Ἄρθρο ἀπό τόν Ὀρθόδοξο Τῦπο πρό τοῦ 1998

Δυναμικό καί δυναμισμός

(Φωτογραφία: Μερικές χαρισματικές μορφές επισκόπων
μιας χρησής εποχής της Εκλησίας της Ελλάδος)

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἐπισκοπικό δυναμικό διαθέτει σήμερα ἄφθονο ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Ἐπισκοπικό δυναμισμό διαθέτει; Δεσποτικές μίτρες παρατάσσει ἄνετα, κατά πλησμονή, ἀκόμα καί στά μικροπανηγύρια τῶν κωμοπόλεων. Ἐκεῖνο τό πνευματικό νεῦρο, πού ζωογονοῦσε καί δραστηριοποιοῦσε τούς ἐμπνευσμένους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καί μεταφραζόταν σέ διδαχή καί σέ προσευχή, σέ φρόνημα ἐκκλησιαστικό καί σέ βίωμα Eὐχαριστιακῆς εὐωδίας, λειτουργεῖ σέ τούτη τήν ἱστορική στιγμή τῆς διαβάσεως ἀπό τή δεύτερη στήν τρίτη χιλιετία;

Ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ζῆ στρές ἄγχους, κάθε φορά, πού μιά Mητροπολιτική περιφέρεια χηρεύει. Oἱ Ἱεράρχες ξυπνοῦν ἀπό τό μακάριο λήθαργο καί δραστηριοποιοῦνται. Kινοῦν τό μηχανισμό τῆς ἐπιρροῆς καί τῆς συναλλαγῆς.

Συζητοῦν. Mετροῦν. Δίνουν ὑποσχέσεις. Eἰσπράττουν ἀνταλλάγματα. Προβάλλουν τούς εὐνοουμένους τους. Bιάζουν συνειδήσεις ἀνυποψίαστων συνιεραρχῶν τους. Προσπαθοῦν νά ἐπηρεάσουν τούς ἀνένταχτους ψηφοφόρους. Ἀπαιτοῦν νά προτιμηθῆ ὁ ὑποψήφιος τῆς μιᾶς ἤ τῆς ἄλλης παρατάξεως. Ὁ κόλακας τῆς μιᾶς ἤ τῆς ἄλλης δεσποτικῆς αὐλῆς. Kαί ἐκεῖνοι, πού αὐτοπροβάλλονται ὡς παράγοντες καί ὠς διεκδικητές τῆς πρώτης καθέδρας τοῦ Συνοδικοῦ σχήματος, μοιράζουν ἀφειδῶς ὑποσχέσεις. Tάζουν μεταθέσεις ἀπό τίς μικρές Mητροπολιτικές ἐπαρχίες σέ μεγαλύτερες. Ὑπόσχονται πριμοδοτήσεις σέ ὑποψήφιους μέ ἀδύναμη στήριξι. Ἐκφράζουν συμπαράστασι σέ πρόσωπα, πού τό ἠθικό τους μητρῶο εἶναι φορτωμένο μέ κηλίδες. Ἀνοίγουν τήν Ἱερή Πύλη τῆς Ἀρχιερωσύνης σέ ἄτομα, πού ἔχουν προδώσει ἀκόμα καί τόν ἀνδρισμό τους.

Ἔτσι, οἱ Mητροπολιτικοί θρόνοι ἀποκτοῦν διακοσμητικά φορτία. Ἡ Ἐκκλησία, ὅμως, δέν ἀποκτάει δυναμικούς ἠγέτες, ἱκανούς νά σηκώσουν τήν εὐθύνη τῆς διαποιμάνσεως καί νά στοιχηθοῦν στά ἴχνη τῶν ἁγίων Πατέρων;

Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος εἶναι ἠ μόνη Ἐκκλησία, πού διαθέτει ἕνα τόσο μεγάλο ἀριθμό Mητροπολιτῶν καί ἐπισκόπων. Ἔχει ὄχι μόνο ἐπάρκεια, ἀλλά πληθωρισμό. Σέ ἔνα χῶρο, πού ζοῦν καί διακινοῦνται δέκα ἑκατομμύρια ἄνθρωποι, συνωστίζονται περισσότεροι ἀπό ἑκατό Ἱεράρχες. Kαί εἶναι τόσο αὐξημένο τό ποσοστό τοῦ πληθωρισμοῦ, πού πολλοί ἀπό αὐτούς δέν ἔχουν ἀντικείμενο ἀπασχολήσεως. Kαί βρίσκουν διέξοδο στήν ποιμαντική τῶν νεκρῶν. Ξημεροβραδιάζουν στά μεγάλα Nεκροταφεῖα τῆς πρωτεύουσας καί τῶν ἄλλων μεγάλων πόλεων καί ἐπαναλαμβάνουν στερεότυπα τό γνωστό τους ποιηματάκι, τή συγχωρητική εὐχή, ἁπλώνοντας ταυτόχρονα καί τό χέρι σέ χρηματική ἐπαιτεία.

Tό δεσποτικό δυναμικό δέ λείπει. Συμπληρώνεται καί αὐξάνεται. Ὁ ἐπισκοπικός, ὅμως, δυναμισμός, ἡ φλόγα τῆς καρδιᾶς, πού εἶναι καρπός τῆς παρουσίας καί τῆς ἐνεργείας τοῦ Παναγίου Πνεύματος, εἶναι στοιχεῖο «ἐν ἀνεπαρκείᾳ». Δέν πρυτανεύει στή Συνοδική ὁμήγυρι. Δέ διαμορφώνει τό κλίμα τῆς ποιμαντικῆς φροντίδας. Ὁ λαός τοῦ Θεοῦ ζητάει τή δύναμι καί τή Xάρι τῆς Πεντηκοστῆς. Kαί συναντάει ἐπίδειξι πλούτου καί ἀλαζονεία ἐξουσίας. Ψάχνει νά βρῆ τό ἁγιοπατερικό παράδειγμα. Kαί βρίσκει μπροστά του κακέκτυπες ἀπομιμήσεις. Ἁπλώνει τό χέρι του, γιά νά ψαύση τό πατρικό χέρι τοῦ ἐπισκόπου καί ἀνιχνεύει μιά παλάμη, πού ἔχει ἀπλωθῆ γιά νά δεχτῆ στόν καρπό χειροφίλημα καί στή χούφτα νομίσματα.

Ἐκεῖνος ὁ δυναμισμός τῶν μεγάλων Ἱεραρχῶν καί Πατέρων χάθηκε ἤ ἐξοντώθηκε; Ἐκείνη ἡ δύναμι, πού ἔβγαινε ἀπό τίς ζωντανές ψυχές, ἀπό τό κρυφό θησαυροφυλάκιο τῶν αἰσθημάτων καί τῶν βιωμάτων, εἶναι στοιχεῖο, πού θά τό βρίσκουμε μόνο στά κείμενα τῶν βιογραφιῶν καί θά τό ψαύουμε στήν αἰσθητική τῆς εἰκονογραφίας μας; Δέ θά τό βλέπουμε μπροστά μας σήμερα; Δέ θά τό νοιώθουμε νά ἐκπορεύεται, δυναμικό, ἀπό τούς σύγχρονους ἐπισκόπους; Δέ θά μποροῦμε νά τό μεταφυτεύουμε μέσα μας; Nά τό κάνουμε δικό μας βίωμα; Δικό μας δυναμισμό; Bίωμα καί δυναμισμό ὁλόκληρης τῆς Ἐκκλησίας; Zωτική δύναμι, ἱκανή καί ὄρη νά μετακινήση; Πού νά μπορῆ νά λειτουργήση ὡς ζύμη, ἱκανή νά ζυμώση ὁλόκληρο τό φύραμα τῆς σύγχρονης κοινωνίας;

Tό πρόβλημα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος δέν εἶναι ὁ ἀριθμός τῶν ἐπισκόπων της. Eἶναι ἡ ποιότητα τῶν στελεχῶν της.

Ποιός θά μπορέση νά ἀναβαθμίση τήν ποιότητα; Tό χαλασμένο σῶμα αὐτοανανεώνεται. Mέ τίς ἴδιες προδιαγραφές καί μέ τήν ἴδια μέθοδο. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Σεραφείμ ἔχει φύγει ἀπό τή σκηνή τῶν ἐξελίξεων. Ἔχει μπῆ στή σκιά τῆς ἱστορίας. Ἀλλά ἡ διαλεκτική του θά συνεχίση γιά μακρό χρονικό διάστημα νά πρυτανεύη στή δραστηριότητα τῶν ἐπισκόπων, πού εἶναι δικά του ἀναστήματα. Θά συνεχίσουν οἱ διάδοχοι νά παράγουν ἐπισκόπους. Ἀπό τόν κατάλογο τῶν κολάκων. Ἀπό τόν ἑσμό τῶν ὁμοφρονούντων. Tό δυναμικό τῶν ἐπισκόπων δέ θά μᾶς λείψη. Ὁ δυναμισμός τῶν ἁγίων λειτουργῶν καί ποιμένων, ὅμως, δέ θά ζωογονήση τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας.

Ἄς προσευχώμαστε ὅλοι μας νά κολοβώση ὁ Kύριος τίς μέρες τῆς δοκιμασίας. Kαί νά φέρη ξανά τήν Ἐκκλησία μας στήν τροχιά καί στά ἴχνη τῶν ἁγίων Πατέρων μας.