†Mητροπολίτης Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικόδημος

  • Ἀρχική
  • Καλῶς ὁρίσατε
  • Μητροπολίτης
    • Βιογραφικά στοιχεῖα
    • Φωτογραφίες
    • Νεκρολογίες
  • Ἱερά Μονή Νέου Στουδίου
    • Ἱστορικό
    • Φωτογραφίες
    • Χάρτης
    • Δραστηριότητες
    • Κηρύγματα
      • π. Είρηναῖος Μπουσδέκης
        • Ἠχητικά
        • Κείμενα
      • π. Μάξιμος Ἀναστόπουλος
      • μ. Ἰγνάτιος Βερβέρης
  • Ἐκδόσεις Σπορά
    • Εἰσαγωγικά
    • Λειτουργική Θεολογία
    • Ἱερατικά
    • Ἐκκλησιολογία
    • Μοναχικός βίος
    • Ὁμιλητικά βοηθήματα
    • Πατέρες καί σύγχρονη ζωή
    • Σύγχρονη ἐκκλησιαστική ἱστορία
    • Ὀρθόδοξοι προσανατολισμοί
    • Σχολιασμός τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐπικαιρότητας
    • Ὑπαρξιακές άνησυχίες
    • Διηγήματα
    • Ἄλλοι συγγραφείς
  • Ἐλεύθερη Πληροφόρηση
    • Εἰσαγωγικά
    • Εὐρετήριο τευχῶν
  • Ἐπικοινωνία

† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ

  • Βιογραφικό
  • Κηρύγματα
    • Ἠχητικά
      • Ἰωάννης
      • Ματθαῖος
      • Λουκᾶς
      • Μάρκος
      • Μηναῖο
      • Ἀποστολικά
        • Πεντηκοστάριο
        • Κυριακῶν
        • Μηναῖο
        • Τριώδιο
      • Παρακλήσεις
      • Χαιρετισμοί
      • Ἐπίκαιρα
    • Κείμενα
  • Ραδιοφωνικές συζητήσεις
  • Ἄρθρα
    • Ἐκκλησία
    • Ἐπίσκοπος
    • Θεολογικά
    • Σύνοδος
    • Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο
    • Ἀνθρωπολογία
      • Ἀνθρωπολογικά
      • Τί ἐστιν ἄνθρωπος;
    • Ἀθεΐα
    • Παράδοση
    • Πρόοδος ἤ συντήρηση;
    • Παγκοσμιοποίηση καί Παράδοση
    • Ἀπολογητική
      • Ὀρθός λόγος-Πίστη
    • Ἐκκλησιαστική δικαιοσύνη
    • Σχέσεις Ἐκκλησίας-Πολιτείας
    • Ἱστορικά
      • Ἀρχιεπίσκοπος Σεραφείμ
      • Ἀρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος
      • Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος Β'
      • Ἰγνάτιος Λάπας
    • Χριστούγεννα
    • Πάσχα
  • ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
  • 12 ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΕΣ
    • Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικόδημος
      • Βιογραφικό
      • Φωτογραφίες
    • Λαρίσης Θεολόγος
      • Βιογραφικά στοιχεῖα
      • Νεκρολογίες
      • Ἱστορικά
      • Φωτογραφίες
    • Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντῖνος
      • Προσωπικότητα
      • Φωτογραφίες
    • Θεσσαλονίκης Λεωνίδας
      • Φωτογραφίες
      • Νεκρολογίες
    • Ἀλεξανδρουπόλεως Κωνστάντιος
      • Βιογραφικά στοιχεῖα
      • Φωτογραφίες
    • Διδυμοτείχου Κωνσταντῖνος
      • Φωτογραφίες
    • Κιλκισίου Χαρίτων
      • Φωτογραφίες
    • Χαλκίδος Νικόλαος
      • Ἱστορικά
      • Προσωπικότητα
      • Φωτογραφίες
    • Δημητριάδος Ἠλίας
      • Φωτογραφίες
    • Παραμυθίας Παῦλος
      • Φωτογραφίες
    • Ζακύνθου Ἀπόστολος
      • Φωτογραφίες
    • Τρίκκης καί Σταγῶν Σεραφείμ
      • Φωτογραφίες
    • Δημοσιεύματα
  • ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
    • Νέες Χῶρες
    • Οὐκρανικά
    • Διάφορα
  • ΑΡΘΡΑ ΑΛΛΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ
    • Ἐλευθέριος Χ. Οἰκονομάκος
    • Ἄλλοι συγγραφεῖς
  • ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΔΟΜΗ
    • Βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ
    • Θυσίαν αἰνέσεως
    • Σπουδή ἀγάπης
    • Στοχασμοί τοῦ Σαββάτου
    • Τό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ
    • Τό «τραῦμα» τῆς ἀγάπης
    • Καινή Διαθήκη
    • Διάφορα
  • ΠΑΤΕΡΙΚΑ
    • Ἡ ἱκεσία ἑνός ἁγίου
    • Διάφορα Πατερικά
  • Αρχική
  • Ἄρθρα
  • Ἐπίσκοπος
  • Μηνύματα... με πολλούς αποδέκτες
Δημοσιεύθηκε : 06 Δεκεμβρίου 2019

Μηνύματα... μέ πολλούς ἀποδέκτες

photo 003

Μέσα στή θολή ἀτμόσφαιρα τῶν ἡμερῶν μας, παράλληλα στίς καταλυτικές, κοινωνικές ἀνατροπές, οἱ ἀπρόσμενες ἐξελίξεις τῶν ἐκκλησιαστικῶν μας πραγμάτων δροῦν ἀρνητικά καί τονίζουν ἕνα μελαγχολικό ρέκβιεμ. Αἰφνιδιάζουν τό λογισμό. Πνίγουν τό λόγο. Καί φορτίζουν τήν ἀνήσυχη ψυχή μέ ἀσήκωτο βάρος ὀδύνης. Δέ θά ἐπιχειρήσω τήν ἱστόρηση τῶν γεγονότων. ῾Η κοινή γνώμη τά ἔχει εἰσπράξει ἀπό τά ἀνοιχτά ταμεῖα τῆς κοινῆς ἐνημέρωσης καί τά ἔχει καταμετρήσει. ῎Οχι ὡς τιμήματα φωτισμένης καί ἐξαγιασμένης ἀγωνιστικότητας. ᾿Αλλά ὡς συμπτώματα ἐκτροχιασμοῦ καί ἀλλοτρίωσης ἀπό τή χαρισματική ᾿Αποστολική καί Πατερική Παράδοση τῆς “ἐν πορείᾳ” ᾿Εκκλησίας μας. Βραχυκυκλωμένος στή σκοτεινιά τοῦ κυκλώνα, ἀναζήτησα φῶς ἀπό τίς ἱστορικές σελίδες ἄλλης ἐποχῆς καί μηνύματα ἀπό προσωπικότητες, πού εἶχαν τό θάρρος καί τή δύναμη, νά σταθοῦν ὄρθιες μέσα στή θύελλα καί νά μιλήσουν μέ παρρησία καί εὐθυκρισία στούς σκοτισμένους ἤ κατατρομαγμένους καπετάνιους τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σκάφους. ῾Η ἐπιλογή ἐκκλησιαστικῆς περιόδου, στήν ὁποία θά ἀναφερθῶ, εἶναι τό δεύτερο κομμάτι τοῦ τέταρτου αἰώνα καί τό πρῶτο τοῦ πέμπτου. ῾Η ἐποχή, κατά τήν ὁποία τό κοσμικό φρόνημα τοῦ παλατίου καί οἱ ἴντριγκες τῶν ἐραστῶν τῆς ἐξουσίας εἶχαν μολύνει τό θυσιαστικό Πατερικό φρόνημα καί εἶχαν φέρει στό προσκήνιο τῶν ἀρχιερατικῶν θρόνων φυσιογνωμίες μέ θολά ὁράματα καί ἀγοραῖο ἦθος. Καί ἡ λαχτάρα μου γιά προσφυγή σέ ἐξαγιασμένο πομπό μηνυμάτων, ἱκανῶν νά ἀφυπνίσουν τήν ἐποχή του καί νά συγκλονίσουν τά ἐκκλησιαστικά στελέχη τοῦ “νῦν αἰώνα”, μέ ἔφερε στόν ἀσκητή τῆς Αἰγυπτιακῆς γῆς, στόν ἅγιο ᾿Ισίδωρο τόν Πηλουσιώτη.῾Ο ἅγιος ᾿Ισίδωρος μᾶς ἄφησε, ὡς πολύτιμη κληρονομιά, περισσότερες ἀπό 2.000 ἐπιστολές. Τίς ἀπευθύνει σέ μεγάλο φάσμα ἀποδεκτῶν. Σέ ᾿Επισκόπους καί ἰδιαίτερα στόν ᾿Επίσκοπο τῆς περιοχῆς του, τόν Εὐσέβιο. Σέ διάφορους κληρικούς καί μοναχούς. Καθώς καί σέ πρόσωπα τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας, πού διαχειρίζονταν ζωτικά προβλήματα τοῦ κοινωνικοῦ σώματος. ῞Ολες οἱ ἐπιστολές του ἀποπνέουν ἄρωμα ζωντανῆς πίστης καί ἀνεπίληπτου βίου. Καί ὅλες οἱ παρατηρήσεις του εἶναι πιστές ἀποτυπώσεις τῆς ἀνέλεγκτης ἐκκοσμίκευσης τοῦ ἡγετικοῦ ἐκκλησιαστικοῦ κυκλώματος και θερμές παροτρύνσεις γιά μετάνοια καί ἐπιστροφή στό πνεῦμα καί στό κλίμα τῆς Πεντηκοστῆς. Ἀπό τή σούμα τῶν ἐπιστολῶν του ξεχώρισα ἐλάχιστες. Κάποιες ἀπό τίς πολλές, πού δίνουν τό στίγμα τῆς ἔκπτωσης καί τῆς διαφθορᾶς ἐκείνης τῆς ἐποχῆς καί, ταυτόχρονα, ἰχνογραφοῦν καί ἀναπλάθουν τή δυναμικότητα τῆς ᾿Εκκλησίας ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, πού διατηρεῖ, ὡς ἀποκλειστικό θησαύρισμα τήν Εὐαγγελική ἀλήθεια καί τό ἀπτόητο, ἀγωνιστικό φρόνημα.

***

῾Η πρώτη ἐπιστολή, πού τή μεταφέρω ἐδῶ, ἐστάλη ἀπό τόν ἀσκητή ἅγιο ᾿Ισίδωρο στόν ᾿Επίσκοπο Λεόντιο. ᾿Εκεῖνος, μέ δική του ἐπιστολή, εἶχε ἐκφράσει τή θλίψη του γιά τίς ἐκφυλιστικές τάσεις τοῦ ὁμίλου τῶν ᾿Επισκόπων καί γιά τήν ἀλλοίωση τοῦ ἤθους στίς τάξεις τῶν κληρικῶν. Καί ὁ ἀσκητής ᾿Ισίδωρος ἀπαντάει, προσδιορίζοντας μέ σαφήνεια, χωρίς φόβο καί χωρίς ὐποστολή, τό ἐκκλησιαστικό πρόβλημα τῆς εὐρύτερης περιοχῆς. Τήν ἐπιπολαιότητα καί τήν ἐκκοσμικευμένη σκοπιμότητα, πού πρυτάνευε κατά τίς ἱερές στιγμές τῆς ἐπιλογῆς τῶν νέων λειτουργῶν τοῦ Θυσιαστηρίου. Καί τήν ἀνατροπή, μέ τήν τακτική αὐτή, τῶν προδιαγραφῶν, πού ὁρίζει ὁ λόγος τοῦ Κυρίου καί οἱ πράξεις τῶν ἁγίων ᾿Αποστόλων Του. ΕΠΙΣΤΟΛΗ Φ ΚΑ΄ «Λεοντίῳ ᾿Επισκόπῳ»: «῎Οντως, καθώς γέγραφας, πολλαί εἰς τάς ᾿Εκκλησίας ἐπεκώμασαν ταραχαί. ῞Οπου γάρ τό τῆς εἰρήνης ὄνομα, ἐκεῖσε τά τοῦ πολέμου ἔργα χορεύει. Ταῦτα δέ συμβαίνει ἐκ τοῦ πολλά καί παντοδαπά ἡμαρτῆσθαι τοῖς τό διδασκαλικόν ἀξίωμα ἐγκεχειρισμένοις· ὧν τό καθ᾿ ἕν ἐάσας, ἕν εἰς ὅ πάντα βλέπει γράψω, πρᾶγμα ἔντιμον καί μέγα καί λαμπρόν· καί ὅ τούς ἀποστόλων συλλόγους, ὡς φωστῆρας πανταχοῦ τῆς οἰκουμένης εἶναι πεποίηκε· νῦν ραθυμηθέν συγχύσεως ἐνέπλησε τάς ᾿Εκκλησίας· τί δέ ἐστι τοῦτο; φράσω μετά παρρησίας, καί γάρ οὐδ᾿ ἄν ἄλλως δυναίμην· ὅτι τότε μέν οἱ φιλάρετοι εἰς ἱερωσύνην προήγοντο, νυνί δέ οἱ φιλάργυροι· τότε οἱ φεύγοντες τό πρᾶγμα διά τό μέγεθος τῆς ἀρχῆς, νῦν δέ οἱ ἐπιπηδῶντες τῷ πράγματι, διά τό μέγεθος τῆς τρυφῆς. Τότε οἱ ἀκτημοσύνῃ ἑκουσίῳ ἐναβρυνόμενοι, νυνί δέ οἱ πλεονεξίᾳ ἑκουσίῳ χρηματιζόμενοι· τότε οἱ πρό ὀφθαλμῶν ἔχοντες τό θεῖον δικαστήριον, νυνί δέ οἱ μηδέ ἔννοιαν τούτου ἔχοντες· τότε οἱ τύπτεσθαι· νῦν δέ οἱ τύπτειν ἕτοιμοι· καί τί δεῖ τά πολλά λέγειν; μεταπεπτωκέναι λοιπόν τό ἀξίωμα ἔδοξεν ἀπό ἱερωσύνης εἰς τυραννίδα· ἀπό ταπεινοφροσύνης εἰς ὑπερηφανίαν· ἀπό νηστείας εἰς τρυφήν, ἀπό οἰκονομίας εἰς δεσποτείαν· οὐ γάρ ὡς οἰκονόμοι ἀξιοῦσι διοικεῖν, ἀλλ᾿ ὡς δεσπόται σφετερίζεσθαι. Ταῦτα δέ οὐ κατά πάντων εἴρηται, ἀλλά κατά τῶν ἐνόχων· εἰσί γάρ εἰσιν οἵ κατά τόν ἀποστολικόν μέν ζῶσι χαρακτῆρα, ρῆξαι δέ φωνήν μή τολμῶντες· εἰ καί λίαν εἰσί κατά τοῦτο μόνον μεμπτοί, ὅτι δεδοικότες τῶν ἀκολάστων τό πλῆθος, τό γε εἰς αὐτούς ἧκον, τῆς τηλικαύτης διορθώσεως ἀμελοῦσι». (Μετάφραση: Πραγματικά, ὅπως γράφεις, πολλές συμφορές ξέσπασαν στίς ᾿Εκκλησίες μας. ᾿Εκεῖ, πού ἔχει δοθεῖ τό ὄνομα καί τό χάρισμα τῆς εἰρήνης, χορεύουν τά ἔργα τοῦ πολέμου. Καί αὐτά συμβαίνουν, ἐπειδή ἐκεῖνοι, στούς ὁποίους ἔχει δοθεῖ τό διδασκαλικό ἀξίωμα, ἔχουν κάνει πολλά καί ποικίλα ἁμαρτήματα. Καί ἐγώ, παραλείποντας νά μνημονεύσω τό καθένα ἀπό αὐτά, χωριστά, θά ἀναφέρω ἕνα, πού τά ἀνακεφαλαιώνει ὅλα, πού εἶναι μεγάλο καί ἔντιμο καί λαμπρό καί πού ἀνάδειξε τίς ὁμάδες τῶν ᾿Αποστόλων φωστῆρες ὁλόκληρης τῆς οἰκουμένης. Αὐτό, καθώς τώρα ἀμελήθηκε, πλημμύρισε τίς τοπικές ᾿Εκκλησίες μέ σύγχυση. Ποιό εἶναι αὐτό, θά τό πῶ μέ παρρησία. Δέ θά μποροῦσα νά κάνω καί κάτι τό διαφορετικό. Τότε, προωθοῦνταν στήν ἱερωσύνη οἱ φιλάρετοι, ἐκεῖνοι, πού ἀγαποῦσαν καί ἐπιζητοῦσαν τήν ἀρετή. Τώρα, προωθοῦνται καί προάγονται οἱ φιλάργυροι. Τότε, ἐπιλέγονταν ἐκεῖνοι, πού ἀπέφευγαν τό ἀξίωμα, γιατί συναισθάνονταν τό βάρος τῆς ἡγετικῆς τιμῆς. Τώρα, ἐπιλέγονται ἐκεῖνοι, πού σπεύδουν νά ἀνεβοῦν στό ἀξίωμα, γοητευμένοι ἀπό τό μέγεθος τῆς τρυφῆς. Τότε, ἐκεῖνοι, πού καυχῶνταν γιά τήν ἑκούσια ἀκτημοσύνη τους. Τώρα, ἐκεῖνοι, πού χρηματίζονται, νικημένοι ἀπό τήν ἑκούσια πλεονεξία τους. Τότε, ἐκεῖνοι, πού εἶχαν μπροστά στά μάτια τους τό θεῖο δικαστήριο. Τώρα, ἐκεῖνοι, πού δέν ἔχουν οὔτε κἄν τήν ἔννοια τοῦ ἱεροῦ δικαστηρίου. Τότε, ἐκεῖνοι, πού ἦταν ἕτοιμοι νά χτυπηθοῦν καί νά ματώσουν γιά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Τώρα, ἐκεῖνοι, πού εἶναι ἕτοιμοι νά χτυπήσουν καί νά πληγώσουν ἄλλους. Καί γιατί νά ἐξακολουθήσω νά ἀραδιάζω πολλά; Μέ ὅσα γίνονται, δίνεται ἡ ἐντύπωση, πώς ἔχει κατρακυλήσει τό ἀξίωμα ἀπό ἱερωσύνη σέ τυραννίδα. ᾿Από ταπεινοφροσύνη, σέ ὑπερηφάνεια. ᾿Από νηστεία, σέ τρυφή. ᾿Από ἐπιστασία καί διευθέτηση, σέ δεσποτεία. Γιατί -οἱ σημερινοί ἱερεῖς- δέν ἐπιδιώκουν νά διοικοῦν ὡς οἰκονόμοι, ἀλλά σφετερίζονται τά κοινά ἀγαθά, ὡς δεσπότες. Καί ὅλες αὐτές τίς μομφές δέν τίς καταλογίζω σέ ὅλους τούς ἱερεῖς, ἀλλά στούς ἐνόχους. Γιατί ὑπάρχουν -ναί, ὑπάρχουν- καί ἐκεῖνοι, πού ζοῦν μέν σύμφωνα μέ τό ἀποστολικό παράδειγμα, ἀλλά δέν τολμοῦν νά βγάλουν φωνή διαμαρτυρίας. Καί αὐτοί -πρέπει νά λεχτεῖ- εἶναι ἀξιόμεμπτοι μόνο κατά τοῦτο, ὅτι φοβοῦνται τό πλῆθος τῶν ἀκόλαστων καί ἐξ αἰτίας αὐτοῦ τοῦ φόβου, ὅσο ἐξαρτᾶται ἀπό αὐτούς, ἀμελοῦν νά συνεισφέρουν στή διόρθωση τῶν πραγμάτων).

***

῾Η δεύτερη ἐπιστολή ἀπευθύνεται στόν ᾿Επίσκοπο ῾Ερμογένη. ῾Ο ἅγιος ᾿Ισίδωρος ἀναφέρεται στίς συμπεριφορές τοῦ ᾿Επισκόπου Πηλουσίου Εὐσεβίου καί στίς ἐπιλογές τῶν προσώπων, πού συγκρότησαν τήν ἐπισκοπική του αὐλή. Καί, ἐκδηλώνοντας τόν προβληματισμό του καί τήν ἀπογοήτευσή του, κάνει τήν ἐπισήμανση: Μή παραξενεύεσαι γιά τά πρόσωπα, πού διάλεξε ὁ Εὐσέβιος καί τά κάλεσε κοντά του. Γιατί εἶναι συνήθεια, νά καλεῖ ὁ ἡγέτης τούς ὁμοτρόπους του καί αὐτούς νά συγκεντρώνει στό στενό του περιβάλλον. Ἐπιστολή ΙΙΙ ΚΘ΄ «῾Ερμογένῃ ᾿Επισκόπῳ» «Εἰ δεῖγμα σαφές τῶν ἑκάστου τρόπων ἡ τῶν συνόντων ἐστί πολιτεία, μή θαύμαζε εἰ Εὐσέβιος τούς περί Μαρτινιανόν καί Ζώσιμον καί Μάρωνα, καί τούς ἄλλους τούς ὁμοτρόπους αὐτοῖς, διά τιμῆς ἔχει. ῞Ωσπερ γάρ εἰ ἀρετῆς ἦν ἐραστής, οὐκ ἄν τῶν φιλαρέτων ἑτέρους προετίμησεν οὕτως ἐπειδή σύντροφον καί φίλην τήν κακίαν ἔχει, τοῖς ὁμοτρόποις χρῆται». (Μετάφραση: Ἄν ἀσφαλής μέθοδος, γιά νά διαπιστώσει κανείς τούς τρόπους καί τή συμπεριφορά κάποιου ἀνθρώπου, εἶναι ἡ διερεύνηση τῆς πολιτείας τῶν ἀνθρώπων, πού εἶναι κοντά του, μήν ἐκπλήττεσαι, γιά τό γεγονός, ὅτι ὁ Εὐσέβιος ἐκδηλώνει τήν ἐκτίμησή του σέ κείνους, πού βρίσκονται κοντά στό Μαρτινιανό καί στό Ζώσιμο καί στό Μάρωνα καί στούς ἄλλους, πού εἶναι ὁμότροποι μέ αὐτούς. Γιατί, ὅπως ἄν ἦταν ἐραστής τῆς ἀρετῆς, δέ θά προτιμοῦσε κανένα ἄλλο ἐκτός ἀπό τούς φιλαρέτους, ἐπειδή ἔχει σύντροφο καί φίλη τήν κακία, χρησιμοποιεῖ ὡς συνεργάτες του τούς ὁμοτρόπους του).

***

῾Η τρίτη στέλλεται στόν ἴδιο τόν Εὐσέβιο, πού ἦταν καί ὁ κυριάρχης ᾿Επίσκοπος τῆς ἐπαρχίας, στήν ὁποία ἀσκήτευε ὁ ᾿Ισίδωρος. Καί μέ ὕφος σοβαρό, ἀλλά καί τολμηρό, τόν ἐλέγχει γιά τήν πράξη του αὐτή, νά συγκροτήσει τήν αὐλή του μέ πρόσωπα πού δέ διέθεταν τήν «ἔξωθεν καλή μαρτυρία». ΕΠΙΣΤΟΛΗ Ι ΡΙΘ΄ “Εὐσεβίῳ ᾿Επισκόπῳ» «Καλῶς τό ψαλμικόν ἐμελέτησας, καί τούς μονοτρόπους ἐν τῷ τοῦ Κυρίου οἴκῳ συνήγαγες, Ζωσίμῳ συζεύξας Μάρωνα· πᾶσαν σπουδήν, ὡς οἶμαι, τιθέμενος, μή τι τῶν φαύλων ἔξω τοῦ θυσιαστηρίου σταίη. ῎Ισθι τοίνυν ὡς πληθύνων τούς Σίμωνας, τούς χρήμασι κτᾶσθαι τό τοῦ Θεοῦ Πνεῦμα νομίζοντας, κοινόν ἐκτήσω βαλάντιον τῷ προδότῃ, εἰς χολήν πικρίας καί σύνδεσμον ἀδικίας καλινδούμενος, καί προπίνων τολμηρῶς τά καί ἀγγέλοις αὐτοῖς περιπόθητα». (Μετάφραση: Καλά μελέτησες τό ψαλμικό χωρίο: ῾Ο Θεός κατοικίζει μονοτρόπους ἐν οἴκῳ καί, ὡς ἐφαρμογή, μάζεψες τό Ζώσιμο καί τό Μάρωνα, πού ἦταν μοναχικοί καί ξένοι στόν οἶκο του Θεοῦ. Καί, καθώς πιστεύω, κατέβαλες κάθε φροντίδα γιά νά μήν παραμείνει ἔξω ἀπό τό Θυσιαστήριο κανένα ἀπό τά φαῦλα στοιχεῖα. Γνώριζε, λοιπόν, ὅτι, πληθύνοντας τούς Σίμωνες, πού νομίζουν πώς μποροῦν νά ἀποκτοῦν μέ τά χρήματα τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, ἀπέκτησες βαλάντιο ὅμοιο μέ τό βαλάντιο τοῦ προδότη, καθώς κυλιέσαι εἰς χολήν πικρίας καί σύνδεσμον ἀδικίας καί πίνεις, μέ θρασύτητα, τό αἷμα ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι περιπόθητο ἀκόμα καί στούς ἀγγέλους).

***

῾Η ἑπόμενη ἐπιστολή, πού τήν ἐπέλεξα, γιά νά σᾶς τήν παρουσιάσω, στέλλεται στο διάκονο ᾿Ιωάννη. Καί μερίζεται μέ τό νέο αὐτό λειτουργό τῆς ᾿Εκκλησίας τήν ἀπογοήτευση πού προκαλοῦσε στίς καρδιές τῶν ἁγνῶν λειτουργῶν τῆς ᾿Εκκλησίας τοῦ Πηλουσίου καί στίς συνειδήσεις ὁλόκληρου τοῦ πληρώματος ἡ ἀντιφατική καί ἄκρως ἀνησυχητική ποιμαντική τακτική τοῦ Εὐσέβιου. ῾Η ἐκδίωξη ἀπό τήν ἐπαρχία του τῶν λειτουργῶν, τῶν “κοσμίως ζώντων” καί ἡ ἀνύψωση στίς ποιμαντικές ἐπάλξεις ἐκείνων πού ἦταν πασίγνωστοι, γιά τά πολλά καί προκλητικά τους ἐλαττώματα. «ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΙΙ Ν΄ ᾿Ιωννῃ διακόνῳ» «...Εἰσί δέ οἵ τούς μέν κοσμίως ζῶντας ἀπελαύνουσι, τούς δ᾿ ἐπί τοῖς αἰσχίστοις ἁλισκομένους, και μείζονος βαθμοῦ ἀξιοῦσιν. Εἰ δέ Εὐσέβιος, ὡς γέγραπται, τά πάντων ὁμοῦ ἐλαττώματα ἀπομαξάμενος, καί ἐγκρίνων μέν οὕς οὐ χρή, χρηματιζόμενος δέ καί τρυφῶν, καί ἑαυτόν καί φίλους ἀγνοῶν, ἐχθρούς τε ἀμυνόμενος, καί εἰς τυραννίδα τῇ ἱερωσύνῃ ἀποχρώμενος, οὐδενί πλεονεκτήματι κεκόσμηται (οἱ γάρ τά εἰρημένα δρῶντες, καί κατορθώμασί τισι πάντως εἰσί κεκοσμημένοι) μή θαυμάσῃς. Τό γάρ μήτε ἀφ᾿ ἑαυτοῦ συνορᾷν τό δέον, μήτε συμβουλεύοντος ἀνέχεσθαι, εἰς τοιαύτην ἐξώκειλε κακίαν, ὥστε καί τούς πάσῃ ἀρετῇ κομῶντας, καί κατά τόν ἀποστολικόν ζῶντας βίον, καί τῶν μαθητῶν τοῦ Σωτῆρος διασώζοντας τόν χαρακτήρα (εἰσί γάρ, εἰσί κἄν μυριάκις τινές μαίνονται, πάντας εἰς κακίαν ἐκπεπτωκέναι διαβεβαιούμενοι), οὐ μόνον οὐκ ἀποδέχεται, οὐδέ ζηλοῖ, ἀλλά καί κακίζει, καί ἐξοστρακίζει. ῎Ελεγχον γάρ τοῦ οἰκείου βίου τήν ἐκείνων πολιτείαν ἡγούμενος, διά τοῦ ἐκείνους αἰτιᾶσθαι, τήν οἰκείαν κακίαν περιστέλλειν οἴεται. Μή τοίνυν ὀλιγώρει· ἀναλογοῦσαν γάρ τοῖς πταίσμασι τήν τιμωρίαν ὑφέξει». (Μετάφραση: ῾Υπάρχουν καί αὐτοί πού ἀποδιώχνουν ἐκείνους πού ζοῦν μέ κοσμιότητα, ἐνῶ ἐκείνους πού συλλαμβάνονται νά ἀσχημονοῦν τούς τιμοῦν μέ ἀνώτερους βαθμούς. Καί ἄν ὁ Εὐσέβιος (ὅπως ἔγραψες), ἔχει μαζέψει τά ἐλαττώματα ὅλων καί ἐγκρίνει ἐκείνους, πού δέν πρέπει νά ἐγκρίνει καί χρηματίζεται καί τρυφᾶ, ἀγνοώντας καί τή δική του ἰδιότητα καί τήν ἰδιότητα τῶν φίλων του καί ἄν, κάνοντας ἄμυνα ἐνάντια στούς ἐχθρούς του, χρησιμοποιεῖ τήν ἱερωσύνη ὡς τυραννίδα (αὐτοί, πού ἀπεργάζονται ὅσα ἀνάφερα, κοσμοῦνται καί μέ κάποια κατορθώματα) μή θαυμάσεις. Γιατί, μέ τό νά μή βλέπει ὁ ἴδιος ἐκεῖνο, πού εἶναι σωστό καί μέ τό νά μή ἀνέχεται ἐκεῖνον, πού τόν συμβουλεύει, ἔγινε αἰτία νά ἐξοκείλει σέ τέτοια κακία, ὥστε καί αὐτούς ἀκόμα, πού εἶναι στολισμένοι μέ κάθε ἀρετή, πού ζοῦν τόν ἀποστολικό βίο καί διασώζουν τό χαρακτήρα τῶν μαθητῶν τοῦ Σωτῆρα (ὑπάρχουν, ναί, ὑπάρχουν τέτοιοι, ἔστω καί ἄν μερικοί μαίνονται καί ἰσχυρίζονται ὅτι οἱ πάντες ἔχουν περιπέσει σέ κακία) ὄχι μόνο νά μή τούς ἀποδέχεται, ἀλλά καί νά τούς ζηλεύει καί νά τούς κακίζει καί νά τούς ἐξοστρακίζει. Καί ἐπειδή θεωρεῖ καί αἰσθάνεται τήν πολιτεία ἐκείνων ὡς ἔλεγχο τοῦ δικοῦ του βίου, νομίζει, ὅτι μέ τό νά ρίχνει τά βάρη σέ ἐκείνους, περιστέλλει τή δική του κακία καί τή δική του ἐνοχή. Μή, λοιπόν, ὀλιγωρεῖς. Γιατί μέ τήν ὀλιγωρία σου θά ἔχεις τήν τιμωρία, πού ἀναλογεῖ στό πταῖσμα).

***

Συμπληρώνοντας τόν πίνακα τῆς κριτικῆς τοῦ ἁγίου ᾿Ισιδώρου, μεταφέρω καί μιά ἀκόμα, τελευταία, ἐπιστολή του πού τή στέλνει στόν ᾿Επίσκοπο ᾿Αλύπιο. ᾿Ερέθισμα τῶν μελαγχολικῶν στοχασμῶν του εἶναι ἡ φιλαργυρία κάποιων ἐκκλησιαστικῶν λειτουργῶν τῆς ἐποχῆς του, ᾿Επισκόπων καί πρεσβυτέρων. Δέ γέμιζε ἡ ψυχή τους μέ τά βιώματα τοῦ Θυσιαστηρίου. Μέ τήν παράστασή τους στό Γολγοθά τῆς θεληματικῆς, ἔσχατης φτώχειας τοῦ σαρκωμένου Λόγου καί τῆς ὑπέρτατης Θυσίας Του. Δέν τούς συγκινοῦσε ἡ πολλαπλή ὑπόμνηση τοῦ Κυρίου, πώς χρέος τους ἦταν ἡ προσφορά ἀγάπης καί ἡ θυσία. Δέν τούς καταξίωνε ἡ ἑκούσια ἀπαγκίστρωση καί ἀπελευθέρωση ἀπό τή νόθη μαγεία τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν καί τό ἄνοιγμα τοῦ θησαυροφυλακίου τῆς ὕπαρξης στή Χάρη τοῦ Θεοῦ καί στούς καρπούς τοῦ Πνεύματος. Οἱ θησαυροί “ἐπί τῆς γῆς” (Ματθ. στ΄ 19), ὁ χρυσός καί ὁ ἄργυρος, ἡ χλιδή καί ἡ μάταιη κοινωνική προβολή ἦταν τά ὄνειρά τους καί τά κίνητρα τῶν ἀγώνων τους. Αὐτές τίς διαστροφές καί αὐτές τίς μεθοδεύσεις τίς στιγματίζει ὁ ἅγιος ᾿Ισίδωρος, μέ τούτη τήν ἐπιστολή του καί τίς ἀποδοκιμάζει μέ ὅλο τό πάθος τῆς ψυχῆς του. ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΙΙΙ, ΣΛΔ΄ «᾿Αλυπίῳ ᾿Επισκόπῳ» «Μή δυσχεράνῃς, ὦ βέλτιστε, ἐάν ἐπαφῶ τήν γλῶσσαν τοῖς φιλαργύροις. Πρᾶγμα γάρ λέξω σαφές, καί ἁπλοῦν, καί μαρτυρίας μή δεόμενον. Τοσοῦτον γάρ κεχείρωνται τῷ νοσήματι, ὡς μηδέ νόσημα αὐτό ἡγεῖσθαι. Καθάπερ γάρ οἱ οὐρανοπολῖται, οἱ ἐν τοῖς ὄρεσι, φημί, μοναχοί, οὐδέ ἴσασι τί ἐστι πλεονεξία, οὕτως οὐδέ οὗτοι, ἀλλ᾿ οὐχ ὁμοίως, ἀλλ᾿ ἀπεναντίας ἐκείνοις. ᾿Εκεῖνοι μέν γάρ διά τό πόρρω εἶναι τοῦ πάθους ἀγνοοῦσι τό νόσημα· οὗτοι δέ οὐδέ νόσημα αὐτό ἡγοῦνται εἶναι. Οὕτω γάρ παρώσατο τήν ἀρετήν ἡ κακία, καί τυραννεῖ, καί πάντα ἄνω καί κάτω ποιεῖ, ὡς μηδέ κακία εἶναι νομίζεσθαι». (Μετάφραση: Μή δυσαρεστηθεῖς, ἀγαθότατε, ἄν ἀφήσω τή γλώσσα μου νά ἐγγίσει τούς φιλάργυρους. Θά πῶ ἕνα πράγμα, πού εἶναι σαφές καί ἁπλό καί πού δέ χρειάζεται μαρτυρικές ἀποδείξεις. ῾Ο φιλάργυρος τόσο πολύ αἰχμαλωτίζεται στό νόσημα τῆς φιλαργυρίας, πού οὔτε τό ὑπολογίζει σάν νόσημα. Γιατί, ὅπως οἱ οὐρανοπολίτες (καί λέγοντας οὐρανοπολίτες ἐννοῶ τούς μοναχούς, πού ζοῦν στά βουνά) οὔτε κἄν γνωρίζουν τί εἶναι ἡ πλεονεξία, ἔτσι καί αὐτοί δέν τό γνωρίζουν, ὄχι βέβαια ὅμοια μέ τούς μοναχούς, ἀλλά ἐντελῶς ἀντίθετα. Ἐκεῖνοι, οἱ μοναχοί, ἐπειδή βρίσκονται μακρυά ἀπό τό πάθος, ἀγνοοῦν, ὅτι εἶναι νόσημα. Τοῦτοι, ἐπειδή εἶναι παραδομένοι στή φιλαργυρία, οὔτε νά σκεφτοῦν μποροῦν, ὅτι εἶναι νόσημα. ῎Ετσι ἔσπρωξε στήν ἄκρη ἡ κακία τήν ἀρετή καί τυραννεῖ καί κάνει τά πάντα ἄνω-κάτω, ὥστε οὔτε κἄν νά νομίζεται ἡ πλεονεξία καί ἡ φιλαργυρία ὡς κακία).

***

῞Οποιος ἀπό ὅλους ἐμᾶς διαβάζει τίς ἐπιστολές τοῦ ἁγίου ᾿Ισιδώρου τοῦ Πηλουσιώτη, νοιώθει ρίγος. Οἱ ἐπισημάνσεις του εἶναι διαχρονικές καί ὁ πόνος του ματώνει καί τίς δικές μας καρδιές. ῎Οχι μόνο γιατί διαπιστώνουμε πώς, ἀμέσως μετά τή διακοπή τῶν διωγμῶν, τό φρόνημα “τοῦ αἰῶνος τούτου” χτύπησε τίς πόρτες τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ οἰκοδομήματος καί ἀλλοτρίωσε μερίδα τῶν λειτουργῶν Του, ἀλλά καί γιατί, διακρίνουμε, ὁλοκάθαρα, ὅτι οἱ προβληματισμοί τοῦ τέταρτου καί τοῦ πέμπτου αἰώνα εἶναι προβληματισμοί καί ἀνησυχίες καί τοῦ εἰκοστοῦ πρώτου αἰώνα. Οἱ ἱστορικές ἐκτιμήσεις τοῦ, τότε, ἀσκητή τοῦ Πηλουσίου ὄρους, εἶναι καί δικές μας ἱστορικές ἐκτιμήσεις. Οἱ ἐμπειρίες τῆς ὀδύνης του εἶναι καί ἐμπειρίες δικές μας. Καί τά μηνύματά του, μηνύματα γιά ὅλους μας. Μπορεῖ νά ὑπάρξει πιστό μέλος τῆς ᾿Εκκλησίας, δικαιοῦται νά ἀνεβεῖ κάποιος στόν ἐπισκοπικό θρόνο, ἤ νά σταθεῖ μπροστά στό Πανάγιο Θυσιαστήριο πρεσβύτερος ἤ διάκονος, μπορεῖ νά διακινηθεῖ ὁλόκληρος ὁ διοικητικός μηχανισμός τῆς σύγχρονης ᾿Εκκλησίας, δίχως, ὁ καθένας ἀπό μᾶς, νά βάλει μετάνοια, συντριβῆς καί ἀναγνώρισης, μπροστά στόν ἀσκητή ᾿Ισίδωρο; Δίχως νά δώσει ὑπόσχεση, ὅτι θά βάλει στήν καρδιά του τά μηνύματα τοῦ φλογεροῦ ἐρημίτη καί θά κάνει θησαύρισμά του καί πράξη του τίς ὁδηγητικές συμβουλές του;

Ο ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ 
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ

Print Friendly, PDF & Email

† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)

  • Βιογραφικό
    • Βιογραφικό
    • Ἰδιόχειρος Διαθήκη
    • Αὐτοβιογραφικά
    • Προσωπικότητα
    • Νεκρολογίες
  • Ἐκλογή
  • Ἐκλογή Ἐπισκόπων
  • Ἱστορικά
  • Ποιμαντικό Ἔργο
    • Ποιμαντικό Ἔργο ὡς Ἀρχιεπίσκοπος
      • Σχέδιο ἀναδιοργανώσεως τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
      • Ἑτερόδοξοι
    • Ἐκκλησιαστική περιουσία
  • Ὁμιλίες
    • Ποιμαντικές
    • Ἐπετειακές
    • Ὁμιλίες περιστασιακές
  • Ἄρθρα
    • Ὁ ἀγώνας Ὀρθοδοξίας κατά ἀθεΐας
    • Πρός μαθητές...
  • Συγγραφικό Ἔργο
  • Ἐπιστολές

Ἡμερολόγιο Ἄρθρων

  • ► 2021 (30)
    • ► Ιανουάριος (30)
      • • Εξήγηση προς τους λίγους
      • • Κορεσμός ακόρεστος
      • • Καθυστερημένο ξύπνημα
      • • Επιτάφιος και συντομή του αυτού βίου
      • • Μαρτυρία απ' τα σπλάχνα της γης
      • • Η παρουσία Του
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΔ' Λουκά (Τυφλού Ιεριχούς)
      • • Προσευχή εις Χριστόν
      • • Ευμάρεια και ευτυχία
      • • Το μυστήριο
      • • Κήρυγμα Αγίου Αθανασίου
      • • Προς Χριστόν (2)
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΒ' Λουκά (Δέκα λεπρών)
      • • Η ολοκληρία της ζωής
      • • Η ολοκληρία της ζωής (2)
      • • Αρχίζοντας αμέσως
      • • Παρακλητικόν
      • • Εκκλησία σήμερα; (2)
      • • Η νέμεση της ιστορίας
      • • Πόσο θα περιμένουμε;
      • • Η μυστική χάρη
      • • Κήρυγμα Κυριακής μετά τα Φώτα
      • • Το οδοιπορικό μιας μοναχής
      • • Η ιερατική λειτουργία του Προδρόμου
      • • Το ένα και σπουδαίο
      • • Η παθολογία της Συνοδικής απορρύθμισης
      • • Λατρεία και Βίβλος
      • • Δἐησις εν τη νόσω
      • • Κήρυγμα Κυριακής προ Φώτων
      • • “Τι εστιν άνθρωπος;”
  • ► 2020 (337)
    • ► Δεκέμβριος (39)
      • • Ποιό από τα τρία;
      • • Ξόδεμα;
      • • Ξόδεμα; (2)
      • • Το πρόσωπο του Ιησού
      • • Άλλη
      • • Σκοταδιστική πτώχευση
      • • Ένα μέρος για τους φτωχούς
      • • Κήρυγμα Κυριακής μετά την Χριστού Γέννηση
      • • Το βαθύτερο νόημα των Χριστουγέννων
      • • Η πύλη της αγάπης
      • • Η πύλη της αγάπης (2)
      • • Τρία σπουδαία πράγματα
      • • Δέησις προς τον Χριστόν
      • • «Εις εαυτόν»
      • • Η μεγάλη εκτροπή
      • • Η μεγάλη εκτροπή (2)
      • • Κήρυγμα Κυριακής προ της Χριστού Γεννήσεως
      • • Η "ανία" της ευμάρειας
      • • Εις εαυτόν
      • • Ποιό βάζουμε πρώτο;
      • • Έλλειμμα κρίσης ή έλλειμα συνέπειας;
      • • Η ελπίδα μου
      • • Επικοινωνιακή απάτη (2)
      • • Τα δυο μοτίβα
      • • Το πραξικόπημα
      • • Βαδίζοντας με τον Χριστό
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΑ' Λουκά
      • • Το βαθύ τραύμα
      • • Φωνή θρηνούντων ποιμένων
      • • Το είδωλο της εποχής μας
      • • Το είδωλο της εποχής μας (2)
      • • Μοναχικοί οδοιπόροι
      • • Θρήνος
      • • Για να γίνωμε άφοβοι
      • • 2004 μετά Χριστό...
      • • Κήρυγμα Κυριακής Ι' Λουκά
      • • Η ενότητα της Ορθοδοξίας
      • • Εμπλοκή και διαπλοκή
      • • Πήχης προόδου!!!
    • ► Νοέμβριος (35)
      • • Στον υπουργό της Δικαιοσύνης κ. Χατζηγάκη
      • • Καμουφλαρισμένη δειλία
      • • Αδελφοσύνη
      • • Το «τραύμα» της αγάπης
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΓ' Λουκά
      • • Κριτική-αυτοκριτική
      • • Ανώμαλη προσγείωση
      • • Θρήνος προς τον Χριστόν
      • • Η εκλογή του Ιερωνύμου
      • • Ο Νέος Αρχιεπίσκοπος
      • • Παγκοσμιοποίηση και Εκκλησία
      • • Ιστορικά αποτυπώματα
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής 24ης
      • • Υπάρχει έλεγχος ποιότητας;
      • • Κήρυγμα Εισοδίων της Θεοτόκου
      • • "Η μέριμνα η καθ' ημέραν"
      • • Η αξία της μικρής θυσίας
      • • Τρία πορτρέτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χριστόδουλος
      • • Μαθητεία στο σχολείο της ερήμου
      • • Προς Χριστόν
      • • Απόσταγμα σοφίας
      • • Κήρυγμα Κυριακής 23ης
      • • Τρία πορτρέτα
      • • Υπόδειγμα φιλανθρωπίας
      • • Το κέντρισμα
      • • Θυσίαν αινέσεως
      • • Πόθος του θανάτου
      • • Το ιστορικό απόκτημα
      • • Κήρυγμα Κυριακής Ζ' Λουκά (Αιμορρούσης)
      • • Υπόδειγμα αγάπης
      • • Ο φόβος της μικρής θυσίας
      • • Ο κώδικας της αγάπης
      • • Το αλφαβητάριο της προσευχής
      • • Γνήσια αγάπη
      • • Όραμα με απόρρητη ταυτότητα
    • ► Οκτώβριος (34)
      • • Η αγωνία του Αρχιεπισκόπου
      • • Η πνοή του Θεού
      • • Καταφιλήσω...
      • • Αμοιβαία πιστότητα και εκσυγχρονισμός
      • • Πατήματα και στραβοπατήματα
      • • Τρία πορτρέτα
      • • Επικήδειος Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσοστόμου Β'
      • • Η λαϊκή απόρριψη
      • • Εκκλησία σήμερα;
      • • Κήρυγμα Κυριακής Στ' Λουκά
      • • Ο στεναγμός ενός μάρτυρα
      • • Η αδόκιμη δοκιμή
      • • Ανήκουμε στον Εσταυρωμένο
      • • Ο Αρχιεπίσκοπος πρώην Αθηνών Ιερώνυμος-Βιογραφικά στοιχεία
      • • Θρήνος
      • • Προσέγγιση στο μυστήριο της Εκκλησίας
      • • Το όραμα της "κοινωνίας"
      • • Επιλογές... "στο πόδι"
      • • Ελπίδα αιώνιας ζωής
      • • Προς το Δ' Πανελλήνιον Συνέδριον Θεολόγων
      • • Δἐησις προς Χριστόν τη επαύριον
      • • Λαός του Θεού
      • • Δυό πλάνα
      • • Κήρυγμα Κυριακής Σπορέως (Δ' Λουκά)
      • • Επικαλούμαι την κρίση σας
      • • Τό "όχι" του Αρχιεπισκόπου Χρυσάνθου
      • • Έπεσεν η δρυς
      • • Εκλογή Μητροπολιτών επί Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου
      • • Η αγωνία ενός ιερέως
      • • Εκσυγχρονισμός ή μιμητισμός;
      • • Οι κοινές μας επιφυλάξεις
      • • Η άλλη δίαιτα
      • • Κήρυγμα Κυριακής Β' Λουκά
      • • Ομιλία αρχιεπ. Ιερωνύμου Α' σε συνέδριο Ελλήνων που ζουν στην Αμερική
    • ► Σεπτέμβριος (34)
      • • Λόγος περί διαφθοράς
      • • Μνησθείη Κύριος ο Θεός
      • • Πρόταση ζωής, ή πρόταση χλιδής;
      • • Κοινές διαδρομές
      • • Το Άγιο Πνεύμα
      • • Ο Αρχιεπίσκοπος της Αγάπης
      • • Κήρυγμα Κυριακής Α' Λουκά
      • • "Λέγουσι και ου ποιούσι"
      • • Γράμματα σ' ένα νέο Ιερέα
      • • Το σκάφος της Εκκλησίας
      • • Σημαίες δίχως ταυτότητες
      • • Το παράσημο
      • • Επιστολή αρχιεπ. Ιερωνύμου για πολιτικούς κρατουμένους-1970
      • • Η καταγγελία της σιμωνίας
      • • Κήρυγμα Κυριακής μετά την Ύψωση
      • • Γίνε ιερεύς μου
      • • Πιέσεις-εμπολκαί-αναστολαί
      • • Πρόοδος ή συντήρηση;
      • • Προς εσπέραν θρήνος
      • • Επιστολή αρχιεπ. Ιερωνύμου για πολιτικούς κρατουμένους-1969
      • • Αγιασμός
      • • Η Πύλη του ουρανού
      • • Κήρυγμα Κυριακής προ της Υψώσεως
      • • Πατριαρχικαί νουθεσίαι
      • • Λαχανιασμένοι δρομείς
      • • Τα γραπτά μένουν. Και προδίδουν.
      • • Η εκδημία του π. Αρχιεπισκόπου Αθηνών (Ιερωνύμου Α')
      • • Άλλο
      • • Στοχασμοί του Σαββάτου
      • • Προσευχόμενοι
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής 13ης
      • • Μάταιος μόχθος
      • • Ευχή Εωθινή
      • • Κάλεσμα σε πνευματική επιστράτευση
    • ► Αύγουστος (41)
      • • Συναγμένοι στην Ευχαριστία
      • • Κήρυγμα Αρχής Ινδίκτου
      • • Έγκληση κατά των Συνοδικών Αρχιερέων για την κηδεία του Λαρίσης Θεολόγου
      • • Το κολύμπι στην ακροθαλασσιά
      • • Τότε και τώρα!
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΒ' Ματθαίου (Πλούσιου νεανίσκου)
      • • Θύμιση του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου
      • • Ο Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ μοχλός της δικτατορίας
      • • Γιατί οι εκρήξεις;
      • • Το "ενέχυρο"
      • • Το πολίτευμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας
      • • Ικετήριον
      • • Στην παρυφή του παράλογου
      • • Θεία Κοινωνία
      • • Εμπειρίες ιατρού με τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο
      • • Εις τόν πονηρόν
      • • Από το ίδιο εφαλτήριο
      • • "Ας σκεφτόμαστε τα άνω"
      • • Επιλογές ευθύνης
      • • Νοσούντος ευχή προς Χριστόν
      • • Ευθύνη των δημοσιογράφων
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Οι ζάλες του βίου
      • • Ομολογία πίστεως
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Χαρά
      • • Ενταγμένη και στρατευμένη αθεΐα
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Μεσιτεία
      • • Προς τους φθονούντας
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Ελπίδα
      • • Μια μεγάλη μορφή
      • • Η διελκυστίνδα
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Αθυμία
      • • Η θεοποίηση της εξουσίας
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Βοήθεια
      • • Τα δυό ντοκουμέντα
      • • Ομιλία στη Ριζάρειο Σχολή για τον Αθηνών Χρυσόστομο Παπαδόπουλο
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Παρρησία
      • • Κοινωνία ή απομόνωση;
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Θεία Αγάπη
      • • Ασυμμάζευτη έπαρση
      • • "Κοινωνία"... δίχως κοινωνία
      • • Ειδική μέριμνα υπερηλίκων
    • ► Ιούλιος (36)
      • • Φύλλα μητρώου
      • • Εκκλησία και Ευρωπαϊκός Πολιτισμός
      • • Ο αρχιεπίσκοπος της Συγγνώμης
      • • Ο δικαιωμένος αδικαίωτος
      • • Γιατί;...
      • • Εκλογή Λαρίσης Θεολόγου
      • • Η αποστολή των Θεολόγων και η ευθύνη απέναντι στη νεολαία
      • • Προς Κανονολόγους παραχαράκτες
      • • Από την αγνωσία στη γνώση
      • • Λυπηρό!
      • • Κρίσεις στο ταμείο της ιστορίας
      • • Οι ανάγκες του ανθρώπου και η πίστη
      • • Η πλασματική παγγνωσία μας
      • • Προφήτου Ηλιού (Θ. Λειτουργία)
      • • Αρχή και τέλος
      • • Ο Προκαθήμενος της Αγάπης
      • • Ζητώ πιστή αποτύπωση της ιστορίας
      • • Κυριακή Πατέρων Δ' Οικουμενικής Συνόδου
      • • Η οδυνηρή εμπειρία μου
      • • Μιά γενιά χάνεται
      • • Μήνυμα για τον ιερέα του Θεού του Υψίστου
      • • Έμπονη διάγνωση
      • • Η προσωπικότης του κοινωνικού εργάτου
      • • Κυριακή Ε' Ματθαίου
      • • Αθεϊσμός σκοπιμότητας;
      • • Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος: Ο προσδοκώμενος
      • • Κυριακή 5η
      • • Ιστορικός ισολογισμός
      • • Ιερώνυμος ο κλητός του Θεού
      • • Διαφωτιστές και σκοταδιστές
      • • Ιδιόχειρος Διαθήκη αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου
      • • Η κοινή αγωνία
      • • Ό,τι και να γράψη κανείς...
      • • Κατάθεση συντριβής
      • • Κυριακή Δ' Ματθαίου
      • • Η Σύνοδος του Αρχ. Ιερωνύμου για την Οικουμενική Κίνηση
    • ► Ιούνιος (19)
      • • Μια αμερόληπτη κρίση...
      • • Μιμηταί μου γίνεσθε...
      • • Κυριακή Γ' Ματθαίου
      • • Κυριακή 2η
      • • Αδύνατο, χωρίς την αγάπη
      • • Οι ασεβείς και οι δίκαιοι
      • • Άλλη εις ταυτό προσευχή
      • • Απόκτηση της αληθινής πίστεως
      • • Κυριακή Αγίων Πάντων
      • • Αγάπη και πίστη
      • • Άλλη περί ευοδίας προσευχή
      • • Η πικρία του πληρώματος
      • • Επανάπαυση στο θείο έλεος
      • • Στη σκιά του Σταυρού
      • • Δόξα στο Θεό
      • • Και ένα υστερόγραφο
      • • Πάθη
      • • Μνήμη Δικαίου Ιερώνυμος Κοτσώνης Ο Αρχιεπίσκοπος της αγάπης
      • • Θεογνωσία
    • ► Μαϊος (38)
      • • Ο Τρισάγιος ύμνος
      • • Κυριακή Πατέρων Α' Οικουμενικής Συνόδου
      • • Ιερώνυμος καί εκλογές επισκόπων 2
      • • “Ρήματα ζωής αιωνίου”
      • • Ιερώνυμος και εκλογές επισκόπων
      • • Κυριακή Πατέρων Α' Οικουμενικής Συνόδου
      • • Θεία Λειτουργία
      • • Εκ βαθέων...(3) Αυτοβιογραφικό
      • • Λυτρωτική Χάρη
      • • Επίκλησις προ της των Γραφών αναγνώσεως
      • • Ύπαρξη του Θεού
      • • Κυριακή Τυφλού
      • • Ο Λαρίσης Θεολόγος Ο στεφανωμένος μάρτυρας
      • • Θυμίαμα, στόν ιερομάρτυρα της Λαρίσης Θεολόγο
      • • Στόμα της Αλήθειας
      • • Μνήμη δωρεών
      • • Ευχαριστήριον
      • • Θεία Κοινωνία εν μέσω πανδημίας
      • • Αγάπη και προσφορά
      • • Θεία Λειτουργία
      • • Κυριακή Σαμαρείτιδος
      • • Αρετή
      • • Ύμνος άλλος
      • • Σχέση αγάπης
      • • "Θεοδίδακτοι..."
      • • Ο νους μας στο Θεό
      • • Το ήθος της Ορθοδοξίας
      • • Ισοτιμία ανθρώπων
      • • Κυριακή Παραλύτου
      • • Η αλήθεια σχετικά με τά περί παραιτήσεως του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου (Χατζησταύρου)
      • • Τέλεια αγάπη
      • • "Ο πάμπλουτος επαίτης"
      • • Θεία Κοινωνία
      • • Η καπηλεία...
      • • Η μεσιτεία των Αγίων
      • • Ο κοινός παρανομαστής
      • • Κυριακή Μυροφόρων
      • • Καθαρή συνείδηση
    • ► Απρίλιος (48)
      • • Ειρήνη και χαρά
      • • Ύμνος εις τον Θεόν
      • • Η εκζήτηση του ελέους
      • • Τα ξηλώματα
      • • Τα ξηλώματα
      • • Το έλεός σου, Κύριε
      • • Η άλλη όψι του εκκλησιαστικού προβλήματος
      • • Η άλλη όψι του εκκλησιαστικού προβλήματος
      • • Το Κύριε ελέησον
      • • Κυριακή του Θωμά
      • • Ο λαός έχει μνήμη
      • • Κύριε ελέησον
      • • Δυναμικό καί δυναμισμός
      • • Η ειρήνη
      • • Τα κίνητρα της αγάπης
      • • Μια προφητική φωνή
      • • Αναστάσιμη εμπειρία
      • • Ιερά Αναγνώσματα
      • • Γευόμαστε την ειρήνη
      • • Εγκληματούν οι αρχιερείς;
      • • Δοξολογική λατρεία
      • • Tά νυσταγμένα μας μάτια
      • • Αλληλένδετα
      • • Στόν κολοφώνα της «ορθοπολιτικής» ζούγκλας
      • • Προσευχή και αγάπη
      • • Κήρυγμα Κυριακής Βαΐων
      • • Αποστολική παράδοση καί παραχάραξη
      • • Η δοξολογία του Κυρίου
      • • Συνοδικές ακυρότητες
      • • Μίμηση Χριστού
      • • "Λέγουσι και ου ποιούσι..."
      • • Η εκούσια στέρηση
      • • Mύρο πνευματικής ευωδίας
      • • Βιογραφικό Τρίκκης καί Σταγών Σεραφείμ
      • • Βιογραφικό Ζακύνθου Αποστόλου
      • • Βιογραφικό Παραμυθίας Παύλου
      • • Βιογραφικό Δημητριάδος Ηλία
      • • Βιογραφικό Χαλκίδος Νικολάου
      • • Βιογραφικό Κιλκισίου Χαρίτωνα
      • • Βιογραφικό Διδυμοτείχου Κωνσταντίνου
      • • Βιογραφικό Αλεξανδρουπόλεως Κωνστάντιου
      • • Βιογραφικό Θεσσαλονίκης Λεωνίδα
      • • Βιογραφικό Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντίνου
      • • Βιογραφικό Λαρίσης Θεολόγου
      • • Κήρυγμα Κυριακής Ε΄ Νηστειών
      • • Προχωρούμε και νικάμε
      • • Ένοχη ανοχή!!!
      • • Ο αδιάσπαστος δεσμός
    • ► Μάρτιος (12)
      • • Μπροστά σέ Κείνον
      • • Mνήμη Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου
      • • Αμφισβήτηση καί... αμφισβήτηση
      • • Αμφισβήτηση καί... αμφισβήτηση
      • • Κήρυγμα Κυριακής Δ΄ Νηστειών
      • • Ο Mακαριστός Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ήταν εκλεκτός τίνος;
      • • Κήρυγμα Δ' Χαιρετισμών
      • • Μισή αλήθεια... γεμάτο ψέμα
      • • Δ΄ Κυριακή Νηστειών
      • • Κήρυγμα Κυριακής Σταυροπροσκυνήσεως (Γ΄ Νηστειών)
      • • Κήρυγμα Κυριακής Β΄ Νηστειών
      • • "Απόφαση" χωρίς ψηφοφορία
    • ► Φεβρουάριος (1)
      • • Κηρύγματα - Επίκαιρα
  • ► 2019 (302)
    • ► Δεκέμβριος (37)
      • • Φωτογραφίες Χαλκίδος Νικολάου
      • • Φωτογραφίες Τρίκκης Σεραφείμ
      • • Φωτογραφίες Παραμυθίας Παύλου
      • • Φωτογραφίες Λαρίσης Θεολόγου
      • • Φωτογραφίες Κιλκισίου Χαρίτωνα
      • • Φωτογραφίες Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντίνου
      • • Φωτογραφίες Θεσσαλονίκης Λεωνίδα
      • • Φωτογραφίες Ζακύνθου Αποστόλου
      • • Φωτογραφίες Διδυμοτείχου Κωνσταντίνου
      • • Φωτογραφίες Δημητριάδος Ηλία
      • • Φωτογραφίες Αλεξανδρουπόλεως Κωνστάντιου
      • • Το πλαστό όραμα
      • • Τί εστιν άνθρωπος;
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (7)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (6)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (5)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (4)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (3)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (2)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (1)
      • • Συνειδησιακός διχασμός
      • • Προσευχόμενοι με τους ύμνους της θείας Λειτουργίας
      • • Μηνύματα... με πολλούς αποδέκτες
      • • Μαζί Σου πάντοτε!...
      • • Κλήρος και λαός
      • • Η φρικτή θυσία
      • • Η συνοδικότητα της Εκκλησίας
      • • Η κοινή μας αγωνία
      • • Η δική μας προσφορά στον Κύριο
      • • Η Αναστάσιμη θεία Λειτουργία
      • • Εμπειρίες αιώνων
      • • Διάλογος με την ύπαρξή μου
      • • Βαβέλ και Πεντηκοστή
      • • Αποστολική Διαδοχή
      • • Αποστολική Διαδοχή
      • • Ανάσταση όλων των αγαπημένων μας
      • • Ανάστα, ο Θεός, κρίνον την γην...
    • ► Οκτώβριος (11)
      • • Και Συνοδική πράξι
      • • Η αποστολική γνησιότητα
      • • Κληρονομιά ο διχασμός
      • • Τα ταξίματα
      • • Περί Μοναστηριού και "Εγκλείστρας"
      • • Μια τρελή πρόταση
      • • Ελπίδα Αναστάσεως
      • • Εκκλησία και Θεσμοί
      • • Αγάπη στον άνθρωπο
      • • Η κούρσα
      • • Σχέση αδελφωσύνης
    • ► Σεπτέμβριος (35)
      • • Ουχ ούτως έσται εν υμίν...
      • • Μίσος και αγάπη
      • • Το μονοπάτι της υπέρβασης
      • • Το μίσος
      • • Απελευθέρωση από τα ειδωλικά σχήματα
      • • Το υπερούσιο φως
      • • Κωνστάντιος Χρόνης Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως
      • • Κωνστάντιος Χρόνης Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως
      • • Το άπειρο φως
      • • Ορθός λόγος-Πίστη
      • • Αγάπη και γνώση
      • • Ιδιόγραφη Διαθήκη του Μητροπολίτου Αττικής και Μεγαρίδος Νικοδήμου
      • • Ο Επίσκοπος και η Εκκλησία
      • • Η σταυρωμένη αρχιερωσύνη μου (2) Αυτοβιογραφικό
      • • Ολοκληρωτικό δόσιμο
      • • Μας λείπει...
      • • Φυσική εκδήλωση
      • • Η σταυρωμένη αρχιερωσύνη μου (1) Αυτοβιογραφικό
      • • Η εμπειρία της πίστης
      • • Σταυρωμένος Μέγας Αρχιερέας και Σταυρωμένη Αρχιερωσύνη
      • • Απάθεια
      • • Θρόμβοι αίματος
      • • Η ελπίδα
      • • Άξιος εργάτης της Εκκλησίας
      • • Η εγκράτεια είναι απελευθέρωση
      • • Στον απόηχο της Κοιμήσεώς του
      • • Φόβος Θεού
      • • Σταυρωθήτω
      • • Η πνευματική λειτουργία της πίστης
      • • Στιγμές αδυναμίας
      • • Αγάπη και πνευματική ζωή
      • • Μνημόσυνο διωγμών και εξορίας
      • • Το μυστήριο της θείας Αγάπης
      • • Στην Κουκουσό της Πάρνηθας
      • • Το χάρισμα του Αγίου Πνεύματος
    • ► Αύγουστος (26)
      • • Και νυν άγοις εσθλόν επί τέρμα πορείας
      • • Υποκατάστατα αγάπης
      • • Σελίδες αυτοκριτικής
      • • Οι Άγιοι
      • • Ο πόλεμος
      • • Μετοχή στην αποκάλυψη του Θεού
      • • Το ιερότερο και δυσκολότερο έργο
      • • Πίστη στην Ανάσταση
      • • Διά πίστεως περιπατούμεν...
      • • Μη στενάζετε εναντίον του άλλου
      • • Η έγκληση
      • • Όλα όσα κάνετε, ας γίνονται με αγάπη
      • • Προσωπικοί προβληματισμοί
      • • Θα καταδιωχθούν όλοι οι ευσεβείς;
      • • Προσοχή! Κυκλοφορούν σχισματικοί επίσκοποι
      • • Πειστήρια αναστάσεως
      • • Η έκτη αίσθηση
      • • Η αξία "άνθρωπος"
      • • Η αξία “άνθρωπος”
      • • Ο κλειστός ορίζοντας
      • • Δίψα ψυχής
      • • Άγιοι Πατέρες: φωτεινοί οδηγοί
      • • Η πλατειά αγάπη
      • • Ο παράδεισος των Γραφών
      • • Η ανταπόκριση του Κυρίου
      • • Παρακλήσεις στη Μονή Νέου Στουδίου
    • ► Ιούλιος (34)
      • • Η κατανόηση του Θεού
      • • Η απιστία και η πίστη
      • • Το παράθυρο του Θεού
      • • Η προσευχή
      • • Το αξίωμα-γέφυρα
      • • Συνδαιτημόνες, όχι θεατές
      • • Τα όρια του ορθού λόγου
      • • Το καλλιτέχνημα του Θεού
      • • Η καταξιωμένη ηγεσία
      • • Η διαφορά με την άλογη κτίση
      • • Το παρασκήνιο...
      • • Σκύψε, αδελφέ μου, στη Φάτνη...
      • • Σκύψε, αδελφέ μου, στη Φάτνη...
      • • Η αποκάλυψη
      • • Η σωτήρια κίνηση
      • • Ο ανθρώπινος στεναγμός
      • • Ο κόσμος του πνεύματος
      • • Εις εαυτόν
      • • Ένα θαύμα
      • • Υπεύθυνοι διαχειριστές
      • • Το μεγαλύτερο θαύμα
      • • Άρχων επλάσθης
      • • Πληρότητα και αιωνιότητα
      • • Πανήγυρις Ιεράς Μονής Νέου Στουδίου
      • • Η διαλεκτική των Πατέρων
      • • Η πρωταρχική αγωνία
      • • Εκτίμηση ή υποτίμηση;
      • • Κραυγαλέα αντίφαση
      • • Η Χαοτική απόσταση
      • • Ουδέν άνθρωπος και μέγα άνθρωπος
      • • Τα πρώτα σημάδια
      • • Η ψηλάφηση του κάλλους
      • • Η αναγνώριση των προσόντων μας
      • • Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός
    • ► Ιούνιος (9)
      • • Χάρτης
      • • Η έκτη αίσθηση
      • • Περιφέρουμε την εικόνα του Θεού
      • • Μιλούν οι εικόνες του ναού
      • • Η κίνηση στη λατρεία
      • • Ευθύνη-Εξουσία-Ελευθερία
      • • Το ατίμητο δώρημα
      • • Η πλαστή ταυτότητα
      • • Ποίημα λογικόν
    • ► Μαϊος (26)
      • • Κηρύγματα - π. Μάξιμος
      • • Κήρυγμα Κυριακής Σαμαρείτιδος
      • • Συμμετοχή στη λατρεία κυρίως με την ψυχή
      • • Μυστήριο αλλά όχι ακαθόριστο η θ. Λειτουργία
      • • Να ξαναγυρίσουμε στα λόγια του Κυρίου
      • • Το κέντρο της Εκκλησίας
      • • Εις παράταξιν μάχης
      • • Ραγιά ξύπνα
      • • Η δουλωμένη Εκκλησία. Το καταχθόνιο σχέδιο.
      • • Ξενόφερτη εισβολή
      • • Η ακαταμάχητη Ελληνική Ορθοδοξία
      • • Μαχητική Ορθοδοξία
      • • Και οι τριακόσιοι!
      • • Ημών το Πολίτευμα
      • • Και τώρα θα περιμένουμε πότε θα γίνουν εκλογές;
      • • Κυριακή Παραλύτου
      • • Θεμέλιο μετανοίας
      • • Η αλήθεια τρομάζει
      • • Το μικρό δίπτυχο
      • • Η συμμετοχή όλης της Εκκλησίας
      • • Η ρουτίνα στην πνευματική ζωή
      • • Η Ιεραρχία. Σώμα χαρισματικό ή ομάδα ασύδοτης εξουσίας;
      • • Δυο οδηγητικά κείμενα
      • • Δικαιοσύνη δυο ταχυτήτων
      • • Ο Μοναχισμός στην Ορθοδοξία
      • • Συνδέομαι μαζί Του
    • ► Απρίλιος (30)
      • • Ο εκκολαπτόμενος «ανθρωποβόρος» Νέος Κόσμος
      • • Αναστάσιμο μήνυμα της Ιεράς Μονής Στουδίου
      • • Αργύρια ικανά έδωκαν...
      • • Μεγάλη Εβδομάδα στη Μονή Νέου Στουδίου
      • • Η Θεία Λειτουργία είναι πηγή ζωής
      • • Το γλωσσόκομον
      • • Κηρύγματα - μ. Ιγνάτιος
      • • Κηρύγματα - π. Ειρηναίος
      • • Ο «Εκτρωσικός» Δημογραφικός Μαρασμός των Ελλήνων
      • • Κραυγή οδύνης (2)
      • • Κραυγή οδύνης
      • • Συγχωρεί όσους τον πίκραναν
      • • Αγάπη στην Εκκλησία
      • • Περί εκκλησιολογικών και εκκλησιαστικών θεμάτων
      • • Κήρυγμα Ε΄ Νηστειών
      • • Ο λαός ξυπνάει
      • • Έμπνευσι ή καταναγκασμός;
      • • Προτεσταντισμός και Φεμινισμός
      • • Ίση αγάπη σε όλους
      • • Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία στη Μονή Νέου Στουδίου
      • • Προσευχή και αγάπη στο Θεό
      • • Μεγάλος Κανόνας στη Μονή Νέου Στουδίου
      • • Αγάπη στα φθαρτά ή στον Κύριο;
      • • Οι διωγμοί των επισκόπων
      • • Οι διωγμοί των επισκόπων
      • • Κυριακή Δ΄ Νηστειών
      • • Κύρος ή γόητρο;
      • • Η έκβασι της αναστροφής
      • • Ο πειρασμός των δημοσίων σχέσεων
      • • Μίσος προς την αμαρτία
    • ► Μάρτιος (36)
      • • Ευθιξία
      • • Εξαετές μνημόσυνο Μητροπολίτη Αττικής και Μεγαρίδος Νικοδήμου
      • • Κήρυγμα Γ΄ Νηστειών
      • • Η ασυλία της σιωπής
      • • Χρωστάτε εξήγησι
      • • Δανεική μίτρα σε χειροτονία επισκόπου;
      • • Χαιρετισμοί της Θεοτόκου
      • • Κάθε Κυριακή Εκκλησιασμός
      • • Άμβων ή πασαρέλα;
      • • Κυριακή Β' Νηστειών
      • • Καταργήθηκε το Αυτοκέφαλο;
      • • Το προδομένο ράσο
      • • Ο πειρασμός της «Pώμης»
      • • Αγάπη: βασική επιλογή ζωής
      • • Σημερινοί ιεραπόστολοι
      • • Ο άνθρωπος μετά την ενανθρώπιση του Θεού
      • • Πάντοτε να χαίρεστε
      • • Κυριακή της Ορθοδοξίας
      • • Το “μείζον” θέμα
      • • Γνωρίσματα πίστεως
      • • Μεταμεσονύκτια αγωνία ενός Ποιμενάρχη
      • • Γεύτηκα το γλυκό δάκρυ
      • • Δεν ήταν ο εκλεκτός της Χούντας ο Ιερώνυμος
      • • Χουντικός ο Ιερώνυμος (Κοτσώνης);
      • • Επιστημονικό και συγγραφικό έργο Ιερωνύμου
      • • Κυριακή Τυρινής
      • • Υψηλός δείκτης δημοτικότητας
      • • Η γνώσις φυσιοί, η δε αγάπη οικοδομεί
      • • Η μητρότητα στο νεωτερικό «άφυλο» κόσμο
      • • Η προσέγγιση του αοράτου
      • • Επιστροφή στις πηγές
      • • Διωγμός: γνήσιος τρόπος ζωής
      • • Η θεολογική αναιμία
      • • Μετάνοια, Mεταβίβασι της ευθύνης
      • • Το θυμίαμα της αθεΐας
      • • Το εύρος της παράδοσης
    • ► Φεβρουάριος (58)
      • • Κυριακή Απόκρεω
      • • Έχει ο Θεός
      • • Η μεταλλαγμένη θρησκευτικότητα
      • • Πρόσωπο πρός πρόσωπο
      • • Η φυγάδευση της ειρήνης
      • • Η διαπλοκή της αγάπης
      • • Αγαπάτε αλλήλους
      • • Η Χάρι της μυστικότητας
      • • Η διαφήμισι
      • • Συνοδική συνείδησι
      • • Διάσημοι και άσημοι
      • • Το όραμα της σύνθεσης
      • • Ουκ ερίσει ουδέ κραυγάσει...
      • • Η μετάνοια
      • • Μη ρυπαίνετε το καλλιτέχνημα
      • • Ερήμην του λαού;
      • • Η υπακοή
      • • Το κόστος της «ευπρέπειας»
      • • Το κόστος της «απρέπειας»
      • • Το νέο ήθος
      • • Συνδιδασκαλίτης
      • • Εν “λόγῳ” και εν “διαλόγῳ”
      • • Νεοχωρίτης
      • • Περιπατείν εν αληθεία
      • • Ιδιωτικοποίηση ή κοινωνία;
      • • Ιστορικό Ιεράς Μονής
      • • Βιογραφικό Αττικής Νικοδήμου
      • • Βιογραφικό Ιερώνυμου Κοτσώνη
      • • Κηρύγματα - Παρακλήσεις
      • • Κηρύγματα - Χαιρετισμοί
      • • Καλώς ορίσατε
      • • Εκδόσεις Σπορά - Άλλοι συγγραφείς
      • • Εκδόσεις Σπορά - Διηγήματα
      • • Εκδόσεις Σπορά - Υπαρξιακές ανησυχίες
      • • Εκδόσεις Σπορά - Σχολιασμός της εκκλησιαστικής επικαιρότητας
      • • Εκδόσεις Σπορά - Σύγχρονη εκκλησιαστική ιστορία
      • • Εκδόσεις Σπορά - Ορθόδοξοι προσανατολισμοί
      • • Εκδόσεις Σπορά - Πατέρες και σύγχρονη ζωή
      • • Εκδόσεις Σπορά - Ομιλητικά βοηθήματα
      • • Εκδόσεις Σπορά - Μοναχικός βίος
      • • Φωτογραφίες Μητροπολίτου Αττικής και Μεγαρίδος Νικοδήμου
      • • Επικοινωνία
      • • Ραδιοφωνικές Συζητήσεις
      • • Κηρύγματα - Αποστολικά - Κυριακών
      • • Κηρύγματα - Μηναίο
      • • Κηρύγματα - Μάρκος
      • • Κηρύγματα - Ματθαίος
      • • Κηρύγματα - Ιωάννης
      • • Κηρύγματα - Λουκάς
      • • Εκδόσεις Σπορά - Εκκλησιολογία
      • • Εκδόσεις Σπορά - Ιερατικά
      • • Εκδόσεις Σπορά
      • • Ελεύθερη Πληροφόρηση
      • • Φωτογραφίες Ιεράς Μονής Νέου Στουδίου
      • • Εκδόσεις Σπορά - Λειτουργική Θεολογία
      • • Κηρύγματα - Αποστολικά - Πεντηκοστάριο
      • • Κηρύγματα - Αποστολικά - Μηναίο
      • • Κηρύγματα - Αποστολικά - Τριώδιο
Ἐπίσκοπος