Ἀποστολικό κήρυγμα Κυριακῆς Πατέρων Α' Οἰκουμενικῆς Συνόδου
Ὑποθῆκες πρός Πρεσβυτέρους

(Πράξ. 20, 16-18 καί 28-36)

(Ἀρχιμ. Εἰρηναῖος Μπουσδέκης, 5-6-2022)

Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Ἱερώνυμος χουντικός;

Παρά τό πλευρόν τῶν πολιτικῶν κρατουμένων 6^ο

Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν Ἱερωνύμου «Το δράμα ἑνός Ἀρχιεπισκόπου» (ΣΤ΄ Ἔκδοση 2003, σελ. 148)

 Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνών Ἱερώνυμος:

῾Η ἀπειλή ἐπέδρασε πρός καιρόν

῾Η ἀπειλή ἐκείνη θά ἀπετέλει καί τό ἔσχατον μέσον τῆς ἐκ μέρους μου πιέσεως ἐπί τῆς δικτατορίας. Διότι ἡ παραμονή μου εἰς τά κρατητήρια τῆς ΕΣΑ θά ἐγί­νετο, ἔστω καί χωρίς νά τό ἐπιδιώξω, εὐρύτερον, ἴσως δέ καί διεθνῶς γνωστή. Μετά πάροδον ὀλίγου χρόνου ὕστερα ἀπό τήν ἀποστολήν τῆς ὡς ἄνω ἐπιστολῆς μου, ἠδυνάμην νά συμπεράνω, ὅτι αἱ ἀπαίσιαι ἀνακριτικαί μέθοδοι ἔπρεπε νά εἶχαν παύσει χρησιμοποι­ούμεναι, ἀπό τό γεγονός, ὅτι αἱ πρός ἐμέ διαμαρτυρίαι συγγενῶν τῶν κρατουμένων ἐσταμάτησαν. Πρέπει ὅ­μως νά ἐπανελήφθησαν, δυστυχῶς, μετά τάς φοιτη­τικάς ταραχάς εἰς τήν Νομικήν Σχολήν τοῦ Πανεπι­στημίου ᾿Αθηνῶν. ᾿Αλλ᾿ εἰς αὐτάς, ὅπως ἐκ τῶν ὑστέρων μοῦ τό ἐπεβεβαίωσαν οἱ ἁρμόδιοι, ἐθεωρούμην ὡς συμμετέχων καί συνεργός. ᾿Εντεῦθεν, τά σχετικά διαβήματά μου καί αἱ περί αὐτῶν ὑποδείξεις μου δέν ἦταν δυνατόν νά ληφθοῦν ὑπ᾿ ὄψιν.

Ἀποστολικό κήρυγμα Κυριακῆς Πατέρων Α' Οἰκουμενικῆς Συνόδου
Ἐγρήγορση τῆς Ἐκκλησίας

(Πράξ.20, 16-18 καί 28-36)

Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Ἱερώνυμος χουντικός;

Παρά τό πλευρόν τῶν πολιτικῶν κρατουμένων 5^ο

Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν Ἱερωνύμου «Το δράμα ἑνός Ἀρχιεπισκόπου» (ΣΤ΄ Ἔκδοση 2003, σελ. 144-148)

Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Ἱερώνυμος:

«῎Αν δέν σταματήσῃ τό κακόν, θά συμμερι­σθῶ τά βασανιστήρια»

Δέν γνωρίζω τί ἔκαμαν οἱ ἀποδέκται αὐτῆς τῆς ἐπι­στολῆς (τήν δημοσιεύσαμε στό προηγούμενο 4^ο μέρος) , ἐγώ ὅμως κατόπιν αὐτῆς καί πολλῶν ἄλλων ὑπευθύνων καί ἐξηκριβωμένων στοιχείων, τά ὁποῖα ἔφθαναν μέχρις ἐμοῦ, ἔκρινα ὅτι ἔπρεπε νά ἐπέμβω μέ ἀκόμη ἐντονώτερον τρόπον. Διά τοῦτο, ἐκτός ἀπό τά συνεχῆ σχετικά προφορικά διαβήματα πρός τόν τότε Πρωθυπουργόν, ἐθεώρησα ἀναγκαῖον νά τοῦ γράψω καί ἄλλην ἐπιστολήν, εἰς τήν ὁποίαν μεταξύ ἄλλων τοῦ ἐδήλουν, ὅτι, ἐάν δέν παύσουν τά βασανιστήρια, θά προτιμήσω ἀντί νά διαμένω εἰς τήν ᾿Αρχιεπισκο­πήν, νά ἐγκλεισθῶ εἰς τάς φυλακάς καί νά συγκα­κοπαθῶ μέ τούς πολιτικούς κρατουμένους. ῾Η ἐπι­στολή ἐκείνη, εἶχεν ὡς ἑξῆς:

«Ἀγαπητέ μου Κύριε Πρόεδρε,

Σᾶς κουράζω καί σᾶς λυπῶ μέ τάς παρομοίας ἐπι­στολάς μου, ἀλλ᾿ ἐπειδή καί σᾶς ἀγαπῶ καί σᾶς ἐκτιμῶ βαθύτατα καί ἐπειδή ὑπεράνω ὅλων τοποθετῶ τό συμφέρον τῆς ᾿Εκκλησίας καί τῆς πατρίδος μας, ἀποφασίζω παρά ταῦτα νά σᾶς γράψω καί πάλιν. Καί εἶναι ἀκριβῶς αὐτό τό συμφέρον, τό ὁποῖον μοῦ ἐπι­βάλλει νά ἐπανέλθω ἐπί τοῦ θέματος “βία καί ῾Επανά­στασις τῆς 21.4.67”, μέ τό ὁποῖον σᾶς ἀπησχόλησα, ἰδίᾳ εἰς τήν ἐπιστολήν μου τῆς 6ης Αὐγούστου τοῦ 1969.

Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Ἱερώνυμος χουντικός;

Παρά τό πλευρόν τῶν πολιτικῶν κρατουμένων 4^ο

Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν Ἱερωνύμου «Το δράμα ἑνός Ἀρχιεπισκόπου» (ΣΤ΄ Ἔκδοση 2003, σελ. 138-143)

 Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Ἱερώνυμος:

Τά βασανιστήρια συνεχίζονται

᾿Εν τῷ μεταξύ καί συγκεκριμένα περιστατικά καί ἄλλαι γενικώτεραι πληροφορίαι ἐδείκνυαν ὅτι καί με­τά ἀπό αὐτήν τήν ἐπιστολήν ἡ κατάστασις δέν εἶχε βελτιωθῆ. Συγκεκριμένως εἶχα πληροφορηθῆ, ὅτι ὁ στρατηγός Βαρδουλάκης, συλληφθείς τήν 6ην ᾿Ι­ουνίου 1969 εὑρίσκετο ἐπί ἑπτάμηνον εἰς Δροσιάν ἐν πλήρει ἀπομονώσει. ῞Οτι ἡ σύζυγός του μόλις πρό τε­τραμήνου ἀφ᾿ ὅτου εἶχα λάβει τήν πληροφορίαν, εἶχε λάβει τήν ἄδειαν νά τόν βλέπῃ ἅπαξ τῆς ἑβδομάδος καί μόνον ἐπί 20΄, καίτοι αὕτη μετέβαινεν εἰς τό κρα­τητήριον καθημερινῶς. ῾Ο στρατηγός ἦταν κλεισμένος εἰς τό δωμάτιόν του μέ τά ἔξω παράθυρα συνεχῶς κλειστά μέ ἁλυσίδες. ῾Ο συνταγματάρχης Ζερβο­γιάν­νης, περίπου εἰς τήν ἰδίαν κατάστασιν. ῾Η μόνη δια­φορά ὑπέρ αὐτοῦ ἦταν, ὅτι τοῦ ἐπέτρεπαν νά ἀνοί­γῃ τά ἐξώφυλλα τοῦ παραθύρου του καί νά ἔχῃ ἑβδο­μαδιαίαν ἐπίσκεψιν 30΄! ῾Ο ἀντισυνταγματάρχης Σω­μαράκης, ὁμοίως πρός τούς προηγουμένους. ῾Ο τα­γματάρχης Καβρουδάκης, φυλακισμένος εἰς Βα­ρυμπόπην. Εἰς αὐτούς ἐπετρέπετο νά κάμουν ἕναν πε­ρίπατον 10΄ εἰς τήν ταράτσαν, ἀλλά ἀνά εἷς, ἤτοι ὅταν ἐτελείωνε τόν περίπατόν του ὁ ἕνας, ἐπέτρεπαν νά ἐξ­έλθῃ ὁ ἄλλος. ῾Ο λοχαγός Γρίβας, ὁμοίως, τό ἐξώ­φυλλον τοῦ παραθύρου ἐπετρέπετο νά τό ἀνοίγῃ! ῾Υ­πό παρομοίας ὡς οἱ ἀνωτέρω συνθήκας εἶχα πληρο­φορηθῆ, ὅτι εἰς ξενοδοχεῖα τῆς Βαρυμπόπης καί τῆς Δροσιᾶς ἐκρατοῦντο 31 ἀξιωματικοί καί 2 πολῖται, ἐκ τῶν ὁποίων ὁ ἕνας ἦταν ὁ κ. ᾿Ι. Βαρβιτσιώτης. Εἰς αὐτόν ἐπέτρεπαν νά ἀνοίγωνται τά ἐξώφυλλα τοῦ παρα­θύ­ρου ἐπί μίαν ὥραν ἡμερησίως, ὡς ἐπίσης καί νά ἔχῃ ἐπίσκεψιν 10΄ καθ᾿ ἑκάστην.

᾿Εκτός τοῦ κ. Βαρβιτσιώτη, ἐνθυμοῦμαι, ὅτι εἶχα ἐν­εργήσει καί διά τούς ἄλλοτε βουλευτάς καί ῾Υπουρ­γούς κ. κ. Εὐάγγελον Σαββόπουλον καί Χρ. ᾿Α­ποστολᾶκον, πού εἶχαν ἐπικαλεσθῆ τήν παρέμβασίν μου.

Ἀποστολικό κήρυγμα Κυριακῆς Τυφλοῦ
Δαιμονική αντιπαράθεση

(Πράξ. ιστ', 16-34)

(μον. Ίγνάτιος Βερβέρης, 29-5-2022)

Κυριακή τοῦ Τυφλοῦ

(Κατεστημένο ἐναντίον τῶν Ἀποστόλων / Πράξ. 16, 16-34)

Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Ἱερώνυμος χουντικός;

Παρά τό πλευρόν τῶν πολιτικῶν κρατουμένων 3^ο

Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν Ἱερωνύμου «Το δράμα ἑνός Ἀρχιεπισκόπου» (ΣΤ΄ Ἔκδοση 2003, σελ. 133-138)

Ἐπιστολή Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν Ἱερωνύμου πρός τον Πρωθυπουργό τήν 6^η Αὐγούστου 1969.

“Τοῦ ῞Ελληνος ὁ τράχηλος ζυγόν δέν ὑπο­φέρει”

᾿Αγαπητέ μου κ. Πρόεδρε,

Προχθές, ἀνειδοποιήτως, πέρασα ἀπό τό Γραφεῖον σας, μήπως καί σᾶς συναντήσω, πλήν ὅμως ἐπειδή ἦσθε ἀπησχολημένος, καί ὅπως ἔμαθα μέ τό σπουδαι­ότατον θέμα τῆς Παιδείας, ἔφυγα, ἀναμένων εἰδοποί­ησίν σας, ἐφ᾿ ὅσον δέ μέχρι τῆς στιγμῆς δέν τήν ἔλα­βα, σᾶς γράφω τήν παροῦσαν. ῎Ισως μάλιστα ἔτσι νά εἶναι καί καλύτερα, διότι καί ἐγώ θά εἶναι δυνατόν νά σᾶς γράψω ἠρεμώτερον καί σεῖς νά ἔχετε ἐνώπιόν σας ἕνα κείμενον. ᾿Ελπίζω μόνον ἡ παροῦσα μου νά εἰσακουσθῇ καί νά μή ἔχῃ τήν τύχην τῆς πρώτης μου ἐπιστολῆς, εἰς τήν ὁποίαν ἐγώ μέν δέν εἰσηκούσθην, οἱ φόβοι μου ὅμως ἐπηλήθευσαν.

᾿Αφορμήν εἰς τό νά σᾶς γράψω  τήν παροῦσαν μοῦ ἔδωσαν δύο περιστατικά,  πού θά σᾶς ἀναφέρω. Πλήν δέν πρόκειται διά τά μεμονωμένα αὐτά περιστατικά, ἀλλά διά τό πνεῦμα καί τήν κατεύθυνσιν, πού τά προκαλοῦν. Εἶναι τό πνεῦμα καί ἡ γραμμή τῆς ᾿Επανα­στάσεως τῆς 21ης ᾿Απριλίου.

Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Ἱερώνυμος χουντικός;

Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν Ἱερωνύμου «Το δράμα ἑνός Ἀρχιεπισκόπου» (ΣΤ΄ Ἔκδοση 2003, σελ. 131-133)

Παρά τό πλευρόν τῶν πολιτικῶν κρατουμένων 2^ο

Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Ἱερώνυμος

Διά νά ἔχω δέ προσωπικήν ἀντίληψιν περί τῶν συνθηκῶν διαβιώσεως τῶν πολιτικῶν κρατουμένων, ἀπεφάσισα νά ἐπισκεφθῶ προσωπικῶς τά κέντρα ὅπου ἐκρατοῦντο.

Εἰς τήν Γυάρον

Οὕτω τήν 27ην ᾿Απριλίου 1968, Σάββατον τοῦ Πάσχα, ἐπεσκέφθην καί τήν νῆσον Γυάρον καί παρέμεινα μέ τούς ἐκεῖ κρατουμένους ἀπό τάς 9.30΄ τό πρωί μέχρι τάς 4 τό ἀπόγευμα. Τούς ἔκαμα τήν ᾿Ακο­λουθίαν τῆς ᾿Αναστάσεως, εἰς τήν ὁποίαν ἐντελῶς ἀβιάστως μετέσχον σχεδόν ὅλοι, ἐπεσκέφθην τούς θαλάμους των, ἔφαγα τό μεσημέρι εἰς κοινήν τρά­πεζαν μαζί των, συνωμίλησα μέ τούς κρατουμένους ὄχι μόνον καθ᾿ ὁμάδας, ἀλλά καί μέ πολλούς, πού εἶ­χαν κάτι νά μοῦ εἴπουν ἰδιαιτέρως. Εἰς τό ῾Ημερο­λόγιόν μου τήν ἡμέραν ἐκείνην μεταξύ ἄλλων, ση­μειώνω τά ἑξῆς: «Εἶχα ἀγωνίαν δι᾿ αὐτήν τήν ἐπί­σκεψιν, ἀλλά, δόξα τῷ Θεῷ, ἦταν καλή. Πιστεύω, ὅτι ἦταν καρποφόρος, τοὐλάχιστον ὡς δεῖγμα ἀγάπης. ᾿Εκεῖ ἤκουσα καί εἶδα πολλά. Μποροῦν νά γίνουν πολλά καί εἴθε νά βοηθηθοῦν πολλοί ἀπό τούς κρατουμένους. Θά καταβάλω πᾶσαν προσπάθειαν. Θά προσπαθήσω μέ κάθε μέσον».

῞Οπως κατόπιν μέ ἐπληροφόρησαν οἱ ἁρμόδιοι, πολλά ἀπό τά ἀτομικά προβλήματα, ἐξ ὅσων μοῦ εἶχαν ἀναφέρει ἰδιαιτέρως οἱ κρατούμενοι, κατόπιν ἐνερ­γειῶν μου, ἐλύθησαν εὐνοϊκῶς. ῾Ομοίως καί ἀπό τά γενικώτερα αἰτήματα, διά τά ὁποῖα, εἴτε οἱ ἴδιοι οἱ κρατούμενοι μέ ἐνημέρωσαν, εἴτε ἔλαβα γνῶσιν κατά τήν ἐπίσκεψίν μου ἐξ ἰδίας ἀντιλήψεως, οὐκ ὀλίγα ἐτακτοποιήθηκαν.     

Εἰς πέριξ τῶν ᾿Αθηνῶν Κέντρα κρατουμένων