Σχέδιον ἀναδιοργανώσεως
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (4)
Δημοσιεύουμε, τήν τέταρτη συνέχεια τοῦ “Σχεδίου ἀναδιοργανώσεως τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος”, πού εἶχε ἐκπονήσει καί εἶχε παρουσιάσει στήν ῾Ιερά Σύνοδο, πρός ἐπεξεργασία καί πρός ἔγκριση ὁ μακαριστός ᾿Αρχιεπίσκοπος ῾Ιερώνυμος ἀμέσως μετά τήν ἀνάληψη τῶν ὑπεύθυνων ἁρμοδιοτήτων του, πρίν ἀπό πενήνταδύο χρόνια. ᾿Αντί ἄλλου σχολίου, σημειώνουμε καί πάλι ὅτι, ἀπό τότε ὡς σήμερα, δέν ὑποβλήθηκε στή Σύνοδο παρόμοια ἔμπονη πρόταση.
Ἡ 4η συνέχεια τοῦ Σχεδίου ἀναδιοργανώσεως τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀφορᾶ τό θέμα: «Αἱ προτεινόμεναι λύσεις διά τόν Μοναχισμόν καί τάς Μονάς»
Δ΄ Αἱ προτεινόμεναι λύσεις
διά τόν Μοναχισμόν καί τάς Μονάς
1. Ἐπάνοδος εἰς τό ἀρχαῖον μοναχικόν ἰδεῶδες καί τά ἔργα τῶν Μονῶν
Διά νά ἐπανίδωμεν τάς Μονάς ἀνθούσας καί ὑπηρετούσας καί τήν ᾿Εκκλησίαν καί τό σύνολον τῆς κοινωνίας, πρέπει αὗται νά ἐπανέλθουν εἰς τό ἀρχαῖον μοναχικόν ἰδεῶδες, τό ὁποῖον, ὡς εἴπομεν καί ἀνωτέρω, δέν ἦτο ἀναχωρητικόν ἀλλά κοινωνικόν. ᾿Εντεῦθεν προτείνομεν, ἵνα αἱ Μοναί γίνουν καί πάλιν φροντιστήρια θεολογίας καί μελέτης, ἐργαστήρια ἀγάπης καί φιλανθρωπίας, φυτώρια ἐκκλησιαστικῆς καλλιτεχνίας καί κέντρα ἐσωτερικῆς καί ἐξωτερικῆς ἱεραποστολῆς. ῾Η λύσις ὅμως αὕτη πρέπει νά βασίζεται ἐπί τῆς μοναχικῆς ἀρετῆς, ἤτοι ἐπί τῆς ἐθελοθυσίας, τῆς ἐγκρατείας, τῆς σωφροσύνης καί τῆς εὐλαβείας. Μόνον ἐφ᾿ ὅσον θά ὑπάρχουν αἱ ἀρεταί αὗται, καί μόνον τότε θά εἶναι δυνατόν νά ἐπιτύχωμεν, ὥστε αἱ Μοναί νά ἀποβῶσιν ὅ,τι περιεγράψαμεν ἀνωτέρω. Διά νά ἐπιτευχθῶσι δέ ταῦτα, προτείνομεν, ἵνα αἱ Μοναί γίνουν κοινόβια καί οἱ μοναχοί μή ἔχωσί τι ἴδιον, ἀλλά χρησιμοποιοῦν τά πάντα ἐν κοινοκτημοσύνῃ καί διατελοῦν ὑπό ἰσόβιον ἡγούμενον, ἐκλεγόμενον ὑπό τῆς ᾿Αδελφότητός των καί ἐγκρινόμενον ὑπό τοῦ οἰκείου Μητροπολίτου, ὁ ὁποῖος ἀφίνων ὑπό τοιαύτας προϋποθέσεις μεγαλυτέραν ἐλευθερίαν εἰς τήν μοναστικήν᾿Αδελφότητα, θά περιορίζεται εἰς μόνα τά λεγόμενα ἐπισκοπικά δίκαια, ὡς καθορίζουσι ταῦτα αἱ κανονικαί ἡμῶν πηγαί, ἤτοι τήν ἐπιτήρησιν τῆς Μονῆς, τήν ἀνάκρισιν τῶν ψυχικῶν σφαλμάτων τῶν μοναχῶν, τήν ἀναφοράν τοῦ ὀνοματός του ἐν ταῖς ἱεραῖς ᾿Ακολουθίαις καί τήν ἔγκρισιν τῆς ἐκλογῆς τοῦ ἡγουμένου.