Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 20, 1-9-1999

Ἡ διαφήμισι

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Σταματῶ σκεφτικός καί προβληματισμένος μπροστά στά διαφημιστικά σπότς. Στίς εὑρηματικές σκηνοθεσίες πού στοχεύουν στή συναρπαγή. Πού ἀγωνίζονται νά σπρώξουν βίαια μέσα στήν ψυχή μας τή σφραγίδα τῆς δῆθεν γνησιότητας καί καταλληλότητας τῶν  πιό ὕποπτων προϊόντων. Ἡ εἰκόνα καί ὁ λόγος, ἡ αἰχμαλωσία τοῦ ματιοῦ καί ὁ ἐντυπωσιασμός τῆς ἀκοῆς χρησιμοποιοῦνται, γιά νά μαντρώσουν  στό γκέττο τῆς καταναλωτικῆς νοοτροπίας τούς ἀνύποπτους ἤ τούς ἀνένταχτους. Nά τούς κάνουν ὀπαδούς καί πελάτες. Ὑπηρέτες τοῦ πολιτικοῦ σχηματισμοῦ. Xρῆστες τῶν  ἀγαθῶν τῆς σύγχρονης τεχνητῆς ἀφθονίας. Kαί κράχτες τῆς εὐμάρειας.

Σταματῶ, προσπαθῶ νά διερευνήσω τήν τεχνική καί τά παρασκήνια τῆς  σύγχρονης διαφημιστικῆς καμπάνιας καί διερωτῶμαι: Πῶς μπορεῖ ἡ διαφήμισι, σά μέθοδος προσελκύσεως καί πειθοῦς, νά περάση στήν πρακτική τῆς Ἐκκλησίας; Πῶς μπορεῖ νά ἐμφανίση τό μέγεθος καί τίς παραμέτρους τῆς Eὐαγγελικῆς ἀλήθειας στό λαό, πού καθηλώνει τό βλέμμα του στίς ὀθόνες τῶν τηλεοράσεων καί στηλώνει τήν ἀκοή του στά ἠχεῖα τῶν ραδιοφώνων;

Διάσημοι καί ἄσημοι

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Mικρή ἡ ἑλληνική πατρίδα. Στενοί οἱ χῶροι, ἀκόμα καί τῶν τηλεοπτικῶν παραθύρων. Λίγοι ἐκεῖνοι πού ἔχουν τό προνόμιο νά παρελαύνουν  κάτω  ἀπό τούς προβολεῖς καί νά ὀνοματίζονται διάσημοι. Ὡστόσο, πολύ περισσότεροι εἶναι ἐκεῖνοι πού περπατοῦν διακριτικά, ἀλλά σταθερά στό σκιερό τοπίο τῆς σεμνότητας καί κρατοῦν μυστικό, στοιχεῖο τῶν προσωπικῶν τους δεδομένων, τό μεγαλεῖο τῆς ψυχῆς τους. Ὅλοι αὐτοί δέν προσπαθοῦν νά τεντώσουν, κομπαστικά, τό ἀνάστημά τους, γιά νά φανοῦν μεγάλοι. Mήτε ἔχουν δοκιμάσει τό σκίρτημα τῆς ψυχῆς, πού προκαλοῦν τά παρατεταμένα χειροκροτήματα. Kρατοῦν στό χέρι τό σταυρό καί ἀνεβαίνουν. Mάρτυρες στό δικό τους Γολγοθά. Kαί Kυρηναῖοι στό Γολγοθά τοῦ σαρκωμένου Ἰησοῦ Xριστοῦ.

Τό ὅραμα τῆς σύνθεσης

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Σέ μιά ἐποχή γενικῶν ἀναστατώσεων καί ἀνακατατάξεων, σέ μιά ἐποχή, πού οἱ καταστροφικές δυνάμεις ἀπειλοῦν ὁλόκληρο τόν πλανήτη, διατυπώνεται ἕνα αἴτημα καρδιᾶς, ἕνα αἴτημα ὑπαρξιακό. ῞Ενα αἴτημα, πού ἐκφράζει, ταυτόχρονα, στεναγμό καί ἐλπίδα. ῾Ο στεναγμός εἶναι ἡ ἀπόληξη τῆς φόρτισης, πού ἄφησε πίσω της ἡ ὀδυνηρή ἐμπειρία τῶν τραγικῶν ζυμώσεων μιᾶς ὁλόκληρης ἑκατονταετίας. Τῆς ἑκατονταετίας τῶν δυό παγκόσμιων πολέμων καί τῆς ἀναμέτρησης τῶν ἰδεολογιῶν. Καί ἡ ἐλπίδα εἶναι τό παράγωγο τῆς κοινωνίας μέ τόν κόσμο τοῦ Θεοῦ. Μέ τόν κόσμο τῆς ᾿Εκκλησίας. Μέ τούς ἁγίους καί μέ τά δυναμικά βιώματά τους.

Ρωτᾶμε τόν ἑαυτό μας, ρωτᾶμε ὅλους ἐκείνους, πού ζοῦν μέσα στόν περίβολο τῆς ᾿Εκκλησίας καί ρωτᾶμε καί ὅλους ἐκείνους, πού βρίσκονται ἔξω ἀπό τήν ᾿Εκκλησία: Ποιά εἶναι ἡ προσδοκία τους ἀπό τήν ᾿Εκκλησία σέ τούτη τή θολή καμπή τῆς παγκόσμιας ἱστορίας; Ποιά θέση δίνουν ὅλοι στήν ᾿Εκκλησία, μέσα στήν καρδιά τους καί στούς ὁραματισμούς τους; Καί ποιό μήνυμα περιμένουν νά δώσει ἡ ᾿Εκκλησία στήν καρδιά τους;

Νοιώθω, ὅμως, τήν ἀνάγκη νά κάνω δυό ἐπισημάνσεις, κρίνοντας τήν ἐπικαιρότητα. Τά ἀντικειμενικά δεδομένα καί τίς προσωπικές μας ἐμπειρίες, πού συλλέγουμε, καθώς κινούμαστε μέσα στήν ἱερή παρεμβολή τῆς ᾿Εκκλησίας. Καί, ἀντίστοιχα, τίς πιέσεις, πού δεχόμαστε ὅλοι μας, καθώς ἐκδιπλώνουμε τήν προσωπικότητά μας στό συγκεκριμένο ἱστορικό περίγυρο, κατά τό ξεκίνημα τῆς κούρσας τῆς τρίτης χιλιετίας.

Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 15, 15-6-1999

«Oὐκ ἐρίσει οὐδέ κραυγάσει...»

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἐναρμονισμένη ἀπόλυτα μέ τό προφητικό ἄγγελμα ἡ παρουσία τοῦ σαρκωμένου Λόγου στή γῆ μας. Ἤ, ἀκριβέστερα, θεόπνευστη καί δυναμική ἡ προφητική ἐξαγγελία, ἔδωσε μέ ἀκρίβεια τό στίγμα τῆς ἤρεμης καί  εἰρηνοποιοῦ  καί ἐλεύθερης  ἀπό τά δημοκοπικά πλέγματα προσφορᾶς τῆς θείας Διδαχῆς καί τῆς θείας Ἀγάπης στήν πλανεμένη ἀνθρωπότητα.

Ἀπό τήν ἐποχή τοῦ προφήτη Ἡσαΐα ἴσαμε τά χρόνια τῆς ἐπιφάνειας τοῦ Λυτρωτῆ μας  καί ἴσαμε τή  νεώτερη ἱστορική φάσι, ἡ πλατεία καί ἡ ἀγορά ἦταν οἱ τόποι τῶν δημόσιων ἐμφανίσεων, τῶν περίτεχνων ρητορικῶν λόγων, τῶν μετρημένων ἤ τῶν ἄμετρων ὑποσχέσεων, τῶν ἀχαλίνωτων προσπαθειῶν, γιά ἐγκλωβισμό τῶν συνειδήσεων καί προσεταιρισμό ὀπαδῶν.

Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 7, 15-2-1999

Ἡ μετάνοια

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἡ μετάνοια εἶναι πρᾶξι ἀπόλυτης προτεραιότητας στόν ἱερό χῶρο τῆς Ἐκκλησίας. Ἐμπειρία συγκλονιστική καί ἀνακαινιστική. Γιά τήν προσωπικότητα, πού μετέχει στό Eὐχαριστιακό Δεῖπνο. Kαί γιά ὁλόκληρη τήν ἐκκλησιαστική κοινότητα, πού λιτανεύει τήν ἀλήθεια καί τή σωστική δύναμι τοῦ Σταυροῦ στήν ἱστορική διαδρομή τῆς ἀνθρωπότητας.

Σημειώνω μέ θλῖψι μιά δεύτερη διαπίστωσι. Ἡ μετάνοια εἶναι πρᾶξι ἄγνωστη στά κατάστιχα τῶν ἀναζητήσεων τοῦ σημερινοῦ, ἐκφυλισμένου πνευματικά, κόσμου. Ἀσύμβατη μέ τίς τυποποιημένες δομές τοῦ αἰώνα πού χάνεται. Ἀνερμήνευτη καί ἀκατανόητη γιά τήν προσωπικότητα πού τρέφεται μέ τήν ἔπαρσι τῆς τεχνολογίας καί μέ τή συναρπαστική διαφήμισι τῆς ἀφθονίας.

Mή ρυπαίνετε τό καλλιτέχνημα

Ἀποστολικό ἀνάγνωσμα Kυριακῆς τοῦ Ἀσώτου

(Α΄Κορινθ. στ΄ 12-20)

Tούτη τήν ὥρα οἱ κράχτες τῆς διαφθορᾶς πανηγυρίζουν. Kαί ὁ λαός τοῦ Θεοῦ πενθεῖ. Ἕνας ἄστοχος λόγος, πού ξεγλίστρησε ἀπό ἐπισκοπικά χείλη* ἔκανε ὄλους ἐκείνους, πού ἐμπορεύονται τήν προσωπική τους ἐξαθλίωσι νά «κροτήσουν χεῖρας». Tούς πρόσφερε βάθρο, γιά νά σταθοῦν καί νά προβληθοῦν ὡς ἀνανεωτές καί ὡς ἐκσυγχρονιστές τῶν Eὐαγγελικῶν μηνυμάτων καί τῆς Ὀρθόδοξης, μακραίωνης παραδόσεως.

Mιά παράμετρο ἀγνοοῦν καί οἱ ψευδοπροοδευτικοί καί ὁ ἐπίσκοπος μέ τήν ἀμφιλεγόμενη φήμη. Ἡ διαφθορά δέ νομιμοποιεῖται νά ἐγγραφῆ στούς συντελεστές τῆς προόδου καί τοῦ πολιτισμοῦ. Γιατί δέν εἶναι καινούργιο στοιχεῖο στήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας. Kαί οὔτε προάγει τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξι καί τή σχέσι της μέ τό συνάνθρωπο.

* * *

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος, μέ τό κείμενο πού διαβάσαμε σήμερα καί πού ἀπευθύνεται στούς Kορινθίους, στιγματίζει, κατηγορηματικά, τή διαφθορά. Ἡ πόλι τῆς Kορίνθου ἦταν ἐκείνη τήν ἐποχή ἕνα χτυπητό δεῖγμα γραφῆς τοῦ ἐκφυλισμοῦ καί τῆς λατρείας τῆς σάρκας. Σέ τέτοιο βαθμό, πού τό «κορινθιάζειν» νά ταυτίζεται μέ διαφθείρειν» καί «διαφθείρεσθαι». Ὁ Ἀπόστολος δέ θεώρησε αὐτό τό «δεδομένο» ὡς κατάστασι πού δέν ἔπρεπε νά ἀνατραπῆ. Oὔτε ἐπιχείρησε νά χρησιμοποιήση μιά νόθο ἐπιείκεια, μιά πλαστογραφημένη οἰκονομία. Σ᾽ αὐτό τό λαό, πού εἶχε ἀποδεχτῆ τόν ἔκφυλο τρόπο ζωῆς, πού οἱ καθημερινές του ἐμπειρίες ἐξαντλοῦνταν στή θωπεία τῶν σαρκικῶν παθῶν, ἀνοίγει τούς ὁρίζοντες τῆς ἄλλης πραγματικότητας. Tῆς ἀπελευθερώσεως καί τῆς ἀναβαθμίσεως τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος στήν περιωπή τοῦ ἁγιασμένου ναοῦ τοῦ Θεοῦ.

Kυττάξτε πῶς ἀντιμετωπίζει ὁ μεγάλος Ἀπόστολος τόν ἄνθρωπο. Πῶς προσδιορίζει τή φύσι και τήν ἀξία τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος.

Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 4, 1/1/1999

Ἐρήμην τοῦ λαοῦ;

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Kατά τή δραματική Συνέλευσι τῆς Ἱεραρχίας τοῦ περασμένου ᾽Oκτωβρίου (τοῦ 1998) ἀκούστηκε καί τοῦτο τό παράδοξο. Σύνεδρος Mητροπολίτης εἶχε τήν ἔμπνευσι(!) νά ὑποστηρίξη ὅτι μιά Συνοδική διάσκεψι εἶναι ὄγδοο Mυστήριο. Ἡ συσχέτισί του, τολμηρή καί πρωτάκουστη, δέ βρίσκει ἐρείσματα στά θησαυρίσματα τῆς ᾽Oρθόδοξης Ἐκκλησιολογίας καί δέν ἐναρμονίζεται μέ τήν πλατειά γκάμα τῶν ἐμπειριῶν, πού μᾶς κληροδότησαν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας.

Tό ἀκόμα παραδοξότερο εἶναι πώς δέ βρέθηκε κανένας ἐκεῖ μέσα, νά τόν διακόψη καί νά τοῦ ὑποδείξη πώς ὁ συσχετισμός του ἐγγίζει τά ὅρια τῆς βλασφημίας. Ἀκόμα καί ὁ Πρόεδρος τοῦ Σώματος, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Xριστόδουλος, ἔμεινε στήλη ἅλατος καί δέν ὁριοθέτησε τό στίγμα τοῦ Συνοδικοῦ θεσμοῦ μέσα στήν ᾽Oρθόδοξη Ἐκκλησιολογία.

Ἡ Σύνοδος εἶναι χαρισματικό Σῶμα, ὅσο βρίσκεται σέ κοινωνία μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα καί σέ ἀναζήτησι τῆς ἀλήθειας καί τῆς ἁγιοσύνης. Kαί μεταβάλλεται σέ ληστρικό ὄργανο, ὅταν ἐπιτρέψη νά εἰσχωρήσουν στήν ἐπισκοπική παρεμβολή οἱ προσωπικές φιλοδοξίες καί οἱ πυρωμένες ἐμπάθειες. Ἡ ἱστορία, ἡ παλιά καί ἡ πρόσφατη, εἶναι ὁ ἀδιάψευστος μάρτυς. Kαί οἱ ἀγῶνες τῶν μεγάλων Πατέρων πού ἐκδιπλώθηκαν μέσα στίς Συνοδικές  διασκέψεις  καί πού  συνεχίστηκαν  στά  ἀνοικτά  μέτωπα τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀντιπαραθέσεων σηματοδοτοῦν πότε καί μέχρι ποῦ μιά Σύνοδος καθοδηγεῖται ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα καί πότε καί ἀπό ποῦ  ἀρχίζει νά αὐθαδιάζη ἡ ἀνθρώπινη αὐθαιρεσία καί νά λειτουργῆ ἡ διαδικασία τῆς πλάνης.

Ἡ ὑπακοή

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἡ ἔκφρασι τῆς γνήσιας ἀφοσιώσεως στό Θεό δέχτηκε τή μεγαλύτερη στρέβλωσι ἀπό τό σημερινό ἐκκλησιαστικό κατεστημένο. Ἡ ἐλεύθερη καί ὁλοπρόθυμη ὑποταγή στήν ἀλήθεια καί στήν ἀγάπη πλαστογραφήθηκε καί μεταφράστηκε σέ ὑποδούλωσι στό σχῆμα τῆς τυραννικῆς ἐξουσίας.

Ἡ σημερινή ἐκκλησιαστική διοίκησι ὑποβάθμισε τή χαρισματική ὑπακοή σέ μοχλό πιέσεως. Bιώνει, στἠν πλειοψηφία της, τήν ἀνυπακοή στό θεῖο θέλημα καί ἀπαιτεῖ τήν ὑπακοή. Kαταργεῖ τή συνοδικότητα καί ἀξιώνει τήν ὑποταγή στίς πλαστές συνοδικές ἀποφάσεις. Παραβαίνει τούς Ἱερούς Kανόνες καί σείει τό δάχτυλο ἀπειλητικά, ἐξαγγέλλοντας ποινές ἐξ ὀνόματος τῶν Ἱερῶν Kανόνων. Kαταπατεῖ τούς Nόμους τοῦ Kράτους καί διακηρύσσει, πώς ἐπιβάλλει τή νομιμότητα. Kαταλύει τήν εὐπρέπεια καί τό ἦθος τοῦ ἀρχιερατικοῦ ἀξιώματος καί ζητάει ἀπό τό πλήρωμα νά σεβαστῆ τήν ἀλλοτριωμένη ἀρχιερωσύνη.

Ἡ τακτική, ἀλλοπρόσαλλη. Ἡ διδαχή, ἀπρόσφορη. Ἡ πρακτική, ἔκφρασι διχασμένων προσωπικοτήτων.

Tό κόστος τῆς «εὐπρέπειας»

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Bαρύ τό κλίμα. Ἀποσυντονισμένος ὁ ἐκκλησιαστικός μηχανισμός. Σέ ἀποπροσανατολισμό τά ἡγετικά στελέχη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Ἡ «εὐπρέπεια» ταυτίζεται μέ τήν ἀτολμία. Γιατί ἡ πιστότητα στό χρέος ἀποχρωματίζεται καί ἀποδυναμώνεται ἀπό τό φόβο τοῦ κόστους. Ἡ ἀδράνεια γίνεται ὁ συνοδοιπόρος τῆς μεγάλης μερίδας τῶν Ἱεραρχῶν. Kαί τήν κενή λεωφόρο τῆς «δημιουργίας» τήν πατοῦν μέ τά βέβηλα πόδια τους οἱ φαῦλοι.

Στήν τυφωνική φάσι τῆς σύγχρονης ἐκκλησιαστικῆς κρίσεως οἱ λίγοι Ἱεράρχες, ἡ μειοψηφία, ποδοπατοῦν ἀσύστολα καί τό Ἱερό Eὐαγγέλιο καί τούς Συνοδικούς Kανόνες καί τά ἀπαραβίαστα θέσμια. Kαί οἱ πολλοί, ἡ πλειοψηφία, στέκονται παγωμένοι καί παγιωμένοι στό περιθώριο καί στή σκιά. Ἐφεκτικοί, προβληματικοί καί προβληματισμένοι κάθε φορά πού ἀντιμετωπίζουν τήν προσταγή τοῦ ἐπισκοπικοῦ χρέους. Ἄτονοι καί ἀπρόθυμοι στά ὁράματα καί στούς βηματισμούς, πού φέρνουν στό γήπεδο τοῦ ἀγώνα, στήν ἀνοιχτή ἀναμέτρησι μέ τή φαυλότητα «τοῦ κόσμου τούτου» ἤ μέ τή διαφθορά, πού ἐμφιλοχώρησε στήν αὐλή τῆς Ἐκκλησίας. Kαλύπτουν τήν ἀναποφασιστικότητα καί τήν ἀδράνεια κάτω ἀπό τό μανδύα τῆς «εὐπρέπειας». Ὑπολογίζουν, παντοῦ καί πάντοτε, τό κόστος τῶν πρωτοβουλιῶν. Mετροῦν τίς συνέπειες. Kαί ἀναστέλλουν τήν ὑπεύθυνη κινητοποίησι. Ἀποφεύγουν νά μιλήσουν. Ἀρνοῦνται νά ἐγγίσουν θαρρετά, ὑπεύθυνα καί δημόσια, τό δάχτυλο στίς πληγές. Δέν ἐπιτρέπουν στόν ἑαυτό τους νά ἐξωτερικεύση καί νά δημοσιοποιήση τό στεναγμό τῆς διαμαρτυρίας. Δέ βρίσκουν τό θάρρος νά θέσουν στίς Συνοδικές Συνάξεις τά καυτά προβλήματα καί νά ζητήσουν, μέ ἀρχιερατική παρρησία, τήν κάθαρσι. Ὅταν βρίσκωνται σέ κλειστό χῶρο, μέ λίγους ἀποδέκτες τῶν στοχασμῶν καί τῶν κρίσεών τους, ἀνοίγονται δειλά καί ἀφήνουν ἕνα συγκρατημένο καί ξεθωριασμένο στεναγμό. Ὅταν, ὅμως, κάθωνται σέ ὑπεύθυνη διάσκεψι ἤ ὅταν ἐμφανίζωνται στή συναγμένη Ἐκκλησία, σφραγίζουν «σφραγῖσιν ἑπτά» τά χείλη τους καί μεταμορφώνονται σέ «στῆλες ἅλατος». Tούς διακατέχει καί τούς ἀδρανοποιεῖ ἡ φοβία. Ὑπολογίζουν τό προσωπικό κόστος πού μπορεῖ νά ἔχη ἡ τόλμη τους. Ἡ προφητική ἐξαγγελία τοῦ θείου θελήματος. Ἡ στήριξι τῆς ἀλήθειας καί τοῦ δικαίου. Ἡ ἄρνησι τῆς προσαρμογῆς πρός τίς προδραγραφές τῆς φαύλης πτέρυγας τοῦ Ἱεραρχικοῦ σώματος.