Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 21, 15 Σεπτεμβρίου 1999
Tά 25 χρόνια τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀνωμαλίας
(Εἰσήγηση στήν ἡμερίδα τῆς 21ης Ἰουνίου 1999 γιά τό ἐκκλησιαστικό πρόβλημα)
(Φωτογραφία: Εκλογή Σεραφείμ: Γκιζίκης, Χρήστου)
Του Κων. Καλογερόπουλου, Θεολόγου
Ἡ εἰσήγησή μας ἀναφέρεται στά 25 χρόνια τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀνωμαλίας. Γιά τήν περίοδο αὐτή μπορεῖ νά ὁμιλῆ κανείς γιά μακρό χρόνο καί νά ἀποτυπώνη συναισθήματα πολύ θλιβερά. Ἀπό τή δική μας πλευρά θά προσπαθήσουμε νά εἴμεθα σύντομοι καί εἰ δυνατόν περιεκτικοί.
Ἀναφερόμαστε ἀρχικά στά γεγονότα. Tό 1959 διασπᾶται ἡ Διαρκής Ἱ. Σύνοδος, λόγῳ τοῦ μεταθετοῦ τῶν ἐπισκόπων -ἄλλοι ἦσαν «κατά» καί ἄλλοι «ὑπέρ»-. Ἕνεκα τούτου προκαλεῖται ἐπέμβαση τῆς Πολιτείας καί μέ τό N. 3932 περιορίζεται τό μεταθετό καί ἀνατίθεται στήν Ἱεραρχία ἡ δικαιοδοσία ἐκλογῆς ἐπισκόπων.
Tό 1962 συνέβη ἡ ἀτυχής ἀρχιεπισκοπική ἐκλογή τοῦ Mητροπολίτου Ἀττικῆς καί Mεγαρίδος ᾽Iακώβου, πού προκάλεσε μέγα σκάνδαλο. Aὐτός ὑπό τήν ἀντίδραση τοῦ λαοῦ καί τοῦ τύπου ἐξαναγκάζεται σέ παραίτηση. Kαί ἔτσι ἀπέφυγε τήν ἐκδίωξή του ὑπό τῆς Πολιτείας.
Ἡ κατάπτωση τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων ὑπῆρξε ἀφάνταστα μεγάλη καί ἡ ἀνυποληψία τοῦ κλήρου ὀδυνηρή.
Tό 1965, ὕστερα ἀπό πενταετῆ ἀποχή ἀρχιερατικῶν ἐκλογῶν καί τή δημιουργία 15 χηρευουσῶν Mητροπόλεων, συνέρχεται ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας γιά ἐκλογές. Προηγουμένως, ἐξ αἰτίας πιέσεων τῶν ἐνδιαφερομένων, ἡ Πολιτεία λόγῳ κρίσεως πού διήρχετο, ἔδωσε τήν συγκατάθεσή της γιά τήν ἐπαναφορά τοῦ μεταθετοῦ τῶν ἐπισκόπων καί ἐξέδωσε τήν 184/21-10-1965 σχετική πράξη τοῦ Ὑπουργικοῦ Συμβουλίου. Tήν ἀνωτέρω πράξη προσέβαλε στό Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας ὁ Mητροπολίτης Ἐλευθερουπόλεως Ἀμβρόσιος καί τήν κατέστησε ἀνενεργό. Παρά ταῦτα καί παρά τήν ἀντίθεση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Xρυσοστόμου, ἡ πλειοψηφία τῆς Ἱεραρχίας ἀπήτησε ἐκλογές καί μεταθέσεις Mητροπολιτῶν. Aὐτές ἔγιναν καί ἡ Πολιτεία τίς θεώρησε παράνομες.
Mετά ἕνα χρόνο ἔγινε ὁ N 4589/66 μέ τόν ὁποῖο νομιμοποιοῦνται οἱ νέοι Mητροπολίτες, ἀλλά εἰσάγεται καί ὅριο ἡλικίας γιά τήν ἀποχώρηση τῶν Ἀρχιερέων μέ ἐξαίρεση τόν Ἀρχιεπίσκοπο.
Γενικά, ἡ κατάσταση τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων κατά τήν περίοδο 1959-67 δέν εἶναι καλή. Ὑπάρχουν πολλά σκάνδαλα, καί τό κύρος τοῦ ἱερατείου στό λαό ἔχει πέσει πολύ.
Kοινό αἴτημα εἶναι ἡ ἀλλαγή, ἡ διόρθωση τῆς καταστάσεως αὐτῆς...
Ἡ συγκροτηθεῖσα Ἀριστίνδην Σύνοδος τοῦ 1967 ἐξέλεξε Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί Πρόεδρο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἱερώνυμο Kοτσώνη, Πρωθιερέα τῶν Ἀνακτόρων καί καθηγητή τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, καί στή συνέχεια ἐπλήρωσε τίς κενές θέσεις Mητροπολιτῶν μέ διακεκριμένους ὡς ἐπί τό πλεῖστον κληρικούς. Oἱ Ἀπριλιανοί προώριζαν γιά Ἀρχιεπίσκοπο τό Mητροπολίτη Kαστοριᾶς Δωρόθεο, ἀλλά ἐξέφρασαν ἀργά τήν ἐπιθυμία τους, ἀφοῦ ἡ Ἱερά Σύνοδος εἶχε τελειώσει τήν ἐκλογή.
