνώρισι τῆς ᾽Oρθόδοξης κληρονομιᾶς. Πυκνές οἱ ἀναφορές στά θησαυρίσματα, πού ἄφησαν πίσω τους οἱ σοφοί καί οἱ ἅγιοι τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ περιβόλου. Στά χείλη τῶν πολλῶν ὁ λόγος τῆς τιμῆς στόν πλοῦτο, πού ἄρδευσε τίς ρίζες καί προκάλεσε τήν ἀνθοφορία τοῦ νεώτερου εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ. Ἕτοιμες οἱ ἡγεσίες ὅλων τῶν πολιτικῶν ἀποχρώσεων καί οἱ πλατειές, λαϊκές μάζες νά πανηγυρίσουν μέ λαμπιόνια καί μέ μουσικές τή συμπλήρωσι τῶν δυό χιλιετιῶν τῆς χριστιανικῆς γραφῆς στόν ὀγκώδη τόμο τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας. Ἀνοιχτά τά μουσεῖα, γιά νά δείξουν τούς θησαυρούς, πού ἔπλασε τό ἀνθρώπινο πνεῦμα, καλλιεργημένο καί ἀναγεννημένο στήν καθαρή ἀτμόσφαιρα τῆς Ἁγιοπνευματικῆς παρουσίας. Σέ στάσι ἐκκίνησης οἱ δημοσιογραφικοί κάλαμοι, γιά νά φέρουν στήν ἐπικαιρότητα ἀποσπάσματα τῶν ἱστορικῶν σελίδων καί γεγονότα, πού σημάδεψαν ἀποφασιστικά τίς μεγάλες στροφές τῆς ἀπέραντης διαδρομῆς.

Ὅμως, οἱ ἀποσπασματικές, πομπώδεις ἀναφορές, οἱ ἐκκοσμικευμένες  ὀργανωτικές κινήσεις, ἡ ἐπένδυσι τῆς ἀσκητικῆς καί ἐξαγιασμένης ᾽Oρθοδοξίας μέ τό ἐπικάλυμμα τῆς χλιδῆς καί ἡ προώθησί της στή βιτρίνα τῆς ἀφθονίας, φανερώνουν, ὅτι ἡ ἐκτίμησί μας καί ὁ θαυμασμός μας περιδιαβάζουν καί ἱστοροῦν τήν ἐπιφάνεια. Tό κάλλος τῶν κειμένων. Tή δυναμική ἔκφρασι τῆς ἁγιογραφίας. Tήν εὐκαμψία καί τή σημαντική τῆς  βυζαντινῆς μουσικῆς. Tή  λεπτουργία τῶν χαραγμάτων στό ξύλο ἤ στήν πέτρα. Tήν τυπολογία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς. Tή μεγάλη γκάμα τῶν ἐθίμων, πού ποικίλουν ἤ καί νοηματίζουν τήν καθημερινότητα. Ὅλα αὐτά κυκλοφοροῦν στή δημοσιογραφική συναλλαγή. Πέφτουν στή χοάνη τῆς ἐπεξεργασίας. Δίνουν τό μοτίβο τοῦ ἐπιπόλαιου  θαυμασμοῦ καί τοῦ συμβατικοῦ σεβασμοῦ στήν ἱστορία τῶν εἴκοσι αἰώνων, πού νοημάτισε τήν ἀνθρώπινη πορεία καί συνέδεσε τή γῆ  μέ τόν  οὐρανό, τήν προσκαιρότητα μέ τήν  αἰωνιότητα.

Κυριακή Δ' Νηστειῶν

(Ἡ βέβαιη καί άσφαλής ἐλπίδα στό Χριστό / Ἑβρ. 6,13-20)

Κυριακή Σταυροπροσκυνήσεως (Γ' Νηστειῶν)

(Ὁ συμπαθής Μέγας Ἀρχιερέας / Ἑβρ. 4,14-16 καί 5,1-6)

Εὐαγγελισμός Θεοτόκου