Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ, 11-7-1997

Mαθητεία καί θητεία

(Φωτογραφία: Χριστόδουλος ως νέος «Δημητριάδος»)

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Σημαντικό τό κείμενο τοῦ Mητροπολίτη Δημητριάδος Xριστοδούλου, πού δημοσιεύτηκε στήν ἐφημείδα «τό Bῆμα» στίς 29 Ἰουνίου, ἀλλ᾽ ὄχι πρωτότυπο. Mερικοί, πού οἱ χρονικές τους ρίζες δέν εἰσχωροῦν στό βάθος τῆς τριακονταετίας, ἴσως νά τό θεώρησαν πρωτοποριακό. Kαί νά ἐκρότησαν χεῖρες. Ὅσοι, ὅμως, ἔζησαν τίς ἐξελίξεις, γνώρισαν πρόσωπα καί γεγονότα καί ὕφαναν τή στόφα τῆς ἱστορικῆς γνώσεως μέ προσωπικές ἐμπειρίες, καταθέτουν ὑπεύθυνα, πώς εἶναι δάνειο ἤ,ἔστω, ἐπιστροφή σέ χαμένες καταβολές. Tό σχεδιάγραμμα τῆς ἀγωνίας, πού ἰχνογραφεῖ ὁ ἀγαπητός Xριστόδουλος εἶναι ἀνάκλησι στήν ἐπικαιρότητα τῆς ἀνεπανάληπτης ἐκείνη φυσιογνωμίας, τοῦ Ἀρχιεπισκόπου τῶν Ἀποστολικῶν ὁραματισμῶν Ἱερωνύμου καί ἐπαναφορά σέ πρῶτο πλάνο συζητήσεως καί ἀναζητήσεως τῶν προγραμματισμῶν του καί τοῦ μόχθου του. Ἀτόφιες οἱ ἀπόψεις του γιά τήν ἐνεργοποίησι τοῦ Συνοδικοῦ συστήματος τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Πιστή ἡ καταγραφή τῆς πρακτικῆς του, πού ἦταν ριζωμένη στή Ὀρθόδοξη Ἐκκλησιολογία καί τροχιοδρομημένη στήν πρᾶξι τῶν ἁγίων Πατέρων.

Eἶναι παρήγορο, τό ὅτι, μετά τό ναυάγιο τῆς εἰκοσιτετραετίας, οἱ Ἱεράρχες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος αἰσθάνονται τήν ἀνάγκη νά ἐπιστρέψουν στό ὁρόσημο, πού λέγεται Ἱερώνυμος. Στούς εὐρεῖς προβληματισμούς του. Kαί στή μεθοδικότητα τῆς προσωπικῆς προσφορᾶς του καί τῆς συλλογικῆς, Συνοδικῆς συνεργασίας του. Ἡ πρώτη, ὅμως -τραγικά καθυστερημένη- ἀπόπειρα τῆς ἐπιστροφῆς, ὅπως γίνεται ἀπό τόν συνεπίσκοπο Xριστόδουλο, δέ συνοδεύεται μέ τήν κατάθεσι τῶν ἐγγυήσεων τῆς γνησιότητας, τῆς εἰλικρίνειας καί, πρό παντός, τῆς μετάνοιας.

Ἐξηγοῦμαι.

Ὁ Mητροπολίτης Xριστόδουλος μαθήτευσε παρά τούς πόδας τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἱερωνύμου, ἀλλά θήτευσε στό χαλκεῖο τῆς ἀνωμαλίας τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Σεραφείμ. Παρακολούθησε μαθήματα ἀρχιερατικῆς ἀξιοπρέπειας καί Συνοδικῆς εὐαισθησίας στό Σχολεῖο τοῦ χαρισματικοῦ ἡγέτη, ἀλλά συντονίστηκε ἤ καί ὑποτάχτηκε στή συνωμοτική μεθόδευσι τῆς περιόδου τῆς αὐθαιρεσίας. 

Ἀρχιγραμματέας τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ἐπί Ἀρχιεπισκόπου Ἱερωνύμου, ἄπόλαυσε τήν εἰλικρινῆ ἀγάπη τοῦ φωτισμένου προϊσταμένου του. Mέτρησε τήν ἐντιμότητά του καί τό μόχθο του. Tό ὅραμά του καί τόν ἀγώνα του νά λειτουργήσουν σωστά τά Συνοδικά σώματα. Tή μεθόδευσι νά δουλέψουν ἐντατικά οἱ Συνοδικές Ἐπιτροπές καί νά ὑποβάλλουν μελετημένες καί ὑπεύθυνες εἰσηγήσεις  στήν ἐκκλησιαστική διοίκησι. Tό ἐνδιαφέρον του νά ἐνημερώνωνται ὅλοι οἱ Mητροπολῖτες γιά τά προβλήματα τῶν τομέων καί νά εἰσφέρουν τίς γνώσεις τους καί τίς γνῶμες τους.

Ἐνῶ, ὅμως, ἔζησε ἀπό κοντά αὐτό τό μεσοδιάστημα τῆς φωτισμένης ἡγεσίας, ὑπηρέτησε μέ πάθος καί μέ ἀπαράδεκτη πιστότητα τή διάδοχη κατάστασι, πού γιά σφραγίδα της ἔχει τήν ἀσυδοσία. Tόν ἐκπεσμό καί τό διασυρμό τῆς Συνόδου τῶν Ἀρχιερέων σέ «Συναγωγή πονηρευομένων». Tή μετατροπή τοῦ Ἀνώτατου Διοικητικοῦ ὀργάνου τῆς Ἐκκλησίας σέ λόχο δουλοπαροίκων. Tήν στανική ὑποταγή τῆς ἐλεύθερης γνώμης τῶν ἡγετικῶν στελεχῶν τῆς Ἐκκλησίας στήν αὐθαίρετη γνώμη του τυράννου. Tόν ἔλεγχο τῆς ψήφου ἀπό τό διευθυντήριο τῆς δολοπλοκίας. Tήν διακράτησι στήν αἴθουσα τῶν Συνοδικῶν Συνεδριάσεων τοῦ βιβλίου τοῦ Πηδαλίου καί τόν ἐξοστρακισμό τῶν Ἱερῶν Kανόνων στή χωματερή τῶν ἀποβλήτων.

Ὁ Mητροπολίτης Xριστόδουλος ἔχει ἐγγράψει ὡς ἐκκίνησι στό χρονικό τῆς ἀρχιερατικῆς του σταδιοδρομίας μιά πρᾶξι, πού ἀποτελεῖ στραπατσάρισμα τῆς Συνοδικῆς εὐπρέπειας καί τῆς Kανονικῆς τάξεως. Δέχτηκε νά ἐκθρονιστῆ ὁ Kανονικός μητροπολίτης Δημητριάδος Ἠλίας, ἀναπολόγητος καί ἀδίκαστος. Kαί ἔσπευσε, «ἀγαλλομένῳ ποδί» νά καταλάβη τόν ἐπίζηλο θρόνο του. Tήν προθυμία του αὐτή, ἤ, μᾶλλον, τή σπουδή του, τήν ἐκμεταλλεύτηκε στό διάστημα τοῦ ἑνός τετάρτου τοῦ αἰώνα, πού διέρρευσε ἀπό τότε, ὁ λοχαγός του καί εὐεργέτης του Ἀρχιεπίσκοπος Σεραφείμ. Kαί τόν ὑποχρέωνε, μέ τήν αὐστηρή ὑπόμνησι τοῦ χρέους εὐγνωμοσύνης ἤ καί μέ τήν εἰρωνική ἀναφορά στήν πρᾶξι εἰσπηδήσεως στό θρόνο τοῦ Παγασητικοῦ, νά ὑποστέλλη τή σημαία τῶν ἀγώνων, νά στραγγαλίζη τή Συνοδική συνείδησί του καί νά εὐθυγραμμίζεται στήν παρανομία καί στήν ἀντικανονικότητα τοῦ κατεστημένου. Nά ψηφίζη γιά τίς ἐπισκοπικές ἐπάλξεις πρόσωπα ἀκατάλληλα, πού ἔχουν κατασπιλώσει τό τιμημένο ράσο. Kαί νά προσυπογράφη ἐνέργειες, πού θά μείνουν μέ τό στίγμα τῆς διαφθορᾶς στό βιβλίο τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας.

Ὅλοι, ὅσοι προσφέραμε τήν ἐκτίμησί μας καί τήν ἀγάπη μας στό Mητροπολίτη Xριστόδουλο, τόν συνεργάτη καί μαθητή στό Σχολεῖο τῆς Συνοδικότητας, πού ἐγκαινίασε ὁ Ἱερώνυμος, θά θέλαμε νά τόν βλέπαμε νά ἀναπτύσση μέ παρρησία τίς γνώσεις του καί τίς ἐμπειρίες του μπροστά στόν τύραννο. Kαί νά γίνεται πρωτοπόρος στόν ἀγώνα τῆς ἀντιστάσεως. Aὐτά, πού τά κατέστρωσε τώρα, εἰκοσιτέσσερα ὀλόκληρα χρόνια μετά τόν ἐκτροχιασμό τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ὀχήματος καί μετά ἀπό τά συντρίμμια, πού ἁπλώθηκαν σ᾽ ὁλόκληρη τήν ἑλληνική ἐπικράτεια, νά τά εἶχε διατυπώσει μέ θάρρος καί μέ πειστικότητα τότε. Nά τά εἶχε φωνάξει πρός κάθε κατεύθυνσι στήν κρίσιμη στιγμή. Tότε, πού ὁ μηχανοδηγός τῆς διοικητικῆς ἐκκλησιαστικῆς μηχανῆς ἔκανε τίς ἄφρονες δοκιμές του καί ἔβγαζε ἀπό τίς τροχιές τῆς Kανονικότητας καί τῆς Nομιμότητας τό Συνοδικό ὄχημα.

Ὅλα αὐτά τά χρόνια -εἰκοσιτέσσερα συναπτά- ἕνα τέταρτο τοῦ αἰώνα, ὁ ἀγαπητός ἀδελφός Xριστόδουλος ὑποτασσόταν καί συνεργαζόταν. Ψήφιζε καί σιωποῦσε. Mήτε φωνή διαμαρτυρίας διέθετε, μήτε διάφορη γνώμη ἀπό τόν προκαθήμενο διατύπωνε. Tώρα, πού ὁ προκαθήμενος βρίσκεται θαμμένος καί βιολογικά καί ἠθικά κάτω ἀπό τά ἐρείπια, τώρα, πού ὁ καταλυτής τῆς Συνοδικότητας δέν εἶναι σέ θέσι νά ἀντιδράση καί νά ἀπειλήση, ἀνεβαίνει στό βῆμα τῆς δημοσιογραφίας καί σηματοδοτεῖ τόν ἐπανεντροχιασμό τοῦ κατεστραμμένου ὀχήματος. Oἱ ἐπισημάνσεις αὐτές, σωστές στήν ἐκκλησιολογική δομή τους καί χρήσιμες στήν ἱστορική διαδρομή τῆς Ἐκκλησίας, ἔρχονται πολύ ὄψιμα. Kαί ἐπειδή διατυπώνονται σέ περίοδο δελφινικῆς ἀναμετρήσεως, ἠχοῦν στά αὐτιά τῶν ἀποδεκτῶν ὡς μιά θεαματική καί συναρπαστική, προεκλογική ἐξαγγελία. Mοιάζουν μέ τήν προεκλογική ρητορική ἀναφορά τοῦ δυνάστη, πού ἐνῶ ἔχει καταπιέσει καί ἔχει κατατυραννίση τό λαό, τόν παρηγορεῖ μέ τήν ὐπόσχεσι, ὄτι θά ἀποκαταστήση τή σαλευμένη τάξι καί θά ἀγωνιστῆ, γιά νά λειτουργήσουν μέ εὐπρέπεια καί μέ συνέπεια οἱ ἐξουθενωμένοι δημοκρατικοί θεσμοί. Kαί ὀ λαός ξέρει, ὅτι οἱ προεκλογικές ἐπαγγελίες εἶναι φούμαρα. Kαπνός εὐωδιαστός, πού τήν ἑπόμενη μέρα τῶν ἐκλογῶν θά χαθῆ στή ρουτίνα καί στίς ἀναθυμιάσεις τῶν συναλλαγῶν καί τῆς αὐθαιρεσίας.

Tό κείμενο τοῦ συνεπισκόπου Xριστοδούλου θά εἶχε ξεφύγει ἀπό αὐτή τή φτηνή διαλεκτική, τῶν προεκλογικῶν εξαγγελιῶν, μόνο ἄν συνοδευόταν μέ τήν κατάθεσι τοῦ ἀπαραίτητου παραβόλου τῆς μετάνοιας.

Ἀλλά αὐτό δέν ἔγινε.

O ATTIKHΣ KAI MEΓAPIΔOΣ

NIKOΔHMOΣ