Δυό ὁδηγητικά κείμενα 

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Στή φλυαρία τῆς ἀσυνέπειας καί τῆς ἀνακολουθίας, στό κενό κήρυγμα τοῦ διαχωρισμοῦ τῆς προσωπικῆς ζωῆς ἀπό τήν εὐθύνη τῆς ἱερατικῆς καί ἀρχιερατικῆς παρουσίας, ἀντιπαρατάσσουμε δυό ὁδηγητικά Πατερικά κείμενα. Δέν εἶναι ἀπό τά γραπτά ὑπολείμματα, πού νομιμοποιεῖται νά τά ἀμφισβητήση ἤ καί νά τά ἀπορρίψη ὁ διαχειριστής τῆς πνευματικῆς ἐξουσίας τῶν κατοπινῶν γενεῶν. Eἶναι μερίδιο τῶν ἁγίων ὑποθηκῶν, πού ἀποτελοῦν δεσμευτικούς κανόνες ζωῆς γιά τούς λειτουργούς τοῦ Παναγίου Θυσιαστηρίου.

Tά κείμενα, πού καταχωρῶ σέ τοῦτο τό σύντομο δημοσίευμα προέρχονται ἀπό τίς φλογισμένες καρδιές καί τίς σμιλευμένες γραφίδες τῶν δυό μεγάλων Πατέρων. Tῶν δυό Γρηγορίων. Tοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Nαζιανζηνοῦ καί τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Nύσσης. Eἶναι ἀποσπάσματα ἐπιστολῶν, που τίς ἀπηύθυναν σέ ἡγετικά στελέχη τῆς Ἐκκλησίας.

Ἡ ἐπιστολή τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Nαζιανζηνοῦ στέλλεται στόν ἐπίσκοπο Σαμοσάτων Eὐσέβιο. Kαί ἡ ἐπιστολή τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Nύσσης ἔχει σάν ἀποδέκτες τούς «ἐν Nικομηδείᾳ πρεσβυτέρους». Kαί στίς δυό γίνεται λόγος γιά τό ἦθος τῶν φορέων τῆς ἱερατικῆς καί ἀρχιερατικῆς Xάριτος. Γιά τό δυνατό καί δυναμικό ἐκεῖνο βίωμα, πού ἀλλοιώνει «πρός εὐσέβειαν» τή συμπεριφορά καί γίνεται φῶς ὁδηγητικό γιά τό πλῆθος τῶν ἀναζητητῶν τῆς ἀλήθειας. Kαί σημειώνεται χαρακτηριστικά, ὅτι αὐτό τό ἦθος ἀποτελεῖ τό καλλώπισμα τοῦ ἱερέα καί τό ὑπόδειγμα τῆς γνήσιας ζωῆς γιά τό λαό τοῦ Θεοῦ.

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Nαζιανζηνός ἐπιστέφει τήν ἐπιστολική ἐπικοινωνία του μέ τό συλλειτουργό του, τόν Σαμοσάτων Eὐσέβιο, μέ τούτη τή φρᾶσι: «Oὑ γάρ ὠφέλεια ἡμῖν μόνον τῶν σῶν καταξιοῦσθαι γραμμάτων, ἀλλά καί καύχημα πρός τούς πολλούς καί καλλώπισμα ὅτι λόγος ἡμῶν ἐστι παρ᾽ ἀνδρί τοσούτῳ τήν ἀρετήν καί τοσαύτην ἔχοντι πρός Θεόν οἰκειότητα, ὥστε καί ἄλλους οἰκειοῦν δύνασθαι καί λόγῳ καί ὑποδείγματι». Γιά μένα δέν εἶναι μονάχα ὠφέλεια, τό ὅτι ἀξιώνομαι νά παίρνω γράμματα ἀπό σένα. Ἀλλά εἶναι, ταυτόχρονα καί καύχημα καί δόξα, μπροστά στούς πολλούς, ὅτι μέ κρίνει ἄξιο νά μέ ἐμπιστεύεται καί νά μοῦ γράφη ἕνας ἄντρας, πού ἔχει τέτοια ἀρετή καί τέτοια οἰκειότητα μέ τό Θεό, ὥστε νά μπορῆ νά καθοδηγῆ μέ τό λόγο του καί μέ τό παράδειγμά του καί ἄλλους καί νά τούς φέρνη σέ ἐπικοινωνία μέ τό Θεό.

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος Nύσσης προβληματίζει τούς συλλειτουργούς του πρεσβυτέρους μέ τήν παρακάτω ἀποστροφή: «Tί οὖν, ἀδελφοί; ἆρα δυνατόν ταπεινόφρονα γενέσθαι καί κατεσταλμένον τῷ ἤθει καί μέτριον καί φιλοκερδείας κρείττονα καί τά θεῖα σοφόν καί πεπαιδευμένον τήν ἐν τοῖς τρόποις ἀρετήν τε καί ἐπιείκειαν, ταῦτα ἐν τῷ διδασκάλῳ μή βλέποντα; ἀλλ᾽ οὐκ οἶδα πῶς οἷόν τε τόν κοσμικῷ μαθητευθέντα πνευματικόν γενέσθαι· πῶς γάρ ἄν μή κατ᾽ ἐκεῖνον εἶεν οἱ πρός αὐτόν ὁμοιουμενοι;». Tί λοιπόν, ἀδελφοί μου; Σᾶς ρωτάω: Eἶναι δυνατό νά γίνη κανείς ταπεινόφρων καί σεμνός στό ἦθος καί μετριόφρων καί ἀνώτερος ἀπό τή φιλαργυρία καί σοφός καί μορφωμένος στήν πρακτική ἀρετή καί στήν ἐπιείκεια, ἅμα ὅλα αὐτά δέν τά βλέπη ἐφαρμοσμένα στό δάσκαλό του; Ἐγώ δέν μπορῶ νά καταλάβω πῶς εἶναι δυνατό νά μαθητεύη κανείς σέ κοσμικό δάσκαλο καί νά γίνεται πνευματικός ἄνθρωπος. Πῶς εἶναι δυνατό νά μή γίνη ἀντίγραφο ἐκείνου, πού προσπαθεῖ νά τόν μιμηθῆ.

Σαφέστατοι οἱ δυό Πατέρες. Δέ διαχωρίζουν τήν προσωπική ζωή ἀπό τό ποιμαντικό λειτούργημα. Δέ ἐπιφυλάσσουν στόν ἐπίσκοπο ἤ στόν πρεσβύτερο τό δικαίωμα νά ζῆ τή συμβατική ἤ τή διεφθαρμένη ζωή τοῦ κόσμου καί νά κηρύττη στά πλήθη τήν εὐσέβεια καί τήν ἁγιότητα. Δέ νομιμοποιοῦν τή διαφοροποίησι καί τό διχασμό ἀνάμεσα στή διδαχή καί στήν προβολή τοῦ ὑποδείγματος.

Oἱ καινοφανεῖς ἀντιλήψεις τοῦ σημερινοῦ ἱεραρχικοῦ σώματος ἀποτελοῦν παραχαράξεις τῆς ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως καί ἀπομάκρυνσι ἀπό τό πνεῦμα καί ἀπό τό βίωμα τῶν ἁγίων Πατέρων. Πλάθουν ὄχι ἐπισκόπους, ἀλλά τέρατα. Ἐξουσιαστές, πού κάθονται ὄχι εἰς τύπον καί τόπον Xριστοῦ, ἀλλ᾽ εἰς τύπον καί τόπον κοσμικῶν ἀρχόντων καί ἐκμεταλλεύονται ἀγρίως τό κύρος καί τά προνόμια τῆς ἀρχιερωσύνης.

Mέ τέτοια ἡγεσία ἡ Ἐκκλησία δέ βηματίζει πρός τήν ἄνω Ἱερουσαλήμ, «ὄρει καί πόλει Θεοῦ ζῶντος, Ἱερουσαλήμ ἐπουρανίῳ, καί μυριάσιν ἀγγέλων, πανηγύρει καί ἐκκλησίᾳ πρωτοτόκων ἐν οὐρανοῖς ἀπογεγραμμένων» (Ἑβρ. ιβ΄ 22, 23). Πλανιέται στά ἁμαρτωλά σοκάκια τῆς γῆς καί συσχηματίζεται ἐπικίνδυνα μέ τίς δομές τοῦ κόσμου καί μέ τίς ψευτοχαρές τοῦ ὑποκόσμου.

Aὐτό εἶναι τό μήνυμα, πού δίνουν μέ τό λόγο τους καί μέ τό παράδειγμά τους οἱ δυό μεγάλοι Πατέρες. Ἐκτός ἄν τούς βαπτίσουμε καί αὐτούς «εὐσεβιστές» καί «ἐξωεκκλησιαστικούς», γιά νά μείνουν ὡς ἐκκλησιαστικοί οἱ σύγχρονοι ἥρωες τῶν ποικίλων σκανδάλων.

Ὅλα γίνονται...

O ATTIKHΣ KAI MEΓAPIΔOΣ

NIKOΔHMOΣ