Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 243, 16-12-2008  

Κριτική-αὐτοκριτική

Τρία πορτρέτα

2) Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Σεραφείμ

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Τό δεύτερο ἀρχιεπισκοπικό πορτρέτο τῆς τελευταίας πεν­τηκονταετίας, πού θά μείνει ἀνεξίτηλο, ὄχι γιά τό μῆκος τῆς θητείας του στήν ἐπίζηλη ἔπαλξη τοῦ προκαθημένου, ἀλλά γιά τή στρέβλωση τοῦ ἡ­γετικοῦ του ρόλου, εἶναι τοῦ Σεραφείμ. Κάθησε στό θρόνο τῶν ᾿Αθηνῶν εἰκοσι­τέσσερα ὁλόκληρα χρόνια. ῞Οσα δέν ἀπόλαυσε κανένας προκάτοχός του ᾿Αρχιεπίσκοπος, ἀπό τή θέσπιση τῆς αὐτοκεφαλίας τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελ­λάδος ἴσαμε σήμερα. Καί ἔγραψε σελί­δες ἀρνητικές στόν ἱστορικό κώδικα, ὅσες δέν ἔγραψαν ὅλοι μαζί οἱ προκαθήμενοι τῆς μακρότατης αὐτῆς περιόδου. 

᾿Από τή στιγμή, πού πιάνει κανείς στό χέρι τήν πένα, μέ τήν πρόθεση νά σκιαγραφήσει τό βίο καί τήν πολιτεία τοῦ ᾿Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ, τό δί­λημμα φρενάρει τή σκέψη καί ἡ εὐαι­σθησία τοῦ χρέους ἀκριβοδίκαιης ἱστό­ρησης ἀκινητοποιεῖ τά δάχτυλα. Ποιές μπορεῖ νά εἶναι οἱ σωστές πινελιές, πού θά πλάσουν μέ πιστότητα τήν ἀ­ληθινή εἰκόνα; Ποιές σημάνσεις καί σκι­άσεις, θά ἐκφράσουν τόν πλοῦτο ἤ τά ἐλλείμματα τοῦ ἀνώτατου αὐτοῦ ἐκ­κλησιαστικοῦ λειτουργοῦ; ῎Η ποιές γραμμές θά ἰχνογραφήσουν, μέσα στό ζοφερό πλαίσιο τῆς πολυτάραχης ἐ­κείνης ἐποχῆς, τόν τύπο τοῦ ἀντάρτη καί τοῦ συνωμότη;

Ὑπόδειγμα φιλανθρωπίας

Το διακριτικό, φιλάνθρωπο και θυσιαστικό πνεύμα του μακαριστού αρχιεπισκόπου Αθηνών κυρού Ιερωνύμου Α' αναδεικνύεται με τη μαρτυρία συνεργάτη του αρχιμανδρίτη στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών.

Για να διαβάσετε τη νεκρολογία, πατήστε το παρακάτω εικονίδιο:

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου, ‟Τό «τραῦμα» τῆς ἀγάπης”, α’ ἔκδ. (Ἀθήνα: Ἐκδόσεις «ΣΠΟΡΑ», 2002), σελ. 77

Το κέντρισμα

«… Ἡ ἀγάπη δέν εἶναι τό πληθωρικό αἴσθημα, πού ἀναβλύζει ξαφνικά καί περιπτωσιακά ἀπό τό πηγάδι τῶν ψυχικῶν διεργασιῶν. Εἶναι ἡ δύναμη, τό κέντρισμα, πού ἔρχεται ἄμεσα, ὡς βέλος, ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα καί κατακυριεύει καί εὐαισθητοποιεῖ τήν ψυχή.»

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου, «Θυσίαν αἰνέσεως», α΄ ἔκδ. (Ἀθήνα: Ἐκδόσεις «ΣΠΟΡΑ», 1998), σελ. 12-24, 28-39, 172-174, 187-189

ΘΥΣΙΑΝ ΑΙΝΕΣΕΩΣ 

Στά πλαίσια τῆς ἀνάδειξης τῆς χαρισματικῆς μορφῆς τοῦ μακαριστοῦ πατέρα μας, μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου, μεταφέρουμε μερικά θεολογικά κείμενά του, γιά νά τονιστεῖ ἰδιαίτερα καί αὐτή ἡ πτυχή τῆς μεγάλης προσφορᾶς του στήν Ἐκκλησία. Παραθέτουμε κάποια κεφάλαια ἀπό τό βιβλίο του “Θυσίαν αἰνέσεως”, βιβλίο πού ἐπιχειρεῖ νά προσεγγίσει τό μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας ὑπομνηματίζοντας καί σχολιάζοντας τό κείμενο τοῦ Νικολάου Καβάσιλα: “Εἰς τήν θείαν λειτουργίαν”. 

1. Ἀρχή τῆς Ἱερουργίας δοξολογία

«Ἀρχή δέ αὐτῷ τῆς ἱερουργίας δοξολογία· “Eὐλογημένη ἡ βασιλεία τοῦ Πατρός καί τοῦ Yἱοῦ καί τοῦ ἁγίου Πνεύματος”».

Ἡ ἐναρκτήρια προσευχή τοῦ ἱερέα κατά τήν τέλεση τῆς Λειτουργικῆς Ἱερουργίας εἶναι ἡ δοξολογία: «Eὐλογημένη ἡ βασιλεία τοῦ Πατρός καί τοῦ Yἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος».

Πόθος τοῦ θανάτου
(Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Ἔπη ἱστορικά: ΛΑ’, Migne XXXVII, 1299)

Μετάφραση Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ὅσο προχωρεῖ ὁ καιρός τόσο καί ἡ μελαγχολία του αὐξάνει. Τά ἀνθρώπινα πράγματα δέν ἐμπνέουν καμμιά ἐλπίδα. Μέ τό παρακάτω ποίημα, γραμμένο κατά τό τέλος τοῦ 383, φανερώνει τά ἀπαισιόδοξα αἰσθήματά του καί τήν ἐπιθυμία του νά φύγῃ ἀπό τοῦτο τόν κόσμο καί νά πορευθῇ στήν ἀνέφελη χαρά τοῦ Παραδείσου.

Δυό φορές τό γνώρισα αὐτό,

            ἀλλοίμονο! δυό φορές λακτίστηκα·

ἄν αὐτό ἔγινε δίκαια

            εἴθε νά σᾶς δεχτῇ ὁ Θεός·

ἄν ὅμως δέν ἔγινε δίκαια,

            εἴθε καί πάλι νά σᾶς δεχτῇ, (ἀφοῦ εἶναι) ὁ Θεός.

Μά κι’ ἔτσι καθόλου

            δέν θά σᾶς καταραστῶ.

Ἄρθρο ἀπό τό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», τεῦχος 231, 16 Ἰουνίου 2008 

Τό ἱστορικό ἀπόκτημα

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Στήν ἀγορά τῆς καθημερινότητας πέφτουν βροχή τά ροδοπέταλα τῶν “ἀνανεωτικῶν” ὑποσχέσεων. Διαχέουν, ἀπ᾿ ἄκρη σ᾿ ἄκρη τοῦ πλανήτη, καινούργιες, μεθυστικές ἀρωματικές συνθέσεις “προοδευτικῆς” ἐμπειρίας. Καί διεγείρουν τίς πλατειές μάζες γιά νέα δοκιμή καί πλουσιότερη ἀπόλαυση. Ἡ πρόκληση, πανίσχυρη. Ὁ ἐπηρεασμός καί ἡ αἰχμαλωσία τῶν αἰσθήσεων, ἄμεσα. Τό χτεσινό σταμπάρεται, μονομιᾶς, ὡς ἐντελῶς ξεπερασμένο. Ἀσύμβατο μέ τά ὁράματα τῆς ραγδαίας, ἐξελικτικῆς πορείας καί, εἰδικότερα, τῆς ἀνάγκης ἀδέσμευτης καί ἀπεριόριστης, κλιμακωτῆς ἀναβάθμισης τοῦ ἀτόμου. Καί ἀπορρίπτεται, δίχως τήν παραμικρή ἀναστολή. Τό σημερινό, ἡ ἰδεολογία ἤ τό ἐμπόρευμα τῆς φωτισμένης, μαγευτικῆς βιτρίνας, γίνεται ἀποδεκτό, ὡς χρηστικό τῆς προόδου καί τῆς ἐγγυημένης καταξίωσης. Ἀλλά καί αὐτό, μόνο ὅσο διαρκεῖ ἡ ἡμέρα τῆς διαφήμισης. Γιατί ἐλπίζεται καί προσδοκᾶται, ὅτι ἡ ἀνατολή τῆς ἑπόμενης, τῆς “αὐριανῆς” ἡμέρας, θά φέρει ἀνανεωμένες προτάσεις καί νεότερα, ἐντελῶς ἐκμοντερνισμένα σχήματα βίου.

Κυριακή Ζ' Λουκᾶ (Αἱμορροούσης)

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου, ‟Τό «τραῦμα» τῆς ἀγάπης”, α’ ἔκδ. (Ἀθήνα: Ἐκδόσεις «ΣΠΟΡΑ», 2002), σελ.52

Ὑπόδειγμα ἀγάπης 

«… Ἀγαπᾶμε, γιατί τήν καρδιά μας τήν ἔχουμε ἀκουμπήσει στήν καρδιά τοῦ Θεοῦ. Γιατί βρισκόμαστε σέ ἄμεση κοινωνία μαζί Του. Γιατί ἡ σάρκωση τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ ἔφερε καί ἔστησε μπροστά μας τό ὑπέρτατο ὑπόδειγμα τῆς ἀγάπης.»

Ὁ φόβος τῆς μικρῆς θυσίας

Συγκινητική προτροπή να εφαρμόζουμε την απόφασή μας για "Θυσία" όλων για το γενικό καλό και στις μικρές λεπτομέρειες της καθημερινής μας ζωής, μας δίνει με το κείμενο που ακολουθεί ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος Α'.

Για να διαβάσετε το μήνυμα του αρχιεπισκόπου, πατήστε το παρακάτω εικονίδιο: